Bjarki - 31.10.1900, Side 2

á húsum vorum og híbýlum haldist
mansaldrinum leingur en annars
hefði verið.
Akurcyri 19. Okt. 1900.
Guðm. Hannesson.
Frá Ameriku.
Merkur Vestur-isiendíngur skrif-
ar kunningja sínum hjer á þessa
leið, 31. Ag. síðastl.:
Frjettir eru ekki margar, nema
þær sem biöðin bera hjeðan að
vcstan. Nú er sagt að muni vera
komnir um þúsund Islendíngar vest-
ur uni haf í sumar, og er það að
mínu áliti helst of margt á einu
sumri, einkum nú, af því tímarnir
eru ekki vel góðir hjer, sem aðal-
Iega stafar af Ijelegri uppskeru, sem
orsakast af of miklum þurkum fram-
an af sumrinu, enda hef jeg aldrei
þekt aðra eins þurkatfð í þessi 18
ár, sem jeg hef verið í þessu landi,
og hjer eru æfinlega daufir tímar
f borgum og bæjum ef bændunum
geingur illa. En svo er dálítil bót
í máli, einkum hvað nýkomna
landa snertir, að þeir láta ekki
svo vel af útlitinu og ástandinu
heima, að þeir finni svo áþreifan-
Iega til þess, þó Ameriska velferð-
ar-sólin skíni ekki skýjalaust yfir
höfðum þeirra, fyrst í stað. Við,
sem búnir erum að vera hjer leing-
ur, möglum meira ef ekki geingur
altaf vel. Mennirnir eru eitthvað
svo heimtufrekir að þeir þykjast
eiga það skilið að lifa altaf í al-
sæht. Svona er heimurinn. Allir
Islendíngar dást hjer að tíðinni,
staðviðrunum og hreinviðrunum, og
yfir höfuð hvað landið sje fagurt
og frítt. En þó eru sumir hálf ó-
ánægðir yfir fjallaleysinu í Mani-
toba. En jeg vil heldur blómleg-
ar grundir en grýttar fjallahlíðar,
og svo eru ficiri.
Ekki líkar mjer móttaka sú sem
Garðarsfjelagið hefur feingið hjá
sumum á Seyðisfirði. Íslendíngar
ættu aungvir að amast við ein-
staklíng eða fjelagi, sem settist að
' landinu með bein í hendi, til
t>ess að gera mikið og geta mörg-
uto atvinnu og penínga,- því pen-
þurfum við að hafa, hvar
við erum á hnettinum. Is-
lendfngar ættu heldur að hafa það
etns og Ametikumenn, og þeir eru
í mörgu praktiskir menn. Ef þeir
heyra getið um auðmann eða auð-
fjclag, sem ætlar að koma á fót
einhverri stórri stofnun, á sjó eða
landi, sem Hkleg sje til að gefa
mörgum mönnum atvinnu, þá fara
borgirnar að bjóða ntanninum eða
fjel. að gera citthvað fyrir hann
eða það, t. d. að gefa eítir lóðar-
gjald í svo og svo mörg ár eða
eitthvað annað, ef hann eða fjel.
vilji hafa aðal aðsetur stöð sína
í þessari eða þessari borg. Og
þeir gerðu það ekki ef þeir sæu ekkt
í því hagnað fyrir plássið, vinnan er
peníngar, og peníngarnir auka versl-
unina og svo koil af kolli.
Islendtngar eiu eins og hræddir
við alt sem er stórt, af því þeir
hafa aldrei þekt nema það. smáa;
þeir ættu að fara að hætta því, og
reyna að verða stórir eins og
Garðarsfjel. ef ekki einn og einn
þá margir til samans. Jeg óska að
Seyðisfjörður eigi eftir að fá marga,
marga fa llega krónu í gegnum starf-
semi Garðarsfjelagsins.
Svertingja-þrælkun i
Ameriku.
(Eftir D. E. T o b i a s f
»Nineteenth Century*).
(Frh.)
Dómleysisaftaka* og grimd.
