Kirkjublaðið - 14.03.1949, Blaðsíða 2

2
KIRKJUBLAÐIÐ
kamur út hálfsmánaðarlega, ca. Z6
blðð á ári. Auk þess vandað og stórt
Jtlahefti. — Verð kr. 16.00 árg.
Útgefandi og ábyrgðarmaður:
Sigurgtir Sigurösson, biskup.
Utanáskrift blaðsins er:
___ KIRKJUBLAÐIÐ
Reykjavík. — Pósthólf 682.
# Tskið á móti áskrifendum i sima
6016 frá kl. 10—12 og 1—6 e. hád.
Isafoldarprentsmiöja h.f.
Ófrjóar deilur
Páll postuli segir þau spak-
legu orð að bókstafurinn dejðir
en andinn lífgar.
Þessi orð hafa þráfaldlega
sannast í lítt frjóum deilum inn-
an kirkjunnar á undanförnum
árum og öldum, þar sem meiri
áherzla hefir lögð verið á bók-
stafinn en hinn lifandi og líf-
gefandi anda.
Enn virðist sama sagan end-
urtaka sig er prestar og sagn-
fræðingar hér deila um orð þau
og ummæli er guðspjöllin hafa
eftir Kristi varðandi það hvort
verjast beri illvirkjum og of-
beldismönnum eða eigi og er
jafnvel ekki trútt um að deilur
þessar hafi komist inn í sjálfa
kirkjuna og alla leið upp í pré-
dikunarstólinn.
Einkenni deilunnar er það, að
báðir deiluaðilar leggja höfuð-
áherzluna á oröin, gera þau að
allsherjarlögmáli allra tíma, og
telja sig þannig hafa getað
fundið orð, eignuð Kristi, sem
sanni sín sjónarmið fyllilega.
En „andinn sem lífgar" er ekki
tiltakanlega áberandi í þessum
kappræðum.
Án þess að ég vilji á nokkurn
hátt gera mig að dómara í þessu
hitamáli dagsins, vildi ég þó
mega benda á þau meginatriði,
sem ég hygg að allir geti orðið
sammála um sem fremur líta á
anda kristindómsins en einstök
orð hinna helgu ritninga.
Er það þá fyrst, að í því ríki,
sem Kristur taldi sig kominn
til að stofna á meðal mannanna,
átti ofbeldi og hnefaréttur aldrei
að ráða úrslitum neinna mála,
hvorki skyldu þar sverðin úr
skera né heldur nakínn hnefinn
eða neinskonar kúgun eða þving-
un er hindra mætti það að mað-
urinn talaði og breytti eíns og
samviskan og hið bezta í sjálf-
um honum bauð hverju sinní.
í öðru lagi skyldu menn eigi
aðeins varast að gjöra öðrum
mönnum rangt eða illt, heldur
breyta við þá eins og væru þeir
bræður manns og systur. Menn
skyldu fúsir til sátta við and-
stæðing sinn og heldur þola ó-
rétt og jafnvel líkamlega mis-
þyrming en að hefna þess í
bræði.
f þriðja lagi taldi svo hins-
vegar Kristur vera til þau verð-
mæti, er allt bæri að leggja í söl-
urnar fyrir til að bjarga og
varðveita, og jafnvel lífið sjálft
Frá vísitazíuferðum biskups
sumarið 1948
Niðurlag.
Stóra-Vatnshornskirkja stend-
ur í mjög fögru umhverfi í
Haukadal. Hinn gróðursæli
fjalladalur ber mörg hin feg-
urstu einkenni íslenzka dalsins,
þar sem friður og kyrrð ríkir,
dalsins sem er hlýtt og gott at-
hvarf og kært heimkynni. Það
fann ég líka fljótt, að íbúum
hans þykir vænt um dalinn sinn
og skilja ekki við hann sárs-
aukalaust. Stundin í kirkjunni
var sannkölluð friðarstud. Söng-
urinn var ágætur og þátttaka
safnaðarins góð í því, sem fram
fór. Kirkjan er nokkuð farin að
eldast. Hún er reist 1877 og
ýmislegt, sem gjöra má til þess
að fegra hana, enda virtist mér
öllum koma ásamt um að hrinda
þeim endurbótum í framkvæmd
við fyrsta tækifæri.
Þessi litla kirkja varð fyrir
því happi að henni var gefin
vegleg gjöf fyrir skemmstu. Gef-
andinn er Sigurður Skjaldberg
stórkaupmaður í Reykjavík.
Þegar Frjáislyndi söfnuðurinn
ef þess væri krafist. Þessi verð-
mæti gátu ýmist verið fólgin í
eigin sál eða þau snertu heill
bræðranna.
Samkvæmt anda kristindóms-
ins eru því takmörk fyrir því,
hvað leggja megi í sölurnar til
þess að bjarga eigin lifi. Að
kaupa sér líf fyrir sannfæringu
sína, er að gjalda það of dýru
verði.
