Fréttablaðið - 27.02.2021, Blaðsíða 84

Lífið í
vikunni
21.02.21-
27.02.21
KRAFTUR LESBLINDUNNAR
Sylvía Erla Melsted er í forgrunni
heimildarmyndarinnar Lesblindu
sem Álfheiður Marta Kjartans-
dóttir leikstýrir og var frum-
sýnd á RÚV á fimmtu-
dagskvöld. Myndin hefur
þegar vakið athygli og
umræður en leikstjórinn
segir Sylvíu Erlu lifandi
dæmi um þann sköpunar-
kraft sem lesblindir geta
búið yfir.
SAMSÆRIÐ
UM FRIKKA
DÓR
Grínheimilda-
þáttaröðin
Hver drap Friðrik
Dór? var frumsýnd
í Sjónvarpi Símans en þar reynir
leikarinn Vilhelm Neto að upplýsa
ráðgátuna um afdrif söngvarans
Friðriks Dórs, sem hann hefur þrá-
hyggjukenndar hugmyndir um að
sé látinn þannig að Frikki Dór sé
alls ekki Frikki Dór heldur einhver
allt annar.
STAFRÆNN DAGUR
Háskóladagurinn er í dag en hann
var fyrst haldinn árið 2004 í þeim
tilgangi að kynna fjölbreytt úrval
námsbrauta og auðvelda ný-
nemum að velja sér nám við þeirra
hæfi. Heiða Skúladóttir er verk-
efnisstjóri dagsins sem verður
stafrænn að þessu sinni.
EILÍF STUÐKLASSÍK
Elín Hall gaf út ábreiðu af Páls
Óskars-smellinum Stanslaust
stuð og lagið virðist enn jafn vin-
sælt og það var þegar Palli sendi
það frá sér fyrir 25 árum. Útgáfa
Elínar af laginu er lágstemmdari
og sveipuð
ákveðinni
dulúð.
Ingólfur Eiríksson og Elín Edda Þorsteinsdóttir eru höfundar bókarinnar Klón: eftirmyndasaga sem fjallar um tilveru klónahunds­ins Samsonar Ólafssonar
Moussaieff og setur hana í víðara
samhengi í máli og myndum í ljóð­
sögu sem útgefandi lýsir sem bæði
nístandi og bráðfyndinni auk þess
sem hún láti engan ósnortinn.
Eftirmyndasagan hverfist öðrum
þræði um ábyrgð mannsins gagn­
vart lífi á jörðinni, dauða og endur­
fæðingu. Þar segir að Samson hafi
verið eins og Sámur en upplifði
sig annarlegan. „Eitthvað gerði að
verkum að hann var ekki Sámur.“
Ingólfur segir verkinu þó alls ekki
beint sérstaklega gegn eigendum
klónsins, en eins og löngu frægt er
orðið var Bessastaða­
v a r ð h u n d u r i n n
Sámur fyrrverandi
f or s e t a hjónu nu m
Dorrit Moussaieff og
Ólafi Ragnari Gríms­
syni svo mikill harm­
dauði að Dorrit lét
klóna hann.
Sárt ert þú leikinn,
Samson klóni
„Ég fór einhvern veg­
inn að hugsa hvað
það væri furðulegt að
eiga eigin tilvist undir
því að vera eftirmynd
af einhverjum öðrum.
Að vera klón af ein­
hverjum öðrum,“ segir Ingólfur
um grunnhugmyndina að ljóða­
bókinni.
„Það er þessi annarleiki við það
að eiga ekki tilveru á eigin for­
sendum og það er ofsalega annar­
legt að klóna gæludýrið sitt, en frá
einhverjum rosalega furðulegum
sjónarhóli er það ofsalega skiljan­
legt líka. Það er náttúrlega sorg
þarna á bak við.“
Skáldið sý nir tilf inning um
Dorritar fullan skilning og segir
aðspurður að honum þætti miður
ef verk hans verði túlkað sem ein­
hvers konar aðför að Ólafi og Dor­
rit. „Í raun þætti mér það svolítið
leiðinlegt af því ég var alls ekki að
reyna það með þessu.
