Fiskifréttir - 23.08.1991, Page 7

FSskvinnsla og útgerð/Akranes
í byrjun júní sl. tók nýtt sjávarútvegsfyrirtæki til starfa á Akranesi. Hér er um að ræða fyrirtækið Harald Böðvarsson hf. (HB) sem
varð til við sameiningu Haraidar Böðvarssonar & co. hf., Sfldar- og fiskimjölsverksmiðjunnar á Akranesi (SFA) og Heimaskaga hf. en
síðast nefnda fyrirtækið var dótturfyrirtæki SFA. Við sameininguna var hlutafé í HB aukið um 65 milljónir króna, úr 195 milljónum í
260 milljónir króna, en auk þess var samþykkt að bjóða út nýtt hlutafé að nafnvirði 60 milljónir króna. Hluthafar í HB, sem eru
tæplega 500 einstaklingar, starfsfólk og fyrirtæki, nutu forkaupsréttar fram til síðustu mánaðamóta og keyptu þeir hlutabréf fyrir 10
milljónir króna að nafnverði fyrir um 36 milljónir króna. Stærstu hluthafar féllu frá forkaupsrétti og verður hlutafé að nafnverði um
50 milljónir króna því selt á almennum markaði frá og með 5. september nk. f tilefni af þessum tímamótum í sjávarútvegi á Akranesi
heimsóttu Fiskifréttir HB og ræddu við forsvarsmenn fyrirtækisins.
Pað kom töluvert á óvart þegar
fréttist af sameiningu sjávarút-
vegsfyrirtækjanna þriggja á Akra-
nesi. Sameiningaráformin voru
fyrst gerð opinber 26. febrúar sl.
eftir nokkurn aðdraganda en þann
dag skrifuðu stærstu hluthafar og
eigendur 80% hlutafjár undir vilja-
lýsingu um sameiningu. Fyrstu
skipulagsbreytingar voru tilkynnt-
ar 7. maí og endanlega var svo
gengið frá sameiningunni 1. júní sl.
Framkvæmdastjóri HB er Harald-
ur Sturlaugsson og aðstoðarfram-
kvæmdastjóri er Sturlaugur Stur-
laugsson. Yfirverkstjóri frystihúss-
reksturs er Gylfi Guðmundsson,
framleiðslustjóri er Jón Helgason
og yfirverkstjóri fiskverkunar og
útisvæðis er Ágúst Sveinsson.
Sveinn Sturlaugsson hefur tekið
við sem rekstrarstjóri útgerðar og
Teitur Stefánsson er rekstrarstjóri
síldar- og fiskimjölsverksmiðjunn-
Fjármálastjóri er Magnús
ar.
Guðmundsson. Stjórnarformaður
HB er Magnús Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri SIF.
Fjórir togarar og þrjú
loðnuskip
Að sögn þeirra Haraldar Stur-
laugssonar og Sturlaugs Sturlaugs-
sonar stóðu fyrirtækin þrjú út af
fyrir sig ekki illa þegar til samein-
ingarinnar kom. HB & co. hf. var
stærsti hluthafinn í SFS fyrir sam-
eininguna með 40% hlutafjár en
Heimaskagi var sem fyrr segir
dótturfyrirtæki SFA. Við samein-
inguna var hlutur HB & co. hf. í
hinu nýja fyrirtæki metið á 195
milljónir króna en við inngöngu
SFA var hlutafé aukið í 260 mill-
jónir króna og hluthöfum í SFA
var boðið að skipta á hlutabréfum
sínum og hlutabréfum í hinu sam-
einaða fyrirtæki. Pá má nefna að í
kjölfar sameiningarinnar var öll-
um starfsmönnum fyrirtækisins
færð að gjöf hlutabréf að nafnverði
2000 krónur en verðmæti þessarar
gjafar er um þrjár milljónir króna.
