Vesturbæjarblaðið - júl. 2014, Blaðsíða 8

8 Vesturbæjarblaðið JÚLÍ 2014
Með þrjá versl an ir í mið borg inni
Langt er lið ið að há degi einn þeirra fáu sól ar­daga sem runn ið hafa upp í Reykja vík það sem
af er sumri. Fjög urra manna fjöl­
skylda geng ur norð ur Lækj ar göt­
una á átt ina frá Tjörn inni. Þau
virka al þjóð leg en gætu hvort
sem ver ið inn lend eða til heyrt
þeim fjölda er lendra ferða­
manna sem heim sótt hafa land ið
og borg ina að und an förnu. Þau
horfa í kring um sig. Líta upp í
Bern höft s torf una en stað næm­
ast síð an fyr ir utan IÐU Lækj ar­
götu 2a. Þar hafa þau séð eitt­
hvað sem áhuga vert gæti ver ið
að skoða.
Í ára tug hafa þær Arn dís Björg
Sig ur geirs dótt ir og Bára Krist ín
Krist ins dótt ir rek ið versl un ina
Iðu, í hús inu sem reist var eft ir
bruna Nýja bíós. Þær hafa ein­
nig opn að versl un og kaffi hús í
gamla Zim sen hús inu, sem var
flutt úr Hafn ar stræti í Gróf ina fyr­
ir nokkrum árum og end ur gert.
Og síð ast en ekki síst tóku þær
yfir rekst ur Máls og menning ar á
horni Lauga veg ar og Vega móta­
stígs eft ir gjald þrot versl un ar inn­
ar fyr ir nokkrum árum. En hverj ar
eru þess ar kon ur sem end ur vak ið
hafa líf á þrem ur stöð um í mið­
borg inni og á mörk um Vest ur bæj­
ar ins með þess um hætti. Tíð inda­
mað ur sett ist nið ur með Arn dísi
fyr ir skömmu í bóka kaff inu IÐU
Zim sen, Vest ur götu 2a, í Gróf inni.
Labb aði nið ur
Banka stræt ið
Eft ir að Arn dís hafði kom ið með
sneið af franskri súkkulaði köku
og bolla af kaffi am er íkanó var
hún innt eft ir því hvað kom þeim
til að fara út í þessa starf semi á
tíma sem fólk hafði ef til vill ekki
trú á Lækj ar göt unni sem vax andi
versl un ar götu. „Þetta byrj aði eig­
in lega að á ár un um 2002 og 2003
vann ég sem fram kvæmda stjóri
hjá Máli og menn ingu en hætti
þar þeg ar Penn inn keypti versl un­
ina. Ég fór að vinna sjálf stætt við
fyr ir tækja ráð gjöf Ég fann þó að
mér hent aði það ekki til lengd ar.
Ég þarf að vera inn an um fólk til
þess að njóta mín. Dag nokkurn
labb að ég nið ur Banka stræt ið –
nið ur í versl un ina Top Shop sem
var í nýja hús inu við Lækj ar götu
2. Versl un in var að flytja og ver­
ið var að tæma hill urn ar. Á með­
an ég gekk þarna um hálf tóma
tísku búð ina sá ég allt í einu fyr ir
mér að þetta rými hent aði eink ar
vel fyr ir bóka­ og gjafa vöru versl­
un. Ég sá ein hvern veg inn allt fyr­
ir mér. Hvar bæk urn ar ættu að
vera, skáld sög urn ar, fræði bæk­
urn ar og tíma rit in og hvar hægt
væri að koma gjafa vör unni fyr ir.
Á þess um árum áttu vöru hönn uð­
ir og hand verks fólk erfitt með að
koma vör um sín um í sölu í versl­
an ir og tóku því okk ur fagn andi
en nú er það ger breytt og mik ið
lagt upp úr skemmti legri ís lenskri
hönn un um all an bæ. Þessi hugs­
un um bóka­ og gjafa vöru búð­
ina lét mig ekki í friði og ég fór
síð ar til fund ar við Skarp héð inn
Berg Stein ars son sem starf aði fyr­
ir hönd þá ver andi eig enda hús­
næð is ins. Hon um leist strax vel á
þessa hug mynd og studdi okk ur
Báru dyggi lega við að ná samn­
ing um um leigu á hús næð inu auk
þess sem við unn um með hon um
við að koma öllu hús inu í gang
á ný en það hafði stað ið ónot að
um hríð. Bára sem ann ars starfar
sem ljós mynd ari tók sér nokk urt
hlé frá mynda vél inni til að koma
þessu af stað með mér. Hún star­
far nú að mestu leyti við fag sitt
en ég er hér fl est um stund um. Við
hellt um okk ur bara í þetta af full­
um krafti.“
Klukk an fjög ur fjórða
júlí
Þær Arn dís og Bára opn uðu Iðu
4. júlí 2004 klukk an fjög ur um leið
og síð asti iðn að ar mað ur inn gekk
út. En hvern ig kom Iðu nafn ið til.
