Brautin - 07.12.1957, Qupperneq 1

BRAUTIN
14. árgangur Vestmannaeyjura, 7. des. 1957 3. tölublað.
Bæjarstjórn og atvinnu
öryggi verkafólks
Frá því árið 1940 má segja að
X'estmánnaeyingar haíi búið við
mikið atvinnuöryggi. í þessu
sambandi vaknar þá sú spurn-
ing, hvern þátt hafa hinar ýmsu
i);ejarstjórnir átt í því að skapa
þctta öryggi?
l>eir sem liér voru á stríðsár-
uniim muna aðgerðarieysi í-
haldsins í bæjarmálunum, á
þeim ttma. Þá voru miklir velti-
tímar í fjárhagslífi jijóðarinnar.
Bæjarfélögutn og einstaklinguin
gneddist mikið ié — öllum
nema Vestmannaeyjabæ. F.nda
\ar svo komið, árið 1945. að
hann var kominn í greiðslu-
va n d r æð i. Íhaldsforkólíarnir
voru svo uppteknir af einka-
gróðabralli sínu, að bæjarfélag-
ið gleymdist.
íhaldið saup líka seyðið af
jiessu í kosningunum 1946. l>á
tiipuðu þeir meirihluta sínum,
sem jieir höfðu haft frá byrjun.
I'át fehgu meirihluta Alþýðu-
flokkurinn og Sósíalistaflokkur-
inn. hað var ekki glæsileg að- ‘
koma fyrir liokkana. Að \'tsu j
Itafði fhaldið pantað 1—2 tog- j
ara, 4—5 nýsköpunarbáta og
Jtöfðu rafstöðvarhús í byggingu.
Kn íhaldið gieymdi að tryggja
I járhagsafkomu bæjarins, á
stríðsárunum, svo erfiðleikar
hitis nýja meirihluta voru gífur-
legir. Samt tókst aljiýðuliokks-
mörinum og sósíalistum að festa
kaup á togurunum og fullgera
•rafveituna ásarat tnargvíslegum
framk\;emdum, sem urðu til
jxrss. að skapa aukna tri'i á bú-
setu hér í Vestmannaeyjum.
Hér ska! nú drepið á það ltelzta,
sem má verða jressu til sönnun-
a r.
Stofnuð var Bæjarútgerð með
tveim togurum. Uin togarana
ríkti hin mesta bjartsýni og
voru Eyjamenn ekki einir um
jjað því að á öllu landinu voru
btmdnar miklar vonir við ný-
sköpunartogarana. Allir vita
hvernig fór fyrir útgerðinni.
hað er rnikil saga — saga, sem
enn lieltxr ekki verið sögð til
hlýtar. Menn munu ekki á eitt
sáttir í máli þessu. hað er ekki
svo athyglisvert, en liitt er at-
hyglisverðara, að í clag er <>11
togaraútgerð rekin með tapi og
jafnframt er það staðreynd að
flest bæjarfélög ;i landinu telja
sér lífsspursmál að eignast tog-
ara til þess að skapa stöðuga at-
vinnu í bæjunum. Sala togar-
anna er harmsaga — jafnvel
meiri harmsaga en allur rekst-
11 r jjeirra var, og þykir þá víst
mörgum langt til jafnað. Merg-
ur málsins er sá, að tveir aust-
firzkir æfintýramenn, á sviði
st.jéirnmála, sem komust inn í
l>;ejarstjé)rn, seni vinstrimenn,
gengu í lið með íhaldinu, sem
aI !a tíð fjandskapaðist við út-
gerðina og seldu skipin úr bæn-
um. hó ætti heldur að segja að
jiau hati verið geíin, því að sölu
verð þeirra var langt undir
sannvirði. Hafnfirðingar sögðu
eftir kaupin á Elliðaey: „Aldrei
höfum við fengið jafn mikið
fyrir jafn lítið."
F.ins og að framan sagði var
það verk bæjarstjórnarmeiri-
hlutans 194Ö—'50 að kaupa vél-
ar og fullgera rafveituna, en
])að var mjög kostnaðarsamt
mcð hiiðsjón af straumskiptun-
nm, sem J);í lóru fram.
V þeim áriun var húseigniti
Skálholt keypt og gerð að ])\í
sem hún er nú, einu glæsileg-
asta elliheimiSi landsins. Elli-
heimilið er Véstmannaeyingum
ril sóma og stofnun þess hið
mesla framfaramál.
há var á þessum árum hafizt
handa um byggingu Gagnfræða-
skólans og íþróttavallarins, en
með þeim framkvæmdum var
lagður mikill og góður gnmd-
völlur að aukinni velferð æsku-
lýðsins í bænum.