Eftir sameininguna er HB eitt af
stærstu útgerðar— og fiskvinnslu-
Haraldur Sturlaugsson, Sturlaugur Sturlaugsson og Jón Helgason.
fyrirtækjum landsins. Fyrirtækið
gerir út fjóra togara og þrjú loðnu-
skip. Samanlagður kvóti togar-
anna nemur 6900 tonnum miðað
við þorskígildi á því átta mánaða
fiskveiðitímabili sem nú er að ljúka
og loðnuskipin hafa yfir að ráða
8.5% loðnukvóta landsmanna. Þá
hefur fyrirtækið yfir að ráða sfldar-
kvótum og rækjukvóti fyrirtækis-
ins á yfirstandandi fiskveiðitíma-
bili var alls 785 tonn.
Að sögn Haraldar var það mat
manna að nauðsynlegt væri að
sameina fyrirtækin.
— Ástæðurnar voru fjölmargar.
Það var mikil samkeppni um hrá-
efni og starfsfólk hér á Akranesi og
með því að sameina fyrirtækin var
hægt að ná fram mikilli hagkvæmni
í rekstri. Það er kunnara en frá
þurfi að segja að það hefur verið
höggvið skarð í kvóta margra
byggðarlaga á undanförnum miss-
erum og okkar mat var að það
þyrfti að styrkja einingarnar til
þess að eiga hægara um vik við að
halda í kvótann og jafnvel auka
hann. Framundan eru miklar
breytingar í íslenskum sjávarút-
vegi og að okkar mati var þessi
sameining nauðsynleg til þess að
búa okkur undir þær, segir Harald-
ur en þess má geta að eftir sam-
Hér eru fiskstykkin sett í Samvalsvogina.
eininguna eru heildarskuldir fyrir-
tækisins um 1700 milljónir króna.
Eigið fé, án þess að tekið sé tillit til
afnotaréttar af fiskveiðikvótum
skipa í eigu fyrirtækisins, er hins
vegar 316 milljónir króna. Það fé
sem fæst í komandi hlutafjárútboði
rennur til þess að greiða niður
skuldir til þess að hækka eiginfjár-
hlutfall félagsins og styrkja sam-
keppnisaðstöðu þess. Að auki eiga
forsvarsmenn fyrirtækisins von á
því að sala á eignum og tækjum
verði til þess að grynnka á skuldum
um 100 til 200 milljónir króna.
Meðal þess sem selt verður á næst-
unni er tæplega tvö þúsund fer-
metra húsnæði, þar sem áður var
vélaverkstæði og skrifstofur SFA
og Heimaskaga, og að auki verður
loðnuskipið Rauðsey AK væntan-
lega selt án kvóta áður en langt um
líður. Ýmsir aðilar hafa verið í við-
ræðum við forsvarsmenn HB
vegna Rauðseyjar og mun það mál
væntanlega skýrast áður en langt
um líður.
Kvótinn má ekki minni
vera
Sem fyrr segir var botnfiskkvóti
togara HB um 6900 tonn, miðað
við þorskígildi, á því átta mánaða
fiskveiðitímabili sem nú er að
ljúka. Er við ræddum við forsvars-
menn HB lá botnfiskkvóti næstu 12
mánaða ekki endanlega fyrir en
ljóst er að fyrirtækið verður ekki
jafn harkalega fyrir barðinu á
kvótaskerðingunni og mörg önnur
fyrirtæki þar sem stór hluti kvótans
er bundinn í karfa. Þrátt fyrir það
er skerðingin nokkur. Við spurð-
um forsvarsmenn HB að því hvort
þeim þættu ekki aflaheimildir
fyrirtækisins full litlar fyrir fjóra
togara og í framhaldi af því hvort
ráðstafanir hefðu verið gerðar til
þess að kaupa kvóta?
— Það er ljóst að kvótinn má
ekki minni vera. Okkur sýnist að
við munum alls fá um 12 þúsund
tonn af fiski, allar tegundir að
rækju, sfld og loðnu undanskilinni,
á næsta fiskveiðiári og við munum
Haraldur , r
Böðvarsson hf.
