Fréttablaðið - 24.06.2019, Blaðsíða 30

Tilkynningar um merkis atburði, stórafmæli
og útfarir má senda á netfangið
timamot@frettabladid.is.
Auglýsingar á að senda á auglysingar@frettabladid.is
eða hringja í síma 550 5055.
Þeim ógiftu er ráðlagt að tína
sjö ólíkar blómategundir í
krans og leggja undir kodda.
Þá muni þeim birtast þeirra
töfrandi draumaprins.
Böðvar Jónsson
málarameistari, Miðtúni 7,
lést 19. júní sl. á gjörgæsludeild
Landspítalans.
Útför hans fer fram frá Háteigskirkju
föstudaginn 28. júní kl. 13.00.
Jón Einar Böðvarsson Bozena Zofia Tabaka
Björn Böðvarsson
Árni Böðvarsson
Ástkær systir okkar,
Hrefna Hannesdóttir
Sautjándajúnítorgi 5 í Garðabæ,
er látin.
Heimir Hannesson
Sigríður J. Hannesdóttir
Gerður Hannesdóttir
Elsku hjartans dóttir okkar,
systir og frænka,
Arna Sveinsdóttir
Hátúni 4 og Flókagötu 67, Reykjavík,
lést laugardaginn 15. júní á líknardeild
Landspítalans. Útför hennar fer fram frá
Háteigskirkju þriðjudaginn 25. júní klukkan
15. Þeim sem vildu minnast hennar er bent á
Specialisterne á Íslandi reikningsnr.
0512-14-402193 kt. 650210-1900.
Erna Valsdóttir Sveinn Skúlason
Skúli Sveinsson Sigríður Hrund Guðmundsdóttir
Brynjar Sveinsson
og bróðurbörn.
79 Títus tekur við völdum sem Rómarkeisari af föður
sínum Vespasíanusi.
1000 Kristni er lögtekin á Alþingi í stað heiðni. Miðað við
tímatal þess tíma var kristnitakan árið 1000, en sam-
kvæmt núgildandi tímatali var hún sumarið 999.
1627 Tyrkjaránið: Jan Janszoon héldur skipi sínu frá
Íslandi til Salé þar sem hann selur fanga sína í ánauð.
1670 Uppreisnarforinginn Stenka Rasín ræðst inn í
Astrakan, rænir borgina og stofnar þar kósakkalýðveldi.
1701 Breska þingið festir í lög að þjóðhöfðinginn eigi að
vera mótmælendatrúar.
1865 Fyrsti keisaraskurður er framkvæmdur á Íslandi.
Móðirin deyr en barnið lifir. Þetta var einnig í fyrsta skipti
sem svæfing var notuð á Íslandi við fæðingu.
1875 W. L. Watts, enskur vísindamaður, fer, ásamt fjórum
Íslendingum, norður yfir Vatnajökul og koma þeir til
byggða á Hólsfjöllum eftir mikla hrakninga í rúman hálfan
mánuð.
1886 Stórstúka Íslands er
stofnuð.
1923 Listasafn Einars Jóns-
sonar er opnað í Reykjavík
við hátíðlega athöfn.
1934 Alþingiskosningar
eru haldnar á Íslandi. Stjórn
hinna vinnandi stétta tekur
við völdum í kjölfarið.
1950 HM í fótbolta hefst í
Brasilíu.
1956 Hræðslubandalag
Framsóknarflokks og Alþýðuflokks býður fram í alþingis-
kosningum.
1961 Sigurhæðir á Akureyri, hús Matthíasar Jochums-
sonar, eru opnaðar sem safn í minningu skáldsins.
1962 Hvalfjarðarganga Samtaka hernámsandstæðinga
kemur til Reykjavíkur.
1968 Atlantshafsbandalagið heldur ráðherrafund á
Íslandi í fyrsta sinn.
1973 Leoníd Bresnjev verður fyrstur Sovétleiðtoga til að
ávarpa bandarísku þjóðina í sjónvarpi.
1976 Norður- og Suður-Víetnam sameinast í eitt Víetnam
með Hanoi sem höfuðborg.
Listasafn Einars Jónssonar.
Minjasafnið Sigurhæðir.
