Þjóðólfur - 02.07.1942, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 2. júií 1942.
ÞJ ÓÐÓLFUR
3

ýmsir hafa ekki áttað sig á því |
enn, að störfum þingsins er hag-
að á annan hátt, en oft áður hef-
ur við gengizt, að því leyti, að
þingmenn eru farnir að hætta hin
um löngu ræðuhöldum. Aðal-
störfin eru ekki unnin í þingsöl-
unum. Málin eru afgreidd á
flokksfundum, á samningafund-
um milli flokkanna og á nefnda-
fundum“. — Það er ekki ástæða
til að draga í efa, að lýsing þess-
ara tveggja manna á þingstörfun-
um er í öllu sannleikanum sam-
kvæm. Hitt er aftur misskilning-
ur hjá ráðherranum, að menn
hafi ekki áttað sig á þessu tím-
anna tákni og gert sér skiljanlegt
hvað það kostar. Menn skilja nú
ofurvel, að ísland og íslending-
ar eiga ekki framar neitt þing
sameiginlega, Alþingi er ekki
lengur Alþingi Islendinga, held-
ur er það nú samnefnari flokks-
þinganna. Og sennilega eru þeir
menn fáir hér á landi, sem geta
varizt því, að í hug þeirra komi
samanburður við þing sumra er-
lendra þjóða, þar sem líkt er á
komið, þar sem ákvarðanir eru
teknar á flokksstjórnarfundi og
þjóðþinginu síðan hóað saman
til þess að þingmennirnir geti
fengið tækifæri til að rétta þar
upp höndina samkvæmt þeim
fyrirskipunum, sem þeim hafa
verið gefnar.
Markmiðið er það, að
drepa niður frjálsa
hugsun
Af orðum ráðherrans kemur
það jafnframt greinilega fram, að
allt sem sparazt við þetta nýtízku
þinghald og hagsýna fyrirkomu-
lag þingstarfanna, eru hin löngu
ræðuhöld þingmannanna, sem
hann kallar. Að minnsta kosti er
það svo, og hefur verið svo und-
anfarin ár, að þingtíminn er sí-
fellt að lengjast, og ekki verður
þess heldur vart á ríkisreikningn-
um, að kostnaðurinn við þing-
haldið hafi farið lækkandi. Nei,
að þessu fyrirkomulagi er eng-
inn gróði fyrir þjóðina, heldur er
þetta einungis þáttur í þeirri iðju
flokkanna, að útiloka landsmenn
sem mest frá þátttöku í störfum
þingsins, koma í veg fyrir, að
þeir geti fylgzt með því, sem
gerist, á annan hátt en gegnum
hin lituðu blöð og málgögn flokk-
anna, drepa áhuga landsmanna
fyrir málum sínum, draga öll á-
hrif á landsmálin í hendur valda-
klíku flokksins. Þetta er þáttur
í þeirri iðju, að svifta landsmenn
sjálfstæði sínu, reyra þá í flokks-
fjötra, leggja höft á skoðanafrelsi
þeirra og drepa niður frjálsa
hugsun hjá þjóðinni.
A þetta að verða fram-
haldið af starfi hinna ís-
lenzku brautryðjenda?
Getur nokkur íslendingur kvatt
ser hljóðs og haldið því fram, að
þetta fyrirkomulag hafi verið eða
sé markmið þeirra manna, sem
mest og bezt héldu fram málstað
íslenzku þjóðarinnar ? Er þetta
framhaldið af hinu fórnfúsa starfi
íslenzkra brautryðjenda fram á
þennan dag ? Er ástandið í dag
rökrétt afleiðing af athöfnum
Fjölnismanna, Þjóðfundarmanna
1851, Landvarnarmanna eða
hinna gömlu Sjálfstæðismanna ?
— Heldur nokkur íslendingur, að
þessir menn hefðu getað séð
mikinn mun á því, hvort kúgun,
ófrelsi, einokun og ósjálfstæði
landa þeirra stafaði af völdum
innlendra eða erlendra ofstopa-
manna ?
