Fréttablaðið - 06.04.2020, Blaðsíða 22

Þetta er harðasta veður sem
komið hefur í vetur, hvass-
viðri og snjókoma og frostið
fór niður í tíu stig. Í slíku
veðri fennir inn um allar
glufur.
Dagný Pálsdóttir svar-ar í símann á æsku-heimili sínu, Aðal-bóli í Hrafnkelsdal. Hú n e r b ú s e t t á E g i l s s t ö ð u m
en kveðst hafa f lúið margmennið
til að forðast smit kórónaveirunnar
illræmdu. Þreifandi bylur sé úti
en bróðir hennar,  Gísli Pálsson
bóndi, sé inni í bæ þessa stundina,
það sé langbest að ég tali við hann
– og réttir honum símann.
Gísli segir aftakaveður hafa geis-
að frá því kvöldið áður, (laugardags-
kvöld). „Þetta er harðasta veður sem
komið hefur í vetur, hvassviðri og
snjókoma og frostið fór niður í 10
stig. Í slíku veðri fennir inn um allar
glufur. En nú er heldur að draga úr
veðurhæðinni og spáð er hlýnandi
með kvöldinu,“ segir hann æðru-
laus. Hann kveðst ekki hafa litið
á veginn en er viss um að hann sé
lokaður. Það er ekkert nýtt. „Það var
lokað hingað í nær þrjár vikur um
daginn vegna snjóa, tíðarfarið var
svo leiðinlegt að það þýddi ekkert
að opna, það varð ófært jafnharð-
an,“ lýsir hann og bætir við. „En við
þekkjum einangrun frá fornu fari.
Hins vegar er maður orðinn góðu
vanur frá síðari árum.“
Rúningur í gangi
Það er tvíbýli á Aðalbóli. Kristrún,
systir Gísla, og hennar maður
Sigurður Ólafsson, eiga hinn
bæinn, þau eru hætt búskap og
hafa komið sér upp öðru heimili á
Egilsstöðum. Þangað er hundrað
kílómetra leið. Gísli segir póst-
bílinn vera á ferðinni annan hvern
virkan dag þegar fært sé en hann
flytji ekkert umfram póstinn.
Aðspurður kveðst  Gísli búa
með með milli sex og sjö hundruð
fjár. „Bræður mínir, Sveinn og Páll,
eru hér til heimilis  líka og hjálpa
til á álagstímum. Það er nú verið
að hespa rúningnum af núna.
Sveinn hefur verið í því, við eigum
bara gemsana eftir,“ segir hann.
„Það dróst að það væri rúið hér
vegna ófærðarinnar.“ Sauðburður á
að hefjast um 10. maí, að sögn bónd-
ans, sem viðurkennir að mikil vinna
sé kringum hann. „Það er allt í lagi
í góðu veðri en í leiðindatíð getur
það verið snúið.“ Hann kveðst vera
birgur af heyjum. „Það eru töluvert
stór tún hér inni í dalnum og ég hef
líka verið að heyja hjá öðrum, meira
að segja úti á Héraði, í Skógargerði í
Fellum. Þaðan var Páll, faðir minn,
og þar hefur stundum verið heyjað
héðan.“
Nóg til af kjöti
Gísli kveðst ekki þjakaður af
áhyggjum yfir að heimsfaraldur-
inn nái inn í Hrafnkelsdal. „Ég
held ekki að sérstök hætta steðji
að okkur en auðvitað getur maður
náð í þessa veiru þegar maður fer
í kaupstaðinn, ef maður gáir ekki
að sér,“ segir hann með hægð.
Spurður hvort eitthvað sé til í
búrinu svarar hann: „Það er nóg til
af kjöti – kannski helst mjólkur-
vörur sem vantar. Hér eru engar
kýr.“ Ekki telur hann að bakkelsi
muni skorta meðan Dagný sé á
bænum. „Hún steikir kleinur og
parta handa okkur bræðrum og er
góð í því. Kemur hér og lítur eftir
okkur. Hefur líka verið hér í sauð-
burði í nokkur ár og eldað ofan í
mannskapinn. Það er lúxus.“
Spurður út í sjónvarpsáhorf svar-
ar Gísli því til hann hann sé orðinn
frekar lélegur að fylgjast með sjón-
varpi. „Áhorfið er alltaf að minnka
hjá mér. Ég horfi á fréttir og Kast-
ljós og einn og einn þátt, Kiljuna
meðal annars.“ Aðalbólsheimilið
er landsþekkt fyrir ríkulegan bóka-
kost. Gísli segir ágætis af þreyingu
að kíkja í bækur, enda sé eitthvað
til af þeim. „Ég er núna að glugga
í Einræður Steinólfs. Var bara að
fá þá bók. Hún er skráð af Finn-
boga Hermannssyni,“ segir hann.
