Brautin - 17.11.1988, Blaðsíða 3

B
R
A
U
I
N
Framleiðsla
ensíma úr fiskslógi
Undanfarin ár hefur Raun-
vísindastofnun Háskólans og
Rannsóknastofnun fiskiðn-
aðarins unnið mikið og gott
starf við að finna hagkvæmar
leiðir til að framleiða verðmæt
ensím (lífefni). úr fiskslógi.
Menn hafa verið og eru sann-
færðir um að ef, eða öllu heldur
þegar það tekst, þá geti orðið
um mikla verðmætasköpun að
ræða sem yrði mikil lyftistöng
fyrir það eða þau byggðarlög
þar sem framleiðslan fer fram
og fyrir allt þjóðarbúið.
í því sambandi má benda á,
að Danir flytja árlega út ensím,
framleidd út briskirtlum svína,
fyrir marga milljarða króna.
Höfuðkostir ensíma, unnum
úr fiskslógi, eru þeir, að þau eru
virk við lágt hitastig, allt niður í
0° C, en þau ensím, sem nú eru
mest notuð, eru virkust við 30-
60° C hita. F>að gefur auga leið,
að ensím, sem eru virk við lágt
hitastig eru miklu æskilegri í
matvælaframleiðslu en þau sem
þurfa hátt hitastig.
Atvinnumálanefnd Suður-
lands og Atvinnumálanefnd
Vestmannaeyja hafa haft
mikinn áhuga á málinu og
haldið um það allmarga fundi
og fengið sérfræðinga til að
halda um það fyrirlestra. Áhugi
beggja atvinnumálanefndanna
beinist að því, að í Vestmanna-
eyjum verði sett upp tilrauna-
verksmiðja sem ég er sann-
færður um að fljótlega myndi
leiða til stórframleiðslu.
Ég hef áður ritað greinar um
málið í Vestmannaeyjablöð en
mig langar til að bæta við
nokkrum orðum um þróun
mála síðustu mánuðina.
I sumar tókst að einfalda
framleiðsluferilinn frá því sem
áður var gert ráð fyrir og við
það lækkar áætlaður fram-
leiðslukostnaður um helming
frá fyrri áætlunum og verður
sambærilegur kostnaði við
framleiðslu énsíma úr spen-
dýrum.
Komið hefur í ljós að hrat,
sem áður var reiknað með að
henda, getur nú nýst á tvennan
hátt. í fiskeldisfóður og sem
örveruæti. Eykur þetta enn á
hagkvæmni framleiðslunnar.
Nú verða gerðar tilraunir
með framleiðslu ensíma úr
síldarslógi og slógi úr lax-
fiskum. Einnig stendur til að
gera tilraunir með framleiðslu á
kjarnasýrum úr þorsksvilum og
eru miklar vonir bundnar við
við það.
Um markaðsmál er það að
segja, að fyrirtæki í Tromsö í
Noregi, sem unnið hefur að
framleiðslu ensíma úr þorsk-
slógi, þó með öðrum aðferðum
en íslendingar, er nú komið
það langt að það hefur samið
við bandarískt fyrirtæki um
markaðssetningu framleiðsl-
unnar þar í landi og til stendur
að gera öflugt markaðsátak.
Norska fyrirtækið, sem er að
verulegu leyti í eigu Norsk
Hydro, hefur boðist til að
markaðssetja okkar fram-
leiðslu jafnhliða sinni. Fyrir-
tækið telur, að vegna mis-
munandi framleiðsluaðferða sé
um mismunandi vöru að ræða
með mismunandi notkunarsvið
og fari vel á því að markaðs-
setja þær saman.
Til skamms tíma var mikil
samkeppni milli Norðmanna
og íslendinga um það hvor yrði
á undan með að þróa hag-
kvæmar framleiðsluaðferðir.
Nú hafa báðar þjóðirnar náð
verulegum áföngum, þó eftir
mismunandi leiðum. Pað auð-
veldar samvinnu í framtíðinni.
í upphafi þeirrar miklu
vinnu, sem Háskólinn og
Rannsóknarstofnun fiskiðn-
aðarins réðust í töldu menn
vandamálin vera þrennskonar.
I fyrsta lagi tæknileg vandamál
við framleiðsluna. I öðru lagi
markaðsmál og í þriðja lagi að
finna samstarfsaðila til þess
m.a. að vinna að tilraunafram-
leiðslu.
