Samtökin '78 - Sjónarhorn - 15.08.1993, Page 9

SJÓNARHORN
9
drekkum við
eftir Hauk F. Hannesson
vinnur úr henni, sumum tekst það
vel, öðrum rniður. Þegar hommar
og lesbíur koma úr felum er slíkt
aðeins fyrsta skrefið í baráttunni
við sjúkdóminn hómófóbíu.
Sjálfshatur og innri hómófóbía,
sem verið hefur hluti af skápalíf-
inu, verður einungis upprætt á
löngum tíma og til þess þarf hvetj-
andi umhverfi og möguleika á að
rækta sjálfsmynd sína á jákvæðan
hátt.
Þegar að öll þessi atriði koma
saman, afneitun kynhneigðarinn-
ar, innri hómófóbía og lausnin í
flöskunni, áfengið, þá má búast
við því að frelsið sem menn upp-
lifa við það að komast í vímu verði
mikilvægt í lífi þess sem að því
leitar. Því er það oft að drykkjan
verður mjög stór hluti af því að lifa
lífinu sem hommi eða lesbía, og
oft á tíðum virðist sá lífsstíll, að
drekka á barnum og að vera sam-
kynhneigður, eitt og hið sama. Það
sem í fyrstu hjálpar til við að losa
um spennu og greiða fyrir sam-
skiptum, getur þegar fram í sækir
orðið að aðalatriði, sjálf víman
skiptir með öðrum orðum öllu
máli.
Alkohólismi fer ekki í
manngreinarálit
Miðað við það sem áður hefur ver-
ið sagt er ekki óeðlilegt að ætla að
nokkuð stór hópur homma og
lesbía missi stjórn á áfengisneyslu
sinni og verði sjúkdómnum al-
kohólisma að bráð. Hér verður
ekki gerð nein tilraun til að útskýra
af hverju fólk verður alkohólistar.
Það er hins vegar staðreynd að
þessi sjúkdómur fer ekki í mann-
greinarálit og spyr hvorki um stétt,
stöðu né kynhneigð.
Þegar fjallað er um alkohól-
isma er hann oftast skilgreindur
sem sjúkdómur. Þetta leiðir hug-
ann að þeim tímum þegar að sam-
kynhneigð var skilgreind sem
sjúkdómur, en áratugir eru síðan
að slík skilgreining var aflögð. Það
er sem sé ljóst að samkynhneigð er
ekki sjúkdómur og að alkohólismi
er sjúkdómur. Það mætti kannski
lengja þennan sjúkdómalista og
bæta bæði hómófóbíu og afneitun
við.
Afneitun er sá sjúkdómur sem
hvað hættulegastur er samkyn-
hneigðum alkohólista. Sé um að
ræða tvöfalda afneitun, bæði á
kynhneigð og á alkohólisma, er úr
vöndu að ráða. Hommar og lesbíur
eru sérfræðingar í afneitun vegna
þeirrar löngu þjálfunar sem þau
hafa í henni. Þau hafa verið neydd
til að tileinka sér hómófóbísk gildi
þjóðfélagsins og lifa samkvæmt
þeim. Þegar einhver kemur úr fel-
um, er stærsti hluti þeirrar gerðar
sá að hætta að afneita sínu innsta
eðli og að koma fram í dagsljósið.
Þetta á líka við um alkohólisma.
Upphaf þess að kljást við drykkju-
vandamál er að viðurkenna að það
sé til staðar.
Tölurnar tala
Samkvæmt rannsóknum sem
gerðar hafa verið á alkohólisma í
samfélögum samkynhneigðra,
virðist hann vera býsna algengur.
Flestum rannsóknum ber saman
um að milli 30%-35% af hommum
og lesbíum eigi við drykkjuvanda-
mál að stríða. Sambærilegar tölur
úr rannsóknum þar sem markhóp-
urinn er ekki skilgreindur sem
samkynhneigður, er að 10% alls
almennings glími við sambærileg
drykkjuvandamál. Þetta eru at-
hyglisverðar tölur. Ekki mun gerð
nein tilraun til að útskýra hvemig
á þessum mikla mun stendur, en
víst er að margar skýringar eru til.
Eitt er þó ljóst, að samkynhneigð
orsakar ekki alkohólisma og al-
kohólismi orsakar ekki samkyn-
hneigð. Margir fræðimenn hafa
leitað skýringa í því að áfengi losi
um spennu sem skapast vegna sér-
stöðu og aðgreiningar hópsins frá
þjóðfélaginu almennt, og vísa þá
til rannsókna á öðrum þjóðfélags-
hópum sem á einhvern hátt falla
ekki inn í almennt gildismat þjóð-
félagsins, þar sem niðurstöður eru
ekki ólíkar. Hvað um það, hér er
um töluvert vandamál að ræða og
nauðsynlegt fyrir samkynhneigða
og samtök þeirra að taka afstöðu til
þess.
