Fréttablaðið - 24.06.2019, Page 8

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is

Talsmenn
grámósku,
einangrunar-
hyggju og
ótta við hið
óþekkta
kunna að
vera háværir
á torgum
en þeir tala
ekki í nafni
þjóðarinnar.
Hér skiptir
engu þótt
þeir leiði
stjórnmála-
flokka eða
fara fyrir fjöl-
miðlum.

Lífsgæði
Íslendinga
byggja á
frjálsum
viðskiptum
við önnur
lönd. Með
minni
viðskipta-
hindrunum
aukast
viðskipti.
Davíð
Stefánsson
david@frettabladid.is
Aldarfjórðungur er liðinn síðan EES-samningurinn tók gildi á Íslandi. Samningurinn hefur reynst vera einn mikilvægasti samningur sem Ísland hefur
gert á lýðveldistímanum. Hann hefur opnað atvinnulífi
aðgang að mikilvægu markaðssvæði, tryggt frjálsara
flæði vara, fjármagns og þjónustu auk þess að tryggja
okkur rétt til búsetu, atvinnu og náms í öðrum ríkjum.
Samningurinn færði okkur úr gjaldeyrishöftum sem
höfðu þá varað í rúm 60 ár hér á landi. Íslendingar hafa
notið ríkulega af kostum EES. Á tíma samningsins hafa
landsframleiðsla og ráðstöfunartekjur einstaklinga
aukist umtalsvert samhliða stórauknum útflutningi.
Landsframleiðsla á mann, sem er mælikvarði á efnahags-
lega velmegun, hefur aukist um 71% á tíma samningsins.
Lífsgæði Íslendinga byggja á frjálsum viðskiptum við
önnur lönd. Með minni viðskiptahindrunum aukast við-
skipti. EES-samningnum hafa fylgt aukin viðskipti milli
Íslands og EES-svæðisins. Hlutur aðildarlanda samn-
ingsins í vöruútflutningi Íslendinga hefur vaxið umtals-
vert og er nú um 80%. Útflutningur vöru og þjónustu frá
Íslandi hefur meira en þrefaldast á tíma samningsins.
Aukin utanríkisviðskipti hafa síðan aukið hagvöxt og
velmegun til heilla fyrir fyrirtæki og heimili í landinu.
Frjálst flæði vinnuafls innan EES-svæðisins hefur
opnað aðgang að margfalt stærri vinnumarkaði. Mikill
meirihluti þeirra 37.000 erlendra launamanna sem starfa
hér kemur frá EES. Án þeirra væru lífsgæði okkar allra
lakari og mannlíf okkar fábreyttara. EES hefur gert inn-
lendum fyrirtækjum kleift að takast betur á við sveiflur
í sinni starfsemi. Samningurinn hefur hjálpað til við
sveiflujöfnun hagkerfisins – dregið úr verðbólgu á tíma
uppsveiflu og aukningu atvinnuleysis í niðursveiflu. Með
EES hefur fjöldi Íslendinga fengið tækifæri til að læra
og starfa í EES-ríkjum og aflað sér þannig mikilvægrar
þekkingar og reynslu.
EES hefur þjónað hagsmunum Íslands mjög vel. Það
ætti að vera óumdeilt að samningurinn hefur verið afar
mikilvægur fyrir íslenskt atvinnulíf og er hornsteinn
okkar alþjóðlegu tengsla. Ég vona að samningurinn verði
áfram það afl verðmætasköpunar sem hann hefur verið á
síðustu 25 árum.
Grundvöllur lífskjara
Guðrún
Hafsteinsdóttir
formaður
Samtaka
iðnaðarins
Samfylkingartröll
Forsetaframbjóðandinn fyrr-
verandi í Hádegismóum er enn
á flugi. Nú beinir hann spjótum
sínum að Ólafi Þ. Harðarsyni,
prófessor við Háskóla Íslands.
Davíð segir Ólaf frægt Samfylk-
ingartröll úr Hafnarfirði og ekki
beysinn fræðimann. Ólafur segir
það áberandi hvað ungar konur
innan Sjálfstæðisflokksins hafi
verið óhræddar við að svara
Davíð fullum hálsi. „Á meðan
margir aðrir hafa látið skammir
Davíðs svona um langa hríð yfir
sig ganga, þá standa þessar ungu
konur, reynslulausu ungu konur
og svara fullum hálsi,“ sagði
prófessorinn í samtali við RÚV
og bætti því við að síðustu árin
hafi Davíð staðið málefnalega
mun nær Miðflokknum en Sjálf-
stæðisflokknum.
NATO og VG
Flest áhugafólk um stjórnmál
liggur nú yfir könnun sem
Maskína gerði fyrir utanríkis-
ráðuneytið um viðhorf Íslend-
inga til alþjóðasamstarfs. Í ljós
kemur að Íslendingar eru mjög
alþjóðasinnaðir. Um helmingur
