Austurland - 21.02.2019, Side 10

10 21. febrúar 2019
Sunnan við Lagar fljót hafa þrír
lög menn rekið lög manns­
stofuna SÓKN allt frá árinu
2010. Starfstöðin er á Egils stöðum
en stofn endur stofunnar og eig endur
eru hæsta réttar lög mennirnir Hilmar
Gunn laugs son, Eva Dís Pálma dóttir
og Jón Jóns son. Í Lög manna blaðinu er
vísað til þess að öll hafi þau þau víð­
tæka reynslu af hinum ýmsu sviðum
lög fræðinnar og eru sveitar fé lögin
á Austur landi, Vestur landi og víðar
meðal við skipta vina stofunnar auk
stéttar fé laga og annarra fé laga enda
sveitar stjórnar réttur, eigna réttar­ og
fast eigna mál, fé laga réttur og mál er
varða fjár mála fyrir tæki og vinnu réttur
meðal sér sviða lög manna stofunnar.
Auk þess hafa þau unnið all nokkuð
fyrir land eig endur og ýmis fyrir tæki.
,,Vitan lega er inn byrðis sér hæfing
hérna innan stofunnar, Hilmar er sér­
fræðingur í orku rétti og Jón einnig, og
ég er til að mynda mikið í vinnu réttar­
málum,“ segir Eva Dís. Nú blasir við
að mun færri lög menn starfa á þeirra
svæði auk þess sem sam fé lagið er
smærra og því nándin meiri.
- Hvaða á hrif hefur sú stað reynd að
þau búi á lands byggðinni og telja þau
að starfs skil yrði lög manna sem starfa
á lands byggðinni ráðist af mörgum
þáttum?
,,Sem dæmi má nefna hvort um er
að ræða um bjóðanda sem við höfum
unnið fyrir um ára bil and spænis
öðrum sem er að leita til okkar í fyrsta
sinn, en þetta verður bara að meta fag­
lega í hvert sinn,“ segir Eva og bætir því
svo við að á Egils stöðum séu í reynd
ó venju margir lög menn starfandi í
ljósi stærðar, saman borið við aðra
þétt býlis staði á lands byggðinni. Á
mið austur landi séu til að mynda sex
starfandi lög menn, á Ísa firði séu það
1­2 lög menn, einn á Sauð ár króki og
sömu leiðis á Blöndu ósi. Þau eru á einu
máli um að reynslan sýni að það að
hafa að gengi að lög mönnum í heima­
byggð skipti ber sýni lega miklu máli
svo fólk leiti réttar síns og sæki hann.
Hverjar skyldu vera helstu á skoranir
utan bæjar lög manna sem þeir sem
starfa á mölinni gera sér ekki endi-
lega grein fyrir? Hver er ykkar reynsla
af þjónustu dóm stólanna á höfuð-
borgar svæðinu og annarra stjórn-
sýslu stofnana sem eru ein göngu með
starfs stöðvar á höfuð borgar svæðinu og
sam skiptin al mennt, einkum í ljósi þess
hve vega lengdir eru miklar?
,,Öll sam skipti hafa gengið vel í
gegnum tíðina, og ber sér stak lega
að hrósa Lands rétti fyrir lipurð og
einkum nýtingu dóm stólsins á raf­
pósti, sem hefur sýnt sig að er á gætis
tækni. Við höfum ekki, enn sem
komið er, þurft að mæta suður í undir­
búnings þing höld og af ending stefnu
til út gáfu er mögu leg í gegnum tölvu­
póst,“ segir Jón.
Fax tækið af lagt
Það er sem kunnugt er mis jafnt milli
em bætta hversu notkun tækni er langt
komin og að spurð kveðjast þau hafa
lagt fax tækinu endan lega árið 2010.
