Morgunblaðið - 01.02.2018, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2018 7ATVINNULÍF
Framundan er tími umtalsverðrar
hagræðingar í íslensku atvinnulífi
vegna aukins rekstrarkostnaðar og
harðnandi samkeppni. Í ljósi þess
hve hátt hlutfall fyrirtækja eru smá
á Íslandi felast mikil tækifæri í að
þau sameinist í ríkara mæli og verði
stærri og hagkvæmari í rekstri.
Þetta segir Haukur Þór Hauksson,
framkvæmdastjóri Investis fyrir-
tækjaráðgjafar.
„Kostnaður fyrirtækja hefur auk-
ist verulega að undanförnu. Miklar
launahækkanir og mikil hækkun
fasteignaverðs sem leiðir til hærri
húsaleigu hefur dregið úr sam-
keppnishæfni íslensks atvinnulífs.
Það er lítið svigrúm til að hækka
verð á vöru og þjónustu. Ísland er á
meðal dýrustu áfangastaða í heimi
og því hefur t.d. ferðaþjónustan
ekki tök á að hækka verð frekar.
Við þær aðstæður er þrennt í boði:
Kalla eftir lægra verði frá birgjum
og lægri húsaleigu auk þess að leita
leiða til að sameina reksturinn til að
ná fram stærðarhagkvæmni. Í
mörgum tilfellum er æskilegt að
gera allt þrennt,“ segir hann í sam-
tali við ViðskiptaMoggann.
Thomas Möller, meðeigandi að
Investis, segir að mikil gerjun eigi
sér nú stað í atvinnulífinu. „Góð sala
á fyrirtækjum að undanförnu sýnir
fram á það, auk þess sem mikið er
um þreifingar milli fyrirtækja um
sameiningar og hagræðingu í
rekstri,“ segir hann.
Sameining þriggja félaga
Um þessar mundir er Investis að
vinna að sameiningu þriggja fyrir-
tækja í sömu starfsgrein. Hvert
þeirra veltir um 150-200 milljónum
króna. „Að sameiningu lokinni mun
sameinað félag velta um 600 millj-
ónum króna, sem er umtalsvert.
Það mun geta sparað laun tveggja
framkvæmdstjóra, nýtt húsnæði
mun betur sem og starfsmenn á
skrifstofu. Af þessu mun hljótast
hagræði sem nemur nokkrum tug-
um milljóna króna,“ segir Haukur.
Að hans sögn eru lítil fyrirtæki
oft arðbær en þegar þau vaxa í til
dæmis 6-7 starfsmenn þá dregur oft
úr arðseminni vegna þess hve mikill
tími og kostnaður fer í stjórnunar-
störf. „Það er ekki fyrr en félagið
hefur fjór- eða fimmfaldast að
stærð að arðsemin nær sér aftur á
strik,“ segir Haukur.
Thomas segir að um 91% fyrir-
tækja á Íslandi séu örfyrirtæki með
1-10 starfsmenn. „Það eru því víða
tækifæri til hagræðingar með sam-
einingum eða klasamyndun,“ segir
hann.
Investis hefur í mörgum tilfellum
aðstoðað við kaup og sölu á fyrir-
tækjum með markaðsvirði frá um
100 milljónum til milljarðs króna.
Slík fyrirtæki geta velt allt að 3-4
milljörðum, að sögn Hauks.
Frá árinu 2006 hefur Investis lok-
ið við sölu á mörgum tugum fyrir-
tækja auk annarra ráðgjafaverk-
efna sem einkum lúta að verðmati,
sameiningum, endurskipulagningu
og viðsnúningi rekstrar.
Vinna að sölu á 50 fyrirtækjum
Thomas segir að Investis vinni nú
að sölu á yfir 50 fyrirtækjum og eigi
í samstarfi við fjölda fjárfesta sem
hafi hug á að fjárfesta í fyrir-
tækjum. „Investis er auk þess með
um 500 fjárfesta á skrá sem fá
reglulega forgangsupplýsingar um
fjárfestingartækifæri.“
Spurður hvar áhugi fjárfesta liggi
einkum þessi misserin nefnir Hauk-
ur Þór ferðaþjónustu, veitingastaði
og félög í byggingariðnaði og félög
sem selja íhluti í byggingar, en
einnig sérhæfðar heildsölur og
verslanir. „Þar hefur gengið vel og
við reiknum með því að bygging-
arstarfsemi verði á mikilli siglingu á
næstu 3-5 árum,“ segir hann og
bætir við að ný skýrsla Íbúðalána-
sjóðs sýni að það vanti um 11 þús-
und nýjar íbúðir á næstu 4-5 árum
umfram þær sem eru þegar í und-
irbúningi.