Ég hef heilmikla samúð með því
að þau hafi gert þetta vegna þess
að þú ferð ekkert að klóna hundinn
þinn bara upp á grínið. Þú gerir það
af því að þarna á bak við eru ein­
hverjar ofsalega djúpstæðar tilfinn­
ingar sem eru raunverulegar,“ segir
Ingólfur. „Hvort það sem þú gerir
sé síðan réttlætanlegt
er annað mál.“
Stóru spurningarnar
Ingólfur bætir við
að ef til vill hljómi
fáránlega að tala um
það að klóna hund í
þessu sambandi. „En
þetta er eitthvað sem
sprettur upp af sorg
og síðan má náttúr­
lega kannski gagn­
rýna stórfyrirtækin,
sem eru að nýta sér
tilfinningalegt upp­
nám fólks, enn frekar
en Dorrit og Ólaf og
ég hef ekkert á móti
þeim.
Það er alveg skóli sem segir að þau
eigi þetta og megi þetta en svo er
líka skóli sem myndi kannski spyrja
hvort það sé nægilega góð siðferðis­
leg ástæða. Að þú getir gert svona
hluti af því að þú hefur peninga til
þess? Þetta er svona kannski þessi
vinkill varðandi ábyrgð mannsins
gagnvart lífi á jörðinni.“
Rökfræði
Ingólfur heldur áfram að velta
vöngum og víkur að kaf lanum
Rökfræði í ljóðsögunni. „Þar er sett
fram sú staðhæfing að Samson sé
ekki Sámur, heldur sé hann eins og
Sámur. Þú ert afrit af einhverjum en
þú ert ekki nákvæmlega eins. Það er
eitthvað ofsalega dapurlegt við að
vera ekki elskaður fyrir það að vera
sá sem þú ert, heldur það að þú líkist
einhverju ástarviðfangi sem er látið.
Það er rosalega skrýtið að tala
um þetta á alvarlegum nótum af
því að þetta er svo kostulegt dæmi
en ég held líka að þeim mun dýpra
sem er kafað ofan í allt sem er svona
fyndið í kapítalismanum þá kemst
maður að einhverju sem er svolítið
harmrænt.“
Þótt Sámur, eigendur hans og
Samson síðar hafi verið mikið í
fréttum er bókin þó ekki viðbragð
við neinni sérstakri eftirspurn.
„Þetta var nokkuð sjálfsprottið og
það bað mig enginn um að skrifa
þessa bók,“ segir Ingólfur, sem fékk
hugmyndina á ritlistarnámskeiði í
háskólanum.
„Ég kláraði þetta og sendi textann
til gamans á Elínu Eddu, sem var
mjög hrifin af þessu og stakk upp
á að hún myndi hanna bókverk
úr þessu með myndum eftir sig og
textanum mínum. Hún var mjög
spennt fyrir því að gera myndirnar
og hanna útlit bókarinnar, sem er
alveg stórkostlegt,“ segir Ingólfur,
sem ræðir bókina frekar á fretta ­
bladid.is. toti@frettabladid.is
Annarleg tilvera klónsins Samsonar
Ljóðabókin Klón: Eftirmyndasaga fjallar um klónahundinn Samson Ólafsson Moussaieff og ábyrgð mannsins í
sköpunarverkinu. Höfundurinn Ingólfur Eiríksson segir henni ekki beint sérstaklega gegn eigendum klónsins.
Vinirnir Ingólfur og Elín Edda segja ljóðsögu klónsins Samsonar í knöppu máli og myndum. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
09
04
21BEIN ÚTSENDING
HLUSTENDa
VERÐLAUNIN
2021
2 7 . F E B R Ú A R 2 0 2 1 L A U G A R D A G U R48 L Í F I Ð ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð