Ágrip úr þjóðarbúskapnum - 01.04.1983, Blaðsíða 5

Rætist þessar spár, verður viðskiptahallinn minni en spáð var í þjóðhagsáætlun
síðastliðið haust, en þá var reiknað með að hann yrði 6% af þjóðarframleiðslu
1983. Bætt viðskiptakjör skipta hér mestu máli. Þrátt fyrir aukinn útflutning og
lækkun erlendra vaxta verður greiðslubyrðin af erlendum skuldum samkvæmt
þessu væntanlega svipuð og í fyrra. Ástæðan er auðvitað aukning erlendra
skulda, sem eru nú hærri í hlutfalli við þjóðartekjur en nokkru sinni fyrr.
Þjóðarútgjöld jukust um 2% á árinu 1982 en að birgðabreytingum frátöldum var
aukningin um '/2%. Neysla er talin hafa aukist um 2% en fjármunamyndun mun
aftur á móti hafa dregist saman um 3 /2°/o.
í þjóðhagsspá fyrir árið 1983 er gert ráð fyrir, að einkaneysla verði 6% minni
en á liðnu ári vegna samdráttar í tekjum einstaklinga. Reiknað er með, að
útgjöld til samneyslu verði svipuð að raungildi og á síðastliðnu ári en
fjármunamyndun minnki enn um 8%. í heild er spáð 6% samdrætti neyslu og
fjárfestingar á árinu 1983. Að birgðabreytingum meðtöldum er spáð nærri 9%
samdrætti útgjalda.
Þjóðarframleiðslan er talin hafa dregist saman um 2% á árinu 1982. Samdráttur-
inn varð nær allur í fiskveiðum og vinnslu sjávarafurða, en byggingarstarfsemi er
talin hafa verið svipuð og árið áður. I iðnaði, verslun og þjónustu er áætlað, að
umsvif hafi aukist um 2—3%. Niðurstaða þjóðhagsspárinnar fyrir árið 1983 er,
að þjóðarframleiðslan verði 4x/2—5¥2% minni en á síðastliðnu ári eftir því við
hvaða forsendur um aflabrögð og útflutning er miðað. Þessa niðurstöðu má bera
saman við spá um 21/2% samdrátt í þjóðarframleiðslu 1983 í þjóðhagsáætlun í
október 1982. Sem fyrr segir er framleiðsla til útflutnings nú talin munu verða
svipuð eða nokkru minni en í fyrra, samanborið við 3% aukningu í þjóðhagsá-
ætluninni á síðastliðnu hausti. Þá er spáð samdrætti í byggingarstarfsemi og
annarri framleiðslu, sem háð er innlendri eftirspurn, líkt og gert var í haust.
Þjóðartekjur drógust lítið eitt meira saman en þjóðarframleiðsla á árinu 1982,
eða um 2,3%, vegna rýrnunar viðskiptakjara. Sá bati viðskiptakjara, sem nú er
spáð á árinu 1983, vegur á hinn bóginn talsvert upp á móti samdrætti
þjóðarframleiðslunnar, eða sem nemur 1V2%. Því er nú spáð 3—4% samdrætti
þjóðartekna á árinu 1983, og má bera það saman við niðurstöður þjóðhagsáætl-
unar á síðastliðnu hausti um 3xh% rýrnun þjóðartekna. Gangi þessar spár eftir
dragast þjóðartekjur á mann alls saman um 8% árin 1982 og 1983, en
þjóðarframleiðsla á mann minnkar um 9%. Miðað við framleiðslubreytingar á
hvern mann á vinnufærum aldri verður afturkippurinn á þessum tveimur árum
líklega 10—11%.
Atvinnuástand var víðast gott á árinu 1982, en á ýmsum útgerðarstöðum dró þó
úr atvinnu vegna aflabrests og loðnuveiðibanns. Skráð atvinnuleysi á árinu var
0,7% af mannafla samanborið við 0,5% 1981, en séu tveir fyrstu mánuðir ársins
frátaldir vegna áhrifa sjómannaverkfallsins þá, var skráð atvinnuleysi 0,4% af
mannafla, eða svipað og í sömu mánuðum árið áður.
Fyrstu þrjá mánuði þessa árs hefur atvinna verið minni en nokkur undanfarin
ár, og stafar það af öllu í senn, að tíðarfar hefur verið erfitt, afli tregur og minni
umsvif í greinum, sem anna innlendri eftirspurn, vegna minni framkvæmda og