„Það er hressileg frásögn, hann var
skemmtilegur hann Steinólfur í
Fagradal.“
Sá eftir landinu undir Hálslón
Vegurinn inn í Hrafnkelsdal liggur
yfir gljúfur Jökulsár á Dal en það
er liðin tíð að áin byltist þar með
boðaföllum. Hvernig kann Gísli
við það? „Það er kannski ekkert
mikil eftirsjá að ánni. Kárahnjúka-
lón er hér rétt fyrir innan og það
fór mikið og fallegt land undir það,
ég sé eftir því. Þar fór ég oft um
áður. Fé fór mikið þar inn eftir, það
greri svo ótrúlega snemma þar þó
þetta væri svona hátt, það var svo
skýlt þarna niðri í dalnum. Rosa-
lega skýlt. Hreindýrskýrnar vissu
af þessu gósenlandi, þær báru þar.
Þetta var gríðarlega fallegt svæði
og mjög sérstakt.“
Að lokum er Gísli spurður hvort
einhver umferð sé um dalinn hans á
sumrin? „Já, það er svolítið rennerí.
Það liggur slóð hér fram hjá bænum
og upp úr dalnum. Lengi vel var það
eini vegurinn upp í Snæfell. Þar er
yfir tvær ár að fara og um bratt fjall
og er bara fært betur búnum bílum.
Umferðin hefur minnkað eftir að
Kárahnjúkavegurinn kom.“
gun@frettabladid.is
Þekkjum einangrun frá fornu fari
Þegar hugurinn flögrar yfir landið í leit að öruggum stað til að vera á þessa dagana kemur Aðalból í Hrafnkelsdal upp í hugann.
Hann er sá bær sem lengst er frá sjó á Íslandi og stundum er hann einangraður vegna illveðurs og snjóa. Þar býr Gísli Pálsson.
Gísli bóndi segir koma sér vel að eiga öflugar dráttarvélar. Hér er hann í einni af gerðinni New Holland. MYND/RAGNHILDUR AÐALSTEINSDÓTTIR
 Fyrsta úthlutun úr Kvikmynda­
sjóði fór fram þennan dag en
sjóðurinn hafði verið stofnaður
með lögum 26. apríl árið 1978.
Frumvarp um stofnun slíks sjóðs
var fyrst lagt fram af Ragnari Arn­
alds árið 1975 en það var endur­
skrifað í menntamálaráðherratíð
Vilhjálms Hjálmarssonar.
Ágúst Guðmundsson kvik­
myndagerðarmaður hlaut
hæsta styrkinn í þessari fyrstu
úthlutun til að gera mynd eftir
skáldsögu Indriða G. Þorsteins­
sonar, Land og synir. Einnig fengu
kvikmyndirnar Óðal feðranna og
Veiðiferðin styrki. 
Segja má að þessi út­
hlutun marki upphaf samfelldrar
kvikmyndagerðar á Íslandi. Land
og synir var frumsýnd 25. janúar
árið 1980 og voru bæði hún og
Óðal feðranna sýndar á erlendum
kvikmyndahátíðum. Þær fjalla
báðar um togstreitu milli sveitar
og borgar á þeim tímum þegar
fólksflutningar voru vaxandi úr
sveitum Íslands á mölina, þar sem
borgarsamfélag var að myndast.
 Með aðalhlutverk í Landi og
sonum fór Sigurður Sigurjóns­
son. Um 110.000 miðar seldust á
myndina og sló hún aðsóknarmet
á Íslandi enda voru íslenskar kvik­
myndir ekki oft á dagskrá kvik­
myndahúsanna á þeim tíma.
Þ E T TA G E R Ð I S T: 6 . A P R Í L 1979
Kvikmyndasjóður úthlutar styrk í fyrsta skipti
Indriði G. Þorsteinsson, höfundur sögunnar Land og synir, og Ágúst Guðmundsson leikstjóri myndarinnar. MYND/GVA
6 . A P R Í L 2 0 2 0 M Á N U D A G U R14 T Í M A M Ó T ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
TÍMAMÓT