Merkisatburðir
Í dag 24. júní er Jónsmessa og hin magnaða Jónsmessunótt var síð-astliðna nótt. Samkvæmt gamla norræna tímatalinu hefst einnig sólmánuður á mánudegi í níundu viku sumars.
Nafnið Jónsmessa er dregið af fæð-
ingarhátíð Jóhannesar skírara. Að
fornu átti Jónsmessa að vera á sumar-
sólstöðum 24. júní og fæðingarhátíð
Krists á vetrarsólstöðum 24. desember.
Með betri stjarnfræði skeikaði þremur
dögum á hinum raunverulegu sólhvörf-
um og tímatalinu. Því eru Jónsmessa og
jól þremur dögum á eftir hinum stjarn-
fræðilegu sumar- og vetrarsólstöðum.
Á norðlægum slóðum, þar sem mikill
munur er á lengsta og stysta degi ársins,
höfðu sólstöðuhátíðir mikið gildi. Blót-
drykkjur voru tíðkaðar og hátíðar-
höld. Hér á landi var Jónsmessa lengi
í hávegum höfð og var auk þess helgi-
dagur að kaþólskum sið. Það var aflagt
með kóngsbréfi árið 1770, löngu eftir
siðaskipti.
Í íslenskri þjóðtrú kallast ýmsir kraft-
ar á yfir Jónsmessuna. Sérstaklega þykir
aðfaranóttin mögnuð. Upp úr stendur
sú gamla trú að heilsusamlegt sé að velta
sér upp úr dögginni á Jónsmessunótt. Þá
öðlaðist döggin mikinn lækningamátt.
Það þótti því góður siður og f lestra
meina bót að hlaupa ber strípaður út
í nóttina og velta sér upp úr dögginni.
Óskir fái menn uppfylltar og hamingjan
ríki enda verður manni ekki misdægurt
næsta árið á eftir.
En þetta er einnig tími kraftagrasa og
náttúrusteina. Sagt er að á Jónsmessu-
nótt f ljóti upp margvíslegir náttúru-
steinar í tjörnum og sjó. Þeir hafa töfra-
mátt, eru svokallaðir lausnarsteinar sem
hjálpa bæði konum og kúm. Þá sé hægt
að finna ýmis nýtileg grös enda verða
töfrajurtir þá sérlega áhrifamiklar.
Hér skal ekki gert lítið úr þeirri þjóð-
trú að á Jónsmessunótt tali kýrnar
mannamál. En ef miðað er við þjóð-
trúna eru þær reyndar sítalandi. Sumar
eru sagðar tala á nýársnótt.
Miðsumarshátíðir njóta mikilla vin-
sælda á Norðurlöndum en hér á landi
eru ýmsar yfirnáttúrulegar verur tengd-
ar sólstöðum. Þannig er hin sænska
miðsumarshátíð sagður töfrandi tími
rómantíkur enda er þetta árstími brúð-
kaupa. Þar bera konur gjarnan blóma-
kransa á höfði. Þeim ógiftu er ráðlagt að
tína sjö ólíkar blómategundir í krans
og leggja undir kodda. Þá muni þeim
birtast þeirra töfrandi draumaprins.
davids@frettabladid.is
Dagur lausnarsteina
daggar og kraftagrasa
Jónsmessa er 24. júní. Samkvæmt íslenskri þjóðtrú leysast úr læðingi ýmsir kraftar
steina, grasa og jafnvel fara kýrnar að tala. Sérstaklega þykir aðfaranóttin mögnuð.
Þjóðtrúin segir mjög heilnæmt að velta sér nakinn upp úr dögg Jónsmessunætur. Því ekki að taka þá trú lengra og kanna heil-
næmi daggarinnar á öðrum fallegum íslenskum sumarmorgnum? Sumarið er tíminn. NORDICPHOTOS/GETTY
2 4 . J Ú N Í 2 0 1 9 M Á N U D A G U R14 T Í M A M Ó T ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
TÍMAMÓT
2
4
-0
6
-2
0
1
9
0
5
:2
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
4
4
-5
6
D
C
2
3
4
4
-5
5
A
0
2
3
4
4
-5
4
6
4
2
3
4
4
-5
3
2
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
4
0
s
_
2
3
_
6
_
2
0
1
9
C
M
Y
K