Samfylking - 11.04.1936, Side 2

2
S AMFYLKINGIN
bros prúðbúinna borgara, sem
gengu fram hjá fylkingum um-
komulítillar alþýðu. Nú er þetta
bros borgaranna horfið að
mestu 1. maí. í stað þess skín
út úr andlitum þeirra alvöru-
þrunginn ótti. Síðasta sigurvon
burgeisanna í andófi sínu gegn
sósíalisma og frelsi fólksins er
þó enn ekki brostinn og hún er
tengd við þau öfl, sem viljandi
eða fyrir aðgerðaleysi valda
því að alþýðan gengur skipt til
baráttu fyrir lífsafkomu sinni
og frelsi 1. maí og endranær,
þegar sameiginleg átök eru
lífsnauðsyn fyrir hana.
Eg fullyrði að 1. maí brysti
strengur í brjósti íslenzka auð-
valdsins, ef alþýða í Reykjavík
bæri gæfu til að ryðja úr leið-
inni til samfylkingar persónu-
legri tortryggni, úlfúð, þver-
móðsku og jafnvel hatri milli
einstakra manna og ganga í
samstilltri einingu fyrir aðal-
kröfum sínum: um atvinnu og
frelsi.
Afstaða hinnar úreltu og
menningarfjandsamlegu yfir-
stéttar gagnvart verkalýðs-
hreyfingunni er sama eðlis og
afstaða vetrarins gagnvart vor-
inu. Við áhrif styrkra samtaka
alþýðustéttanna brestur sams-
konar flótti í hersveitir þeirra
afla, sem virka afturdrægt á
menningu og framfarir, eins og
þegar vorið virkar á snjóhengju
í fjallshlíð.
Þeir, sem gera leik að því að
eggja til deilna innan verka-
Jýðssamtakanna, valda bræðra-
vígum, eru fjandmenn verka-
lýðsstéttarinnar. Þeir gera sitt
til þess að leggja að veði fyrir
sundurvirkri og því vonlausri
baráttu við yfirstéttina allt það,
sem alþýðan hefir unnið sér til
handa með samtökum sínum,
menningu hennar og framtíð.
Vegna hagsmuna verkalýðs-
ins og þjóðarinnar allrar ber
oss skylda til að leggja krafta
vora saman og vinna með þeirri
öldu, sem stigin er frá brjóst-
um þúsunda sártlíðandi al-
þýðufólks á íslandi, fyrir sam-
einingu, gegn sundrung. Þessi
alda er borin uppi af helgustu
frelsisþrám fólksins sjálfs, sem
berst við neyð og síversnandi
lífskjör niðri í þjáningardjúp
um þess þjóðfélags, sem auð-
valdið á og drottnar yfir, til
þess að arðræna og kúga all-
an vinnulýð landsins.
Framtíð og velferð íslenzku
þjóðarinnar, þ. e. alþýðunnar,
veltur á því, hvort þessi alda
megnar að skola burtu öllum
þeim tálmunum, sem fyrir sam-
fylkingu alþýðuflokkanna og
allra vinstri flokka í landinu
kunna að verða. Á sigri þess'
arar samfylkingaröldu veltur
það, hvort alþýðan nær yfir-
ráðum á íslandi, eða hvort aft-
urhaldið nær þeirri valdaað
stöðu, sem gerir því unnt að
steypa haustmyrkri miðalda-
kúgunar yfir land og þjóð.
En þar, sem sú alda sigrar
og ríður yfir, mun vaxa nýr
gróSur, nýtt og fjöIskrúSugt
menningarlíf í því ríki, sem hin
starfandi þjóS á og stjórnar til
hagsmuna fyrir sig sjálfa.
Samfylking verkalýSsins
voldugri kröfugöngu 1. maí er
fyrsta sporið aS fullkomnu
Allir eilt!
Eftir Fftlippus Ámnndaion, varaformann
IFélags fárniðnaðarnaanna.
Filippus Ámundason.
Það mun engum blandast hug-
ur um það, að einn meginþátt-
urinn í því, að sigrast á erfið-
leikunum í hverri mynd, sem
þeir birtast, er samheldni og
samstarf, með gagnkvæmum
skilningi á þörfum og kröfum
einstaklinga og þjóða. Það er
því mikilsvert atriði, svo vel
megi skipast, — einkum þegar
viðhorfið er svo ískyggilegt, að
nærri stappar að menn örvænti
um, að takast megi að ráða
fram úr vandamálunum, — að
allir geri sér ljóst, hversu afar-
þýðingarmikið atriði það er, að
einstaklingarnir skilji nauðsyn
samstarfsins og sameiningarinn-
ar. Engum þeim, er um það vill
hugsa í alvöru, dylst það, að
við íslendingar stöndum nú á
mjög alvarlegum tímamótum.