Þó nefna þau, að þau finni ó neitan­
lega öll veru lega fyrir hinum styttu
kæru­ og á frýjunar frestum, sér stak­
lega í ljósi fækkunar reglu legra dóm­
þinga þar fyrir austan sem og víðar á
lands byggðinni. Í dæma skyni er nefnt
að upp geti komið sú staða að dómur
er kveðinn upp heima í héraði á mið­
viku degi fyrir páska eða önnur dóms­
at höfn sem til á lita kemur að kæra,
og þá gefur auga leið að tíminn getur
verið ansi fljótur að fara. Sama gildi
um mánaðar frestinn til á frýjunar sem
og til af endingar greinar gerðar og
á grips.
Jón telur að mögu lega hafi verið farið
að eins of bratt í það að stytta þessa
fresti, þegar horft er til praktískra at­
riða. Undir sömu sjónar mið taka Eva
Dís og Hilmar og bendir Eva einnig á
í þessu sam bandi að stjórnir og fyrir­
svars menn stærri aðila hittist oft ekki
nema með nokkru milli bili og fundir
sveitar fé laga séu jafn vel á nokkurra
mánaða fresti.
,,Það getur orðið ansi knappt fyrir
um bjóðandann, einkum þegar um
er að ræða slíka stærri aðila með
mörgum stjórnar mönnum eða fjöl­
skipuð stjórn völd, að þurfa að kynna
sér niður stöður dóma, öll gögn og
taka á kvörðun um á frýjun eða kæru á
svo skömmum tíma. Svo ekki sé talað
um þá vinnu sem þá fyrst getur farið í
hönd hjá lög mönnunum,“ segir Jón og
tekur í sama streng.
Lög manna fé lag Reykja víkur?
Hér áður fyrr heyrðist því fleygt að
rétt nefni Lög manna fé lags Ís lands væri
Lög manna fé lag Reykja víkur, hver er
upp lifun ykkar af þjónustu fé lagsins
og til liti til ,,lands byggðar lög manna“,
gætuð þið tekið undir þetta?
,,Nei, það myndi ég nú alls ekki segja
og ber að taka það fram að öll sam­
skipti við starfs menn fé lagsins eru og
hafa verið al ger lega til fyrir myndar,“
segir Jón. Hilmar og Eva taka undir
það og kveðjast enn fremur öll hafa
nýtt sér að sækja nám skeið á vegum
fé lagsins í gegnum fjar funda búnað
eftir að boðið var upp á þann kost,
sem hafi verið mikil bót.
- En hvað um hags muna gæslu gagn vart
fé lags mönnum?
,,Fókusinn er, kannski ó hjá kvæmi lega
á starfs um hverfi lög manna á höfuð­
borgar svæðinu,“ segir Jón. Þau benda
á að lög menn úti á landi séu ekki í
fram varða sveit lög manna fé lagsins og
því kveiki menn ekki alltaf endi lega á
þeim at riðum sem snúa að á lita efnum
sem varða lands byggðina veru legu, án
þess að vera bent sér stak lega á það,
þar sem lög menn í Reykja vík upp lifi
þetta ekki af eigin raun. Því verður
ekki neitað að við erum að upp lifa
skerðingu á þjónustu, sem mætti ein­
fald lega leysa með skyn sam legum
hætti. Veiga mikið at riði er til að
mynda fækkun reglu legra dóm þinga
á lands byggðinni, sem áður var vikið
að, en á Austur landi hefur þing dögum
verið fækkað niður í einn á mánuði,
líkt og víðar. Þannig líða stundum
allt að fimm vikur á milli reglu legra
dóm þinga, sem getur skapað sér staka
stöðu. Nú er frestur til að skila frá­
vísunar greinar gerð til dæmis fjórar
vikur, þá verður að halda auka þing til
að unnt sé að leggja slíka greinar gerð
fram. Við sjáum ekki alltaf vinnu­
sparnaðinn sem í þessu á að felast.“
Einnig nefna þau að það geti verið
baga legt að þurfa jafn vel að bíða í
fimm vikur með að þing festa mál
og eins ef fallist er á frest beiðni lög­
manns gagn aðila þá er í reynd verið
að veita heilan mánuð í við bótar frest.