Hinn plægði akur
Þeir menn, sem fórnuðu ævi
sinni til þess eins, að berjast af
öllum sínum mætti fyrir fullveldi
íslands, höfðu svo mikla trú á
þjóð sinni, að þeir treystu henni
til að stjórna sjálfri sér. Þeir á-
litu, að sjálfstæð þjóð í frjálsu
og fullvalda ríki væri fær um að
skipa málum sínum svo, að til
sóma horfði. Þeir gerðu ekki ráð
fyrir, að á Islandi myndi rísa upp
flokkadrættir og deilur, sem hefðu
hatramma flokkapólitík í för með
sér, og að smíðaðar yrðu vígvél-
ar, sem æddu eins og logi yfir
akur, og eyddu hverju, sem fyr-
ir yrði, og að leiðtogarnir væru
reiðubúnir að fórna andlegu og
efnalegu sjálfstæði þjóðarinnar
fyrir stundargróða nokkurra
manna eða mannhópa. Það var
allt annað og meira, sem þessir
forvígismenn þjóðarinnar töldu
sjálfa sig hafa skilið eftir handa
landi og þjóð. Þeir létu eftir sig
akurlendi með frjórri mold, vel-
plægðan akur. í þenna akur
átti að sá frækorni íslenzka þjóð-
ríkisins, frækorni samheldni og
bróðurhuga, frækorni ættjarðar-
ástar og ósérplægni, frækorni
dugnaðar, óhlutdrægni, sáttfýsi
og stjórnsemi, sáði samlyndis og
einhuga starfs í þá átt, að gera
alla landsmenn að sönnum ís-
lendingum, og alla íslendinga að
sönnum mönnum, er myndu
kosta kapps um að halda áfram
starfinu í þá átt, að ísland settist
aftur í heiðurssæti meðal menn-
ingarþjóðanna. — Verkefnið var,
að tryggja hverjum manni and-
legt og líkamlegt sjálfstæði,
tryggja hverjum manni það, að
réttur hans til hugsunar, lífs og
starfs verði ekki fyrir borð bor-
inn, setja réttlætið í öndvegi í
stað hnefaréttar og valdbeiting-
ar, frelsi átti að ríkja í stað alda-
gamallar kúgunar. En vökumenn
íslands sofnuðu á verðinum. Þeg-
ar taka átti til starfa, var búið að
sá í akurinn.
Útsæðið
En útsæðið var drekatennur og
illgresi. Á akrinum spruttu nú
úlfúð og illdeilur, stéttahatur og
rógburður, öfund og ófrelsi. Með
dæmalausri umhyggju hefur síð-
an verið hlúð að þessum dýr-
mæta gróðri, þessum þjóðhættu-
lega ófögnuði, og það er ekki
nema eðlilegt, að þeir, sem hafa
atvinnu sína af að stunda akur-
yrkju af þessari tegund, kippist
nú við, þegar þjóðin hefst handa
um að endurheimta akurinn og
launa garðyrkjumönnunum vinn-
una eftir verðleikum.
Þjóðin heimtar nýja
sáningu
Því að nú er ekki til neins að
leggja árar í bát og sakast um
orðinn hlut. — í stað þess að
standa utan við girðinguna og
horfa með viðbjóði á hinar vá-
veiflegu afurðir flokkapólitíkur-
inar, taka landsmenn á sig rögg,
rjúfa grindurnar, reita illgresið og
sá af nýju akur sinn, svo að upp
af honum megi spretta þær nytja-
jurtir, sem heilbrigðu þjóðfélagi
eru nauðsynlegar til lífsviður-
væris.
Ný sjálfstæðisbarátta
Fullveldisbaráttunni lauk með
setningu sambandslaganna. En
nú er annar áfangi fyrir höndum.
Sjálfstæðisbarátta þjóðarinnar
gagnvart hinum pólitízku ofbeld-
isflokkum. Þótt sorglegt sé frá
að segja, þá er þetta brýnasta
lífsnauðsyn þjóðarinnar, að los-
ast undan kúgunaroki innlendra
manna, að bera klæði á vopn
þau, sem flokkarnir nota í stétta-
baráttunni, í þeirri borgarastyrj-
öld, sem geisar í landinu. Sú
þjóð er ekki sjálfstæð, sem leyfir
ábyrgðarlausum æsingamönnum
að ráðstafa kröftum þjóðarinnar
til pólitískra hjaðningavíga um
undirtökin í dægurmálum, sem
flokkar þeirra gera aldrei heiðar-
lega tilraun til að leysa af sann-
girni, eingöngu vegna þess, að þá
væri einu æsingamáli færra, sem
hægt væri að þyrla upp ryki um
í augu landsmanna og hrúga upp
óhróðri um á andstöðuflokka.
Sú þjóð er ekki sjálfstæð, sem
gerir sér að góðu að tíu alda
gamalt þing sé af henni tekið og
gert að undirlægju fyrir stjórn-
endur í samtökum nokkurra póli-
tískra valdagráðugra manna. Sú
þjóð er ekki sjálfstæð, sem læt-
ur það viðgangast, að elzta og
æðsta stofnun hennar, sem einu
sinni var miðstöð menningar
landsins og síðar málsvari þjóð-
arinnar gegn erlendum andstöðu-
öflum, er nú orðin þýðingarlítil
klausa í upphafi laga í Stjórnar-
tíðindunum.
