Baldur 25 ára - 01.04.1941, Page 6

tí
BÁLDUR 25 ára.
Alþýðuhúsið,
samkomuhús verkalýðsfélaganna á ísafirði.
Verkalýðsfélagið B A L D U R
tuttugu og fimm ára.
(Framhald af 3. síðu.)
hlaði, er lesið var upp á l'uud-
iiniim, og nefndist það ,Vöggur‘.
Baldur hefur ennfremur unnið
að llutningi opinberra fræðslu-
erinda fyrir bæjarbúa.
Baldur hefur ávall barizt at
idelli gegu áfengisnautninni og
náöi í ársbyrjun 1931 samn-
ingi við forstjóra áfengisverzl-
unarinnar um takmörkun á
aðflutningi áfengis til bæjarins.
Framkvæmd atvinnumálanna
hér í bæ hefur Baldur látið sig
miklu skipta, því að félaginu
liefur ávalt verið ljóst, að það
er ekki minna virði, að nóg
Kristján H. Jónasson,
núverandi ritari Baldurs.
Júlíus Símonarson, sem báðir
eru nú dánir, eins og þú veist,
auk mín. Leystist félagið þá
upp.
— Hvaða ár var þetta?
— Mér sýnist á verzlunar-
bók minni, að þella liaíi ver-
ið 1911.
— Já, þú ætlaðir að segja
mér, í hvaða sambandi verzl-
unarbókin þín væri við þetta.
— Já, ég sagði þaðvístáðan,
en [>að er nú ekki hafandi orð
á því. l’egar þetta gerðist, hafði
ég svolitla búðarholu. ICg reyndi
því að styrkja verkfallsmenn
með því að lána þeim helztu
nauðsynjai’, þar sem þeirra
venjulega úttekt fékkst ekki
lengur. En þetla lirökk því
miður of skammt.
— Segðu mér, Eyjólfur,
fékkstu þetta gieilt aftur?
— Nei, en við skulum ekki
tala um það, aðeins ef það hefði
getað oi’ðið að fullu liði.
Að svo mæltu kvaddi ég
þennan aldna brautryðjanda og
trygga fylgismann fagurra hug-
sjóna. En þeir fyrstu eru núsem
óðastað hverfa af sjóarnsviðinu,
en verkin þeirra geymast, en
gleymast ei, og kemur nú til
kasta hinnar yngri kynslóðar
að fylla skörðin og starfa að
því, að brautin sé brotin til
enda.
Helgi Hannesson.
sé að starfa, heldur en hvað
auraíjöldinn sé mikill um
klukkustundina.
Baldur átti sinn þátt í stofn-
un Samvinnufélags ísfirðinga
og lagði fram við stofnun þess
nokkra fjárupphæö.
í>á átti Baldur einnig giftu-
drjúgan þátt í, að hafizt var
lianda í íafveitumálinu og
framkvæmd þess.
Sjúkrasjóð hefur télagið starf-
rækt frá byrjun, og nema styrk-
veitingar úr sjóðnum þúsundum
ki'óna.
Á aðalfundi Baldurs 1932
lætur Finnur Jónsson af for-
mennsku félagsins eftir 11 ára
giftudrjúgt starf, vegna umsvifa-
mikilla starfa, sem á hann
hlóðust, og við tekur Hannibal
Yaldimarsson, er þá var fyrir
nokkiu fluttur til bæjarins úr
Súðavík, en þar hafði hann
verið formaður Verkalýðsfélags
Álftfirðinga og sýnt mikinn
dugnað og ósérplægni í þágu
verkalýðssamtakanna. I>ar liafði
hann og unnið að því, að koma
upp myndai’legu samkomuhúsi,
sem verkalýðsfélagið reisti á-
samt stúkunni á staðnum. Og
hafa Súðvíkingar látið svo um-
mælt við mig, að það hús mundi
ennþá óreist vei'a, ef Hannibal
liefði ekki haft forustu bygg-
ingar þess á hendi.
Það hafði verið lengi um það
rætt, bæði í Baldri og Sjó-
mannafélaginu, að nauðsyn
bæri til, að félögin kæmu sér
upp sameiginlegu samkomu-
húsi, en framkvæmdir höfðu
enn engar orðið.
Þegar Hannibal kom í Bald-
ur fylgdi honum enn húsbygg-
ingarmóðurinn úr Súðavík, og
er nú þegar hafizt handa að
undirbúningi þessa stórmáls.
Það má óhætt fullyrða, að
engum einstaklingum er eins
mikið að þakka, að Alþýðu-
húsið komst upp, eins og þeinx
Hannibal í Baldri annarsvegar
og Eiríki heitnum Finnboga-
syni í Sjómannafélaginu liins-
vegar.
