Austurglugginn - 06.03.2003, Blaðsíða 4

4-AUSTUR • GLUGGINN
Fimmtudagur 6. mars
Austurglugginn
www.austurglugginn.is
Útgefandi: Útgáfufélag Austurlands ehf
Prentun: Héraðsprent ehf
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Brynjólfur Þorvarðarson
Blaðamenn:
Helgi Seljan
Olafía H. Jóhannsdóttir
Sigurður Aðalsteinsson
869 8643 ritst@austurglugginn.is
849 7386 helgi@austurglugginn.is
471 1 600 olafia@austurglugginn.is
899 1070 sigad@austurglugginn.is
Framkvæmda- og auglýsingastjóri:
Erla Traustadóttir 477 1571 augl@austurglugginn.is
Skrifstofa Austurgluggans er opin 8-4 alla virka daga.
Auglýsingasími: 477 1571, Fax: 477 1756
Póstfang: Hafnarbraut 4, 740 Fjarðabyggð
4771750 3 4771755
Þad er jú sundrungin
sem sameinar okkur
Þessi fleygu orð voru lögð í munn forsprakka ung-
mennafélaganna í Útvarpi Matthildi fyrir rúmum
þremur áratugum. Fyrir þá sem ekki vita var útvarp
Matthildur hálfgerð Ekkifréttastofa þess tíma í umsjón
nokkurra helstu skálda nútímans, þar á meðal Davíðs
Oddssonar. Ekki orð um það meir.
Nú er öldin önnur en þó er sundrungin alltaf söm við
sig, lævís og lipur, eins og syndin, en ekki nálægt því
eins skemmtileg. Vonandi tekst þó með hjálp góðra
manna að halda henni í skeijum og vama því að hún
valdi varanlegum skaða.
Væntanlega á eftir að gróa yfír um heilt vegna
framkvæmdanna hér fyrir austan. Að vísu rista þau sár
djúpt, þetta er tilfmningaþrungið mál og ekki fyrir
viðkvæmar sálir að taka afstöðu hvort heldur er með
eða á móti. Svo maður setji sig nú enn í spámannsstell-
ingamar þá geri ég ráð fyrir því að eftir áratug eða svo
fínni menn ekki fyrir nema svona minniháttar eymsl-
um þegar hann er að leggjast í suðaustanátt, í stað
þeirra svöðusára sem menn bera í brjósti nú.
Já, mannlífið á eftir að blómstra og dafna hér fyrir
austan, nú er nefnilega að koma vor í hjörtu þótt úti sé
ekki enn kominn vetur - ef hann vetrar þá nokkuð þetta
árið. Það er ljóst að fjörkippur er að færast í atvinnu-
lífið, og af atvinnunni þrífst mannlífið. Skemmtilegast
er þó að sjá bjartsýnina sem hefur tekið við af
vonleysinu, nú er kjarki skipt inná í stað uppgjafar.
Austurland er að fá upp í hendur einstakt tækifæri til
að snúa við hundrað ára þróun. Alverið er hvatinn sem
getur hrint þróuninni af stað, en ekki má gleyma því að
það er ýmislegt annað sem gefur Austurlandi sérstöðu
á landsvísu. Hér em til að mynda þrjár tengingar við
útlönd: Flugvöllur á Egilsstöðum, höfn á Eskifirði og
loks Norræna á Seyðisfirði. Hér er nálægð við gjöful
mið, héðan er styst til Evrópu og lengst í eldijöllin.
Ferðaþjónusta ætti að geta dafnað hér sem hvergi
annars staðar enda stutt í margar helstu náttúmperlur
landsins. Hér em öflug fyrirtæki í sjávarútvegi og
mikil og góð aðstaða fyrir fískeldi.
En obb obb obb og bíddu nú við - hver kemur þar og
læðist með veggjum, hver annar en hrepparígurinn
gamli, sá draugur endumppvakinn - eða var kannski
aldrei búið að setja hann niður? Kannski er óþarfi að
vera að vera með áhyggjur en þó læðist sá illi gmnur
að undirritaðum að heldur sé draugsi að eflast þessa
dagana.