Sú þjóð er ekki sjálfstæð, sem
leyfir að þegnar henar séu beittir
órétti í nafni hennar. Sjálfstæð
þjóð er óháð öllum valdránsklík-
um; sjálfstæð þjóð velur sjálf
sína þingmenn, sjálfstæð þjóð
ver kröftum sínum í þágu fram-
farastarfs og lítur ekki -einungis
á líðandi stund. Sjálfstæð þjóð
hugsar um framtíðina, býr í hag-
inn fyrir komandi kynslóðir, en
starfar ekki á slíkum grundvelli,
að þeir, sem á athafnir horfa
gera sér í hugarlund, að þjóðin
trúi því, að heimsendir sé á
morgun.
Það er erfitt verk, að kenna
gömlum hundi að sitja. — Þess
vegna má enginn vænta þess, að
frumkvæðið í þá átt, að frelsis-
draumur xslenzku þjóðarinnar
megi rætast, komi fram á hinum
sundurskotna og skotgröfum
fyllta vettvangi ofbeldisflokk-
anna. Það er þjóðin sjálf, ein-
staklingarnir, sem verða að taka
upp merkið. Það er alveg sama
hvort menn hafa einhvern tíma
áður stutt einhvern valdstreitu-
flokkinn með atkvæði sínu eða
ekki. Allir eru jafnfrjálsir um að
berjast með Þjóðveldismönnum
fyrir endurreisn íslenzks þjóðar-
sjálfstæðis.
Herbrögð andstæðing-
anna
Ég veit það hinsvegar vel,
að mörg ókvæðisorð verða úti
látin í garð þeirra manna, sem
vilja vinna að þessu marki. Hin-
ar hatursfullu árásir, sem blöð of-
beldisflokkanna keppast nú við
að birta á Þjóðveldismenn, gefa
kjósendunum bendingu um það,
hvert krókurinn hefur beygzt
baráttuaðferðum íslenzkra svo-
kallaðra stjórnmálamanna. Með
lygum skal land byggja hefur á-
vallt verið kjörorð þessara flokka.
Hitt er aftur annað mál, að skeyti
þessi missa svo marks, að þau
verka nánast hlægilega á lesend-
ur þeirra, enda veit ég vel, að bæj
arbúar leggja ekki trúnað á efni
þeirra frekar en þeir menn, sem
látnir hafa verið skrifa þau.
Nazistagrýlan
Það er gamalt herbragð á Is-
landi, a ðkalla þá menn nazista,
sem ekki vilja í öllu hlíta forsjá
flokksklíkanna, og sérstaklega
hefur það verið notað mikið síð-
an erlent hervald settist að í land-
inu, sjálfsagt í þeirri frómu von,
að hinir erlendu menn tækju þetta
alvarlega og losuðu flokkana við
frekari ágang af hálfu hinnahættu
legu manna. En síðan herstjórn-
irnar tóku að kynnast orðbragð-
inu, hefur hin fróma von brugð-
izt, og nú er leikurinn gerður til
að hræða ístöðulítið fólk.
Kjördæmamálið
Þá hefur mikið verið rætt um
það, að Þjóðveldismenn væru
settir til höfuðs kjördæmamálinu.
Kosningar þessar snúast að
mestu leyti um breytinguna á
stjórnarskránni, kjördæmamálið,
sem kallað er. Ég vil nota þetta
tækifæri til þess að lýsa yfir því
af hálfu Þjóðveldismanna, að þeir
fylgja þessu máli sem einn mað-
ur. Oll þau mál, sem horfa til
þess, að auka jöfnuð og réttlæti
í þjóðfélaginu eiga óskipt fylgi
Þjóðveldismanna, og stjórnar-
skrárbreytingin er tvímælalaust
eitt slíkt mál. Hitt er annað mál,
að ég get ekki orða bundizt um
þá spurningu, hvers vegna var
þetta ekki gert fyrr ? Andstæð-
ingum málsins hefur ekki fækkað
á þingi síðan 1937, heldur hafa 2
menn úr þeim flokkum, er styðja
málið, látið af þingsetu. Hvern-
ig stóð á því, að málið náði ekki
framgangi þegar fyrir 4 árum síð-
an ? Hvernig stendur á því, að
flokkar þeir, sem samþykkja breyt
inguna á síðasta þingi, bjóða nú
fram hver gegn öðrum í nærri öll-
um kjördæmum landsins í stað
þess, að sameinast um stund með-
an framgangur málsins verður
tryggður ? Það eru einungis Þjóð-
veldismenn, sem hafa hagað fram
boði sínu svo, að kjördæmamál-
inu getur ekki verið af því hætta
búin. Þjóðveldismenn bjóða sig
hvergi fram til þessara kosninga
nema hér í Reykjavík. — Hér í
bænum eru rúm 25.000 manns á
kjörskrá. — Við margar undan-
gengnar kosningar hafa andstæð-
ingar stjórnarskrárbreytingarinn-
ar hlotið um 1000 atkvæði. Eftir
eru þá 24000 manns, sem að lík-
indum má gera ráð fyrir að vilji
framgang málsins. Það liggur í
augum uppi, að fyrir kjördæma-
málið og öruggan framgang þess,
kemur alveg í sama stað niður,
hvernig atkvæði þessara kjósenda
skiptast á lista þeirra, sem eru
breytingunni fylgjandi. — Hefðu
Þjóðveldismenn hinsvegar boðið
sig fram í kjördæmunum um land
allt, þá hefði ég skilið betur brigsl
þau og framsóknarstimpil, sem
Þjóðveldismönnum eru framreidd
hjá þeim blöðum, sem styðja
kosningu þess lista hér í bæ, sem
hefur son eins fyrrverandi þing-
manns Framsóknarflokksins í
þriðja sæti. Því að þá hefðum við
verið undir sömu sök seldir og
flokkar þeir, sem nú sundra kjós-
endum um land allt, í stað þess
að sameina þá um öryggi rétt-
lætismálsins.
