Føringatíðindi - 04.03.1897, Blaðsíða 2

niðri við sjógvin og í mírunum er ósunt at
liva (gulur febur); men ovari er sunt. A
oydni veksur: sukur, kaffi, kakao, tobakk,
bumudl, indigo (farging), rís, majs, viður o. a.
Ofta lievur her verið ófriður, stundum av
trælum, men oftari av teimum kvítu, sum
vilja hava sjálvræði á oydni edla eisini koma
saman við banđaríkið (forenede Stater) í
Norður-Amerika. Frá 1868 til 1878 máttu
Spaniolar liggja í bardøgum har vestur, so
sigraðu teir, og Kuba-menn skuldu fáa
sama rætt sum Spaniamenn og velja menn
til spanska fólkaráðið; men lítið man teimum
hava dámað, tí nú eru uppaftur bardagar,
teir hava vart nú meira enn eitt ár, og ikki
er gott at vita, kvat ið endin verður.
Søgnin er, at Amerika-menn i loyndum
stiðja Kuba-menn, tí teir vilja fáa oydna.
Eystanfiri Asialand eru ógvuliga nógvar
oyggjar; ein tann oyggja-flokkin kadla menn
Filippiner, hann er okkurt um 5000 □
mílir til størdar og hevur 7—-8 milliónir
inbiggjara. Fjødlini eru fudl av málmi, og
her veksur sukurgrøs, tobakk, kriddarí, rís,
hampur og m. a. Spaniolar eiga størsta
partin av hesum oyggjunum, men nú hoyrist
eisini um ófrið og uppreisingar har; eru
Spaniolar ikki so hepnir, skjótt at fáa køvt
hesar uppreisingar, sær vánaliga út firi
teimum; tí umframt fólk, krevjast ógvuliga
nógvir pengar til at nalda út í bardøgum,
og av teimum man vera lítið í spanska
ríkiskassanum; heldur man Spania-kongur
longu hava lánt sær so nógv, at fáur man
vilja lána honum meir.
F r í h e i t.
Fríheit leinkist ei í bondum,
vinnist ei við svørð í hondum,
doypist ei í mansins blóð.
Einki boð kann fríheit játta,
einki boð kann fríheit spotta —
hon spratt ei av fjøldarmakt!
Fríheit má ein sjálvur fanga;
vinnast kann hon gjøgnum langa
tíðirs stríð í sjálvum sær.
Ei os heftir nøkur leinkja
— reint vit føla, klárt vit teinkja —
um bert fríheit sigur vann.
(Sett út úr Donskum av Marie.)
Dr. Ehlers og „Føringatíðindi“.
»Dim.« nr. 6 bar fram eina frágreiðing
um ivirrætsdómin í Ehlers sakini. Hendan
frágreiðing hóskar væl hjá »Dim.«s blað-
stírara og er ikki ólík hansara firra atburði
í sakini.
Undirrætsdómurin var viðvíkjandi »skaða-
leysar umkostningar« ikki (sum tað sigst í
»Dim.«) staðfestur; men umkostningarnir
við ivirrættin eru »upphevaðir«, og til um-
kostningar við undirrættin er álagt »Før-
ingat(ðindi«s blaðstírara at lata 30 kr.
Teimum av lesarnum, sum ikki vita um
sakina, skal ognast ettirfilgjandi frásøgn:
Ungur Føringur í Kjøbinhavn sendi til
»Føringat.« bræv, sum m. a. greiddi frá
framsíning av føroyskum ljósbílætum í
Kasino har í staðnum. Blaðstírarinum dámdi
ikki alt, í brævinum stóð; men ein blað-
stírari i Førjum kann ikki vega orð saman
við einum brævskrivara í útlondum: antin
er at taka tíðindabrøv upp, sum tey eru,
eđla av ødlum at stinga tey undir stól; —
og hartil tóktist brævið at vera ov gott.
Frágreiðingin var, ettir ti, sum kundi upp-
spirjast uttan um vegir, røtt (sannferðig).
Dr. Ehlers hevði gjørt seg til málfret firi
tveir útlendingar, sum høvdu skrivað eina
ranga og í fleiri lutum bítliga frásøgn um
Førjar og Føringar. Brævskrivarin í »Før-
ingatíðindi« fannst at honum við so fólka-
ligum føroyskum orðum, at hann harav
ikki átti at fáa harm enn minni skaða.
Av mínum strevi firi eina sak, sum eg
havi hildið og enn haldi vera góða, fekk
eg nakrar óvinir — ivaleyst teir einastu
óvinir eg havi í verðini. Nakrir av teimum
royndi at elva Dr. Ehlers til at stevna mær
ettir einari vidlleiðandi đanskari útseting av
brævinum í »Føringatiðindi«, og hann bleiv
teirra boðfretur. Meðan skilligt var at Dr.
Ehlers av brævinum ikke var niðursettur í
borgarligum umđømi, royndu teir at bera
sakina so fram, at hann skuldi vera spott-
rikin. Slíkum plagar fáur at taka sær
tikni av, og ettir sum »Føringat.« ikki
hevði haft edla kunđi væntast at fáa úti-
standi við mannin edla natúrgranskarin Dr.
Ehlers, so hevði tað verið bæði vitugt og
dreingjaligt ikki at latast um vón, og sum
ivirrættsdómurin fadl, fekk hann ikki sørt
tap av sínari beinasamheit.
* *
*
Um nakar góður, meðan eg standi firi
blaðstírilsinum, hevur hug til at tala at, tá
ið okkurt rangt verður framborið um Før-
jar í útlondum, so verður tað kunngjørt, at
eg enn sum firr vil strevast firi at okkara
móðurmál ikki skal dreivast ettir kjøbin-
havnskum túnatoslagi edla kúgast í før-
oyskan bjórmanna rennustokk.
R. C. Effersø.