Bjarki - 21.02.1898, Blaðsíða 1

Eitt blað á viku minst. Árg. 3 kr.
borgist fyrir 1. Júlí, (erlendis 4 kr.
borgist fyrirfram).
Auglýsíngar 8 aura línan; mikill af-
slátttur ef oft er auglýst. Uppsögn
skrifleg fyrir 1. Október.
BJARKI
III. ár. 7
Seyðisfirði, Mánudaginn 21. Febrúar
1898.
Til Jóns i Múla.
— o—
Frh.
Í’að er ekki rjett sem. þú segir,
jeg drótti að þjer, að þú hafir
skrifað greinina í Stefni. Það
vita allir kunníngjar mfnir hjer, að
jeg sagði, að þú hefðir að minsta
Eosti ekki s k r i f a ð hana, en ein
Setníng í henni hjelt jeg — og
held enn — að komin sje frá þjer,
— tekin eftir þjer, — og eins að
þú hafir sagt einhverjum kunníngja
þínum af viðtali okkar f haust um
liðveisluna við Dr. Valtý. Með
sjálfum mjer hjelt jeg, og dróg
aungar dulur á, að annar maður
myndi hafa misbrúkað orð þín.
Þetta meinti jeg í minni grein og
jcg neita því að annað standi
])ar.
Og að jeg hafi getið rjett ti
hef jeg ráðið af vörninni { þinn
grein fyrir höf. í Stefni. Jeg sj<
að þú hefur fundið eins og jeg ac
þú hlaust að bera ábyrgðina þar.
Jeg skal og ekki þrátta um þaf
hver munur sje á að eiga fað
ernið eða að vera hvata og full-
tíngismaður.
Jeg sje að huf. Stefnisgreinar-
innar hefur fundíð muninn, og þótt
lítill matur í að geta um h v a t-
i r cða 1 i ð v e i s 1 u einkum þegar
báðar voru með skilyrðum. l'egar
okkur Stefni kemur nú báðum svona
vel saman um þ'dta, þá sje jeg
ekki i'.nnur úrræði fyrir þig en að
þú beygir þig sem minnihluti —
auðvitað sterkur minnihluti.
Jeg ætla heldur ekki að fara að
gánga til einvígis við þig um brjef-
kaflann í Austra, sem þú hefur
verið svo hreinlyndur að segja
mjcr hiifundirin að. Jeg efa ekki
nu> þcgar þú segir það, að það
sc>m þar stendur sje sönn lýsíng á
dl,tl kunníngja okkar þar nyrðra
og fyrst þu sjerð ekki neitt í
brjefkaflanum sc.m ,ósamboðið SJ-e
mönnum eða málefni^ þá er víst
til lítils að þrefa um slíkt. J>ar
verður aðeins atkvæði á móti at-
kvxði.
En jeg skal segja þjer jafn-
|'re'nskilnislega hver áhrif hann
a mig. J>6 jeg, eins og jcg
.. . *Ur, eignaði ekki neinum
sjerstókum ^ .
. “ manni greimna, og þjer
þvi ekki h„i . , , ’ . „
ne'dur, þá sagði tilfinn-
mg min mjcr . , , . . , .
J > ao hun van fra em-
hafði
sagð' áð'
hverjum manni, sem að minsta
kosti h e f ð i verið hlýtt til mín.
Það fann jeg á beiskjunni í orða-
laginu. Jeg fann ekki betur en
þessi hlýi hugur hlyti nú að vera
horfinn, því jeg bjóst ekki við að
neinn maður gæti verið vinur minn,
eða verið vel til mín, eftir að jeg
hefði snúið svo algjörlega baki við
öllu sem gott var í mjer eða nýti-
legt, sem þar er gefið í skyn að
jeg hafi þegar gcrt og muni gera.
Jeg gat í mesta lagi vænst cftir
meðaumkun mcð eymd minni og
hana lángaði mig fremur lítið í.
Og tilgángurinn með að sctja
þetta í blað gat jeg ekki fundið
að gæti verið annar en sá, að
sannfæra aðra menn um það sama.
Jeg fann því ekki betur en að
höfundar brjefanna og greinanna,
þeir sem jeg sendi opna brjefið,
væru búnir að gera upp reikníng-
inn við mig sem vinir mínir eða
kunningjar, og væru með þessu
eins og að gera grein fyrir at-
kvæði sínu. Þvf jeg hirði ekki
um önnur takmörk milli vinsemd-
ar, óvináttu, virðíngar og fyrirlitn-
íngar, sem glöggari sje en þessi.
En þó maður sje þess viss, að
vinur eða kunníngi sje farinn og
reikníngarnir sje því hreinir þeirra
megin, þá cr dálítið eftir samt.
Pað eru óútskafnar þæt' tilfinn-
íngar bja s;alfum manni, sem mað-
ur vill nauðugur missa, en finnur
að kvöl er að eiga eg til þess
verks varði jeg þeim tveim næt-
urstundum sem jeg skrifaði svarið
til Stefnis og brjefið til nafnlausu
höfundanna.
Jeg stýlaði nú svörin eingaungu
til þessara ónefndu rnanna en
reyndi að hafa þau svo um leið
að þeir sem væru ekki búnir að
gera upp reikninginn fyrir fult og
all drægju sig út úr hópnum. Og
þó jeg kannist fúslega við að
nokkrar setníngar sjeu þar öðru
vísi en vera bæri, einmitt sakir
»manna og málefnis« þá sje jeg
ekki betur cn að jeg hafi náð til-
gángi mínum, því bæði brjef þitt
og eins mi rg brjef og ágæt frá
flcstum vinum okkar beggja í
nánd við þig, sem þjer mun vera
kunnugt um, hafa sannfært mig um
það til fullnustu, að þctta frá
y k k a r hendi hefur aungu síður
verið storkun en alvara, og jeg
skammast mín ekkcrt fyrir að jála
að mjer voru þau brjcf eins mikil
gleði eins og mjer var hitt ángur.