Ónýt atkvæði
Sum blöðin hér í bænum hafa
ótæpt haldið því að lesendum sín-
um, að atkvæði, sem E-listanum,
lista Þjóðveldismanna, yrðu
greidd, mundu fara til ónýtis. Ég
veit ekki hvernig á að sporna við
því, að fjöldi atkvæða í kjördæmi
eins og Reykjavík, fari til ónýtis.
Hér eru að meðaltali 4200 atkv.
á hvern þeirra 6 þingmanna, sem
bæjarbúum er úthlutað. Hvemig
er hægt að komast hjá ónýtum at-
kvæðum ? Ég get tekið sem dæmi
atkvæðafjölda Sjálfstæðisflokks-
ins við síðustu Alþingiskosning-
ar. Hann fékk þá rúm 24000 at-
kvæði, og kom á þing 17 mönn-
um, en sömu þingmannatölu
hefði hann haft, þótt atkvæðin
væru aðeins 21000. Hvað er þetta
annað en ónýt atkvæði ? Eng-
inn Þjóðveldismaður þarf að ótt-
ast það, að atkvæði hans verði ó-
nýtt. Atkvæði kjósenda er einmitt
þeim mun nýtara og betur greitt,
sem málefnið er betra og málstað-
urinn lífvænlegri. Og það er mál-
staður íslenzku þjóðarinnar, sem
er hinn lífvænlegi málstaður. —
Þeir, sem snúa baki við flokka-
ofbeldinu og snúast til fylgis við
Þjóðveldismenn, eru ekki að
svíkja sinn eigin flokk. Það er
hinn fyrri flokkur þeirra, sem hef-
ur svikið þá, og svikið sjálfstæði
þjóðarinnar í hendur annarlegum
öflum, sem sundra þjóðinni í stað
þess að styðja hana í viðleitninni
við að verða heilbrigð þjóð. — í
stað flokkssjónarmiðanna eiga að
koma sjónarmið réttlætis, fram-
fara, þróunar og samstarfs. I stað
flokksþingmannanna eiga að
koma þjóðfulltrúar, sem starfa í
samhug að sameiginlegum vanda
málum og leysa þau á þann hátt,
að réttur þjóðarheildarinnar ráði
úrslitum. í stað einræðisvalds
flokksstjórnanna á að endurreisa
þjóðveldið.
Tækifæri Reykvíkinga
Reykvíkingum er nú gefinn
kostur á, að verða fyrstir íslend-
inga til að taka upp og bera fram
til sigurs merki Þjóðveldismanna.
Þeir eiga nú kost á snúa baki við
flokkshyggjunni, sem krefst skil-
orðslauss fylgis á kjördegi, en
gleymir kjósendunum og börnum
þeirra, þegar búið er að telja upp
úr atkvæðakössunum. í staðinn
taka þeir að sér málstað félags-
hyggjunnar, og líta á mál þjóðar-
innar frá sjónarmiði óhlutdrægra
drengskaparmanna. — í stað þess
að taka þátt í úlfúð, illdeilum og
stéttarógi, tcika þeir upp merki
sáttfýsi, samheldni og íslenzks
samstarfs. í stað þess að stuðla að
því, að borgarastyrjöld sé hið ríkj-
andi ástand í íslenzkum þjóðmál-
um, gera þeir sitt til þess að mál-
Framhald á 4. síðu.