Alþýðublaðið - 13.06.1935, Blaðsíða 3

FIMTUDAGINN 13. JONI 1935.
ALÞTÐUBLAÐIÐ
Launakfðr slómanna vlð
sfildvefðar í sumar.
ALÞÝÐCBLAÐIÐ
ÚTGEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
RITSTJÓRN:
Aðalstræti 8.
AFGREIÐSLA:
Hafnarstræti 16.
SlMAR:
4900—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjóm (innlendar fréttir)
4902: Ritstjóri.
4903: Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima)
4904: F. R.Valdemarsson (heima).
4905: Ritstjóm.
4906: Afgreiðsla.
STEINDÓRSPRENT H.F.
íhaldið shelfist og
hngsar nm nýtt nafn.
ÞAÐ má vel vera, að ein-
hverjir hafi gaman að
þessum fundum, en gagnið verð-
ur hverfandi,“ segir Morgunblaðið
í gær um stjórnmálafundi þá, sem
haldnir eru þessa dagana víðs
vegar um landið.
Þessi orð eru andvarp hins
sigraða og vonlausa. Það eru orð
blaðs, sem finnur að flokkur
þess hefir farið halloka, og það
svo geipilega, að hann á sér enga
viðreisnarvon. Blað þetta hefir
met í fölsun frásagna, og þrátt
fyrir það, þó það beiti þessari
gáfu sinni til hins ýtrasta, þegar
það segir frá fundunum, þó það
leggi þeim andstæðingum sínunv,
sem það óttast mest, ræður í
munn, sem þeir aldrei hafa hald-
ið, heldur þegar bezt gegnir aðrir
fundarmenn (sbr. frásögn frá
Grindavíkurfundinúm, þar sem
soðin var saman frásögn úr ræðu
kommúnista og framsóknarmanna
og lögð fulltrúa Alþýðuflokksins
í munn), hefir því alls ekki tek-
ist að leyna felmtri þeim, sem
gripið hefir blaðið og flokkinn.
Þegar Morgunblaðið hefir lýst
gagnsleysi fundanna, þá kemst
það að þeirri niðurstöðu, að þjóð-
in verði að standa saman um
þau viðreisnarmál, sem varða al-
Þjój3.
Þetta er sama blaðið, sem ætl-
aði að kenna niönnum að hætta
aþ neyta kjðts og mjólkur, af
þyj bændum Vár trygt jafnt pg
sæmilegra verð en áður fyrir
þessar vörur. Það er sama blað-
ið, sem hóf herferð gegn rikisr
stjórnjnni fyrir það, að hún
breytti lausum, óhagstæðum
lánum frá eldri tímumi í hagstæð
lán, og í sambandi við það mál
fór það með þær svívirðilegustu
lygar og beitti þeim auðvirðileg-
asta pógi, sem sést heffr j islenzk-
um blöðum (Vísir verður varla
talinn til blaða).
Þetta blað hefir ætíð og æfin-
lega beitt sér gegn öllu því, sem
varðað hefir alþjóðaheill, þegar
það hefir verið fram borið af
andstæðingum þess. Lesarinn
getur rifjað upp fyrir sér öll þau,
mörgu þjóðnytjamál, sem stjórn-
arflokkarnir hafa barist fyrir,
Morgunblaðið hefir vitað að það
var alþjóð bezt, að allir stæðu
sanrnn að þeim, en samt hefir
það barist eftir sinni vesælu getu
gegn þeim öllum, og nú eru laun
þeirrar baráttu að koma í ljós.
Þau iaun eru þverrandi fylgi
blaðsins og íhaldsins í landinu
yfirleitt. ihaldsmenn skelfast og
hugsa um nýtt nafn.
U. M. F. Velvakandi
fer skemtiferð á Akranes um
næstu helgi. Eiga menn þá kost
á að ganga á Akrafjall eða
Skarðsheiði ef bjart verður veð-
ur. Allar upplýsingar fást hjá
ferðanefnd félagsins.
Samþykt
Sjómannafélags Reykjavíkur og
Sjómannafélags Hafnarfjarðar um
síldveiðikjör á línugufubátum
sumarið 1935.
1. gr.