Ðómleysisrjetturinn (»lynch»-
justisen) færir tvenn rök fyrir þess-
ari miskunarlausu meðferð á svert-
íngjunum: að hagur hinna hvftu sje
ekki nægilega tryggður af lögunum
og að lögunum sje slælega fram-
fylgt og f öðru lagi að dómleysis-
aftaka sje mestmegnis viðhöfð sem
hegníng fyrir misbrot gegn hvítu
kvennþjóðinni, sem Arnfcríkumenn
vilja hlífa við jæirri niðurlægfngu, að
þurfa að mæta fyrir rjetti. Þessu
svarar Tobras á þé leið: sje þessu
nú í raun og veru þannig varið, því
er þá ekki lögunum breytt og þeim
beitt eftir þörfum? Þetta er al-
gerlega á valdi hinna hvítu manna,
sem sjálfir eru löggjafar. Það eru
vöflur einar að hvítu kvennþjóðina
vanti vernd, þar sem fá má á svip-
stundu hvíta menn svo hundruðum
skiftir til þess að gánga að svert-
íngjanum og myrða hann án yfir-
heyrslu eða dóms.
Menn tala um að vernda hvítu
konuna og hltfa henni fyrir hvers-
konar lægíngu. Er þá ekki niður-
lægíng í þvf, þegar þúsundir hvítra
kvenna og barna — eftir að hafa
geingið í kirkju á Sunnudagstrorgni
— ferðast með járnbrautum marg-
ar mílur vegar til þess að geta
notið þeirrar ánægju að horfa á
vesalíngs svörtu mannkindína hand-
samaða og bundna og síðan steikta
lifandi á báli > Nei, þetta er nátt-
úrlega eingin smán! Hinar hvttu
»dömur« skemta sjer mæta vel við
að horfa á það hvernig bálkestin-
um er fyrir komið, hvernig farið
er að kveikja í honum og hvernig
syertíngjanum er varpað á báiið.
*) LíflAt án dóms og laga.
Þær horfa með ánægju á loga- J
túngurnar sem eru að sleikja hold-
ið af beinum svertíngjans, og á
hnffinn í hendi böðulsins þegar
hann er að lima sundur fórnina.
Hvíta »daman<, sem sagt er að
eigi tryggíngu sína undir dómleys-
isaftökunni, reynir oft sem vitstola
væri, að ná í vöðva eða kjúku af
líkama svertíngjans, til þess að hafa
það heim með sjer og geyma það til
endurminníngar um atburðinn. Þeg-
ar þær svo koma heim sýna þær
svertíngjunum þennan menjagrip
sinn, til þess að gefa þeim f skyn
hvers þeir megi vænta ef þeir 'dirf-
ist að rjetta út bönd stna í hefnd-
arskyni.
Forvfgisblöð suðurríkjanna fiytja
nákvæmar lýstr.gar af ódæðismeð-
ferð hvítra manna á þrælunum, til
þess að innræta þeim auðmýkt og
undirgefni. Blöð þessi eru lesin af
úngum og gömlum á hinum bestu
heimilum.
Arið sem leið (r8gg) voru yfir
hundrað svertíngjar — þar á meðal
8 konur — liflátnir án dóms og laga,
eftir Iansum ákærum er ýmist voru
byggðar á þjóðftokkaríg, neyðarvörn
af hálfu svertíngja, eiturbyriun,
lausmælgi, morðum, þjófnaði, húsa-
brennum, ránum, móðgunum, hesta-
þjófnaði og raungum vitnisburðum
fyrir rjetti.
Höfundurinn kemst að þeirri nið-
urstöðu, að dómleysisaftökunnr sje
beitt víðar en þar, sem um afbrot
er að ræða.
I norðlægu sambandsríkjunum
njóta svertíngjarnir aftur á móti
mikið betri meðferðar og mann-
rjettinda.
Þýtt. Á. J.
Herra ríststjóri
Skafti Jósefsson.*
Kæri vinur.
