Kosningablað Sjálfstæðismanna - 14.07.1933, Síða 1

l.Ak.
y >AoAl’ I
\n i f* n (' f. í)
\A J fj &* \y % ,L
Kosningablað Sjálfstæðísmanna.
Seyöisfiröi, 14. júlí 1933.
Kveðja til Seyðfirðinga.
Þegar ég kem hingað til Seyð-
isfjarðar til þess að bjóða mig
fram sem þingmannsefni fyrir kaup-
staðinn, er það af ýmsum ástæð-
um. —
Fyrsta ástæðan er sú, að ég tel
að stjórnmálalíf okkar íslendinga
sé orðið svo rotið og spilt í hönd-
um svonefndra framsóknar- og
jafnaðarmanna, aö það sé skylda
hvers þess, er.telur sig geta ein-
hverju um bætt, að gera sitt ítr-
asta til þess að koma í veg fyrir
algjöra eyðileggingu þjóðfélagsins,
bæði fjárhagslega og siðferðislega,
en það myndi afleiðingin ef sjálf-
stæðismenn fá ekki tækifæri til
þess að taka við stjórn landsins.
Önnur ástæðan til þess að ég
býð mig fram og að ég geri það
hér á Seyðisfirði er sú, að mér er
Seyðisfjörður kærastur af öllum
stööum á landinu. — Eins og
menn munu vita, er ég fæddur og
uppalinn á Seyðisfirði.
Á meðan ég dvaldi þar var alt
með feldu og atvinnulíf í blóma,
þótt það síðar lenti í hina mestu
niðurlægingu, sem nú er þó von-
andi að ræíast úr. —
Ástæðurnar til niðurlægingar
Seyöisfjarðar eru nokkuð margar,
en þó aðallega þrjár. —
Fyrstu tvær ástæðurnar eru ein-
göngu löggjafarvaldinu að kenna.
Á bernskuárum mínum var hinn
mesti blómi bæði í sjávar- og
sveitaverslun Seyðfirðinga. — En
svo tók löggjafarvaldið sig til og
samþykti að Ieggja akveg úr héraði
niður á Reyðarfjörö, sen: þá var
að mestu óbygð, og kipti þannig
sveitaversluninni alveg úr höndum
Seyðisfjarðar. —
þrátt fyrir þetta blómgvaðist
Seyðisfjörður — aðallega fyrir
fiskkaup af erlendum botnvörp-
ungum og verslun við skip.
þessum atvinnumöguleika var
kipt burtu með fiskiveiðalöggjöf-
inni áriö 1922. —
Það þriðja, sem að mínu áliti
hefur hamlað aö mjög miklu Ieyti
eðlilegu atvinnulífi á Seyðisfirði,
er hinn æðisgengni rógur Alþýðu-
blaðsins og Tímans um hann og
stærstu atvinnurekendnr þar og
þær illgjörnu og heimskulegu að-
farir, sem hafðar voru um hönd í
sambandi við lokun og uppgjör
íslandsbanka.
Það er ekki von, að staður sem
eins látlaust hefir verið rægður, sé
eftirsóknarverður fyrir menn til að
leggja þar fram fé sitt eða starfs-
krafta.
í mínum augum er Seyðisfjörð-
ur einn af þeim stöðum á land-
inu, sem hefur best skilyrði frá
náttúrunnar hendi tll þess að þar i
geti verið almenn hagsæld, og það
hefur altaf verið draumur minn,
að geta lagt verulegan skerf til
þess að svo geti orðið. —
Nú á síðustu tímum og þá að-
allega á síðasta þingi er þó svo
að sjá, að augu löggjafarvaldsins
séu að nokkru leyti að Ijúkast upp
fyrir því, hve Seyðisfjörður hefir
verið afskiftur af þess hálfu og
var veitt nokkur upphæð til ak-
vegar yfir Fjarðarheiði og ábyrgð-
arheimild fyrir láni til síldarverk-
smiðju. — Þetta hvorttveggja komst
í gegn fyrir ákveöinn stuðning
sjálfstæðisflokksins. —
En við þetta er það að athuga,
að fjárveitingin til Fjarðarheiðar-
vegsins er sáralítil og ónóg og við
ábyrgðarheimildina til síldarverk-
smiðjunnar bundinn sá baggi um
ábyrgð bæjarsjóðs, að óvíst er
hvort rétt er að leggja út í fyrir-
tækið á þessum grundvelli. —
Ef laglega hefði verið á málun-
um haldið af hálfu þm. Sf. má
mikið vera ef ekki hefði verið
hægt að komast hjá þessu, eða a.
