Stjarnan - 01.09.1953, Side 1

STJARNAN
SEPTEMBER, 1953
LUNDAR, MANITOBA
Hvað kostaði Biblían?
Erfiði, blóð og iár
„Ég kalla Guð til vitnis um að ég aldrei
móti samvizku minni breyti orði eða at-
kvæði í Biblíuiini, ég vildi heldur ekki
gjörá það nú, þó öll heimsins gæði, auður
og heiður stæðu mér til boða fyrir það.“
(Bréf Tyndals til vinar hans 1532).
William Tyndal hefir verið kallaður
faðir ensku Biblíunnar. Allir enskumæl-
andi menn eru í þakklætisskuld við hann.
Tyndal lifði ekki nógu lengi til að ljúka
við þýðinguna á allri Biblíunni. En hann
gaf heiminum alt Nýja Testamentið og
Gamla Testamentið til enda annarar
Kronikubókarinnar; einnig bók Jónasar
spámanns, og margar greinar úr spádóms-
bókum Biblíunnar. Vér getum séð hve
mikilsvert starf hans var af því, að 80
hundruðustu af Gamla Testamentinu, og
90 hundruðustu af því Nýja í þýðingu
Tyndals er notað í ensku Biblíuþýðing-
unni, sem nú er alment lesin.
í tólf löng ár var Tyndal í útlegð meðan
hann vann að Biblíuþýðingunni, og hann
bjóst við að óvinir hans mundu að lokum
leiða hann til píslarvættisdauða,
Á þessu tímabili voru menn alstaðar í
Evrópu að biðja Guð um ljós. Hlekkir mið-
aldanna lágu þungt á höndum þeirra og
hjörtum. Siðareglur, yfirbótarverk og
ferðir til helgra staða hafði lengi verið
tekið fram yfir lifandi trú á Guðs ævar-
andi orði. Nú voru menn að vakna og slíta
af sér fjötrana. Það voru tímamót I kirkj-
unni, menn þráðu frelsi. Til þess að geta
skilið tímabilið, sem Tyndal var uppi, lifði
og starfaði, þurfum vér að minnast þess,
að á sama tímabili var Lúther uppi og
Erasmus.
Wolsley komst til valda og féll.
Karl V. réðst á Róm.
England sagði skilið við páfavaldið.
Thomas Cromwell kom fram á sjónar- .
sviðið.
Siðabótin festi rætur í Geneva.
Vér skulum einnig minnast þess, að
Era-smus ruddi veginn fyrir Biblíuþýð-
ingu Tyndals. Þó Erasmus fordæmdi
marg't, sem var rangt í katólsku kirkjunni,
þá áleit hann sjálfan sig tilheyra þeirri
kirkju. Hann vildi endurbæta rómversku
kirkjuna. Hann var ekki ánægður með
latnesku þýðinguna á Biblíunni. Hann var
álitinn lærðasti maðurinn upp á sínum
tíma.
Tyndal hélt mikið upp á Erasmus og
Lúther, hugrakka prestinn, sem vakti
skelfing, undrun og aðdáun í heiminum,
þegar hann negldi mótmæli sín á kirkju-
hurðina í Wittenberg. Reiði Rómaborgar,
sem beint var að Lúther, hlaut líka að
hitta Englendinginn, sem vogaði að halda
fram kenningum Biblíunnar.
Tyndal vitnaði í Biblíuna til sönnunar
sínu máli. Sem aðstoðarprestur í Glou-
cestershire hafði Tyndal oft samræður yið
leiðtoga kirkjunnar. „Þegar þessum mönn-
um bar ekki saman við Tyndal, þá tók
hann Biblíuna og sýndi þeim hvar það
stóð skrifað, sem hann bar fyrir sig.“
Þá eins og enn í dag mislíkar fólki, að
haft sé á móti skoðunum og ímyndunum
þeirra, jafnvel þó þeim sé sýnt í hinni
heilögu bók hvað rétt er. William Tyndal
elskaði Guðs orð. Hann skildi ekkert í
því hvernig kirkjan og Biblían kendu svo
gagn ólíkt hver annari. Hann ásetti sér
að sjá svo um, að Biblían gæti talað til
fólksins. Einu sinni þegar hann ræddi við