landsmanna er jákvæður gagn-
vart aðild Íslands að Atlantshafs-
bandalaginu en tæpur fimmt-
ungur neikvæður. Það er ástæða
til að vekja athygli á því að tæpur
þriðjungur kjósenda Vinstri
grænna er jákvæður gagnvart
NATO. Er það jafnvel áhuga-
verðara í sögulegu samhengi
en þau átta prósent Miðflokks-
manna sem vilja ganga í ESB.
arib@frettabladid.is
Dagleg orðræða vill oft einkennast af neikvæðni og átökum. Þetta á við of marga af talsmönnum einangrunar og þjóðrembu sem draga í efa nauð-syn alþjóðasamvinnu. Þeir finna sér stöðugt tilefni til að mótmæla alþjóð-
legum skuldbindingum og Evrópusamvinnu.
Tilhneigingin er reyndar oft sú að væringar og
óvissa á alþjóðavettvangi verði til þess að þjóðir
beini sjónum sínum inn á við. Þetta þarf ekki að vera
neikvætt en verður það samt oft. Óttinn rekur fólk
og jafnvel þjóðir til einangrunar með tilheyrandi
fordómum og heift í garð þeirra sem fylgja öðrum
siðum og venjum. Þetta hafa innflytjendur víðs vegar
um heim fengið að reyna, ekki síst þeir er hafa önnur
trúarbrögð en heimamenn.
Þessi viðhorf ganga gegn tímans takti enda kalla
áskoranir dagsins á samvinnu þjóða. Við Íslendingar
erum æ meira tengdir. Misskipting auðs og valda
í öðrum heimsálfum kann jafnvel að hafa áhrif á
þjóðaröryggi okkar. Áskoranir varðandi upplýsinga-
mengun og loftslagsmál eru okkar allra, svo eitthvað
sé nefnt. Lífskjör þjóðarinnar verða ekki bætt án
virkrar alþjóðaþátttöku og aðgangi að mörkuðum.
Það voru því góðar fréttir er bárust af niðurstöðum
könnunar, sem gerð var fyrir utanríkisráðuneytið,
um viðhorf Íslendinga til alþjóðasamstarfs.
Þar kemur fram að þorri Íslendinga er jákvæður í
garð alþjóðastofnana og þátttöku Íslands almennt í
alþjóðlegu samstarfi. Drjúgur meirihluti Íslendinga
telur hagsæld landsins byggjast að miklu leyti á
alþjóðlegri samvinnu, eða um 73,6 prósent. Þá telja
78,3 prósent hagsæld Íslands byggja á alþjóðavið-
skiptum. Íslendingar eru sérlega jákvæðir í garð nor-
ræns samstarfs en 92 prósent landsmanna eru jákvæð
gagnvart virkri þátttöku Íslands í Norðurlandasam-
starfi. Þetta liggur í sameiginlegri sögu og gildum
Norðurlandanna og svipaðri samfélagsgerð.
Sama gildir um þátttöku Íslands í störfum Sam-
einuðu þjóðanna þar sem 77,9 prósent þjóðarinnar
styðja það starf. Stuðningurinn við Evrópska efna-
hagssvæðið var einnig afgerandi. Um 55 prósent
landsmanna eru jákvæð í garð samningsins um
Evrópska efnahagssvæðið en einungis 11,8 prósent
eru neikvæð.
Utanríkisráðherra Guðlaugur Þór var að vonum
ánægður. „Það er ánægjulegt að sjá hversu alþjóðlega
sinnaðir Íslendingar eru almennt og greinilegt að
flestir vilja að Ísland taki áfram virkan þátt í alþjóð-
legu samstarfi, sérstaklega norrænu samstarfi og á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna,“ segir hann.
Umfram allt dregur könnunin fram jákvæða sjálfs-
mynd þjóðar. Þetta er frjálslynd, bjartsýn og alþjóða-
sinnuð þjóð. Talsmenn grámósku, einangrunar-
hyggju og ótta við hið óþekkta kunna að vera háværir
á torgum en þeir tala ekki í nafni þjóðarinnar. Hér
skiptir engu þótt þeir leiði stjórnmálaflokka eða fara
fyrir fjölmiðlum.
Þetta er þjóð sem þorir, vill og getur, svo vitnað sé
til forsætisráðherra á þjóðhátíðardegi. Það er harla
gott veganesti til framtíðar.
Sjálfsmyndin
2 4 . J Ú N Í 2 0 1 9 M Á N U D A G U R8 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
2
4
-0
6
-2
0
1
9

0
5
:2
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
4
4
-7
4
7
C
2
3
4
4
-7
3
4
0
2
3
4
4
-7
2
0
4
2
3
4
4
-7
0
C
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
0
s
_
2
3
_
6
_
2
0
1
9
C
M
Y
K