Rit Mógilsár - 2013, Blaðsíða 7

Rit Mógilsár 28/2012 7

stafar af því að í nokkrum stórum
skógræktarreitum er einungis gert ráð
fyrir að gróðursetningar þeki helming
eða fjórðung af flatarmáli reitanna.
Mat á kolefnisbindingu í trjágróðri
Notaðir voru ferlar gróskuflokka kol-
efnisforða fyrir trjátegundirnar fimm
sem útbúnir voru fyrir þessa vinnu
(Arnór Snorrason, í handriti). Þeir
byggja á mælingum sem gerðar voru á
trjágróðri á öllu landinu um síðustu
aldamót í sambandi við úttekt á skóg-
ræktarskilyrðum (Arnór Snorrason o.fl.
2001 a,b,c, 2002 a,b). Þá voru gerðar
1940 mælingar dreift á 775 staði á
landinu.
Mælingar, þar sem mögulegt var með
góðu móti að ákvarða á flatarmál mæli-
flatar, voru notaðar við flokkun grósku-
flokka fyrir trjátegundirnar. Notaðir
voru bæði innlendir og erlendir grósku-
flokkar til að flokka mælingar úr úttekt-
inni. Fyrir alaskaösp, stafafuru og
sitkagreni var stuðst við breska flokka
(Hamilton o.fl. 1971), fyrir síberíulerki
var stuðst við íslenska gróskuflokka
(Lárus Heiðarsson o.fl. 2012) og fyrir
birki var stuðst við norska gróskuflokka
(Helge Braastad 1977). Áætlaður
kolefnisforði í trjám (ofan- og neðan-
jarðar) var síðan reiknaður út frá
skógmæligögnum á hverjum mælistað.
Þær mælingar sem samkvæmt yfirhæð2
féllu saman i gróskuflokk voru nýttar til
að útbúa meðaltalsferill fyrir þróun
kolefnisforða með gróðursetningaraldri3
fyrir hvern gróskuflokk. Þegar sá ferill
hefur verið útbúinn er hægt að reikna
bæði meðalársbindingu (e: mean
annual increment: MAI) og árlega
bindingu (e: current annual increment:
CAI) koldíoxíðs (CO2) fyrir hvern
gróskuflokk. Við úrvinnslu grunngagna
kom í ljós að í mörgum tilvikum voru of
fáar mælingar í sumum gróskuflokkum
til að hægt væri að útbúa traust-
vekjandi kolefnisforðaferil. Einnig
sköruðust stundum kolefnisforðagildi
aðliggjandi flokka of mikið til að hægt
væri að útbúa aðgreinda ferla. Í þessum
tilvikum var gróskuflokkum slegið
saman og útbúinn sameiginlegur ferill
fyrir tvo eða fleiri gróskuflokka.
Næsta skref var að athuga í hvaða
flokka mælingar úr úttektinni í nágrenni
skógræktarsvæðanna lenda og út frá
því var valinn gróskuflokkur fyrir
viðkomandi trjátegund og skógræktar-
svæði. Fyrir Laxaborg voru skoðaðar
mælingar í Dalasýslu, fyrir Belgsá
mælingar í Fnjóskadal og Ljósvatns-
skarði, fyrir Ormsstaði mælingar í
Breiðdal og fyrir Skarfanes mælingar
ofarlega á Rangárvöllum og Landssveit
auk mælinga austarlega í Gnúpverja-
hreppi. Dæmi um þetta val er sýnt á 1.
2Yfirhæð er skilgreind sem meðalhæð á sverustu 100 trjám á hektara (sverleiki er mældur sem þvermál í
1,3 m hæð frá yfirborði). Oftast er yfirhæð mæld á mæliflötum og fyrir mælifleti í kringum 100 m2 er
einungis mæld hæð á sverasta trénu á mælifletinum. Fyrir mælifleti í kringum 200 m2 er tekið meðaltal
hæðar á tveimur sverustu trjánum o.s.frv.
3Gróðursetningaraldur er fjöldi sumra frá gróðursetningu.