„Bára kom með þá hug mynd að
hafa ís lenska bók stafi í nafn inu
– stafi á borð við Þ og Ð. Við vild­
um hafa nafn ið stutt og velt um
þess um mögu leika nokk uð fyr ir
okk ur. Hvern ig við gæt um búið til
stutt ís lenskt orð með því að nota
sér ís lenska bók stafi. Eft ir nokkra
um hugs un og skyss ur varð Iða
til. Эið í miðj unni stend ur fyr ir
þessa hugs un okk ar. Auk þess
tákn ar Iða hreyf ingu á ís lensku
og má vísa til sagn ar inn ar að iða í
því sam bandi.“
Að hafa eitt hvað fyr ir sem
flesta
Arn dís seg ist alltaf hafa lagt
áherslu á og gætt þess að búð­
in væri líf leg. „Ég er svo lít ið nýj­
unga gjörn og vil hafa hreyf ingu
í kring um mig. Iða er ein fyrsta
versl un in hér þar sem gjafa var­
an fær að njóta sín til fulls með
bók um og rit föng um. Bæk ur og
rit föng höfðu um tíma átt sam­
leið í versl un um en gjafa var an var
nýj ung sem við kom um með. Og
svo er það kaffi t eng ing in. Okk ur
fannst ekki hægt að opna bóka­
búð án þess að hafa kaffi hús á
staðn um, kaffi og bæk ur eiga
sam leið. Í Iðu hús inu í Lækj ar götu
í dag eru nokkr ir veit inga stað ir
sem mælist mjög vel fyr ir en ver­
ið er að leita að nýj um leig end um
í kjall ara IÐU hús ins. Það er mjög
sterkt að hafa tals vert breyti lega
starf semi í svona versl un ar húsi.
Þetta er svona „mini moll“ þar
sem hvað styrk ir ann að. Fólk get­
ur kom ið í Iðu hús ið, skoð að og
keypt bæk ur og gjafa vöru, feng ið
sé kaffi eða pizz ur eða allt þetta.
Ég hef orð ið vör við að fjöl skyldu­
fólk legg ur í vax andi mæli leið í
Iðu í Lækj ar götu. Þetta er lið ur í
að hafa eitt hvað fyr ir sem flesta.“
Eft ir það var ekki aft ur
snú ið
En Iða í Lækj ar götu var ekki
nóg fyr ir þær Arn dísi og Báru.
Síð ar komu þær upp versl un und­
ir nafni Iðu í Zim sen hús inu þar
sem bygg inga vöru­ og verk færa­
versl un Zim sen var til húsa við
Hafn ar stræt ið en hús ið var fært í
Gróf ina og gert þar upp. Þar er nú
sam bland af skemmti legri bóka­
versl un og kaffi húsi en á und ir­
hæð inni er veit inga stað ur. En af
hverju Zim sen hús ið. Var Lækj ar­
gat an ekki nóg. „Þetta kom þannig
til að eig andi húss ins hafði sam­
band við okk ur og spurði hvort
við vild um leigja af sér. Við vær­
um með starf semi sem hent aði
hús inu miklu bet ur en skrif stofu­
rekst ur. Hann kvaðst vilja fá starf­
semi í hús ið þar sem al menn ing ur
gæti not ið þess og hvað er betra
til þess en bóka­ og gjafa vöru búð
og kaffi hús. Við kíkt um á þetta
og eft ir það varð ekki aft ur snú­
ið.“ Þær hafa byggt upp nýja Iðu í
Zim sen hús inu með svip uðu móti
og Iðu í Lækj ar götu að öðru leyti
en því að þær reka kaffi hús ið í Iðu
Zim sen sjálf ar. „Nú erum við að
prufa að selja lopa peys ur,“ seg­
ir Arn dís. Þær eru svo ís lensk­
ar. Svo mik il ís lensk menn ing er
í þeim og þær eru eitt hvað sem
úti leg an kall ar eft ir enda kaupa
Ís lend ing ar þær ekk ert síð ur en
ferða menn irn ir. Kannski hef ur
það kom ið að eins á óvart.“
Færðu aft ur út kví arn ar
Og enn færðu þær út kví arn ar.