Þau nefna að þeim sé reyndar ekki
kunnugt um hvernig málum sé háttað,
hvort dóm stóla sýslan eða aðrir beri
slík at riði undir LMFÍ eða óski um­
sagnar. Þau hafa átt frum kvæði að því
að stíga fram og koma með á bendingar
um skyn sam legar lausnir. Að spurð
verði þau að játa að lítið frum kvæði
hafi komið frá LMFÍ eða að óskað sé
á lits að fyrra bragði. Á hinn bóginn
hefur öllum á bendingum þeirra verið
afar vel tekið af lög manna fé laginu í
gegnum tíðina, bæði hug myndum og
til lögum að lausnum.
Lög mennirnir eru öll á sama máli
um að svo hafi verið og eru sann færð
um að sam ráð og sam starf muni ein­
göngu koma til með að aukast í fram­
tíðinni. Þá eru þau bjart sýn á að helstu
stofnanir og aðilar muni í auknum
mæli til einka sér þá marg vís legu
tækni og hag nýtar lausnir sem sí fellt
eru í þróun og þá sem nú þegar er fyrir
hendi.
Á orka
Ein boðið að spyrja Hilmar út í Á orku,
en hann var sem kunnugt er drif­
fjöðrin og annar stofnanda fé lagsins
á samt Baldri Dýr fjörð. Fé lagið var
sett á lag girnar síðast liðið vor og er
deild innan lög fræðinga fé lagsins, en
hvernig kom þetta til?
,, Hug myndin kviknaði þegar ég var
er lendis í fram halds námi í orku rétti.
Prófessorarnir mínir ytra voru for­
menn sam bæri legra fé laga í Dan­
mörku annars vegar og Hollandi
hins vegar. Í náminu og í gegnum
þákynntist ég slíkri starf semi, en
hlið stæð fé lög hafa verið starf rækt á
hinum Norður löndunum. Þeir stungu
að mér að stofna slíkt fé lag hér á Ís­
landi, sem og við gerðum. Þetta er
hugsað sem vett vangur eða fé lag
á huga fólks um orku rétt og var stofnað
á vor mánuðum,“ segir Hilmar.
,,Þess má geta að yfir 60 manns skráðu
sig fljót lega í fé lagið og því ljóst að
mikill á hugi er meðal ís lenskra lög­
fræðinga á mál efninu, enda nær tækt
hér lendis. Þá voru þre menningarnir
æðru laus þegar talið barst að vand­
kvæðum sem skapast gætu við sam­
göngur vegna veður fars og þau beðin
um hrakninga sögur ,,úr sveitinni.“
,,Það hefur oft komið fyrir að maður
sitji fastur á Fjarðar heiði í nokkra tíma
í bílnum á leið til upp boðs, aðal at riðið
er að láta ekkert koma sér á ó vart.“ Þá
mun það ekkert eins dæmi að skot túr í
fyrir töku til Akur eyrar vindi upp á sig
og endi með tveggja daga ferða lagi og
jafn vel heim flugi í gegnum Reykja vík.
,,Okkur finnst þetta ekkert mál – við
gerum ein fald lega alltaf ráð fyrir því
við brott för að veðrið geti sett strik í
reikninginn, maður bara býr sig vel
og tekur alltaf með sér tölvuna vitan­
lega og gögn til að nýta tímann, segir
Hilmar Gunn laugs son.
AÐGENGI AÐ LÖGMÖNNUM Í
HEIMABYGGÐ ER MIKILVÆGT
Bagalegt að þurfa jafnvel
að bíða í fimm vikur með að
þingfesta mál og eins ef fallist
er á frestbeiðni lögmanns
gagnaðila þá er í reynd verið
að veita heilan mánuð í
viðbótarfrest.
Hæstaréttarlögmennirnir Jón Jónsson, Hilmar
Gunnlaugsson og Eva Dís Pálmadóttir.