Stúdentablað lýðræðissinnaðra sósíalista - 15.10.1947, Page 5

5
JÓN P. EMILS, stud. juris :
Stúdentagarðarnir
Svo sem alkunnugt er, eru tveir stúdenta-
garðar hér á háskólalóðinni. Annar þeirra,
Gamli Garður, var fullgerður haustið 1934,
en hinn, Nýi Garður, var vígður síðla sum-
ars 1943. Forsaga beggja þessara stofnana
er hin merkasta og getur um mikinn dugn-
að og mikla drenglyndi ýmissa forustu-
manna í félagsmálum stúdenta, bæði innan
Háskólans og utan. Verða störf þessara
ágætismanna vafalaust seint metin að verð-
leikum af ungum stúdentum, sem nú koma
til náms í Háskólann og hljóta vist á
stúdentaheimilunum.
Þegar Gamli garður hóf starfsemi sína,
var stofnuninni sett skipulagsskrá, sem stað-
fest var af menntamálaráðueytinu og þar
ákveðið, að yfirstjórn hans væri í höndum
5 manna, skyldu tveir þeirra kjörnir af há-
skólaráði, tveir af stúdentaráði og einn af
ráðuneytinu. Samkvæmt skipulagsskránni
skyldu nánari ákvæði um garðinn sett með
reglugerð, sem garðsstjórn semdi, en leita
þyrfti samþykkis háskóla- og stúdentaráðs.
Var reglugerð þessi sett og þar kveðið á
um fyrirkomulagið á garðinum. Skyldi
garðsstjórn skipa sérstakan prófast, eins-
konar fulltrúa sinn í daglegum rekstri garðs-
ins. Garðbúar skyldu hins vegar kjósa in-
Útgáfa tímaritsins Garðs hefur ekki geng-
ið sem skyldi. í stúdentaráðinu hefur verið
rætt um að koma útgáfunni á traustari
grundvöll. Fulltrúi Stúdentafélags lýðræðis-
sinnaðra sósíalista hefur lagt áherzlu á þá
skoðun, að öll stúdentasamtök í landinu
eigi að standa að útgáfunni, og eðlilegt sé,
að Stúdentasamband íslands hafi þar veg
og vanda af. En þetta mál er ennþá óleyst.
Það hefur verið einróma álit stúdenta-
ráðs, að því sé nauðsynlegt að koma upp
skrifstofu fyrir sig. Stúdentaráðið kaus tvo
menn, formann ráðsins og fulltrúa Stúdenta-
félags lýðræðissinnaðra sósíalista, til að sjá
um málið. Þeir hafa átt viðræður um þetta
við menntamálaráðherra, háskólarektor og
aðra aðila, en málið mun ekki enn útkljáð.
spector domus, sem kæmi fram fyrir hönd
stúdentanna gagnvart prófasti og garðs-
stjórn. Garðprófastur fór með fjármál garðs-
ins. Síðan Nýi Garður kom til sögunnar hafa
engar breytingar verið gerðar á skipulags-
skránni né reglugerðinni, heldur hafa þær
verið látnar gilda analogist fyrir þá stofnun.
Garðprófastur á Gamla Garði fyrir her-
nám hans var Gústaf Pálsson, verkfræðing-
ur. Hann hafði til afnota fyrst eitt, en síðar
tvö herbergi. Á fyrsta starfsári Nýja Garðs
var prófastur þar Magnús Jónsson, þá stud.
jur., og bjó hann í einu herbergi. Á öðru
starfsári var prófastur þar mag. art. Kristján
Eldjárn og notaði hann sömuleiðis eitt
herbergi. Báðir þessir prófastar fóru með
fjármál garðsins.
