Feykir - 11.03.2020, Blaðsíða 8

Heilir og sælir lesendur góðir.
Minnir að Jón á Þingeyrum hafi ort þessa
kunnu vísu, um einn af reiðhestum sínum:
Mesta gull í myrkri og ám
mjúkt á lullar grundum
einatt sullast ég á Glám
og hálffullur stundum.
Þegar Ármann Þorgrímsson starði eitt sinn
á sjónvarpið sitt og vonaði að þar birtist
mikil speki, varð þessi til:
Menningu er mikla að fá
misjafnt hennar njótum,
skortur virðist enginn á
andans fæðubótum.
Steinn Kristjánsson trúir því að framundan
sé betri tíð. Hann yrkir:
Lækka skattar, launin hækka.
Lán og skuldir hverfa því.
Undirhökur aftur stækka.
Allt mun verða grænt á ný.
Um næstu vísu er það að segja og hún er í
miklu uppáhaldi hjá undirrituðum. Mun
höfundur hennar hafa ort hana rétt fyrir
andlát sitt og hét hann Pálmi en því miður
man ég ekki föðurnafnið. Gaman væri að
heyra frá lesendum ef þeir hafa upplýsingar
þar um.
Heyra munuð þið hófaslátt
er hleypi ég nýja veginn.
Það mun verða dansað dátt
og drukkið hinu megin.
Guðmundur Arnfinnsson hjálpar okkur
vísnavinum oft um gleðskap í yrkingum. Af
hörku konu er þetta að frétta:
Hún var uppstökk hún Bína á Bauk
og bálreið á karlinn sinn rauk.
Hann kveið alltaf því
að hvessti á ný
og var feginn, þegar hún fauk.
Komið hefur í ljós að Guðmundur þekkti
líka til sambúðarvandamála.
Á lífinu leið var Salka
af langri sambúð með alka.
Úfin og reytt
önug og þreytt
og er nú farin að kalka.
Hef vonandi birt þessa ágætu vísu Ísleifs
Gíslasonar á Sauðárkróki.
Aksturinn var eintómt spól
olían af versta tagi.
Engir hemlar, ónýt hjól
allt í þessu fína lagi.
Einhverju sinni datt okkar góða vísnavini,
Pétri Stefánssyni, í hug að yrkja um hin
góðu áhrif Bakkusar. Þá kom þessi:
Helst af öllu ég hlakka til
að hella í glasið dropa.
Í vodka finn ég vænan yl
og vor í hverjum sopa.
Grunaði á tímabili Halla frá Kambi um að vera
höfund að næstu vísu en hef nú fundið í dóti
Vísnaþáttur 755
( GUÐMUNDUR VALTÝSSON ) palli@feykir.is
mínu þær upplýsingar að Ólafur Davíðsson,
frá Felli í Sléttuhlíð, sé höfundur hennar.
Finnst mér lífið fúlt og kalt
fullt er þar af lygi og róg.
En brennivínið bætir allt
bara að það sé drukkið nóg.
Það mun hafa verið Örn Snorrason sem orti
svo eftir mikla gleðskaparnótt.
Þvílík högg og hamraskak
af hjarta yrði ég glaður,
ef þú hvíldist andartak
elsku timburmaður.
Pálmi Jónsson á Sauðárkróki mun einhverju
sinni hafa ort þessa hógværu vísu:
Ljóð mín eru lítil að vöxtum
liggja svona til og frá.
Stuðlabjargar stefnuröstum
steytast á.
Önnur ágæt vísa kemur hér sem mig minnir
að sé eftir Pálma.
Armæða af illsku hlýst
elskumst meðal vina.
Andartakið eigum víst
ekki framtíðina.
Það mun hafa verið í kringum 1970 sem
Njörður P. Njarðvík og Ólafur Ragnar
Grímsson áttu sæti í útvarpsráði. Voru þeir
frekir og vildu öllu mögulegu breyta. Andrési
Björnssyni, sem þá var útvarpsstjóri, líkaði
illa þeirra ráðslag og mun í framhaldi af því
hafa ort eftirfarandi vísu:
Leiðist mér og líkar ei
að lifa á meðal varga.
Aftur geng ég er ég dey
ætla að drepa marga.
Næst flýgur í hugann ein af uppáhaldsvís-
um Bjarna frá Gröf. Hlýt reyndar að hafa
birt hana áður án þess að muna fyrir víst.
Hugarvíl og harmur dvín
er horfi ég á frúna.
Hún er eina eignin mín
sem ekki rýrnar núna.