m. k. fá ábyrgðina til muna tak-
markaða, því frekar sem ríkið hef-
ur án allrar utanaðkomandiábyrgð-
ar reist síldarverksmiðjuna á Siglu-
firði og nú keypt aðra. —
Þar sem sjáanlegt er að jafnað-
armenn hljóta að verða — eftir
að stjórnarskráin hefur verið sam-
þykt — áhrifalaus flokkur á al-
þingi, því engar líkur eru til að
hann ásamt Hrifluarmi Framsókn-
arflokksins verði þess máttugur
að mynda stjórn, — álít ég að ég
hefði mörg skiiyröi til þess að
geta haldið fram hagsmunamálum
Seyðisfjarðar á þingi og utan þings,
ef Seyðfirðingar sýna mér það
traust, að kjósa mig sem þing-
mann sinn. —
Ldrus Jóhannesson.
Kaflar ur frumræðu
Lárusar Jóhannessonar
á kjósendafundi 10. júlí 1933.
Þá vil ég fara nokkrum orðum
um fjárhagsmálin og fjármála-
stjórnina, því að þessi mál eru á
öllum tímum þýöingarmestu mál
hverrar þjóðar. —
Til samanburöar og yfirlits er
fróðlegast að taka fjármálastjórn-
ina á tímabilinu 1924—1927, þeg-
ar Sjálistæðisflokkurinn fór með
völd og hafði Jón Þorláksson sem
fjármálaráðherra annarsvegar, og
hinsvegar tímabilið frá 1928—1931
þegar Framsóknarmenn fóru með
völd með stuðningi jafnaðarmanna.
Skal þá fyrst lýst fjárhagsástandi
ríkisins eins og það var í árslok
1923, en þá var fjármálaráðherr-
ann Framsóknarmaður og Fram-
sókn bar ábyrgð á fjármálunum.
(Magnús Jónsson frá 2/s 1922—
18/í 1923 og Klemens Jónsson frá
181* 1923 til 22 js 1924 = 2 ár og
2 mán.). —
Ástandið var þá þannig: Verk-
legar framkvæmdir ríkisins voru
með öllu stöðvaðar. í ríkissjóði
voru um 60 þúsund krónur eða
2ja daga þarfir í þá daga. Skuldir
ríkissjóðs voru um lSmiljónirog
62 þúsund krónur, þar af lausa-
skuldir 4,5 miljónir, þ. e. skuldir,
sem fallnar voru í gjalddaga og
ríkissjóður gat ekki greitt. — Oþ-
inberir sjóðir, þ. á m. landhelgis-
sjóður voru uppjetnir og fjármála-
ráðherra varð að vera á þönum
til þess að útvega smálán til dag-
legra útgjalda. —
En þrátt fyrir þetta ástaud virt-
ist svo sem að Framsóknarflokk-
urinn hefði ekki hugmynd um
hverni komið var. — Fjérmála-
ráðherrann (KI. J.) sagði í þing-
ræðu að tapið á ríkisbúskapnum
árin 1920—1923 væri 51/*—81/*
miljón krónur, eftir því, með hvaða
tölum væri reiknað. — En það
sýndi sig nokkru síðar, þegar Jón
Þorláksson tók sig til og gerði
upp fjérhagsafkomu áranna, að
hvorug þessi tala var nálægt hinu
rétta, því að tapið nam kr. 11.301.-
603,00.
