Árbók Reykjavíkurborgar - 01.10.1980, Page 61
43
BÚFERLAFLUTNINGAR A HÖFUÐBORGARSVÆÐINU 1974 TIL 1976
Útdráttur
Á vegum Borgarskipulags Reykjavíkur (áður Þróunarstofnunar) hafa birst
þrjár skýrslur um þúferlaflutninga innan höfuðborgarsvæðisins:
"Flutningatengsl Reykjavíkur," "Heildarstraumar" og "Félagshópar".
Fyrsta skýrslan fjallaði aðallega um búferlaflutninga til Reykjavíkur
og var þróuninni skipt í þrjú tímaskeið: "Borgarmyndunarskeið" 1880-
1959, "Svefnbæjarskeið" 1960-1974 "Landsbyggðarskeið" eftir 1975.
Miðskýrslan og lokaskýrslan fjalla um búferlaflutninga innan höfuðborgar-
svæðisins aðallega eitt ár, 1974. I fyrri skýrslunni eru helstu kenningar
um búferlaflutninga innan borga kynntar og grunnupplýsingar og vinnuað-
ferðir útskýrðar. Þar er og, að finna greiningu á heildar búferlastraumum
það ár (1974). 1 lokaskýrslunni er farið út í fíngreiningu á búferla-
mynstrinu samkvæmt forsögnum um búferlaflutninga félagshópa milli borgar-
hverfa og húsagerða.
Allir þeir er flytjast búferlum á Islandi, hvort sem er í næsta hús eða
milli landshluta, þurfa að fylla út eyðublöð um aðsetursskipti frá Hagstofu
íslands. Þessi eyðublöð yfir alla búferlaflutninga innan höfuðborgar-
svæðisins árið 1974 eru grundvöllur þessarar rannsóknar. Heildarfjöldi
flutningstilkynninga á höfuðborgarsvæðinu árið 1974 reyndist um 6.400. Af
hverju eyðublaði voru skráðar niður ákveðnar upplýsingar og þær síðan
notaðar í rannsókninni. Á hverju eyðublaði eru nöfn þeirra er flytja saman
(sambýlisfólk og fjölskyldur), og myndar hvert eyðublað eitt tilfelli, sem
kallað er búferli. Meðalstærð búferla á höfuðborgarsvæðinu þetta ár var
2,3. Heildarfjöldi allra einstaklinga er fluttu þetta ár innan svæðisins
var 14.900, sem þýðir að 12.9% íbúanna fluttu sig um set innan höfuðborgar-
svæðisins þetta ár. Út frá þessum upplýsingum voru unnar um 30 flæðitöflur
eftir skiptingu höfuðborgarsvæðis í 4, 20 og 42 reiti. í fyrsta lagi, er um
að ræða heildarfjölda flytjenda innan og milli hverfanna og í öðru lagi,
undirflokkanir mismunandi flytjenda t.d. lífsskeiðahópa, aldursflokka o.s.frv.
Þær kenningar eða það líkan (módel) sem búferlarannsóknin á höfuðborgar-
svæðinu tekur mest mið af er svonefnt "Lífsskeiðalíkan" (The family life
cycle model). Það byggist á því, að hver fjölskylda er talin ganga í gegnum
tímabil vaxtar, stöðugleika, samdráttar og upplausnar við lát maka og á hverju
skeiði þykir fjölskyldan hafa sérstök, félagsleg, hagræn og íbúafræðileg
einkenni.