Aflaleysi til sjávarins, og þar
af leiðandi atvinnuleysi í landi,
er nú svo mikið, að í annan
tíma hefir ekki meira. verið; í
kjölfar þess siglir svo hraðbyrí
efnalegt allsleysi og þrenging-
ar, — einkum fyrir hinar vinn-
andi stéttir, — og er nú þegar
orðið svo tilfinnanlegt, að hver
dagurinn, sem líður, gerir við-
horfið æ ískyggilegra. — Menn
fyllast því vonleysi og kvíða, og
sjá eigi fram á, á hvern veg
verði úr bætt, svo að takast
megi að afstýra vandræðum. —
Það er því eigi ófyrirsynju, þó
spurt sé: Hvað er hægt að gera,
hvar af vænta megi einhverra
bóta á því viðhorfi og ástandi,
er nú ríkir? Eg býst við, að
ógreitt verði um svör. Þó skai
bent á eitt það heillavænlegasta
og jafnframt öruggasta bjarg-
ráð, en það er: að allur hinn
vinnandi lýður, karlar og kon-
ur, sameinist í eina órjúfandi
heild, en láti deilur um dægur-
mál og smávægilegan skoðana-
mun víkja fyrir þörfinni á sam-
úð og skilningi á lífsafkomu
fjöldans. Mun þá fljótt bregða
til hins betra, og óskir og innri
þrár allra þeirra, er mannúð og
réttlæti unna, leysast úr læð-
ingi, til heilla og hagsældar fyr-
ir land og lýð. Látum það því
vera kjörorð vor allra:
Allir eitt!
Filippus Ámundason.
1. MAI
Eftir Kristinn Jóhannesson, deildarstj. í „Dagsbrú
Efftir Onnu Guðmundsdóttur, fulltrúa
verkakvennafél. „Framsókn" i
Fulltrúaráðft verkalýðsfél.
Gegnum aldaraðir hefir kon-
an verið hrjáð af þjóðskipulags-
háttum þeim, sem mannkynið
hefir búið við. En hvergi er þó
ófrelsi konunnar jafn átakan-
legt og í þeim löndum, sem
stjórnað er með fasistísku eða
nazistísku einræði. Þar má hún
hvergi vera virkur þátttakandi
í opinberum málum. Hún hefir
verið svipt allri aðstöðu til
sjálfsbjargar, og svo að segja
öllu frelsi. Einkum á þetta við
konur úr alþýðustétt. Þær hafa
orðið að lúta því að vera mennt-
unarlausar, bundnir þrælar þjóð-
félagsins frá vöggunni til graf-
arinnar.
Mjög hefir það sýnt sig, eink-
um í seinni tíð, að konan er
hvergi ánægð með þetta hlut-
skipti sitt.
Nútímakonan getur ekki sætt
samstarfi allra frelsi unnandi
Islendinga fyrir ríki verkalýðs-
ins á íslandi.
Allir eitt að settu marki.
Árni Ágústsson.
sig við að þræla frá morgni til
kvölds og fara á mis við allt,
sem lífið hefir að bjóða, og allir
eiga jafnan rétt á að njóta.
Verkakonan skilur mæta vel
þau margvíslegu átök, sem þarf
til þess að bæta sín eigin kjör.
Hún skilur einnig sem móðir,
hve mjög þarf umbóta við fyrir
hinn uppvaxandi æskulýð, —
hversu uppeldismálunum er í
mörgu ábótavant, og að ónóg
upplýsing er einn stærsti þrösk-
uldurinn fyrir því að betra
þjóðskipulag komist á.
Hvað getur nú konan gert til
að hrinda af sér okinu? Eg
býst við að fleirum en mér verði
fyrir að hu'gsa á þá lund, að
hinn skapandi máttur samtak-
anna sé það eina, sem geti lyft
okkur úr því öngþveiti, sem við
höfum orðið að lifa við. Þess
vegna er það sorglegt, þegar
verkalýðurinn misskilur svo
hlutskipti sitt, að hann sameini
ekki alla sína krafta fyrir bætt-
um kjörum og betri afkomu i
hvaða mynd sem er.
Mín sannfæring er sú, að inn-
Með: hverjum degi vex og
styrkist skilningur íslenzkra
verkamanna á gíldi kröfugöngu
verkalýðsfélaganna 1. maí. En
til þess að kröfngöngur beri
fullkominn tilætlaðan árangur
verða þær að' vera fjölmennar
og vel skipulagðar.
En nú vitum við það, að hivert
verkalýðsfélag skiptist aðallega
í tvo starfandi stjórnmálaflokka,
Alþýðuflokk Og Kommúmsta-
flokk.
En þar sem Alþýðuflokkurinn
er samaniagt atkvæðameiri inn-
an félagarma um allt land, þá er
hann að sjálfsögðu förustu-
flokkur í framgangi allra
verkalýðsmála-
En nú er það staðreynd, að
Kommúnistar eru viðurkenndir
sem starfandi flokkur innan
verkalýðssamtakanna, auðvitað
sem minnihluta-flokkur, en þó
með sérstöku stjórnmálasam-
bandi.
Tilgangur þessara tveggja
flokka er að flestra áliti sá sami
í öllum aðalatriðum, að umskapa
þjóðfélagið til aukinnar vel-
gengni alls almennings.