Þeg ar Bóka búð Máls og menn­
ing ar lenti í gjald þroti fyr ir nok­
kru olli það áhyggj um margra að
nú hyrfi bók sal an af horni Lauga­
veg ar og Vega móta stígs. Fólk
mátti ekki til þess hugsa. „Við
ekki held ur og fór um því til fund­
ar við Sig ur mar Kr. Al berts son
skipta stjóra sem greini lega hafði
sterk ar taug ar til þessa gamla fyr­
ir tæk is sem svo lengi hafði sett
svip á mið borg ina. Hann vildi að
bóka búð in yrði end ur reist og
gerði allt sem hann gat til þess að
auð velda þetta. Við ákváð um þó
að blanda Iðu ekki inn í rekst ur
BMM og stofn uð um sér stakt fé lag
um hann. Það heit ir Rúbl an sem
er til vís un í að lengi hef ur ver ið
á orði að hús ið við Lauga veg 18
hafi ver ið byggt fyr ir styrkt ar fé
frá Rúss um.“
Þægi lega bóka búð in
„Versl un in Iða stend ur einna
fremst í úr vali á er lend um bók­
um og hvers kon ar gjafa vöru,
bóka tengdri og annarri. Við höf­
um náð að skapa henni sér stöðu
allt frá því hún hóf starf semi sína
og brydd að upp á ann ars kon ar
úr vali af bók um og gjafa vör um
sem rata ekki í aðr ar bóka versl­
an ir. Í versl un in er einnig suðu­
punkt ur af nú tíma menn ingu og
list um og finna má það sem helst
er á tak tein um hverju sinni. Iða er
ung ling ur inn á með al bóka versl­
ana og leyf ir sér að vera nýj unga­
gjörn,“ seg ir Arn dís. Í Iðu Zim sen
reyn um við að sam eina þarf ir
nú tíma fólks ins þeg ar kem ur að
góð um kaffi bolla og því sem máli
skipt ir í bók um og blöð um hverju
sinni. Við erum svo hepp nar að
vera með frá bæra kaffi bar þjóna
sem leggja sig fram við að út búa
gott and rúms loft fyr ir við skipta­
vini sína og kynna það helsta sem
er á tak tein um hverju sinni. Við
byggð um búð ina upp sem þægi­
legu út gáf una af bóka búð og kaffi­
húsi fyr ir fólk sem vill staldra við
eða vill grípa með sér kaffi og
góða bók.“
Vild um ekki bylta BMM
En þið eruð með svip aða blön­
du í BMM og í Iðu. Að nokkru
leyti, en miklu minna af gjafa vöru.