Alþýðuhúsbyggingin er stærsta
fiamkvæmdin, sem Baldur og
Sjómannafélagið hafa xáðizt í,
enda spöruðu ýmsir andstæð-
Ragnar G. Guðjónsson,
íjármálaritari Baldurs frá 1938.
»Dyngja“,
deild saumastúlkna í Baldri.
Á öðrum stað í blaðinu er
getið um bílstjóradeild Bald-
urs. Þykir því rétt að gela þess,
að nú í vetur hafa allar þær
stúlkur, sem vinna hér í bæn-
um að saumaskap á vexkstæð-
um klæðskeranna og í Húfu-
iðjunni Hector gengið í Baldur,
og mynda þær sérstaka deild
í félaginu. Hefir deildin hlotið
nafnið „Dyngjá", sem var
heiti á saumaslofum íslenzkra
kvenna til forna.
Hefir deildin þegar náð samn-
ingum við Húfuiðjuna Heetor
og á nú í samningum við
klæðskerana. Hafa samningar
gengið lipurlega til þessa, og
gerum við okkur vonir um, að
þeir náist á friðsamlegan hátt.
Sundgarpurinn.
Nokkrir Baldursfélagar liafa
brotist í því að undarförnu að
setja hér á svið og æfa gánnm-
leikinn »Sundgarpurinn« eflir
Arnold og Back.
Hefir leiknum verið mjög vel
tekið og hlotið mikla aðsókn
og góða dóma. S. 1. sunnudag
var leikurinn sýndur tvisvar í
Bolungavík fyrir troðfullu luisi.
Sýndi norska skipshöfnin á
e. s. Bundehorn, sem hér er nú
til viðgerðar, iélaginu þá stöku
velvild, að fara til Bolungavík-
ur og flytja leikendurna ókeypis
fram og aftur.
Örlítill samanbupðup
á kaupi og kjörum verkafóiks, þegar Baldur var stofnaður
1. apríl 1916 og nú á 25 ára afmæli félagsins 1. apríl 1941.
í báðum tilfellum hafði heimsstyrjöid geisað hátt á annað ár,
og vöruverðið þá og nú svipað.
1» A
Kaupgjald og aðbúð verka-
fólks á ísaflrði, er Baldur
var stofnaður 1. apríl 1916:
Kaup karla:
Fvrir 12 klst. vinnu á dag
var kaupið kr. 2,50 til 3 kr.
Þ. e. um klst. hverja ca. 20
til 25 aurar.
Hvernig mundi okkur
ganga að lifa fyrir þetta kaup-
gjald? En við það varðverka-
fólk að búa, áður en samtaka
þess í Baldri naut við.
Kaup kvenna:
Fyrir 12 klsl. vinnu á dag
var kaupið kr. 1.33 til 1.50.
Þ. e. ca. 11 til 12 V2 eyrir
á tímann.
Konur unnu á móti karl-
mönnum og tóku þátt í hin-
um erfiðustu störfum: Báru
fisk á skip, unnu í kolum
og salti hin vei’stu vei'k,
þvoðu fisk úti undir beru
lofti. Þurftu þær ekki ósjald-
an að byrja vinnu sína með
því að bi’jóta íslagið ofan af
vatninu í fiskþvottakerunum.
Vinnulaun greidd í vörum
eingöngu.
Þeir, er gerðust meðlimir
Baldurs, voru settir á »svarta
listann« og útilokaðir frá
vinnu.
N Ú
Iíaupgjald og aðbúð verka-
fólks á ísafirði á 25 ára af-
mælisdegi Baldurs 1. apríl 1941:
Kaup karla:
Dagvinna frá kl. 7 f. h. lil
kl. 5 síðdegis kr. 2,03 á klst.
Aukavinna frá kl. 5 síðd. lil
kl. 9 síðdegis kr. 2,63 á klst.
Helgidaga- og næturvinna við
aðgerð á fiski og flskvinnu aðra
en útskipun kr. 3,00 á klst.
Við alla aðxa vinnu nætur-
og helgidaga kr. 4,50 á klst.
Skipavinna:
í dagvinnu kr. 2,40 á klst.
I aukavinnu kr. 3,00 á klst.
Kaup kvenna:
Dagvinna frá kl. 7. f. h. til
kl. 5 síðd. kr. 1,43 á klst.
Aukavinna frá kl. 5 síðd. lil
kl. 9 síðd. ki’. 1,80 á klst.
Flelgidaga- og næturvinna
kr. 2,25 á klst.
Konur vinna ekki lengur
karlmansstörf. Fiskþvottur fer
fram í húsum inni, og fisk-
þvottavatnið er nú hitað upp.
Vinnulaun greidd í pening-
um vikulega.
Þeir einir, sem eru meðlimir
Baldurs eða annars stéttafélags,
innan heildarsamtaka verka-
lýðsins — Alþýðusambandinu —
hafa vinnuréttindi.