Af veiðinni skiftist 35«/o milli
skipverja þannig: Línuveiðarar
yfir 100 smálestir að stærð skifti
í 18 staði. Línuveiðarar undir 100
smálestir skifti í 17 staði. Mat-
sveinar fái 1 hlut og auk þess
kr. 50,00 á mánuði. Skipverjar
fæði sig sjálfir, en fái ókeypis
eldivið.
2. gr.
Hásetar eiga fisk þann, er þeir
draga á færi, og fái frítt salt í
hann, nothæft að dómi skipstjóra.
Hið rétta söluverð aflans liggi
fyrir, þegar skifti fara fram. Beri
nauðsyn til þess að salta síld um
borð til að verja hana skemdum,
greiði útgerðarmaður kr. 1,00 i
söltunarlaun fyrir hverja pæklaða
og saltaða tunnu, er skiftist jafnt
milli þeirra, er verkið vinna. Há-
setar, vélamenn og matsveinn
eiga kröfu til að hafa fulltrúa við
uppgerð reikninga á afla skips-
ins.
3. gr.
Kaup aðstoðarmanns í vél á
síldveiðum sé kr. 450,00 á mán-
uði, enda fæði hann sig sjálfur.
4. gr.
Ný síld til söitunar greiðist með
lágmarksverði því, er síldarút-
vegsnefnd hefir sett eða kann að
setja á hverja tunnu, miðað við
fyrstu söltun. Ein tunna er venju-
leg saltsíldartunna með hring, er
nær 10 cm. upp fyrir efri brún.
5. gr.
Vinni hásetar kolavinnu í skip-
uniun, greiðist fyrir hana eftir
kauptaxta verkamanna í Reykja-
vík.
6. gr.
Ráði útgerðarmenn upp á kaup
Og premíu, skal mánaðarkaup
vera fcr. } 00,00 gg 12 aura prem-.
ía af hverri tunnu, sem söltuð
er, eða síldarmáli (1 mál 135
kg,), sem sett er í bræðslu. Ef
skipið veiðir meira en 1500 tn.
| salt eða 1500 mál í bræðslu,
hækkar premían um 3 aum af
}unnu í salt eða máli í bræðslu.
Matsveinar hafi sömu kjör og
hásetar og auk þess kr, 50,00 á
mánuði. Skipverjar fæði sig.
Aths. Réttur skilningur á 6. gr.
þessa taxta er, áð eftir að skipið
hefir veitt samanlagt tunnufjöldia
í salt' og málafjölda í bræðslu,
hækki premían um 3 aura, t. d.
1000 tn. í salt og 500 mál í
bræðslu, þá hækkar premian.
Reykjavík, 7. júní 1935.
Stjórn
Sjómannafélags Reykjavtkur.
Stjórn
Sjómannafélags Hafnarffar'öar.
Samþykt
Sjómannafélags Reykjavíkur og
Sjómannafélags Hafnarfjarðar um
ráðningakjör á mótorskipum við
síldveiðar 1935.
1- gr.
37% af veiðinni, er skiftist I 15
staði, og fái hver háseti 1/15 í
hlut. Hið rétta söluverð aflans
liggi fyrir, þegar skifti fara fram.
Skipverjar fæði sig sjálfir. Mat-
sveinn 1 hlut og auk þess 50
krónur á mánuði. Fæði sig sjálf-
ur.
2. gr.
I. mótoristi fái 4V2% af brúttó-
söluverði aflans.
II. mótoristi fái 3% af brúttó-
söluverði aflans.
Fæði sig sjálfir.
Séu mótoristar ráðnir upp á
kaup og premíu, skal mánaðar-
kaup vera: I. mótoristi 300 krón-
ur á mánuði og 10 aura af tunnu
í salt eða máii í bræðslu. Frítt
fæði. II. mótoristi 200 krónur á
mánuði og 6 aura premíu af
tunnu eða máli. Fritt fæði.
3. gr.
Þar sem tveir bátar veiða sam-
an með eina nót fái I. mótoristi
4o/0 og frítt fæði og II. mótoristi
hásetahlut og 50 kr. á mánuði.
Aðrir skipverjar hafi kjör sam-
kvæmt 1. gr.
4. gr.
Ný síld til söltunar greiðist möð
lágmarksverði því, ei síldarút-
vegsnefnd hefir sett. eða kann
að setja á hverja tunnu, miðað
við fyrstu söltun. Ein tunna er
venjuleg saltsildartunna með
hiing, er nær 10 cm. upp fyrir
efri brún.
