Feykir - 22.09.2021, Síða 13

Skógræktin og Landgræðslan
óska eftir stuðningi lands-
manna við að breiða út
birkiskóga landsins. Í haust
sem leið var safnað umtals-
verðu magni af birkifræi sem
var að hluta dreift haustið
2020 en í vor var afganginum
dreift á valin, beitarfriðuð
svæði. Söfnunarátakið í fyrra
gekk afar vel og áhugi
almennings var mikill. Í
Skagafirði taka Skagfirðinga-
búð og Olís-Varmahlíð á móti
fræi, á Blönduósi að Efstu-
braut 5 og Vallarbraut 2 á
Skagaströnd.

Þegar fræ á birki hefur þroskast
er hægt að hefja söfnun fræsins
og á heimasíðu Landgræðsl-
unnar kemur fram að á sumum
stöðum megi gera ráð fyrir að
birkireklar verði fullþroskaðir
fyrir eða um miðjan september.
Í fyrra safnaðist mest á Suður-
og Vesturlandi en þar var með
eindæmum gott fræár en
frekar lélegt á Norður- og
Austurlandi. Núna hefur þetta
snúist þannig að á Norðurlandi,
og víða á Austurlandi, er fræ-
magn á trjám með ágætum en
mun lakara fyrir sunnan og
vestan.
Ekki er óalgengt að fræ-
þroski sé mismikill á milli ára
en í fyrra var tekið á móti 274
kg af birkifræi. Í frétt Land-
græðslunnar segir að mjög
margir hafi dreift fræinu sjálfir
sem þeir söfnuðu í fyrra.
„Átakið er liður í því að
útbreiða á ný birkiskóglendi
sem þakti a.m.k. fjórðung
landsins við landnám. Á rýru
landi er gjarnan kolefnislosun
því þar er gamall jarðvegur
enn að rotna. Ef landið klæðist
birkiskógi stöðvast þessi losun
og binding hefst í staðinn.
Svona verkefni eru því líka
loftslagsverkefni,“ segir Áskell
Þórisson, kynningar- og upp-
lýsingafulltrúi Landgræðsl-
unnar.
Birkið er frumherjategund
sem sáir sér mikið út á eigin
spýtur ef hún fær til þess frið
og heldur því starfinu áfram ef
vel tekst til að koma því af stað
á nýjum svæðum.
Í haust verður fræbox að
finna í verslunum Bónus um
land allt en einnig getur fólk
fengið box á starfsstöðvum
Landgræðslunnar og Skóg-
ræktarinnar. Hægt er að skila
fræjum í Skagfirðingabúð á
Sauðárkróki, Olís í Varmahlíð,
á Blönduósi að Efstubraut 5 og
Vallarbraut 2 á Skagaströnd.
Þá eru fræsöfnunartunnur í
Bónus og í starfsstöðvum
Landgræðslunnar og Skóg-
ræktarinnar er tekið á móti
fræi.
Í fyrra skiluðu margir fræi í
bréfpokum og eða pokum úr
taui og segir Áskell að setja
þurfi miða með upplýsingum
um söfnunarstað og dagsetn-
ingu í pokana og muna að loka
þeim vel. „Ekki nota plast-
poka því nýtínd og rök fræ
skemmast mjög fljótt. Án efa
eru sumir tilbúnir til að sauma
fræpoka. Svona pokar eru til-
valin tækifærisgjöf!“ /PF
Nú er tíminn til að safna birkifræi
Vilja útbreiða
birkiskóglendi á ný
MYND: ÁSKELL ÞÓRISSON
Í bókinni rekur Þórður Skúlason þróun byggðar
á Hvammstanga frá 1898 til 1972. Þórður er
gjörkunnugur byggð og mannlífi á þessum
gamla verslunarstað, enda borinn þar og
barnfæddur. Hann hefur
víða leitað fanga, bæði í
opinberum gögnum og
óbirtum heimildum, en þó
ekki síst með samtölum
við eldri og yngri
Hvammstangabúa.
Í bókinni er rakin saga
um 180 húsa á Hvamms-
tanga sem enn standa og
einnig þeirra sem hafa
horfið af sjónarsviðinu í
tímans rás. Sagan er
krydduð með kátlegum
mannlýsingum og fróð-
legum lýsingum á mannlífi
fyrri tíðar á Hvamms-
tanga. Bókin er prýdd
fjölda ljósmynda af húsum
og umhverfi, bæði gömlum og nýjum.
Þórður Skúlason er fæddur á Hvammstanga
árið 1943. Hann bjó og starfaði á Hvammstanga í
47 ár, sat í hreppsnefnd Hvammstangahrepps og
gegndi starfi sveitarstjóra hreppsins í samtals 20
ár. Á búsetuárum sínum á Hvammstanga öðlað-
ist hann yfirgripsmikla og milliliðalausa þekkingu
á sögu og þróun byggðar á
Hvammstanga.
Þórður hefur ritað fjölmarg-
ar greinar í blöð og tímarit, fyrst
og fremst um sveitarstjórnar-
mál en einnig um söguleg efni
sem tengjast Hvammstanga.
Ýmislegt hefur hann ritað um
sögu staðarins og héraðsins
sem ekki hefur birst á prenti.
Árið 2013 kom út þýðing
hans á skáldsögunni Heimsins
besti bær eftir finnska rithöf-
undinn Arto Paasilinna.
Bókina er hægt að kaupa á
heimasíðu Skriðu www.
skridabokautgafa.is, í Kaupfé-
lagi Vestur-Húnvetninga og í
Bardúsu á Hvammstanga.
Bókin er 287 bls. og prýdd fjölda mynda.
Hönnun annaðist Magnús Karel Hannesson. /PF
Hús og híbýli á Hvammstanga
Húsaskrá 1898-1972 eftir Þórð Skúlason
Kápa bókarinnar.
MYND AÐSEND
36/2021 13