Haustið 1945 losnaði Gamli Garður úr
hers höndum. Þá var ráðinn sérstakur gjald-
keri fyrir garðana ,sem einnig átti að hafa
vfirumsjón með rekstri Mötuneytis stúdenta,
sem garðsstjórn tók þá að sér að reka. Létti
þetta eðlilega miklum störfum af próföst-
unum, þar sem þeir nú þurfa ekki að hafa
nein afskipti af fjármálunum. Þetta sama
haust voru ráðnir nýir prófastar að görðun-
um, cand. jur. Páll S. Pálsson á Nýja Garð,
en Matthías nokkur Jónasson á Gamla Garð.
Ég hef aðeins drepið hér á nokkur atriði
sem snerta störf fulltrúa Stúdentafélags
lýðrææðissinnaðra sósíalista í stúdentaráði
s. 1. ár. Það er ekki hægt í einni blaðagrein
að lýsa þeim til hlítar, en ég vona, að stú-
dentum megi vera enn betur ljóst en áður,
að hann hefur ekki setið auðum höndum
í ráðinu. Og ég veit, að þeir verða enn
ákveðnari en nokkru sinni fyrr í að veita
félaginu öflugt kjörfylgi, svo að það geti
haldið áfram baráttu sinni fyrir þeim hags-
munamálum, sem það ýmist þegar hefur
komið fram með, eða mun gera síðar.
Á laugardaginn kemur fylkja stúdentar
sér því um A-Iistann og gera sigur hans
glæsilegan.
Hann er sagður hafa lagt stund á uppeld-
isfræði í Þýzkalandi á síðustu stríðstímum.
Báðir þessir menn voru fjölskyldumenn og
þurftu því á að halda meiru húsnæði en
fvrirrennarar þeirra. Fékk hvor um sig til
afnota 4 herbergi auk eldhúss á þeirri hæð,
er þeir höfðust við. Hér var um allundar-
lega ráðstöfun að ræða, að embættismönn-
um garðanna skyldi ætlað aukið húsnæði
á sama tíma, sem störf þeirra voru minnk-
uð. Umsóknum um garðsvist hefm að und-
anförnu ávallt farið fjölgandi. Hefur orðið
að ganga lengra í því en ella að neita stii-
dentum um garðsvist og jafnframt hafa stú-
dentar á þremur fyrstu námsárunum verið
látnir tvíbýla í herbergjum, er byggð eru
fyrir einn. Grundvallast gat þessi ráðstöf-
un garðstjórnar því ekki á því, að gnótt
væri húsnæðis á görðunum.
Óánægja stúdenta viðvíkjandi nýtingu
húsnæðisins fór stöðugt vaxandi, sérstaklega
vegna þess, að maður sá, sem valist hafði
af illkynjuðum forlögum í prófastsstöðuna
á Gamla Garði, revndist í flesta staði hinn
óheppilegasti. I nóvember 1946 létu garð-
búar opinberlega í ljós álit sitt á skipun
þessara mála með fundarsamþykkt. Sendu
þeir stúdentaráði erindi um mál þessi og
fólu því að gera reka að því, að breytingar
vrðu hér á gerðar, sérstaklega hvað em-
bættisskipuninni viðkom. Töldu þeir, að
málunum væri nú á þann veg farið, að
próföstum væri alveg ofaukið, inspector-
um væri treystandi til að sjá um þá hlið,
er að húsaga og almennri reglu viðkæmi.
Stúdentaráð skipaði nefnd til að endur-
skoða öll gildandi fyrirmæli um stiidenta-
garðana, en margt var orðið úrelt frá því
er þau voru fyrst sett. í nefndinni áttu
sæti báðir inspectorar garðanna, formaður
stúdentaráðs, stúdentaráðsfulltrúinn Þor-
valdur G. Kristjánsson og sá, er grein þessa
ritar. Þáverandi fulltrúar stúdentaráðs í
garðsstjórn störfuðu og með nefndinni.
Samkomulag var hið bezta í nefndinni og
ýmsar tillögur um breytingar á skipulags-
skránni og reglugerðinni gerðar, sérstaklega
um embættismannaskipunina. Stúdentaráð