í stað draugsa myndi undirritaður helst af öllu vilja sjá
alvöm umræðu um sameiningu hér fyrir austan, helst
sem mesta og víðtækasta, héraðið og firðimir í eitt
sveitarfélag án undatekninga. Em fleiri sama sinnis,
eða er þetta bara ég?
BÞ
„Sjá hér hvad illan enda ..."
Hún var skrýtin athöfnin, sem fram
fór í félagsheimilinu Végarði í
Fljótsdal skömmu fyrir jól, þar sem
nýlagður Kárahnjúkavegur ásamt
brú yfir Jökulsá á Dal vom form-
lega tekin í notkun eða vígð, eins og
greint var frá í blöðum.
Ekki fór athöfn þessi þó ffam á
heiðum uppi, eins og eðlilegra hefði
verið, heldur niðri í byggðinni, enda
Landsvirkjun og iðnaðarráðherra í
mun að fá þangað sem flesta gesti. í
lok athafnarinnar í Végarði tókust
oddvitar Norður-Héraðs og Fljóts-
dalshrepps í hendur „og opnuðu
brúna á táknrænan hátt“, eins og
komist var að orði í fréttaklausunni.
Sóknarpresturinn, sr. Lára G. Odds-
dóttir, blessaði framkvæmdina og
söng sálm ásamt Valgerði, iðnaðar-
ráðherra. Hér var settur á svið
sjónleikur með iðnaðarráðherra og
stjómarformann Landsvirkjunar í
aðalhlutverkum.
Sjónleikur með kristilegu ívafi,
sem féll einkar vel að markmiðum
Landsvirkjunar að fegra og bæta
ímynd sína í augum alþjóðar, sem
stofnunin hefur verið einkar dugleg
við upp á síðkastið. Ekki öfunda ég
sóknarprestinn á Valþjófsstað af því
hlutskipti að setja kristilegan stimpil
á eyðilegginguna, sem Kárahnjúka-
virkjun mun hafa í för með sér fýrir
Fljótsdalshérað og öræfín allt ffam
til jökla, þ.á.m. hina fögm sveit,
Fljótsdalinn, þar sem nes og tún
munu verða meira og minna ónýt
vegna hækkandi vatnsborðsstöðu
og næsta nágrenni höfuðbólsins
Valþjófsstaðar undirlagt umróti og
háspennuvirkjum. Eg vildi ekki
vera í þeim spomm.
Margir hafa undrast afstöðu
Valgerðar Sverrisdóttur, íðnaðarráð-
herra, í þessu stórmáli. Hún hefur
dyggilega sótt línuna til flokksfor-
mannsins, Halldórs, sem nú virðist
um það bil að detta út af þingi. Ekki
hefur það komið fram, að ráðherr-
anum hafi þótt taka því að kynna
sér sóðaslóð álrisans Alcoa í öðmm
löndum, til dæmis í Brasilíu, áður
en við hann var samið. Ekki virðist
heldur hafa farið fyrir bijóstið á
henni sú ffétt, að ítalska fyrirtækið
Impregilo, sem átti lægsta tilboð í
stíflu og aðrennslisgöng Kára-
hnjúkavirkjunar, bíður nú dóms
fyrir mútuþægni í heimalandi sínu. í
hvaða landi öðm skyldu slík vinnu-
brögð geta viðgengist nema í þeim,
sem kennd em við orðið bananar.
Hlutverk iðnaðarráðherrans
hefur verið hlutverk hins auðmjúka
þjóns i þessu máli, þess sem þiggur
án þess að gera kröfur og tekur öllu
fagnandi. Afstaða hennar og um-
hverfisverndarfólks hefur einkennst
af hroka og lítilsvirðingu. Orðið
málamiðlun virðist ekki fyrirfmnast
á þeim bæ.