En þó þetta mál væri svo al-
varlegt, þá verðurðu þó að fyrir-
gefa, vinur, að mjer lá við að brosa
þegar þú talar um fóstbræðravígin,
og hef jeg þó ekki gert það áður
yfir þeirri sugu heldur en þú. —
Jeg klappa þjer nú fyrir brjefið
þitt samt, þrátt fyrir alt. —
En heyrðu! var nokkrum mauni
sjálfráðara að koma í veg fyrir þau
víg en þjer ? Gat mjer kornið til
hugar að mjer væri ekki óhætt að
fylla þann fiokk í stjórnarskrármál-
inu sem mjer var næstur skapi
án þess að lenda í bróðurvígum
við ykkur Þíngeyinga og Eyfirð-
ínga af þeim sökum? Nei, einmitt
allrasíst ykkur. Af ykkur vænti
jeg helst samviskufrelsis, síst kúg-
unar.
Iíafði jeg sent þjer eða nokkr-
um ykkar eitt skeyti sem gæti
byrjað bróðurvígin ? Jeg veit ekki
af þeim og þú nefnir þau ekki.
Ætlastu til að jeg standi með
píslarvættis eða hátíðasvip þegar
mjer. eru sendar eiturörvar í nafni
allra l’íngeyínga og aungum merkt-
ar? þú vi.ssjr jeg myndi ekki gera
þ.að, og þó jeg hefði ekki gert það
mín vegna, þá hefði jeg aldrei
látið lesendur Bjarka sjá, að jeg
mæti þær cinskis, úr því þær
komu þaðan. í>að hefði Iíka ver-
ið uppgerð.
Þú segir nú um vörn mína að
jeg hafi hrækt inn í skuggann. Jeg
get vel hugsað að ýmsum mönnum
þyki þú hafa laglega snúið orðum
mínum, en finst þjer það sjálfum
heppilega sagt eða rjettlátt?
Lítum á alla aðstöðuna.
Orvarnar eru sendar úr hópnum
á þann hátt að jeg g e t ekki
vitað hver sendi. Það var mjer
ómögulegt. Jeg vil ekki láta sem
ekki hafi á mig komið. Til þess
veit jeg af of mi rgum vinum mín-
um í hópnum. Hefðu skytturnar
merkt örvar sínar svo jeg og aðrir
þektu þær, ja þá gat jeg rnetið
svo sem mennirnir sendu þær fyrir
sig eina, en nú senda þeir þær ein-
mitt á þann hátt að bæði jeg og
aðrir skyldu ætla að þeir skyti
fyrir allan hópinn, vini mína líka,
og úr því einginn þeiria verður
til að gera mjer aðvart eða draga
sig út úr hópnum er sökin aungu
síður hjá þcim en mjcr ef á þá
kemur. Því hafi þeir ekki ætlast
til, að jeg bæri sem guðslamb alt
það sem að mjer var rjett, þá var
eingin vörn möguleg önnur en að
skjóta á allan hópinn.
Þetta gerði jeg líka að nokkru
leiti, og jeg skaut hvorki í myrkur
nje óvissu, því jeg vissi vel hverir
í hópnum stóðu, og þó jeg af sam-
viskusemi eða vana reyndi til að
miða sem næst þeim er mjer
sendu, þá veit jeg, ef satt skal
segja, tæplega hvort mig lángaði
meira til að hitta þá sem skutu en
hina sem á horfðu. •— Mig láng-
aði kann ske mest til að hitta þá
alla.
I stjórnarskrármálinu var spurn-
íngin, frá mjer að sjá, einúngis sú,
hvort við ættum oð taka þessu til-
boði stjórnarinnar, sem fram er
komið eða halda fram öðrum kriif-
um, og þetta gat jeg rætt reiði-
laust við hvern mann bæði ykkur
og aðra, eins og ieg gerði, hcf
gert til þessa dags og mun gera
framvegis. Hefðu brjef ykkar rætt
það spursmál, stóð mjer auðvitað
alveg á sama hvort þau voru nafn-
laus eða með nöfnum. Þar var
málefnið nóg, nafnanna þurfti jcg
ekki.
En þegar þið skjótið þessu
spursmáli tii hliðar, ng spyrjið um
persónulcgt gildi mitt sem mans
eða liðsmans, þá er spursmáfið
aðeins orðið hjarta- eða tilfinnínga
spursmál, aðeins spursmál um það
hverja vini jeg eigi í þessari ver-
öld, og þá skil jeg ekki hvers-
vegna þið vilduð ekki skrifa með
nöfnum svo jeg gæti sjeð þetta
þrautalaust, án þess að þurfa ^ð
fara að gera það að blaðamáli.
Viljir þú kalla þetta að hrækja
í skuggann máttu það gjarnan
fyrir mjer. Jeg svara þá því einu
að þú gafst mjer ekki kost á ann-
ari vörn; og kallir þú það ó-
dreingilegt, þá sje jeg ekki að
þinn hlutur sje betri eða hyggi-
legri í hverjum tilgángi sem þú
heiur valið þjer þann stað.
Og að upptökunum að þessarj
persónulegu hríð »bróðurvíganna«
vona jeg þú sjáir eins vel og jeg
hvar er að leita.
Þú segir að ekki hafi setið á
mjer að vara ykkur við að saurga