Nú lítur vel út með lausn á
tæknilegu vandamálunum og
markaðssetningin gæti verið
auðveldari en menn í upphafi
álitu. Um samstarfsaðila erþað
að segja, að Raunvísinda-
stofnun Háskólans og Rann-
sóknarstofnun fiskiðnaðarins
hafa myndað félag með Kaup-
félagi Austur-Skaftfellinga
(KASK), sem hefur sérstakan
áhuga á tilraunum með vinnslu
ensíma úr síldarslógi og Hreifi
h.f., sem hefur mikinn áhuga á
framleiðslu ensíma úr slógi lax
og silungs.
Áætlaður kostnaður á þessu
og næsta ári er 4.36 millj. kr. og
hefur Rannsóknarráð ríkisins
gert samning við framantalda 4
aðila um að styrkja rannsókn-
irnar með 2.48 millj. kr.
Enn geta Vestmannaeyingar
orðið aðilar að þessu sam-
komulagi og skora ég enn á þá
að nota það tækifæri áður en
það verður um seinan.
Við getum því miður ekki
reiknað með auknum afla
næstu árin en við getum aukið
verðmæti aflans, m.a. með
framleiðslu ensíma úr fiskslógi.
Mm.
Vinabæja-passar
Aukin samskipti vinabæjanna
Á seinasta vinabæjamóti sem
haldið var hér í Vestmanna-
eyjum, með þátttöku vinabæja
Vestmannaeyja á Norður-
löndum, var ákveðið að frum-
kvæði Vestmannaeyja, að efla
og auka samskipti. Ér þá talað
um aukningu í æskulýðs-,
íþrótta- og menningarmálum.
Afmælisnefnd bæjarins hefur
verið falið að vinna í málinu og
hefur hún þegar samþykkt að
kynna fyrir hinum vinabæjun-
um hugmynd á útgáfu „ferða-
passa”, sem veitir rétt til sér-
stakrar fyrirgreiðslu í vina-
bæjunum. Jafnframt er lagt til
að gefinn verði út sameigin-
legur upplýsingabæklingur um
bæjarfélögin.
Ættu slíkar hugmyndir að
efla samskipti íbúa bæjanna
almennt, ekki síst í þeim málum
sem fyrr er getið.
Ársþing ÍBV
Ársþing ÍBV verður haldið dagana 10. og 17.
desember n.k.
Aðildarfélög og deildir eru hvött til að skila til
stjórnar skýrslum sínum. Fundarstaður verður
auglýstur síðar.
Stjórn ÍBV
Vorum að taka inn sendingu af glæsilegum
NORDMENDE SJÓNVARPSTÆKJUM
OG MYNDBANDSTÆKJUM
Fjölbreytt úrval af rafmagnsheimilistækjum.
EITTHVAÐ
FYRIR ALLA
Erirmnes h(f
Herra-
kvöld

verður haldið í Félagsheimili Þórs laugardaginn
19. nóvemberkl. 19:30, stundvíslega.
DAGSKRA:
Matur að hætti a la Gestgjafinn
Ræðumenn:
1. Gunnar K. Gunnarsson, stjórnarmaður H.S.Í.
2. Sigurður Gunnarsson, þjálfari ÍBV og landsliðs-
maður í handknattleik.
3. Ásmundur Friðriksson, forstjóri.
4. Sigurður Gúmm Guðmundsson, framkv.stj.
5. Óli á Stapa. lögreglumaður.
6. Þorsteinn Gunnarsson, blaðamaðtrr.
7. og ýmsir fleiri.
8. Bragi Steingrímsson mun stjórna samkvæmis-
leikjum og skemmtidagskrá.
9. Vísnalestur í léttari kantinum.
Þórarar! Mætum allir og takið með ykkur gesti.
Verð kr. 2500.
Þátttökutilkynning í síma 12060 fyrir kl. 13 föstu-
daginn 18. nóv.
ÍÞRÓTTAFÉLAGIÐ ÞÓR
Mánaðaiieg
vaxtaákvörðun
þér í hag
Ábót á vextina er ákvöröuö fyrir hvern
mánuð og um leið hvort þú eigir aö njóta
verðtryggðra kjara eða óverðtryggðra
þann mánuðinn, eftir því hvor kjörin
færa þér hærri ávöxtun.
Á Ábótarreikningi er úttekt frjáls hvenær
sem er og þú nærð hæstu vöxtum strax
frá innlánsdegi.
úo
Útvegsbanki Islands hf
3