Vinnuveitandinn - 23.07.1939, Blaðsíða 3

Reykjavík, 23. júlí 1939
I. árg., 1. fölublað
FJELAGSBLAÐ VINNUVEITENDAFJELAGS ÍSLANDS
VlNNUVEITENDAFJELAG ÍSLANDS, VONARSTRÆTI 10, REYKJAVÍK. SÍMI 1171.
MuniS eptir — og íariS eptir — 16. gr. fjelagslaganna.
Fjelagsmenn eru beðnir að geyma blaðið, byí síðar mun oft verða tilefni til að vísa í fyrri tölubiöð.
Til
fjelaga Vinnuveifendafjelags Islands
Framkvæmdanefnd fjelags vors hefur ákveðið að hefja úfgáfu blaðs fyrir fjelagið, sem senf verði
öllum fielagsmönnum.
Tilgangur blaðsins er fyrsf og fremsf sá að flytja fjelagsmönnum tilkynningar um fjelagsmálefni.
En auk þess er ætlast til þess að blaðið verði vetfvangur fyrir skýrslur og umræður viðvíkjandi öllu
því, er varðað getur hagsmuni vinnuveitenda. Væri mjög æskilegt að fjelagsmenn sendu blaðinu greinar
um áhugamál sín í þessum efnum.
I byrjun mun blaðið koma út á ýmsum tímum og með mismunandi stærð eptir þvi, sem tilefni
verður til.
Pað hefur þótt vel við eigandi að blaðið hefji göngu sína á fimm ára afmæli fjelagsins
Vinnuveitendaíjelag Islands 5 ára.
Hinn 23. júlí 1934 var Vinnuveit-
endafjelag íslands stofnað.
Það hafði farið hjer á landi eins
og átt hafði sjer stað annarsstaðar á
Norðurlöndum, að vinnuveitendur
komu ekki á almennum samtökum sín
á milli fyr en löngu síðar en verka-
lýðurinn stofnaði allsherjarsamtök
sín. Þannig var Samband verkalýðs-
fjelaganna í Danmörku stofnað árið
1885, en Vinnuveitendafjelag Dana
var ekki stofnað fyr en árið 1896.
Svipað var um Noreg, Svíþjóð og
Finnland. Allsstaðar í þessum löndum
höfðu vinnuveitendur að vísu haft
með sjer fjelög í einstökum atvinnu-
greinum, en allsherjarf jelög þeirra
voru ekki stofnuð fyr en svo var hart
að þeim gengið af hendi verklýðsfje-
laganna, að þeir töldu atvinnulífinu
stofnað í voða sakir þess, hversu ó-
bærilegar kröfur voru gjöi’ðar af
hendi verkalýðsins, og krept svo að
vinnuveitendum, að þeir gátu eigi
lengur talist húsbændur á sínu eigin
heimili.
Því miður drógst alt of lengi hjer
á landi, að almennur fjelagsskapur
yrði stofnaður meðal vinnuveitenda.
—- Verkalýðurinn myndaði allsherj-
arf jelagsskap sinn árið 1916 með
stofnun Alþýðusambandsins. Það liðu
þannig 18 ár frá því að þau samtök
komust á, þangað til vinnuveitendur
stofnuðu allsherjarfjelag sitt, Vinnu-
veitendafjelag Islands. 011 þessi ár
stóðu vinnuveitendur dreifðir og varn-
arlitlir gagnvart kröfum verkalýðs-
ins. Fáein vinnuveitendafjelög voru
þó til á þeim árum og má víst með
sanni segja, að Fjelag ísl. botnvörpu-
skipaeigenda var hið eina þeirra, sem
starfaði með verulegum árangri.
Þetta var ástand, sem gat ekki stað-
ist til lengdar. Eins og við mátti bú-
ast voru kröfur verkalýðsins ekki
sniðnar eftir því, hvað atvinnuvegir
landsins gætu borið uppi. Verkalýður-
inn, eða foringjar hans, gættu þess
ekki, að grundvöllur vellíðunar verka-
lýðsins hlýtur ávallt að vera velgengni
atvinnuveganna. Því aðeins getur ver-
ið mikil atvinna fyrir verkalýðinn, og
borguð svo vel að verkalýðurinn geti
lifað sæmilegu lífi, að atvinnuvegirn-
ir sjeu ekki sligaðir af óbærilegum
byrðum. Þetta á að sjálfsögðu ekki
aðeins við um kaupkröfur verkalýðs-
ir.s, heldur einnig um skattabyrði þá,
stm lögð er á atvinnuvegina. Það
virðist því eiga að vera sameiginlegt
áhugamál verkalýðs og vinnuveitenda,
að byrðunum á atvinnuvegunum sje
stillt svo í hóf, að þeir geti borið þær.
En hjer á landi virðist foringja verka-
lýðsins hafa skort nægilegan skilning
á þessu.
Það er reynsla alstaðar, að í þess-
um efnum stoðar ekkert annað en
allsherjarsamtök vinnuveitenda.
Stofnun Vinnuveitendafjelags ís-
lands var því hið mesta nauðsynjamál
fyrir þjóðina. Að stofnun fjelagsins
di’ógst svo lengi, hefir verið ómetan-
legt tjón fyrir landið. Hefði fjelagið
verið stofnað ái’atug fyrr, er líklegt
að atvinnuvegir landsmanna væru nú
ekki svo illa komnir sem þeir eru.
Að sjálfsögðu þarf nokkur ár til
þess að slíkt fjelag sem Vinnuveit-
endafjelag Islands verði sterkt og á-
hrifamikið. Vegna undanfarins sam-
takaleysis vinnuveitenda vantar mjög
mikið á nauðsynlegt fjelagslyndi og
fjelagsþroska meðal þeirra. Slíku
verður ekki náð, nema með margra
ára fjelagsstarfi. í verkalýðsfjelög-
unum er á undanförnum árum búið
að mynda aðdáunarvert fjelagslyndi
meðal manna, og samtök vinnuveit-
enda verða ekki nægilega sterk fyrr
en þeir hafa sannfærst um að það er
lífsnauðsyn fyrir þá að standa sam-
an. Þegar það liggur fyrir, að jafn
nauðsynlegt er fyrir vinnuveitandann
að vera í vinnuveitendaf jelaginu eins
og það er nú fyrir verkalýðinn að
vera í sínum fjelagsskap — þá fyrst
er f jelagsskapur vinnuveitenda búinn