;ranesi
Þúsund tonn af fisk-
flökum í smápakkningar
— fyrír þýska fyrírtækið
IGLO á þessu árí
— aimennt hlutafjárútboð
5. september nk.
Öskjurnar koma á færibandi til stúlknanna sem sjá um að láta fiskstykkin 1 þær.
gera hvað við getum til þess að
auka við þetta magn, segir Stur-
laugur og nefnir í því sambandi
leiðir eins og hráefniskaup á fisk-
mörkuðum og samstarf við við-
skiptabáta. Fleiri leiðir séu einnig
færar. HB og forverar þess hafa
ekki keypt umtalsvert magn af
fiski á fiskmörkuðunum á undan-
förnum mánuðum og misserum en
þeir Haraldur og Sturlaugur upp-
lýsa að í framtíðinni verði fylgst
náið með þróun mála á mörkuðun-
um, svo sem reyndar hefur verið
gert hingað til.
— Við munum kaupa fisk á
mörkuðunum til þess að brúa bil í
vinnslunni en auðvitað ræðst
magnið af því verði sem er á fiskin-
um á hverjum tíma. Það á eftir að
koma í ljós hvernig málin þróast en
markmið okkar er að ná allri hefð-
bundinni vinnslu í gegnum frysti-
húsið, sem var í eigu HB & co. hf.,
en ef það tekst þá gæti það opnað
möguleika á ýmiss konar sér-
vinnslu í frystihúsinu sem Heima-
skagi starfrækti, segir Sturlaugur
en þess má geta að nú er vinnsla í
báðum húsunum. Hugmyndir for-
ráðamanna HB er sú að taka upp
vaktafyrirkomulag í vinnslunni og
viðræður þar að lútandi standa nú
yfir við starfsmenn.
— Við erum í viðræðum við
starfsfólkið um vinnu á tvískiptum
vöktum á tímabilinu frá kl. 6 til 19
og ég vænti þess að niðurstaða liggi
Stjórn og stærstu hluthafar HB
Hluthafar í hinu nýja sjávarút-
vegsfyrirtæki fyrir hlutafjárútboð-
ið 5. september nk. eru alls tæplega
500 talsins. Hér á eftir verður getið
um stærstu hluthafa og eignarhluta
þeirra í HB.
Rannveig Böðvarsson, ekkja
Sturlaugs H. Böðvarssonar sem
var sonur Haraldar Böðvarssonar,
er stærsti einstaki hluthafinn með
17.81% hlut. Hallgrímur Hall-
grímsson, dóttursonur Haraldar
Böðvarssonar, á 14.70% hlutafjár.
Aðrir af stærstu hluthöfum eru:
Verðbréfasjóður VÍBhf. (9.62%),
Haraldur Sturlaugsson (7.54%),
Sturlaugur Sturlaugsson (6.14%),
Sveinn Sturlaugsson (6.14%),
Skeljungur hf. (5.98%), Matthea
Kr. Sturlaugsdóttir (5.46%),
Helga Ingunn Sturlaugsdóttir
(5.44%), Rannveig Sturlaupsdótt-
ur (5.29%), Olíuverslun Islands
hf. (4.01%), Ingunn H. Sturlaugs-
dóttir (1.75%), Draupnissjóðurinn
hf. (1.65%), Hlutabréfasjóðurinn
hf. (1.65%) og VÍB hf. (0.75%).
Eigin bréf eru 0.84% og 457 aðrir
hluthafar eiga samtals 5.23%
hlutafjár.