En þegar um líf og frelsi
annara er að ræða, gegnir öðru
máli. Eða hver vill telja það
ókristilegt og gagnstætt anda
Jesú, að móðir verji barn sitt
fyrir ofbeldismanninum, sem
ætlar að vinna því mein? Eða
mundi Kristur banna, að við
skærumst í leik til þess að
bjarga lítilmagnanum, ef hann
er ofbeldi beittur? Á aðeins að
; láta sér nægja að segja við of-
beldissegginn: „Hér er ég, berðu
mig líka?“
Hin kristna hugsjón er guðs-
ríki á jörð, þar sem Guðs vilji
ræður og mennirnir breyta hver
við annan, eins og þeír vilja að
aðrir breyti við sig. En á meðan
rangsleitni, ofbeldi, kúgun og
synd gerir þessa jörð að heim-
kynni þjáninga, óréttlætis og
ógæfu, þá eigum vér í anda Jesú
Krists eigi aðeins að gjöra vort
til að lina þjáningarnar og
græða sárin, heldur einnig að
leggja allt í sölur og jafnvel líf-
ið sjálft, ef þess er krafist, til
þess að vinna bug á rangsleitn-
inni í hvaða mynd sem hún birt-
ist og verja lítilmagnann hvort
heldur er gegn líkamlegu of-
beldi eða andlegri kúgun.
S. V.
var lagður niður í Reykjavík,
kvað Sigurður svo á um að 15
þúsundir króna, er hann hafði
áður gefið þeim söfnuði, skyldu
renna til Stóra Vatnshorns-
kirkju til endurbóta og fegrun-
ar kirkjunni. Eftir guðsþjón- j
ustuna var rætt um ýms áhuga- j
Séra Ólafur Ólafsson.
mál safnaðarins, svo sem söng-
málin jafnfrámt því sem notið
var góðgjörða á hinu gestrisna
og góða heimili að Stóra-Vatns-
horni. Sóknarnefnd Stóra-Vatns
hornskirkju skipa þeir Kristvin
Jónasson bóndi að Leikskálum,
Benedikt Jónasson bóndi Hömr-
um og Jósef Jóhannesson Gilja-
landi.
Síðasti dagur .visitazíuferðar-
innar var kominn. Sólskin var
og hið fegursta veður. Mundu
bændur ekki kunna því betur að
vera heima í dag? Nei, — ég
vissi af reynslunni að þeir
mundu koma. Um 90% af söfn
uðinum kom líka til kirkjunnar.
Sumir komu á gæðingum sínum,
eins og í gamla daga. Full hesta-
rétt af hinum fríðustu fákum
var við heimreiðartraðirnar í
Snóksdal, er þangað kom. Mér
varð starsýnt á þessa fallegu
hesta. Og ekki get ég neitað því
að mig langaði til þess að skifta
um stund á bifreiðinni og ein-
hverjum þessara góðu gæðinga.
Ég held að Dalamenn eigi góða
og fallega hesta og fari vel með
þá. Fólkið var að streyma inn
í kirkjuna og var nú ánægjulegt
að hugsa til guðsþjónustunnar
á þessiun sögufræga stað.
Tveir af sóknarnefndarmönn-
unum voru komnir: Gísli Þor-
steinsson bóndi og oddviti í
Geirshlíð, sem einnig er organ-
isti og forsöngvari kirkjunnar
og Pálmi Jónasson bóndi í
Snóksdal, sem tók okkur séra
Ólafi og kirkjugestum .með
mestu vinsemd á heimili sínu.
Þriðji sóknarnefndarmaðurinn
og formaður nefndarinnar,
Hjörtur ögmundsson hrepp-
stjóri, var veikur og gat því ekki
komið og fann ég að það var
harmsefni þeim er til kirkju
komu, enda er hann mjög vin-
sæll og áhugamaður um öll mál-
efni Snóksdalskirkju, sem og
önnur er varða hag og heill
sveitarfélagsins og héraðsins.
Snóksdalskirkja er í raun og
veru fallegt hús, en hún er frá
1875 og úr sér gengin á margan
hátt. Enda var ákveðið að gera
við kirkjuna og búa hana sem
bezt svo að hún yrði veglegt
guðshús og til sæmdar stað og
söfnuði. Verður þessi viðgerð
kostnaðarsöm, sem von er, og í
raun og veru um endurbyggingu
kirkjunnar að ræða. Hafa safn-
aðarmenn sótt um styrk til þess-
ara endurbóta til Alþingis og tel
ég sjálfsagt að Alþingi verði við
þeim óskum. Fámennir söfnuð-
ir geta ekki einir byggt eða end-
urbyggt kirkjur sínar. Og sann-
færður er ég um að þjóðarvilj-
inn er á bak við þá alþingis-
menn, sem hafa skilning á þessu
og ljá lið sitt til þess að hjálpa
söfnuðunum í því verki og halda
uppi og í heiðri mikilvægustu
menntastofnununum og æðstu
samkomustöðunum í landi voru,
kirkjunum.