Nú hefur verið undirritaður
samningur milli Landsvirkjunar og
Alcoa um byggingu Kárahnjúka-
virkjunar og Alvers á Reyðarfirði.
Fátt virðist því geta komið í veg
fyrir, að af þessum náttúmsóðaskap
verði. Iðnaðarráðherra og Lands-
virkjun virðast hafa ákveðið að
kljúfa þjóðina niður í tvær and-
stæðar fylkingar í þessu máli. Þá
skyldu þessir aðilar minnast þess,
að sá sem valdi beitir, mun upp-
skera ílldeilur og hatur. Það em
gömul og ný sannindi. Er það þetta,
sem þjóðin þarf mest á að halda um
þessar mundir? Eitt er víst að
baráttan fyrir vemdun hálendisins
heldur áffam og mun fara mjög
harðnandi. Ekki fer á milli mála, að
stór hluti þjóðarinnar er andvígur
virkjunaráformum við Kárahnjúka.
Hin gríðarhörðu mótmæli á dög-
unum í Borgarleikhúsinu og við
Ráðhúsið sýna hug fólks til þessara
áforma, svo ekki verður misskilið.
Þau tala sínu máli. Mótmælin við
Lagarfljótsbm sýna, að áhyggjur
fólks á Héraði fara vaxandi.
Stjómvöld geta beitt valdi. Þeirra
er valdið, en hvorki mátturinn né
dýrðin. Vitur stjómmálamaður fer
vel með vald sitt. Það skyldu menn
muna. Baráttan heldur áffam. Mót-
mælum Kárahnjúkavirkjun. Um
hana verður kosið að vori.
Samkvæmt frétt í Austurglugg-
anum var þann 20. febrúar síðast-
liðinn haldinn aðalfundur Félags
um vemdun hálendis norðan
Vatnajökuls. Fjöldi fundarmanna
virðist hafa verið eitthvað á reiki,
en talinn vera á milli fimmtán og
tuttugu.
Er jólasveinninn til?
Margt forvitnilegt kom fram í
þessari frétt sem vert er að skoða
nánar. Öm Þorleifsson ferðaþjón-
ustubóndi í Húsey fann að því að
böm sem hann hafði kennt í
Brúarási og gert að „náttúmsinn-
um sem vildu allt óskert“ væm nú
vaxin upp og orðin að unglingum
sem hefðu vel launaða vinnu hjá
Landgræðslunni við uppgræðslu á
hálendinu.
Það er væntanlega í hróplegri
andstöðu við kenningu Arnar um
að halda „öllu óskertu“ að ung-
lingarnir vafri ekki um atvinnu-
lausir heldur séu að græða upp
örfoka svæði á hálendinu. Höldum
„öllu óskertu"!!
Hann telur að Landsvirkjun sé
búin að kaupa æsku Norður-Hér-
aðs, því unglingamir minnist ekki
einu orði á þau viðhorf sem hann
innrætti þeim á bamsaldri.
Ég held að Öm þurfi ekki að
örvænta um æsku Norður-Héraðs.
Þetta gerist oft samfara því að
böm eldast og verða að unglingum
og síðan að ungu fólki. Þau
þroskast, hlusta á margvíslegar
skoðanir, ekki bara foreldra og
kennara, lesa sér til um menn og
málefni og við það breytast við-
horf þeirra. Þau hætta að trúa á
jólasveininn, gera sér grein fyrir
því að foreldrar og kennarar hafa
ekki alltaf rétt fyrir sér og að það
geta verið aðrir fletir á ýmsum
málum, en þeir sem næstir þeim
standa, hafa haldið að þeim.
Það virðist hafa gengið fram af
Emi að í lok sumars var haldin
grillveisla í Sænautaseli. Hugsið
ykkur, grillveisla inni á hálend-
inu!!! Höldum „öllu óskertu" og
hugmyndum barnanna okkar
óbreyttum. Jólasveinninn lifi.