Skipting þessara tveggja
flokka skapast eingöngu á að-
ferðinni um meðferð málanna.
En ef við reynum að líta hlut-
drægnislaust á þessi mál, þá
hljótum við að sjá það á at-
kvæðagreiðslu verkalýðsfélag-
anna og annara fagfélaga, er
standa að kröfugöngu 1. maí, að
ef lýðræði á að gilda innan
verkalýðsfélaganna, þá er það
ófrávíkjanlegt, að þessir tveir
flokkar gangi í sameiginlegri
kröfugöngu 1. maí, í einni sam-
stilltri órjúfanlegri samfylk-
ingu.
Við Alþýðuflokks verkamenn,
sem erum með sameiginlegri
kröfugöngu 1. maí, lítum svo á,
að það geti ekki orðið á nokk-
urn hátt tap fyrir Aiþýðuflokk-
inn, að vinna að sameiginlegri
kröfugöngu Alþýðuflokksins,
verkalýðsfélaganna og Komm-
únistaflokksins.
Því að eins og ástandið er
nú í atvinnumálum þjóðarinn-
ar, þar sem verkafólk gengur
þúsundum saman atvinnulítið og
atvinnulaust, þá getur það ver-
ið varhugavert fyrir stjórnend-
ur verkalýðsfélaganna, gagn-
vart vexti og styrkleika AI-
þýðuflokksins, að berjast á mótí
framkomnum samþykktum kröf-
um um sameiginlega kröfu-
göngu fyrnefndra flokka, því að
það er vitanlegt, að samfylking-
arvilji Alþýðuflokkskjósenda er
kominn á það stig, að hann þol-
ir ekki verulega mótspyrnu ráð-
andi manna flokksins, án hnekk-
is fyrir Alþýðuflokkinn.
Þess vegna er það áskorun
mín, sem samfylkingar-sinnaðs
Alþýðaflokksmanns, til þeirra,
sem skipaðir eru af verkalýðs-
félögumum f 1. maá nefnd, að
þeir vinni samkvæmt vilja
meirihluta verkalýðsins að einni
sameiginlegri krófugöngu 1.
maí..
Kynnum mátt vorn og vilja!
Heél að atarfi!
Dagrenning.
Eftir Hring Vigfússon, fulltrúa
Verzlunarmannafélagsins í Full-
trúaráði verkalýðsfélaganna.
an Alþýðuflokksins beri að sam-
eina alla þessa krafta, en vegna
þeirrar tortryggni, sem alið hef-
ir verið á af ýmsum, finnst mér
Alþýðuflokkurinn þurfi að sýna
afl sitt og vald ásamt einlægum
vilja, með því að taka tillit til
þeirra mörgu, er óska eftir sam-
eiginlegri kröfugöngu 1. maí.
Konur úr alþýðustétt!
Við eigum allar sameiginlegra
hagsmuna að gæta. Gerum allt,
sem í okkar valdi stendur til að
berjast á móti íhaldi og fasisma.
Allar út á götuna 1. maí í eina
órjúfanlega samfylkingu.
Anna Guðmundsdóttir
Eflaust hefir þú, lesari góður,
eitthvert sinn verið úti við, þeg-
ar dagur rís og náttúran leysist
úr dróma nætur. Það fer okkl
hjá því, að þú á slíkri stund haf-
ir orðið snortinn af lífi því, sem
vakið er.
Það má líkja við dagrenningu
þeirri öldu samhyggðar hins
vinnandi lýðs, sem nú er að rísa
í landi þessu, eins og nóttin flýr
fyrir krafti hins komandi dags,
þann veg mun skammdegismyrk-
ur hins kapítalistiska þjóðskipu-
lags, sem nú grúfir yfir atvinnu-
háttum okkar íslendinga, hverfa
eins og dögg fyrir sólu, þegar
hinir tveir sósíalistisku flokkar,
Alþýðuflokkurinn og Kommún-
istaflokkurinn, skilja það hlut-
verk, sem samfylkingu þeirra er
ætlað að inna af hendi. — Að
sjálfsögðu verður það lýðræði
að ríkja í samvinnu þessara
flokka, að sá flokkurinn, sem
stærri er og öflugri, hafi for-
ustuna á hendi í þessum sem
öðrum v,erkalýðsmálum. Hér er
átt við Alþýðuflokkinn.
Þess vegna er það ósk mín
og vissa, að vitrustu menn
beggja flokka leggist á eitt um
það, að samfylking takist nú 1.
maí, sem fær sé að sýna íhaldi
og fasisma að bönd þau, sem
tengja hinar undirokuðu stéttir
saman, séu svo traust, að sá að-
ferðamunur, sem greinir á um,
sé látinn víkja á hverri þeirri
stundu, sem verkalýðnum er
nauðsynlegt að sýna allan mátt
sinn.
Stríð mun þá ekki granda
stofni sterkum,
stálvöðvar munu vinna að
öllum verkum ...
Hringur Vigfússon.