5. gr.
Hásetar eiga fisk þann, er þeir
draga, og fái frítt nothæft salt í
hann, einnig ókeypis eldivið og
mataráhöld. Beri nauðsyn til að
salta síld um borð til að verja
hana skemdum, greiði útgerðar-
maður 1 kxónu í söltunarlaun fyr-
ir hverja kverkaða tunnu, er
skiftist milli þeirra, er verkið
vinna.
Hásetar, vélamenn og mat-
sveinn eiga kröfu til að hafa full-
trúa við uppgerð reikninga á afla
skipsins.
Reykjavík, 7. júní 1935.
Stjórn
Sjómannafélags Reykjctvíkur.
Stjórn
Sjómannafélags Háfntrfjardar
íþróttaskólinn
að Álafossi.
Það hefir verið furðu hljótt um
þessa stofnun, að rainsta kosti
þann þátt, sem skapar hinn
heilsusamlega þnoska hjá þeim
börnum, sem hafa orðið svo lán-
söm að geta fengið að dvelja
þennan mánaðartlma, sem hver
flokkur er, en sem ætti að vera
tveir, en aðstaðan er nú sú, bæði
hjá allflestum, að efnin ráða, og
svo hitt, að Sgurjón hefiir ekki
getað haft hann stærri en hann er,
svo að sem flest börn gætu kom-
ist að, en þó að tíminn sé ekki
nema að eins fjórar vikur, er það
undravert, hve miklum framför-
um börnin taka, bæði hvað snertir
hreysti og frjálsmannlega fram-
komu.
Ég, sem þessar línur rita, dæmi
af reynd, og læt mér standa á
sama um þó að einstaka sálum
finnist óþarfi að halda starfi Sig-
urjóns á iofti; um slíkt hirði ég
ekki; enda vil ég ekki i þessu
tilfelli segja annað en það, sem
ég er fús að standa viö.
Fyrir þrem árum átti ég 12
ára gamla telpu, sem mátti beita
svo að læknirinn væri móðirin
og meðölin fæðan, og mig var
hætt að dreyma um það, að hún
kæmist til heilsu; hún var mjög
sljó og líkamlegur aumingi.
Ég hitti Sigurjón Pétursson sem
oftar og færi í tal við hann um
ástand hennar, og verður það úr,
að hann tekur hana á skólann, og
er hún þar 1 mánuð — segi og
skrifa einn mánud; — ég var um
líkt leyti staddur að Álafossi 3
vikur og hafði þá tækifæri til að
kynnast meðhöndlun barnanna, og
fékk ég æðioft ástæðu til að dást
að þeirri umhyggju, sem borin
var fyrir þeim af Sigurjóni, Sig-
ríði dóttur hans og Vigni, sem
þá var þar kennari, og hinni
ströngu reglusemS í hvívetna. Síð-
an eru liðin þrjú ár. Hvað hefir
svo gerst með dóttur mína á þeim
tíma, samanborið við hin tólf ár-
in? Þá var hún veiklaður aum-
ingi sem varð að setja á hné sér
til þess að hún borðaði, og dugði
ekki til. Nú er hún kringuleit
af spiki, fær helzt aldrei nógan
mat, verður aldrei misdægurt. —
Hugsið ykkur þann mun. Nú er
hún hraust sál í hraustum líkama.
En þetta er ekki einsdæmi um .
þau börn, sem að Álafossi hafa I
komið til náms; dæmin eru mörg, |
en Jpeim er lítið haldið á lofti. |
Þeim er ekki hátt hossað upp- I
eldisfræðingunum, þótt þeir offri
fé og tíma til þess að þroska
ungdóminn, sem er þó horn-
steinninn undir því, að hér geti
verið frjálsir mienn í frjálsu landi.
Það er í raun og veru undra-
vert, hvað Sigurjón á Álafossi
hefir getað áorkað í þessu efni,
þegar litið er til hans starfs,
þeirra mörgu erfiðleika, sem við
er að etja, að koma hinum ís-
lenzka iðnaði á yfirborð, úr mor-
andi útlendu tízkuprjáli, og ekk-
ert sýnir betur manninn, hver
hann er, og það verður aldrei
reiknað í tölum, hversu mikið þeir
|eggja í sparisjóð íslenzkrar þjóð-
ar. Og það er heldur ekki reynt,
fyr en þá helzt þegar þeir eru
dauðir.