Stjórn HB skipa eftirtaldir aðil-
ar: Magnús Gunnarsson formað-
ur, Sturlaugur Sturlaugsson vara-
formaður, Matthea Sturlaugsdótt-
ir ritari, Hallgrímur Hallgrímsson,
Kristinn Björnsson (Skeljungi
hf.), Óli Kr. Sigurðsson (OLÍS) og
Þorgeir Haraldsson (Þorgeir &
Helgi hf.).
fyrir nú í byrjun september. Fyrstu
viðbrögð benda til þess að fólk sé
jákvætt fyrir hugmyndum um
vaktafyrirkomulag en við megum
ekki gleyma því að þetta er nýtt
fyrir fólki og það á eftir að koma í
ljós hvernig vaktafyrirkomulag
reynist. Starfsmenn hafa þó fullan
skilning á málinu og flestir virðast
tilbúnir til þess að taka þátt í þeim
nauðsynlegu breytingum sem gera
þarf í ljósi þeirrar miklu skerðingar
sem orðið hefur á fiskveiðiheim-
ildum, segir Haraldur. Þess má
geta að tilraun til vaktavinnu í
hefðbundinni botnfiskvinnslu var
á sínum tíma gerð hjá Miðnesi hf. í
Sandgerði en vaktafyrirkomulagið
var síðan lagt niður. Þar mun hafa
ráðið mestu að hægur vandi var að
vinna það magn sem barst til
vinnslu á einni og sömu vaktinni.
Vaktavinna er hins vegar þaul-
reynd í rækjuvinnslu víðs vegar um
landið og hefur hún þótt gefast
ágætlega.
Engar fjöldauppsagnir
Hugsanlegar breytingar á vinn-
utilhögun í kjölfar sameiningar-
innar vekja óhjákvæmilega upp
spurningar um það hvort samein-
ing fyrirtækjanna hafi haft í för
með sér fjöldauppsagnir starfs-
fólks. Þessu svara bræðurnir Har-
aldur og Sturlaugur neitandi.
— Það hafa engar fjöldaupp-

Akranes/fiskvinnsla og útgerð
Texti og myndir: ESE
innan fyrirtækisins. Við samein-
inguna fækkaði strax um eina
skipshöfn, er Rauðsey AK var
lagt, en sjómennirnir fengu strax
vinnu á Sæfara sem Haförninn hf.
keypti nú í vor. Ég á von á því að
starfsmannafjöldinn verði u.þ.b.
300 á landi og á sjó nú í næsta mán-
uði en starfsmenn voru um 350
talsins fyrir sameininguna, segir
Sturlaugur.
Framleiðsla á físki
smápakkningum
Eitt af því sem forsvarsmenn
HB leggja mikla áherslu á er fram-
leiðsla á fiski í smápakkningar eða
svokallaðar neytendapakkningar.
Framleiðsla á fiski í smápakkning-
um hófst hjá HB & co. hf. fyrir
nokkrum árum en þessi starfsemi
tók þó ekki kipp fyrr en á síðasta
hausti. Þá yfirtók fyrirtækið fram-
leiðslusamninga sem Hvaleyri hf. í
Hafnarfirði hafði haft með hönd-
um fyrir þýska stórfyrirtækið
IGLO. Að sögn Sturlaugs er búist
við því að framleiðsla HB á smá-
pakkningum fyrir IGLO nemi alls
um eitt þúsund tonnum af flökum
á þessu ári en það er um 40 til 50%
aukning á milli ára. HB vinnur ein-
göngu fisk í smápakkningar fyrir
IGLO en auk karfa eru það þorsk-
ur og ufsi sem fara í þessar pakkn-
ingar.
Fiskifréttir áttu þess kost að
skoða smápakkalínuna hjá HB í
fylgd Jóns Helgasonar fram-
leiðslustjóra og verður ekki annað
sagt en að tæknin sem beitt er við
vinnsluna sé fullkomin. Smá-
pakkalínan er tengd hinni hefð-
bundnu flæðilínu frystihússins og í
stórum dráttum má segja að
vinnsluferlið sé sem hér segir:
Fiskbitar sem skornir eru úr
flökum eru settir í samvalsvog og
sér vogin um að velja saman fisk-
stykki sem eru rúmlega sú þyngd
sem pakka á í viðkomandi pakkn-
ingar. Öskjureisari sér um að skila
opnum öskjum inn á færiband og
þar sjá starfsmenn um að setja fisk-
stykkin í öskjurnar. Sérstök tékk-
vog sér síðan um að engin askjan sé
of létt eða of þung en ef það gerist
er viðkomandi öskjum ýtt til hlið-
ar. Ur vinnslunni fara öskjurnar á
færibandi að stórum sjálfvirkum
plötufrysti en að lokinni frystingu,
sem tekur innan við klukkustund,
fara öskjurnar í gegnum málmleit-
artæki, þar sem tekin eru af öll
tvímæli um það hvort málmagnir
leynist í fiskinum, en loks er öskj-
unum pakkað í stærri umbúðir.