Þetta var viðskilnaður fyrri
Framsóknarstjórnarinnar við fjár-
mál ríkisins í árslok 1923.
í ársbyrjun 1924 tók Jón Þor-
láksson við fjármálastjórn ríkisins
og hafði hana á hendi fram í
ágúst 1927. — Á þessum 4 árum
urðu tekjur ríkissjóðs samtals kr.
53.460.000, eða að meðaltali á
ári ca. 13 milj. 365 þús. kr.
Af þessum tekjum var 8.4 milj.
varið til skuldagreiðslu og sjóðs-
aukningar, svo að skuldir ríkissjóðs
lækka úr 18.1 miljón niður í 11.3
miijónir og sjóðseign hækkar úr
1.7 miljón og upp í 3.3 miljónir,
eða um 1 miljón og 600 þús. kr.
— En sjóðseignin breyttist að
auki eigi alllítið við það, að nú
voru f sjóði eigi annað en pen-
ingar eða bankainneignir, í staö
þess aö sjóðseignin áður voru
kvittanir fyrir útborgunum sem
síðar áttu að greiðast, en sem
höfðu verið greiddar fyrirfram af
pólitískum ástæöum. —
Til annara útborgana en afþorg-
ana af skuldum var því eytt ll1/*
miljón kr. árlega að meðaltali og
hagur ríkissjóðs batnaöi um 8
milj. og 400 þús. kr. og vextir
af ríkisskuldum leekkuöu úr 1239
þús. kr. árið 1924 niður í 701
þús. kr. árið 1927. — Þó höfðu
tollar verið Iækkaöir, svo sem
25% gengisviðaukinn á vörutollin-
um, sem var afnuminn, og lækk-
aðir tollar á nauðsynleguin fram-
Ieiðsluvörum, svo sem kolum, salti
og olíu, og meira var variö til
verklegra framkvœmda m nokkru
sinni áður.
Þessa meðferð á fjármálum rík-
isins launuðu kjósendurnir þannig,
að veita andstæðingum Sjálfstæð-
ismanna — Framsóknarmönnum
og jafnaðarmönnum — sigur f
kosningunum 1927. —
Ráðuneyti Jóns Þorlákssonar
hlýddi að sjálfsögðu skipun kjós-
enda og sagði af sér, og til valda
kom Framsóknarflokkurinn með
stuðningi jafnaðarmanna. —
Aðkoma Framsóknarflokksins
að fjármálunum var glæsileg. —
( kosningarbaráttunni hafði hann
lofað Iækkun skatta og lækkun
skulda og að gæta hins ítrasta
sparnaðar við rekstur þjóðarbús-
ins. —
En flokkurinn var ekki búinn
að sitja lengi við stjðrn, þegar
þaö sýndi sig, að öil hans góðu
kosningarloforð höfðu frekar ver-
ið gefin til þess að afla kosninga-
fylgis, en til þess að ætla sér að
standa við þau. —
Eitthvert fyrsta verk hans á því
þingi, sem hann ásamt jafnaöar-
mönnum hafði meirihluta, var að
leggja á þjóðina nýja skatta, sem
sé verötoll og koiatoll, sem nému
á aðra miljón króna.
Nú komu 3 einstök góðæri í
röð, svo að ríkistekjur fóru lang-
samlega fram úr áætlun fjárlaga.
Ríkistekjurnar 1928—1930 námu
kr. 47.865.254,00, eða að meðal-
tali kr. 15.995.085, en í fjárlög-
um höfðu þær verið áætlaðar kr.
35.264.000,00. — Stjórnin fékk
því til umráða á þessum 3 árum
utnfram það, sem fjárlög gerðu
ráð fyrir, 14 miljónir og 600 þús.
krónur.
Nú hefði mátt ætla, að þessar
verulegu umframtekjur nægðu til
þess aö greiða verulega af göml-
um skuldum, til þess að halda
uppi sæmilegum ríkisbúskap, og
umfram alt til þess að verjast al-
gjörlega nvrri skuldasöfnun.
En hver varö útkoman?
/