Það er undravert, hvað vald-
hafarnir hafa takmarkaða sjón,
að hafa ekki komið auga á, hvað
hér er verið að gera fyrir íslenzku
þjóðina, að láta mann af eigin
ramleik berjast áfram með svona
þjóðnytjastofnun, án þess að veita
til þess nokkurn styrk, sem gerði
þó það að verkum, að fleiri börn
gætu setið við hina heilsusam-
legu lind. En á sama tíma offr-
ar þjóðin svo skiftir hundruðum
þúsunda króna árlega til að reyna
að sporna við hvíta dauðanum, en
sú fúlga fer mes't i það, því mið-
ur, að veita fólkinu rólegra and-
lát, en reyna minna að koma i
veg fyrir að fólkið verði honum
að bráð. Er nú ekki hér verkefni
fyrir löggjafann, sem rétt væri
að líta vlð?
Fátækraframfæri Reykjavíkur
er orðið á aðra milljón króna, og
líður þá margt barnið skort, miss-
ir þrek og þrótt til að geta orðið
að nýtum borgurum þjóðfélags-
ins, og hugsið ykkur: einn einasti
mánuður við sund og aðrar í-
þróttir í hollu loftslagi samfara
nógri og góðri fæðu, yrði til þess
að herða og stæla líkamann, jafn-
vel forða því frá dauða. Ég er
viss um það, að ef ríki og bær
tækju vissin hóp af fátækustu
börnunum árlega og kæmu þeim
til Sigurjóns, yrði sá gróði ekki
í krónum talinn, en á meðan
enginn maður er nýtur, nema inri-
an síns eigin pólitíska flokks,
er ekki von að skilningurinn sé
góður.
En vel á minst; hefir þingm
Kjósar- og Gullbringusýslu reynt
að fá styrk frá ríkinu til skól-
ans að Álafossi? Ég spyr. Stóð
það honum þó nokkuð nærri og
er þó réttmæti til fyrir því, svo
mikið kostar ríkið til skóla, jafn-
vel þeirra, sem kenna danz.
En góðir menn, nær eingöngu,
sem ráðin hafið á þjóðarbúinu,
farið nú að athuga, þó seint sé,
hvort það er ekki að byrja á
byrjuninni að styrkja Sigurjón til
aukningar á skólanum, svo hann
geti veitt fátæku börnunum einn-
ig að verða aðnjótandi þeirrar
heilsulindar, sem Álafossskólinn
býður? Níðist ekki lengur á ósér-
plægni hans í þessu efni. Hann
framkvæmir sýna hugsjón án þess
að horfa í budduna, því skóli
hans hefir ekki verið gróðavegur,
pví það gjald, sem hann hefir
tekið fyrir börnin, er langt frá
því að vera nóg, án þess að bíða
tjón.
Og að lokum þetta: Þið foneldr-
ar; ef þið mögulega lífsins getið,
komið börnum ykkar að Álafossi i
skólann, þó ekki sé nema einn
mánuð, og verið þess viss, að
það er margfalt betri arfur, en
þótt þið gætuð skilið þeim eftir
sparisjóðsbók að banka með
nokkrum krónum i.
Gu’ðlaugur Hinriksson.
Vegna gifurlegrar aðsóknar
endurtekur
Bjarni BJðrnsson
skemtun sína í kvöld í Iðnó, kl. 9.
Aðgöngumiðar seldir í dag frá kl. 1 síðdegis. Sími 3191.
Smíðum allskonar húsgögn eftir nýjustu tísku,
ALFREÐ & JtLlUS,
húsgagnavinnustofa, Vatnsstíg 3 B.
VÖNDUÐ VINNA. - LÁGT VERÐ.
Kaldhreinsuð nýmjólk.
Út af framkomnum óskum, framlengist fresturinn
til þess að skrifa sig fyrir kaldhreinsaðri nýmjólk hjá
búðum Samsölunnar, til laugardagskvölds 15. þ. m.
Listar liggja frammi í búðunum tii þess tíma.
Stjðrn Mjölknrsamsðlnnnar.
Hjá öllum sem Kodak-vörur selja
HANS PETERSEN, 4 BAN KASTRÆTI, REYKJAVÍK