Velferð - 01.12.1998, Síða 7

Um líðan sjúklinga fyrir
og eftir hjartaaðgerðir
Hk Þórunn Kjartansdóttir, skurdhjúknmarfræðingur,
hefur skrifad fræðilega ritgerð undir heitinu
* r „Vettvangsheimsóknir tengdar hugmynduin um
LL stuðning við sjúklinga sem hafa farið í hjarta-
togans í slíkum hópum er mjög mikils-
verður. Hún bendir á að makar hjarta-
sjúklinga upplifi gjarnan erfiðleika og vitað
er um minni kvíða í hópi aðstandenda
sjúklinga með hjartadrep eftir stuðnings-
hópameðferð.
Eftirspurn eftir stuðningi
raunveruleg
Þórunn segir í útdrætti skýrslunnar að
„rannsóknir sýna að andlegt og líkamlegt
ástand hjartasjúklinga er bágborið á bið-
tíma fyrir og eftir aðgerð. Sjálfstyrktarhópar
og/eða stuðningshópar geta hjálpað
einstaklingum að takast á við vandamál
sem fylgja því að vera með ákveðinn
sjúkdóm. Sjálfsstyrktarhópar eru starf-
ræktir hjá ýmsum sjúklingasamtökum, oft
með góðum árangri. Fjöldi sjálfsstyrktar-
hópa hefur aukist verulega frá áttunda
áratugnum. Ber þar mest á samtökum
sjúklinga með langvinna sjúkdóma.
1 viðtali við Ingólf Viktorsson (Lands-
samtök hjartasjúklinga 1997), starfsmann
Landssamtaka hjartasjúklinga, kom í ljós
að eftirspurn eftir stuðningi er raunveruleg
og starfsmenn samtakanna veita persónu-
legan stuðning einstaklingum sem bíða
eftir aðgerð og þeim sem bíða vegna þess
að aðgerð þeirra hefur verið seinkað.
Rannsóknir á störfum sjálfstyrktarhópa
sýna að hægt er að bæta lífsgæði einstak-
linga sem taka þátt í slíku starfi.
Nær allir eru kvíðafullir
I rannsókn, sem Helga Jónsdóttir og Lovísa
Baldursdóttir gerðu á þessu ári kom fram
að 94,4% hjartasjúklinga sem biðu eftir
aðgerð fundu fyrir andlegum og likam-
legum vandamálum á biðtímanum. I þeirri
rannsókn kom einnig fram að 40%
einstaklinganna töldu að heilbrigðisstéttir
gætu gert eitthvað til þess að gera biðina
léttbærari.
Aðstandendur þurfa að vera
vel upplýstir
Þórunn ræddi því næst um rannsókn sem
gerð var fyrir tveimur árum í Bandaríkj-
unum. Fylgikvillar ákveðins sjúklingahóps
voru skoðaðir og reynt að fyrirbyggja þá
eftir fremsta megni. Þættir eins og kennsla
fyrir aðgerð var aukin. Samtöl voru við
sjúklinga fyrir aðgerð. Endurhæfing hófst
strax eftir aðgerð með sjúkraþjálfara. Síðast
en ekki síst var mikil áhersla lögð á að
aðstandendur væru vel upplýstir og þeir
væru með í allri kennslu og ráðgjöf.
Reynsla af þessu nýja kerfi var sú að hægt
var að útskrifa sjúklingana á 4.-7. degi
eftir aðgerð án þess að það hefði neikvæð
áhrif á heilsu þeirra.
Það er aldrei of seint að byrja
að œfa - í sjálfstyrktarhópum
verður lífið skemmtilegra og
innihaldsríkara.
Kransæðasjúkdómar eru helsta dánar-
orsök hjá Bandaríkjamönnum, talið er að
einn af hverjum fimm fái kransæðasjúkdóm
fyrir sextugt.
Þórunn gerði einnig að umtalsefni
sjálfsstyrktar- og stuðningshópa og rekur
erlend og innlend dæmi. en hlutverk leið-
Veita hver öðrum stuðning
Þórunn segir um starfsemi Landssamtaka
hjartasjúklinga orðrétl:
„Félagslegur stuðningur er örugglega til
staðar í samtökum Landssambands hjarta-
sjúklinga. Félagsmenn hittast í endur-
hæfingu, á HL stöðinni, á skrifstofunni, í
skipulögðum gönguferðum og á |)ingi
félagsins. Félagsmenn eiga sameiginleg
verk að vinna og veita hver öðrum stuðn-
ing. Þeir vinna ötulir að hagsmunamálum
félagsmanna. Það má til sanns vegar færa
að einstaklingar innan samtakanna tengjast
þannig sem hópur. Samkennd einkennir
störf þeirra, sem sýndi sig með því að ef
þörf var fyrir stuðning, svöruðu þeir jafnvel
þótt þeir hefðu ekki skilgreint slíkan
stuðning sem eitt af störfum sínum.“
Hjúkrunarfræðingar geta stutt
sjúklingasamtök
I lokaorðum segir Þórunn að andlegt og
líkamlegt ástand eflir hjartaaðgerð sé
kvíðvænlegt fyrir sjúkling og aðstandendur
hans. Heilbrigði fjölskyldunnar veltur á
heilbrigði einstaklinganna í henni. Þörf
fyrir stuðning getur verið margskonar.
Fjársvelli til heilbrigðismála hefur sett svip
á þjónustu heilbrigðisstétta. Rannsóknirog
kannanir í tengslum við þarfir sjúklinga er
vettvangur hjúkrunarrannsókna. Hjúkr-
unarfræðingar sem málsvarar sjúklinga
geta í krafti hjúkrunarrannsókna gert
kröfur um bætta þjónustu og stutt sjúk-
lingasamtök í vinnu sem leiðir af sér bætta
líðan fjölskyldunnar.
FÁLKINN
Suðurlandsbraut 8
Velferð 7