A árum áður, þegar skemmti-
staðir voru einu staðirnir þar sem
hommar og lesbíur hittust, lá við
að öll umræða um alkohólisma
innan hópsins væri tabú. Nú á dög-
um eru fleiri möguleikar á félags-
lífi - það er val um hvort það er
stundað með áfengi í farteskinu
eða ekki. Eftir sem áður er barinn,
veiðistaðurinn, mikilvægur hluti
af menningu samkynhneigðra um
allan heim. Svo mun verða um
ókomna framtíð og engin ástæða
til að fordæma það. Það er hins
vegar athugandi hvort það sé
ásættanlegt að barinn sé eina upp-
spretta félagslegra samskipta í
hópnum. Nauðsyn þess að eiga val
er mjög mikilvæg.
Meðferð samkyn-
hneigðra alkohólista
Það er þessi nauðsyn, að eiga val,
sem rekur marga homma og lesb-
íur til þess að leita sér hjálpar
vegna áfengisneyslu sinnar. Marg-
ir fara á meðferðarstofnanir fyrir
alkohólista og ná bata í AA-sam-
tökunum. Víst er hægt að segja að
samkynhneigður alkohólisti sé
ekkert öðruvísi en aðrir alkohólist-
ar, en slrk fullyrðing er samt sem
áður hæpin. Það er talið að bati
hefjist ekki hjá alkohólista fyrr en
hann viðurkennir að hann sé al-
kohólisti og hafi misst stjórn á eig-
in lífi. Þá aðeins sé hægt að hefja
uppbyggingu. Margir samkyn-
hneigðir alkohólistar sem hafa
drukkið árum saman og falið kyn-
hneigð sína koma úr felum í með-
ferð. Þeir þurfa ekki einungis að
viðurkenna að þeir séu alkohólist-
ar, heldur einnig að viðurkenna
Framhald á bls. 10
Ég, alkohólisti?
„Ha?“
1. Hefurðu á undanfömum tólf
mánuðum reynt að hætta vín-
drykkju eða vímuefnaneyslu í
eina til tvær vikur eða lengur,
en ekki náð takmarkinu?
2. Finnurðu til gremju yfirráð-
leggingum þeirra sem eru að
reyna að fá þig til að hætta
drykkjuskap eða vímuefna-
neyslu?
3. Hefurðu nokkurn tíma reynt
að stjóma áfengisneyslu þinni
með því að skipta um vínteg-
undir eða snúa þér að öðrum
vímuefnum?
4. Hefurðu fengið þér morgun-
afréttara síðustu tólf mánuð-
ina?
5. Öfundarðu í laumi það fólk
sem getur ney tt áfengis án þess
að lenda í vandræðum?
6. Hefur áfengis- eða vímu-
efnavandamál þitt farið stig-
versnandi síðustu tólf mán-
uði?
7. Hefur áfengis- eða vímu-
efnaneysla þín skapað vanda-
mál, endurteknar erjur eða
áflog á heimili þínu?
8. Reynirðu að ná þér í auka-
drykk þegar framboð á áfengi
í samkvæmum er takmarkað
eða reynt að „starta vel“ áður
en farið er að heiman þegar
grunur leikur á að naumt verði
veitt í veislunni?
9. Heldur þú því fram að þú
getir hvenær sem er hætt að
drekka eða hætt vímuefna-
neyslu af eigin rammleik,
jafnvel þótt þeir sem þekkja
þig best eigi auðvelt með að
sanna hið gagnstæða?
10. Hefurðu misst úr vinnu
vegna áfengis- eða vímuefna-
neyslu undanfarna tólf mánuði
eða misst af atvinnutækifær-
um af þeim sökum?
11. Hefurðu nokkum tíma
misst minnið, fengið „black-
out“, við drykkju?
12. Hefur þér nokkurn tíma
fundist að þú gætir varið lífrnu
betur ef þú drykkir ekki eða
neyttir ekki vímuefna?
Svaraðirðu fjórum sinnum ját-
andi -eðajafnvel oftar? Ef svo
er, þá er áfengis- eða vímu-
efnaneyslan þegar orðin að
vandamáli sem líklega fer
stigversnandi ef þú horfist
ekki í augu við lífið og gerir
eitthvað í málinu. Því miður er
þetta satt. Það er reynsla okkar
sem eitt sinn runnum á rassin-
um niður brekkuna.