Síðan eru umbúðirnar geymdar í
frystigeymslu fyrirtækisins þar til
þeim er skipað út.
í máli þeirra Haraldar og Stur-
laugs kemur fram að fjárfestingar
vegna smápakkaframleiðslunnar
nema nú á milli 60 og 70 milljónum
króna. Það er mat þeirra bræðra
að þessi framleiðsla hafi komið vel
út en þeir benda á að þrátt fyrir að
hátt verð fáist fyrir hvert kfló af
fiski í þessum pakkningum þá liggi
einnig mjög mikil vinna að baki
framleiðslunni.
— Það þarf að líta á þessa fram-
leiðslu með langtíma hugsunar-
hætti og það er ekkert leyndarmál
að við stefnum að því að fækka
störfum í kringum smápakkafram-
leiðsluna í framtíðinni í því skyni
að auka framleiðnina. Næstu skref
eru þau að vélvæða pökkunina og
vigtun hráefnisins, segir Sturlaug-
ur en þess má geta að smápakka-
framleiðslan er nú keyrð í sam-
ræmi við pantanir. Yfirleitt er
gerður sölusamningur til þriggja
mánaða í einu og því er það for-
senda þessarar vinnslugreinar að
hráefni berist jafnt og þétt til fyrir-
tækisins.
— Kostirnir við kvótakerfið eru
þeir að við vitum nokkurn veginn
hvað morgundagurinn ber í skauti
sér. Ég vildi ekki hugsa þá hugsun
til enda hvað sóknarmarkskerfi,
eitt sér, myndi hafa í för með sér
fyrir fiskvinnsluna, segir Sturlaug-
ur.
Aukin verðmætasköpun í
landi
Það hefur færst í vöxt á undan-
förnum árum að hin stærri útgerð-
ar— og fiskvinnslufyrirtæki geri út
frystitogara samhliða vinnslu í
landi. Nægir í því sambandi að
nefna stærstu fyrirtækin Granda
hf. í Reykjavík og Útgerðarfélag
Akureyringa hf. á Akureyri. Eru
einhver svipuð áform uppi hjá
HB?
— Við fylgjumst náið með því
sem er að gerast hjá frystitogurun-
um en okkar stefna er sú að ná upp
verðmætasköpuninni í landi og
nýta þær fjárfestingar sem hér eru.
Smápakkaframleiðslan er liður í
þessu og eins hugmyndir okkar um
vinnu á tvískiptum vöktum. Það
eina sem frystitogararnir hafa í dag
fram yfir frystihúsin er lengri
vinnutími. Frystitogararnir hafa
enn sem komið er ekki getað farið
út í t.d. smápakkavinnslu en þar
liggja möguleikar frystihúsanna,
ekki síst ef það tekst að vélvæða
framleiðsluna sem mest. Það er
hins vegar alveg ljóst að ef við
verðum af einhverjum ástæðum
ekki samkeppnisfærir við vinnslu
úti á sjó, þá verðum við einfaldlega
að taka á því máli, sagði Haraldur
Sturlaugsson.
ÚTGERÐARMENN!
Óska eftir bátum í viöskipti
á komandi síldarvertíð.
Gott verð fyrir gott hráefni.
Hafið samband við framkvæmda-
stjóra í síma 97-21400.
Fiskiðjan DvergaSteÍnn hf. Seyðisfirði.