Stjarnan - 01.06.1949, Page 7
STJARNAN
47
Gef mér þakklátt hjarta
Einu sinni í fyrndinni er sagt svo frá,
að Austurlanda konungur einn, sejn var
elskaður af þegnum sínum varð hættulega
veikur og læknar voru hræddir um líf
hans. En hann rétti við að lokum, og fyrsta
skifti sem hann var keyrður út í vagni,
hætti fólk vinnu og hélt þakklætishátíð
honum til heiðurs.
Hann hafði talað nokkur orð til að heilsa
þegnum sínum, þegar hann kom auga á
betlara sem var að fara á milli fólksins
og biðja ölmusu þá sem höfðu umkringt
konungsvagninn. Konungur lét kalla
manninn fyrir sig og sagði við hann:
“Hvers vegna betlar þú? Ert þú ekki
sterkur og heilbrigður, svo þú getir unnið
sjálfur?”
“Yðaf hátign,” sagði beiningamaðurinn
og hneigði sig, “Ég bið aðeins um peninga
til að geta lifað. Ég kom hingað í dag af
því allir eru svo glaðir yfir því að þú ert
orðinn frískur aftur, svo ég vissi fólkið
mundi fúslega gefa mér. Ég mun vera
mjög þakklátur fyrir örlæti þess.”
“Er það alt sem þú ert þakklátur fyrir?”
spurði konungur.
“Já, yðar hátign,” svaraði beiningamað-
urinn. “Ef ég hefði fallegan vagn og fjölda
þjóna og nóg af peningum, þá mundi ég
vera hamingjusamur, en beiningamaður
hefir ekki mikið til að vera þakklátur fyr-
ir.”
“Ef ég gæfi þér nóg af peningum og hitt
annað sem þú nefndir, mundir þú þá vera
hamingjusamur?” spurði konungur.
“Vissulega,” svaraði betlarinn, “og ég
mundi vera yður þakklátur svo lengi sem
ég lifði.”
“Mundir þú vera svo þakklátur að þú
vildir gjöra mér greiða í staðinn?”
“Vissulega,” svaraði betlarinn, “ég skal
gjöra hvað sem þú óskar eftir.”
“Það er ágætt,” svaraði konungur.
“Gefðu mér helminginn af öllu sem þú átt
og ég skal gjöra þig ríkan.”
“Helminginn af öllu sem ég á,” endur-
tók betlarinn undrandi. “Ég á ekkert nema
þessa fataræfla sem ég er í, þú kærir þig
víst ekki um þá.”
“Nei, og kæri mig ekkert um tötrana
þína, en þú átt aðrar eignir sem eru ómet-
anlega mikils virði. Þú hefir tvö augu til
að sjá með, en mín eru farin að sljófgast
af elli þú hefir tvö eyru, en ég er
farinn að missa heyrn. Þú hefir tvo
sterka handleggi, mínir eru farnir að lin-
ast. Þú hefir tvo sterka fætur til að ganga,
en ég er orðinn svo hrumur að ég verð að
keyra hvað sem ég fer. Gefðu mér eitt
auga, eitt eyra, annan handlegginn og ann-
an fótinn og ég skal gjöra þig ríkan.
“Gefa þér eitt auga, eitt eyra einn hand-
legg og einn fót,” endurtók betlarinn
ósjálfrátt. “Nei', það get ég ekki gjört, ekki
einu sinni fyrir þig, náðugi konungur,
ekki fyrir þúsund' fasteignir, hundrað
hesta, hundrað þjóna og alla peninga
sem til eru í heiminum. Nei, yðar hátign,
þetta get ekki gjört.”
“Svo þú hafnar tilboði mínu um auð- >
æfi. Þú ættir þó að vera mér þakklátur
fyrir slíkt tækifæri. Farðu burt. Hættu að
betla. Notaðu sjón og heyrn, hendur þínar
og fætur, fyri göfugra markmið.” Betlar-
inn gekk í burt.
Nú liðu tvö ár. Dóttir konungsins lá
hættulega veik. Alt var reynt til að hjálpa
henni, en árangurslaust. “Ef ég aðeins hefði
sjaldgæfa jurt, sem vex þar sem skip
sjaldan koma, þá gæti ég læknað konungs-
dótturina,” sagði hirðlæknfrinn.
“Ég skal strax senda skip þangað,”
sagði konungur.
Tólf skip fóru í þennan leiðangur, en
þau komu öll aftur án þess að ná tak-
marki ferðar sinnar. Menn sögðu að jurtin
sprytti á eyju einni þar sem íbúarnir væru
villimenn, sem sjaldan leyfðu aðkomu-
mönnum landgöngu.
Nú auglýsti konungur háa peninga
upphæð til verðlauna fyrir hvern sem gæti
fært honum, þó ekki væri nema fáeinar
rætur af þessari sjaldgœfu jurt. Tuttugu
skip lögðu nú af stað til að keppa eftir
verðlaununum, en öll komu aftur eins og
þau fóru.
Konungur var frá sér af vonbrigðum.
Nú bauð hann þúsundfalt hærri verðlaun
þeim sem gæti náð í þessa lífgefandi jurt.
Nú fóru hundrað skip af stað. Hugrakkir
menn ætluðu sér að sigra allar tálmanir.
En þeir komu allir tómhentir aftur.