Bæjarins besta - 26.01.1994, Qupperneq 6

6
BÆJARINS BESTA • Miðvikudagur 26. janúar 1994
SÍÐUSTU fjórar vikurnar hefur ungur
Isfirðingur verið í heimsókn á heimaslóðum eftir
að hafa hleypt heimdraganum fvrir nokkrum
árum og haldið út í hinn stóra heim til frekara
náms. Gísli Þórólfsson heitir hann og er yngstur
fimm barna þeirra Guðrúnar Gísladóttur
hjúkrunarkonu og Þórólfs Egilssonar
rafvirkjameistara sem lést fyrir nokkrum árum.
Gísli hefur frá árinu 1990 verið við nám í Flórens á
Italíu, í fagi sem aðeins örfáir Islendingar hafa
tekið sér fyrir hendur þ.e. viðgerðum á
málverkum. Á meðan Gísli hefur dvalist á ísafirði
hefur hann tekið að sér viðgerðir á málverkum
ísfirðinga og hefur haft þokkalegt að gera, þótt
alltaf sé haegt að bæta við sig verkefnum. Gísli kom
ekki einsamall til Isafjarðar, með honum var
unnusta hans Jeannette Castioni en hún er einnig
lærður málverkaviðgerðarmaður og stundaði
reyndar nám við sama skóla og Gísli, en þar
kynntust þau fyrir þremur áruin. Á meðan á dvöl
þeirra á Isafirði stóð bjuggu þau í Sóltúni, húsi
Isfirðingafélagsins í Reykjavík og þangað heimsótti
blaðamaður þau skötuhjú um miðjan dag á
laugardag. Er við höfðum komið okkur vel fyrir í
sófanum í húsinu hans Guðmundar frá Mosdal var
fyrstu spurningunni beint að Gísla. Hvað kom til
að þú fórst út í nám í viðgerðum á málverkum?
Jeannette Castioni og Gísli Þórólfsson forverðir málverka.
Forverðir
máhferiœnna
Myndlistin hefur
alltaf heillað mig
„Eg varð stúdent frá Mennta-
skólanum á Isafirði 1988 og út-
skrifaðist af náttúrufræðibraut,
en eins og margir sem byrja
framhaldsskólanám hafði ég í
raun og veru ekki hugmynd um
hvað ég vildi verða eða taka
mér fyrir hendur þegar í full-
orðinna manna tölu væri kom-
inn. Þó svo að ég hafi beðið í
eitt ár að loknu grunnskólaprófi,
tvístígandi um það hvort í
menntaskóla skyldi halda, lét
hugmyndin ekki á sér kræla.
Svo að í algjörri blindni og
óvissu lagði ég af stað út á braut
raunvísindannaen varekki langt
á leið kominn þegar niðurbæld
bamdómsgjöf tók að bæra á sér
innra með mér. Eg fékk áhuga á
myndlist og sá áhugi óx með
hverju árinu. Eftir að hafa klórað
mig í gegnum menntaskólann
og eftir að hafa unnið u.þ.b. í
tvö ár hjá Flugleiðum skellti ég
mér til Flórens á Italíu. Utan-
ferðin hafði þó forsögu.
Ég fór að athuga með skóla
erlendis og hafði þámyndlistar-
nám íhuga. Eftiraðhafaskoðað
málin betur komst ég að því að
Lánasjóður námsmanna lánaði
ekki til myndlistamáms erlendis
nema á háskólastigi væri, vegna
eins listaskóla hér á landi sem
þó hleypir ekki inn nema hluta
af þeim nemendum sem um
hann sækja. Ég hafði ekki áhuga
á að stunda þá stofnun því ég
hafði sett stefnuna á Italíu en
var orðinn of seinn til að sækja
um til ríkislistaakademíunnar
þar í landi sem er ferill torf-
arinn og seinlegur. Þá upp-
götvaði ég þennan ágæta skóla
í Flórens sem hafði upp á nám í
viðgerðum á málverkum að
bjóða og það er sú allra besta
ákvörðun sem ég hef tekið
hingað til.
Til Ítalíu fór ég í ágúst 1990
og byrjaði mína veru þar á því
að læra ítölsku um tveggja
mánaða skeið. Þá fór ég í
skólann Istituto Per L’ arte e il
Restauro, en á íslensku útleggst
það sem myndlistar-og við-
gerðaskóli. Þarerégsvo ítvöár
við nám og hér er ég í dag.”
Forvörður málverka
-I hverju er námið fólgið. Er
hægt að skýra það í stuttu máli?
„Þetta er bóklegt og verklegt
nám þ.e. listasaga, efnafræði og
jafnvel líffræði en hún fjallaði
um örverur og skordýr sem
valda skemmdum á listaverkum
o.fl. Verklegi hlutinn var við-
gerðir á málverkum í öllum
sínum myndum, teikningum
o.s.frv.”
-Hvaða starfstitil berð þú að
námi loknu?
„Það leggst út á íslensku sem
„Forvörður málverka” svo
asnalegt sem það nafn er.”
-En er einhver framtíð í því
að vera „Forvörður málverka”?
„Það er meira en nóg af mál-
verkum sem þarfnast viðgerðar
í veröldinni og það er mikil sam-
keppni í þessu fagi. Ég hafði
nóg að gera þegar ég kom til
Islands 1992 en í dag er minna
að gera, því er ekki að neita.
Það er kreppa í þessu eins og
öðru. Það hafa fáir efni á að
gera við málverk í dag en samt
ég get ekki kvartað, ég hef haft
þokkalegt að gera.”
