Árbók Reykjavíkurborgar - 01.10.1980, Qupperneq 115
97
Atvinnumál
Inngangur
Þessi kafli er með svipuðu sniði og verið hefur, en þó hefur verið
bætt við hann gögnum um stærð og fjölda fyrirtækja, eða öllu heldur
rekstrareinda, sem ýmist eru sjálfstæð fyrirtæki, eða deildir í fyrir-
tækjum. Þessum rekstrareindum er skipað í flokka eftir stærð og teg-
und starfsemi í þeim töflum, sem hér eru birtar. Rekstrareindunum er
skipað í sömu flokka og eiga við um atvinnuskiptinguna, en stærð þeirra
er einvörðungu látin ráðast af vinnuaflsnotkun, enda eru upplýsingarnar
fengnar úr gögnum um slysatryggingu vinnandi fólks, svonefndar slysa-
tryggðar vinnuvikur. Vinna fastráðins fólks er gefin upp í vinnuvikum
en lausráðins í vinnustundum. Taldar eru 52 vinnuvikur í hverju árs-
verki (mannári) en 48 klukkustundir í hverri vinnuviku lausráðins fólks.
Sé tölunni 52 deilt í fjölda vinnuvikna, fæst sá fjöldi vinnandi fólks,
sem þurft hefði til að skila sama fjölda ársverka, ef hver einstaklingur
hefði unnið samfellt í eitt ár.
Allt til þessa hefur verið algengt að leggja fjölda ársverka að jöfnu
við fjölda starfandi fólks í hverri atvinnugrein, en sú samlíking verður
af ýmsum sökum hæpnari með hverju árinu, sem líður. Upplýsingar um fjölda
ársverka gefa að vísu til kynna, hve mikilli vinnu var skilað á tilteknu
ári, en af þeim verður hvorki ráðið, hvernig vinnuaflsnotkun dreifist á
tilteknar árstíðir, né hve margir eru við störf á hverjum tíma. Saman-
burður á fjölda ársverka milli ára á tilteknu tímabili varpar þess vegna
litlu ljósi á breytingar á háttum vinnandi fólks, til dæmis með hliðsjón
af atvinnuþáttöku karla og kvenna á ýmsum aldri, breytilegum vinnutxma
og hlutastörfum.
Aðferðirnar við öflun gagna um atvinnu fólksins í landinu eru sennilega
orðnar úreltar. Fjöldi starfandi fólks verður hvorki lagður að jöfnu við
fjölda starfa né fjölda ársverka. Hugtakið full atvinna verður ekki lengur
skýrgreint öðru vísi en svo, að það eigi við, þegar nánast enginn sé skráð-
ur atvinnulaus, hvort sem ársverkin, eða störfin, eru fleiri, eða færri en
fólkið, sem á í hlut. Af þessu má ráða, að mikill ávinningur yrði af fyrir-
huguðu aðalmanntali, ef það tækist vel í framkvæmd og úrvinnslu. Þar gæfist
tækifæri til að afla svara við spurningum um þau atriði, sem hér hafa verið
nefnd