Nú var ferðinni heitið að síð-
ustu kirkjunni, Kvennabrekku-
kirkju. Bifreiðin rann þægilega
eftir veginum og gott tækifæri
að skoða fegurðina sem blasti
við hvert sem litið var. Ég var
að hugsa um það, hversu mikil
er fjölbreytnin 1 náttúrufegurð
landsins. Þessar mildu línur og
mér liggur við að segja suð-
ræni blær yfir héraðinu var sér-
staklega heillandi. En hvað
þetta var fjarri ís og kulda.
Og nú var komið að Kvenna-
brekku. Þar hefir orðið stór og
góð breyting hin síðari ár. Nýtt
og fallegt prestsseturshús hefir
verið byggt á staðnum og er nú
mjög staðarlegt heim að líta er
hið nýja hús blasir við og hin
myndarlega kirkja, sem setur
sinn tignarlega svip á brekkuna
eins og sveitina alla. Prestsset-
urshúsin í Hvammi og að
Kvennabrekku voru reist sam-
tímis og var þess mikil þörf á
báðum stöðum að bústaðir prest-
anna kæmust í annað horf. 0-
víða mun nú heimkoman að
prestssetri öllu fegurfi en á
Kvennabrekku. Mjög smekklega
er gengið frá öllu umhverfis
húsið og hefir presturinn sýnt
þar mjög mikinn áhuga og
góðan smekk.
Guðsþjónustan í Kvenna-
brekkukirkju átti að hefjast kl.
6 e. hád. Var mér tjáð, að flest
allt sóknarfólk væri komið til
kirkju. Einnig var fólk komið
lengra að, t. d. prófastshjónin í
Hvammi og fleira fólk með
þeim. Ennfremur Sigtryggur
hreppstjóri á Hrappsstöðum.
Kvennabrekkukirkja er ein
hinna prýðilegustu sveitakirkna
landsins. Hún er reist 1924—’25
og byggð úr steinsteypu. Fór
vígsla hennar fram á uppstign-
ingardag 1925.
Við guðsþjónustuna þenna
dag þjónuðu auk mín bæði pró-
fasturinn og sóknarpresturinn.
Þar voru lofsöngvar sungnir,
orð Guðs prédikað, beðið fyrir
landi og lýð og fyrir sjúkum.
Óskir og bænir voru fram flutt-
ar fyrir söfnuði og héraðinu,
Dalaprófastsdæmi og starfi
kristinnar kirkju innan vébanda
þess.
Að guðsþjónustu lokinni var
öllum kirkjugestum boðið til
kaffidrykkju í hinum nýja sam-
komusal í kjallara prestsseturs-
hússins. Þar voru fluttar marg-
ar ræður. Rómuðu menn rausn
og gestrisni prestsins, sem létt-
ur í lund, vinhlýr og einlægur
talaði, sem bróðir og Nvinur við
alla sem voru gestir hans, og þó
eins og heimamenn.
Söngsveit Kvennabrekku- og
Snóksdalssóknar hafði annast
söng á þremur kirkjunum og
sýndi með því sérstaka fórnar-
lund og vináttu v'ð kirkjuna.
Ánægjulegt var að sjá hve góð-
an árangur starf söngmálastjór-
ans hafði borið í héraðinu, enda
ríkti þar einlægt þakklæti til
hans fyrir starfið.
Sumarkvöldið var yndislegt.
Kirkjufólkið var á leið heim.
Mér fannst ég sakna þess. En
ég var auðugri að góðum minn-
ingum eftir þessa daga. Ég
hafði eignast marga vini og
samherja. Samstarfið við prest-
ana í héraðinu hafði verið eink-
ar ljúft. Ég hafði eignast meiri
þekkingu á Dalamönnum, lífs-
viðhorfi þeirra og lífsbaráttu.
j Ég hafði kynnst fallegum heim-
! ilum og séð stórar framfarir og
framkvæmdir á sviði landbún-
aðar, og loks það sem mér finst
skipta mestu máli. Ég fann hjá
fólki í Dölum einlægan áhuga
á menningar- og kirkjumálum.
Er ég nú lýk máli mínu um
visitazíuferð mína um Dala-
prófastsdæmi, þakka ég prest-
um og safnaðarfólki fyrir sam-.
(starf og ágætar viðtökur og óska.
:þess að vernd Guðs megi vaka,
!yfir héraðinu og héraðsbúum
I öllum.
S. S.
Úr Hallgrímsprestakslli
Sóknarprestarnir í HalL
grímsprestakalli í Reykjavík
hafa aukið að nokkru störf sín
síðan Hallgrímskapellan van
vígð og tekin til afnota. Fyrir-
skömmu gekkst séra Sigurjón
Árnason fyrir kristilegum sam-
komum þar, er haldnar voru að
kvöldinu í vikutíma og töluðu
þar ýmsir og þar á meðal dóm-
prófasturinn í Rvík. Séra Jakob-.
Jónsson hefir þar daglegar
kvöldbænir alla föstuna og eru
sungnir Passíusálmar á undan
og eftir. Meðal þeirra sem þar
flytja kvöldbænir eru kennarar
og stúdentar við guðfræðideil<þ
Háskólans.
/