Jafnhliða þessu keypti bæjar-
sjóður stórvirkar vínnuvélai’,
sem m'örkuðu tímamóf í öllum
framkvæmdum í bænum. Margt
fleira ætti nefna sem gerðist á
kjörtímabilinu 1946—50 er
sannar hin heillavænlegu áhrif
sem urðu í bæjarmáfunum við
j>að að Sjálfstæðisflokkurinn
missti meiribluta sinn 1946. Þó
skal ekki skilja svo við |)essa
upptalnipgu án þess að minna
;í að á þessum árum var lengra
gengið til móts við hin ýmsu
menningarfélög í Eyjum en
nokkru sinni áður hafði jjekkzt
og má segja að Jtau búi að því
enn. Síðast en ekki sízt skal
iriinna á að árið 1946 átti bæjar-
stjórnin sinn ríka þátt í j)ví að
örva níenn til htisbygginga og
má segja að með því liaft risið
hin mikla byggingaralda, sem
sett Itefur sinn sérstaka svip á
Vestmaimaeyjabæ á undanförn-
tun árum.
(> 11 jiekkjum við söguna urn
)>að hvernig maldið hefur aftur
komizt til ylirráða í bænum.
hað er saga um veikgeðja menn,
•sem svikið hafa allt Jrað er í-
haldsandstæðingar trúðu Jreim
fyrir.
Hverjar eru Jrá horfurnar um
atvinnuöryggi okkar í dag?
í september síðastiiðnum sáu
Vestmannaeyingar, fyrst frá því
í stríðsbyrjun, atvinnuleysis-
drauginn skjóta upp kollimuu.
I’etta er stáðreynd, hvort sem
„h amsóknar-ílialdinu" líkar
betur eða verr. Að vísu, sein bet
ur fer, hefur rætzt iir þessu síð-
an vegna afla bátanna á línu,
en hann hefur verið góður, þá
gefið hefur á sjó. í Jtessti sam-
bandi verða menn að gera sér
Ijóst að það var ekki núverandi
bæjarstjórnariíieirihluta að
þakka að hér var ekki geigvæn-
legl atvinnuleysi hjá landverka-
f<)lki í smnar; cða hvernig halda
menn að umhorfs hefði verið í
atvinnuinálum okkar J)á, ef hið
svokallaða liumarævintýri hefði
ekki komði til? Vestmannaey-
ingar verða að gera sér ljósa
grein fyrir J>ví, að nú standa
þeir frammi fyrir jieim ískalda
veruleika að atvinnuöryggi
verkaíólks er rokið út í veður
og \ ind yfir sumar og haust-
mánuðina. I’etta er mál mál-
anna og hlýtur að verða höfuð-
viðfangsefni liinnat væntanlegu
bæjarstjórnar. hað er ekkert
einkamá 1 , ,fratnsóknaríhaldsins‘ ‘
liéi hvernig þessum málum
reiðir af. Hér er utn að ræða
liagsunmamái allra Eyjabúa og
]>\ í aðeins mun finnast lausn á
jressu vandamáfi að til setu t
bæjarstjórn veljist nienn, senr
reiðubúnir eru til að fórria
miklu í störfum fyrir bæjarfé-
lagið og umfram allt hafi sjón-
deildarhring, sem nær út fyrir
vini og venzlamenn.
Sjómannahús
nauðsyn er á því að koma upp húsi yfir skóla
rir sjómenn í Vestmannaeyjum. Þar ættu samtök
sjómanna einnig að hafa sína bækistöð.
Mikil nauðsyn er á því að
koma upp húsi yfir skóla fyrir
sjómenn í Vestmannaeyjuiu.
Þar ættu samtök sjómanna
einnig að hafa sína bækistöð.
Hér eru nú starfandi í bæn-
um tveir skólar fyrir sjávarút-
veginn, skóii til þess að út-
skrifa skipstjóra og skóli til þess
að útskrifa vélstjóra. Vélstjóra-
skólinn heyrir undir Fiskifélag,
íslands og mun vera von á því
að slíkur skóli verði starfrækt-
ur framvegis, eftir því sem þátt-
taka krelst. Skipstjóraskólinn
eða sigl ingafræðinámskeiðið,
eins og J>að er kallað í löguin,
lýtur stjórn stýrimannaskólans
í R\ ík og á að halda [>að hér
í Vestmannaeyjum annað hvert
ár, ef nóg þátttaka er. Nokk-
urn veginn má slá því föstu, að
fulikomin Jrörf sé á árlegri
kennslu í báðurn þessutn grein-
um hér í Vestmannaeyjum, en
lagabreytingu þarf eða a. m. k.
undanþágu frá lögum til þess
Framhald á 4. síðu.