Við vild um ekki breyta yf ir bragði
búð ar inn ar mik ið. Eng in ástæða
var til þess að gjör bylta þess ari
fal legu búð. „heim ili ís lenskra
höf unda“. Við breyt um upp röð­
un inni í búð inni þó nokk uð eft ir
árs tíð um eins og alltaf hef ur ver ið
gert. Erum eink um með bæk ur
fyr ir ferða fólk á neðsta pall in um
á sumr in og ef til vill þarf að fara
að hafa þær allt árið. Ferð mönn­
un um er alltaf að fjölga.“ Bóka búð
Máls og mennin g ar eða BMM er
nokk uð öðru vísi. Hún er forn fræg
bóka versl un og á sér ríka hefð í
hug um Ís lend inga. Búð in er hálf­
gert menn ing ar set ur og svo er
hún nafl inn í mið borg Reykja vík ur
auk þess að vera heim ili ís lenskra
bók mennta, sem og ís lenkra höf­
unda. Við leggj um mikla áherslu
á að starfs fólk BMM beri virð ingu
fyr ir bók um og líti ekki á bók ina
sem kalda versl un ar vöru enda
legg ur starfs fólk ið sig fram við að
kynn ast bók un um og geta þannig
veitt sem besta þjón ustu. BMM
hef ur lagt mikla áherslu á að vera
lif andi bóka búð og hef ur þannig
snert þjóð ar púls inn með hvers­
kon ar upp á kom um tengd um bók­
um, menn ingu, list um og sömu­
leið is dæg ur þrasi.“
Lauga veg ur inn ekki fyr ir
rútu ferð ir
En hvern ig sér Arn dís mið­
borg ina fyr ir sér. Er ferða fólk ið
að breyta henni. Hún seg ir; „við
verð um að passa okk ur. „Vissu­
lega þarf að fylgj ast vel með
því hvern ig mið bær inn breyt­
ist. Hvert stefn ir. Ég tel að tak­
marka verði hót el bygg ing ar við
Lauga veg inn. Það er kom ið nóg
af hót el um á „einu“ versl un ar götu
lands ins. Við get um not að Hverf­
is göt una og hlið ar göt ur meira að
því leyti. Það eru eink um tvær
ástæð ur fyr ir því að ekki er vert
að byggja meira af hót el um við
Lauga veg inn. Lauga veg ur in og
Skóla vörðu stíg ur inn eru versl un­
ar göt ur. Ef við leggj um allt pláss
und ir hót el hverf ur versl un in og
fólk hætt ir að koma í bæ inn. Sér
ein fald lega enga ástæðu til þess.
Ekki eru nema nokk ur ár frá því
Reyk vík ing ar lögðu ekki leið sína í
mið bæ inn. Fólki fannst hann kald­
ur og dauf ur og við fátt að vera.
Það hef ur ger breyst. Fólk sem
ekki hafði kom ið um lengri tíma í
mið bæ inn hef ur orð á þessu hvað
mið bær inn er orð in líf leg ur og
skemmti leg ur. Ég heyri þetta á
tali fólks inni í versl un un um okk­
ar. Hin ástæð an er sú að gatna­
kerf ið á Lauga veg in um er ekki
hann að fyr ir stór ar rút ur. Okk ar
litla mið borg má ekki við þessu.
Hót el in kalla eft ir rútu ferð um og
þær kom ast ágæt lega um Hverf is­
göt una. Reykja vík er svona mini­
út gáfa af Kaup manna höfn. Það
eru eng ar rútu ferð ir á Strik inu
og hót el hverf in eru til hlið ar eins
og menn þekkja. Þetta er svona í
mörg um öðr um borg um. Og það
er ým is legt fleira sem mætti gera
til þess að gera mið borg ina enn
áhuga verð ari. Það væri t.d. hægt
að nýta Hljóm skála garð inn mun
bet ur en er gert er þótt við fær um
ekki að flytja Ár bæj ar safn þang að
eins og Hrafn Gunn laugs son stakk
ein hverju sinni uppá. En fólk er
alltaf að uppgvötva fleira og fleira
skemmti legt í mið bæn um,“ seg ir
Arn dís.
Lands byggð ar fólk ið
kem ur
Það er nokk uð lið ið á eft ir mið­
dag. Fjöl skyld an sem átti leið
norð ur Lækj ar göt una er enn í
Iðu. Hún fékk sér há deg issnarl
og gekk síð an um og skoð aði og
versl aði nokk uð. Eink um gjafa­
vöru. Þeg ar þau komu að kass an­
um var af greiðslu stúlk an hugsi.
Fólk ið var nokk uð greini lega
á ferð. Átti hún að ávarpa þau
á ensku eða ís lensku. Hún valdi
ensk una. Ef til vill af vana sum­
ars ins. Þú mátt al veg tala ís lensku
sagði kon an þá og stúlk an af sak­
aði sig. Mér fannst þið vera ferða­
fólk. Við erum það í raun og veru
sagði kon an. Við erum frá Nes­
kaup stað. Fjölskyld an að aust an
hélt út á göt una og beygði í suð­
ur. Það var far ið að rigna. Franska
súkkulaði tert an var búin. Tíð inda­
mað ur þakk aði Arn dísi fyr ir kaff ið
og spjall ið.
Arndís Björg Sigurgeirsdóttir fyrir framan Iðu Zimsen.