-Þegar þú gerir við málverk,
þarftu þá ekki jafnvel að mála
sum verkin upp á nýtt?
„Nei, ekki nema skemmdir á
litfilmunni þarsem upprunalega
ntálverkið er ekki lengur til
staðar.”
-Eru þá komnir tveir málarar
að verkinu, þú og sá sem málaði
verkið upphaflega. Spyr sá sem
ekki veit?
Nú hlær hann að fávisku
blaðantanns og unnusta hans
sem setið hefur og hlustað á
okkur brosir einnig af þessari
kjánalegu spurningu. Hún talar
ágæta íslensku og skilur því flest
sem okkur Gísla fer á milli.
„Nei. nei,” segir hann. Það
hefur alltaf verið álitamál hvað
má gera og hvað ekki, eða
hversu mikið. Hvað forvörður
má leyfa sér og til eru ótal að-
ferðir sem eiga að leysa þetta
mikla vandamál t.d. að gera við-
gerðina sýnilega eða láta hana
skera sig úr til þess að það fari
ekki á milli mála hver er hönd
listamannsins og hver er hönd
forvarðarins og hafi lýtandi á-
hrif á málverkið. Eitt er þó
mikilvægt, hvort sem gengið er
frá skemmd þannig að viðgerðin
sé vel sýnileg eða falli gjörsam-
lega inn í rnynda, þ.e. notkun
efna sem gera viðgerðina auð-
veldlega afturkallanlega.
Svo má ekki gleynta inn-
viðum málverksins ef svo mætti
að orði komast. Gamalt mál-
verk hefur litfilmu sem nteð
tímanum er orðin stökk og við-
kvæm, farin að springa og
jafnvel að losna frá striganum.
Mál verk í svona ástandi og helst
áður en á þetta stig er komið,
þarf þéttingar við. Það þarf að
endurbinda litfilmunaogeru þar
til nokkrar aðferðirog svogetur
farið fyrir mál verkinu að mynd-
beri þess sé orðinn það lélegur
einhverra hluta vegna að það
þarf að rassfóðra það eins það
kallast á góðri íslensku. En þá
tekur nýr strigi við hlutverki
þess gamla sem myndberi."
Varkárni í fyrirrumi
-H vað kostar að gera við mál-
verk?
„Það er ekki hægt að svara
þessari spurningu svonaán þess
að skoða málverkið. Það eru
notaðar ótal aðferðir við að
verðleggja viðgerð s.s. að taka
mið af verðmæti verksins. Þetta
á að sjálfsögðu aðeins við um
málverk sent hafa eitthvað verð-
gildi. Ég fer þannig að þegar
viðkomandi vill vita kostnað
fyrirfram. Ég yfirfer málverkið
og prófa hvaða efni og aðferðir
ég get notað til að sjá hvaða
tími kann að fara í viðgerðina."
-Er aldrei nein hætta á að
málverk sem er í viðgerð eyði-
leggist?
„Neeeei. Og þó, sú hætta er
alltaf fyrir hendi en ef maður er
varkár á það ekki að koma fyrir.
Ég hef ekki lent í því að skemma
verk ennþá og vona að það konti
aldrei fyrir. Við byrjum alltaf á
því að skoða verkin vel, könnum
hvaðaefni þau þolao.s.frv. Það
er sú trygging sem við höfum
til að skemma ekki verkin. Ég
hef ekki tryggt mig fyrir hugsan-
legum skemmdum en það er til
að ntenn tryggi sig, sérstaklega
ef um ntjög verðmæt verk er að
ræða. Ef maður er varkár og
veit hvað maður er að gera, þá
kemur ekkert fyrir."
-Þú klárarnámið 1992. Hefur
þú búið á Italíu síðan?
„Strax á eftir að náminu lauk
kom ég til íslands og hef verið á
ferðinni síðan. A Islandi vorum
við fram í desember 1992 en þá
héldum ég og unnusta mín aftur
til Ítalíu og vorum þar um
veturinn. Sumarið á eftir fórum
við til Möltu í vinnuleiðangur
og komum svo aftur til íslands
nú í haust. í dag erum við svo að
reyna að lifa af viðgerðum á
málverkum á Islandi og hér
verðum við svo fremi sem við
náum að þéna fyrir brauðinu og
löfrum til að klæðast. Ef ekki,
förum við út aftur og það al-
farin því þó ástandið þar sé
ekkert skárra en hér, virðist vera
auðveldara að eiga við hlutina
þar, þótt skrýtið megi virðast.
Annars hef ég engar áhyggjur
af því að hafa ekkert að gera.
Ég hef líka verið að mála og þá
höfum við einnig tekið að okkur
að gera múrmyndir. Einnig het'
ég gert portreit teikningar, bæði
með blýant og pastelkrít og
Jeannette er að búa til glerlista-
verk og fleira.”
Dreymdi eHki um
að enda á Islandi
-Þú kynntist unnustu þinni á
rneðan þú varst í námi en hún
stundaði nám í sama fagi við
sama skóla. Er engin samkeppni
ykkar á milli eða vinnið þið að
viðgerðunum í sameiningu?
„Nei, nei, það er hið besta
samstarf á milli okkar. Þetta
hefur farið út í einskonar sér-
hæfingu okkar á milli þar sem
sumt virðist falla mér betur að
gera og annað fellur Jeannette
betur í hönd."
Gísli og Jeannette við eitt verka Listasafns ísafjarðar, sem þau eru að vinna við.