Spennufíklar á hálendinu
Fram hafði komið í máli Skarp-
héðins Þórissonar, starfsmanns
Náttúmstofu Austurlands, helsta
sérfræðings okkar um hreindýr, að
nauðsyn sé að setja sérstök lög
sem heimili veiðar á hreindýmm í
væntanlegum þjóðgarði, því ella
verði ofljölgun í stofninum. Já það
er bara það!! Náttúruvemdarsinn-
amir sem tala fyrir „öllu óskertu“
telja nauósynlegt að heimila veiðar
í þjóðgarði.
Einkennilegur þjóðgarður, þar
sem aragrúi ferðamanna sem kem-
ur á svæðið samkvæmt kenningum
þeirra sem vilja „allt óskert“, má
búast við því að sjá veiðimenn
með öfluga veiðiriffla eltast við
hreindýr innan um allan mann-
fjöldann. Spennustigið verður
Sálmaskáldið, sr. Hallgrímur,
yrkir á nokkmm stöðum í Passíu-
sálmunum um valdsmenn og varar
þá við að beita valdi og rangindum.
Svo yrkir hann um Júdasar iðmn:
„Sjá hér,hvað illan enda / ótryggð
og svikin fá.“ Vel hefði farið á því
að minum dómi, að þetta vers hefði
verið sungið við athöfnina í
Végarði. Það hefði verið við hæfi.
Olafur Þ. Hallgrímsson
Mœlifelli i SkagafiróL
Gunnar Geirsson
væntanlega í hærra lagi og ef til
vill laðar það ferðamenn að. Ég
verð nú að viðurkenna að ég er að
tapa áttum í þessari umræðu um
hreindýrin, því ég man ekki betur
en að harðasti kjaminn í „öllu
óskertu" hafi notað það sem ein af
helstu rökunum gegn Kárahnjúka-
virkjun að með Hálslóni fæm
bestu burðarsvæði hreindýra á kaf
og stofninum stafaði hætta af því.
Nú hefur helsti sérfræðingur
íslands gefið það út að setja þurfi
sérstök lög sem heimili veiðar í
fyrirhuguðum þjóðgarði (veiðar
eru annars bannaðar í þjóðgörðum
hér á landi) til að koma i veg fyrir
offjölgun hreindýra. Væri ekki nær
að leggja til að öll hreindýr verði
felld og stofninum útrýmt, því
framtakssamir menn fluttu þau inn
frá útlöndum á sínum tíma, þau
era raunvemleg aðskotadýr í
íslenskri náttúm.
Á ekki að virða regluna „allt
óskert“? Eða er það bara stundum
og sums staðar?
Allir á toppinn
í fréttinni í Austurglugganum kom
fram að á aðalfundinum hafi Þór-
hallur Þorsteinsson, formaður
Ferðafélags Fljótsdalshéraðs talið
að með Kárahnjúkavirkjun sé há-
lendið norðan Vatnajökuls glatað.
Það er nú ekki glataðra en svo
að hinn sami maður leggur til að
þá þurfi að byggja frekar upp á
Snæfellssvæðinu. Það má nefna
það hér, að við Snæfell er félag
það sem Þórhallur er í forsvari
fyrir, með stóran og góðan fjalla-
skála.
Hvað er það nú sem hann vill
gera á hinu glataða svæði? Jú,
koma fyrir kláfferju uppá tind
Snæfells!! Ég segi nú bara eins og
unglingamir: "Halló, er ekki allt í
lagi???" Sem sagt, þar sem
virkjunin er orðin staðreynd, þá
komum við upp möstrum, vímm,
kláfferju og raflínum (eða reyk-
spúandi olíuknúinni rafstöð) utaní
og uppá Snæfelli, einu helsta ein-
kennistákni Austurlands. Getur
verið að þetta sé stefna Ferðafé-
lags Fljótsdalshéraðs?
Hættum að puða við að ganga á
fjöll, látum rafmagnið flytja okkur
á toppinn.
Kenningin „allt óskert“ farin og
komin ný „allt breytt og rafVætt.“
Gunnar Geirsson, Fáskrúðsfirói
"Allt óskert"