Sá góði vinur, Jakob á Varmalæk, mun eitt
sinn hafa farið í bændaferð til Kanada. Á
heitum sólardegi varð honum starsýnt á
nokkrar konur sem fækkuðu fötum svo til
alveg. Varð þá þessi vísa til:
Sólin hækkar fækka föt
fjörgast hugarsetur.
Aldrei vissi ég íslenskt kjöt
auglýst meira og betur.
Er þá gott í lok þáttar að gleðjast yfir þeirri
von sem sá ágæti hagyrðingur, Lárus
Þórðarson frá Grund í Svínadal, gefur
vetrarþreyttu fólki:
Sólin nú hækkar sæl og hlý
og sífellt lengist í sporinu,
og veturinn styttist alltaf í
endann sem snýr að vorinu.
Veriði þar með
sæl að sinni.
/Guðmundur
Valtýsson
Eiríksstöðum,
541 Blönduósi
Sími 452 7154
Elztu heimildir eru þessar:
Í Auðunarbók 1318 og Jónsmáldaga
1360, Kollufoss. Pjetursmáldaga 1394
Kotlufoss. Víðidalstungumáldaga
Kollufoss (DI. II. 483, DI. III. 164,
540 og 595), einnig 1394, og úr því
ávalt Kollufoss, m. a. Jb. 1696, Á. M.
Jarðabók 1703 o.s.frv.
Þess ber vel að gæta, að frumritin að
máldagabókum biskupanna eru öll
glötuð. Elzta afskriftin af þeim öllum er
frá árinu 1639, gerð samkvæmt ákvörðun
Þorláks biskups Skúlasonar á Hólum. Og
1645 ljet hann taka aðra afskrift af
máldögunum. Það getur tæplega leikið
vafi á því, að bæjarnafnið hefir misritast
hjá afritaranum í Pjetursmáldaga, þegar
öllum hinum afskriftunum frá sama ári
ber saman, langtrúlegast að sami maður
hafi afritað þá alla. Víðidalstungumáldaga
afritaði Páll Vídalín 1699 og má geta
nærri, að hann hefði ritað Kotlufoss, ef
það hefði tíðkast á 17. öld, því hann var
alinn upp í næstu sveit. Bærinn er ávalt
nefndur Kollufoss og enginn þekkir
annað nafn á honum þar um slóðir. En
þessi eini staður (Pétursmáldagi) hefir
ruglað svo nafnaskýrendur, að sumir
setja Kötlufoss sem aðalnafn, sem er svo
herfilegur misskilningur (Árbók Forn-
leifafjelagsins 1923, bls. 58). Ætti ekki
framar að láta bersýnilega stafvillu
hnekkja Kollufossnafninu, sem er hið
eina rjetta. Kolla- í Ný J.b. er afbökun.
Hvernig bærinn fjekk nafnið, er
gagnslítið að giska á. Sennilegt er að
fossinn hafi verið nefndur þetta önd-
verðlega (eftir kollóttri á, sem farist hefir
í fossinum?) og bærinn svo verið sam-
nefndur þegar stundir liðu.
Kollufoss í Miðfirði
TORSKILIN BÆJARNÖFN | palli@feykir.is
RANNSÓKNIR OG LEIÐRÉTTINGAR MARGEIRS JÓNSSONAR
MYND AF HEIMASÍÐU TÖLVULEIKJAMIÐSTÖÐVARINNAR KOLLAFOSSI, KOLLAFOSS.FARM.
Heilbrigðis- og
hjúkrunarstofnanir
Lokað
fyrir
heimsóknir
Þar sem lýst hefur verið yfir
neyðarstigi Almannavarna vegna
Covid-19 veirunnar hafa
heilbrigðis- og hjúkrunar-
stofnanir á Norðurlandi vestra
ákveðið að loka fyrir heimsóknir
gesta þar til annað verður
formlega tilkynnt.
Þetta á við um Heilbrigðisstofnun
Norðurlands sem m.a. rekur sjúkra-
og hjúkrunarrými á Sauðárkróki
og Blönduósi, Heilbrigðisstofnun
Vesturlands á Hvammstanga og
Sæborg á Skagaströnd. Fólk er hvatt
til að kynna sér upplýsingar og
leiðbeiningar á vef Landlæknis-
embættisins www.landlaeknir.is um
stöðu mála, en þær geta breyst frá
degi til dags.
Á einni viku hefur smitum
fjölgað úr ellefu í 76 þegar þetta er
ritað. Í sóttkví eru 598 og 70 í
einangrun. /PF
8 10/2020