Stðan vinur þinn, Olafur Davíðs-
son, hóf gaungu sína á hinni þyrn-
umstráðu pólitísku leið, hefur hann
oftar en einu sinni sýnt mjer þann,
sóma að nefna nafn mitt; en- þótt
svo megi virðast, sem mjer mundi
skylt að kvitta fyrir móttöku á
sendíngum hans, þá hefur það þó
farist fyrir til þessa; hefi jeg haft
ærið annað að starfa, enda eigi
fundist það máli skifta. En þar
eð jeg hef nu næðisstund, vildi jeg
mega biðja þig fyrir ofurlítil skiia-
bóð til hans.
Segðu honum þá fyrst, að aldrei
hafi mjer dottið í bug, að það mið-
aði til stjórnarbótar að færa »vald-
ið« út úr landinu. En valdið,
stjórnskipuiega sjeð, er
*) Grcin þes-si fjckk ekkirúni í Au-stra.
bæði lÖggjöf og stjórn, og'
mætti því vera, að þótt stjórn vor
yrði eftir tillögnm Rángárfundarins
jafnvel minna innlend en nú er
hún, þá væri þó með því feingirs
veruleg stjórnarbót, ef yfirráð
þjóðarinnar yfir löggjöfinni
efldust til muna, því þúnga-
miðja iraldsins verður ætíð'
hjá þínginu, hvervetna þar
sem þíngræði ríkir.
Skilaðu frá mjer í mestu vin-
semd, að það sje æði viðvaníngs-
legt að þuría endilega að gera úr
því hranalega blaðadeilu, þólt hanti
og þeir Vopnfirðingar þættust bera
lægra hlut á Fossvöllum. Rosknir
menn og ráðnir láta sig eigi því-
h'kt henda, þótt þeir lendi í minni
hluta á pólitískum fundum; en að
stökkva upp á nef sjer af því, get-
ur leitt til hins mesta óvinafagn-
aðar, svo sem dæmi er til einmitt
á þessu ári, þar sem- Guðmundar
skáld Friðjónsson, hinn mætasti
maður, hefur af líkum ástæðum,
svo sem kunnugt er orðið, leiðst
til að gánga of nærri þeim tak-
mörkum, er almennar dreingskap-
arreglur setja hverjum góðum og
alsgáðum manni. — Ekki svo að
skilja samt, að mjer þyki það nokkra
p
vitund undarlegt, þótt Olafur áliti
sjer það skylt að »tauta þeim« nöfn-
um, ritstjórum Bjarka. — En jeg
tel honum óskylt að blanda mjer
þar inn í, enda fer hann með als-
endis ósatt mál, er hann nefnir
mig atkvæðasmala sýs’umans, þótt
jeg annarsvegar teldi mjer með
öliu vansalaust að kannast við það,
ef svo hefði verið. Mig furðar eigi
heldur, þótt hann sje sár út af
vonbrygðunum, því hann hefur sjálf-
sagt verið manna sælastur, er hann
reið með allan skarann yfir Smjör-
vatnsheiðí, og fann með rjettu,
hversu stórmannlegt það var að
hafa slíkan liðskost, svo víglegan
og fjölmennan fiokk til fylgis sínu
máli. Og hann hefur glatt sig t
voninni, að eins og hann þannig
gæti ráðið Vopnfirðíngum, þannig
mundi og Vopnfirðíngaflokkurinn
undir forusíu hans ráða allri Norð-
ur-Múlasýslu. Sú von brást og er
þá auðvitað mannlegt og sjálfsagt
að honum sárnaði það. En vel
mátti æíl-ast til þess af honum að
hann bæri harru sinn í hljóði.
Láttu hann svo vrta, að jeg get
ekki talið mjer til gildis að hafa
viðhaft hreystiyrði um stjórnar-
skrármál vort, hvorki í ræðu nje
riti, og mundi hann sjá að jeg
segt þetta satt, ef hann vildi sýna
mjer þá virðíngu að athuga það,
sem jeg hefi opinberiega sagt um
það mál; en jeg ætiast nú raunt'r
ekkt til, að hann fari að eyða tfma
tíl að ransaka það. — En þú vcrð-