Í samstarfi við danska fyrirtækja-
ráðgjöf Dahl Sörensen veitti Invest-
is Bygma ráðgjöf við kaup á Húsa-
smiðjunni árið 2011. Investis kom
einnig í samstarfi við hana að sölu á
Apple-verslunum í Danmörku til
rússneskra fjárfesta. Verslanirnar
voru þá í eigu íslenska félagsins
Skakkiturninn.
„Investis er aðili að samtökum
fyrirtækjamiðlara í Evrópu, sem
heita Corporate Finance in Europe.
Í gegnum samstarfið höfum við afl-
að okkur mikillar þekkingar á því
sviði sem við vinnum á, en fyrir-
tækjamiðlarar í samtökunum eiga í
samstarfi um kaup og sölu og sam-
einingar á fyrirtækjum á milli
landa,“ segir Thomas.
„Nú erum við að vinna að 2-3
málum í gegnum samtökin, sem eru
mjög spennandi verkefni,“ segir
Haukur Þór.
Getur tekið 1-2 ár að kaupa
Spurðir hvað það taki langan
tíma að ganga frá sölu á fyrirtæki
segir Haukur að það geti tekið frá
þremur mánuðum upp í eitt til tvö
ár. „Í upphafi þarf að undirbúa söl-
una og verðmeta fyrirtækið. Það
getur tekið um mánuð. Því næst er
að finna kaupendur, segjum að það
taki mánuð. Kaupandinn gefur sér
svo alla jafna 60 daga til að fjár-
magna verkefnið. Þá þarf Sam-
keppniseftirlitið í vissum tilfellum
að fara yfir málið, sem getur tekið
frá einum mánuði í 6 mánuði. Þá er
ár liðið og það er ekki víst að kaup-
andinn finnist jafn hratt og í þessu
dæmi.“
Tími hagræðingar er framundan
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Tómas Möller og Haukur Þór Hauksson eru eigendur fyrirtækjaráðgjafarinnar Investis.
Helgi Vífill Júlíusson
helgivifill@mbl.is
Investis vinnur að sölu á yfir
50 fyrirtækjum um þessar
mundir. Það hefur í mörg-
um tilfellum aðstoðað við
kaup og sölu á fyrirtækjum
með markaðsvirði frá um
100 milljónum til eins
milljarðs króna.
Thomas Möller gekk til liðs við
Investis um áramót eftir átta ára
starf sem framkvæmdastjóri og
meðeigandi hjá Rými Ofnasmiðj-
unni en Investis annaðist sölu á
hlut Thomasar til meðeigenda
hans í fyrirtækinu.
Haukur Þór og Thomas eru
mágar. Haukur Þór er kvæntur
Ástu Möller, fyrrverandi alþing-
ismanni og nú sviðsstjóra starfs-
mannamála Háskóla Íslands, en
Thomas er bróðir hennar.
Haukur Þór stofnaði Investis
árið 2006. Hann hafði áður stýrt
versluninni Borgarljósum og
plastverksmiðjunni Reykjalundi.
„Á þessum tíu árum hef ég
upplifað góðæri, efnahagskreppu
og svo aftur góðæri.“
Thomas hefur á undanförnum
árum rekið Rými Ofnasmiðjuna,
en áður en Thomas tók við þeim
rekstri vann hann við stjórnun
hjá Rekstrarvörum, Aalborg
Portland Ísland, ThorLyf, Olís og
Eimskip.
Hann hefur haldið fjölda
stjórnunarnámskeiða á síðast-
liðnum árum auk kennslu við Há-
skólann á Bifröst. Thomas er
einnig höfundur bóka um tíma-
stjórnun auk matreiðslubókanna
Grillaðu maður og Eldaðu maður.
Thomas Möller gengur
til liðs við Investis