Bjarki - 18.07.1902, Blaðsíða 3

B J A R K 1.
fyrirmynd annara þjóða í þessu efni, ef við feingjum
svona fágætu skólafyrirkomulagi framgengt.
Skólatíminn til sveita yrði þannig bara 4 ár -
frá 10 til 14 ára - og mundi þá að öllu leyti ljett-
ari viðfangs, þareð börnin væru þá orðin stálpaðri og
tápmeiri og hefðu þegar aflað sjer hinnar nauðsyn-
legustu námsundirstöðu. - Kennslunni mundi því
geta miðað vel áfram, þó mörg börn væru í einum
skóla, þareð hin fyrstu grundvallaratriði — lestur og
skrift — væru numin, svo kennslan aðallega gæti
farið fram í spurníngum og frásögnum. Sú kennslu-
aðferð er nú almennt brúkuð erlendis til þess að
vekja eftirtekt og athyggli barnanna, glæða skilníng
þeirra og venja þau við að hugsa sjálf og sjálfstætt,
í stað þess að hin gamla kennsluaðferð, sem miskun-
arlaust krafði rauprennandi athugalausan utanbókar-
lestur var sjerlega vel til þess fallinn að veita
börnunum óbeit á öllu námi og vefja huga þeirra
jnní þykkleðrað skilnings- og eftirtektaleysi, er síðan
mundi loða við þau alla æfi.
Eg mun síðar minnast á, hvernig vjer hugsum
okkur skiftingu landsins í skólasvæði, byggíngu skóla-
húsa o. s. frv.
Nú verð eg að láta nema staðar að sinni vegna
tímaleysis. En það mun mjer jafnan kært að víkja
aftur að þessu efni.
Steinsvaðssvifferjan
Ráðgjafinn skrifar landshöfðíngja 12. júní þ. á.
um svifferjuna væntanlegu á Lagarfljót:
,,Út af erindi frá sýslumanninum i Norðurmúla-
feýslu, sem fylgir brjefi yðar, herra landshöfðíngi, 22.
f. m., þar sem hann vegna sýslunefndarinnar í nefndri
sýslu skorar á stjórnina að ferjan komist á á Lagar-
fljóti (á Steinsvaði) svo fjótt sem auðið er, skal yður
ineð skírskotun til fjáraukalagafrumvarps þess fyrir
yfirstandandi fjárhagstímabil, sem lagt verður fyrir al-
þíng í ár afstjórninni, til vitundar gefið, til leiðbein-
íngar og birtíngar fyrir hlutaðeiganda, að ekki eru
tök á því að senda hjeðan verkamenn og iðnaðar-
menn einúngis vegna ferjunnar, og á hinn bóginn
verður að telja það efasamt, að ferjunni verði komið
á, svo að vel sje, með þeim tækjum sem fyrir hendi
eru á staðnum, án aukins tilkostnaðar. Heppilegast
mun að hinir sömu menn, sem hafa gert áætlun um
ferjuútbúnaðinn og útvegað efni þar til, komi ferjunni
á, samkvæint samningi þeim, er þeir hafa gert um það,
og mun hinni umræddu ferju því eigi geta orðið
komið á fyr en um leið og brúin er byggð á Lagar-
fljóti við Egilstaði".
Borzareyri 5. iúlí. Nú fyrir rúmri hálfri annari
viku er farið að bregða til hlýinda og sunnanáttar
eftir alla vetrarkuldana og sauðburðarhretin, og grös
og jurtir eruað teygja sig úr kútnum mót sólu og hlýj-
um regnskúrum; það er mikið að sjá, hvað gróðri
hefur getað farið fram. En í sama stáð stendur með
fiskinn eins og fyr í vor. Hann er svo sem einginn,
hve lengi sem það ætlar að gánga svo. Menn hafa
undanfarið tæplega feingið í soðið handa sjer.
Öðru máli er að gegna með hvalaveiðina: hún
gengur hjer í Stóra stýlnum eða rjettara sagt: hvalur
veiðist hjer ákaflega mikið. Ellevsen á Asknesi er
búinn að fá um 250 hvali, og er það mikill fengur
á ekki leingri tíma, því seint var byrjað í vor á
veiðinni, sökum hafíssins. Það er stórkostlegur út-
búnaður og byggingar þar á Asknesi hjá hvalaveiða-
manninum Ellevsen, og er þó ekki allt búið enn;
það er verið að keppast við að byggja þar Guano-
verksmiðjuhús með miklum og margbrotnum
vjelum. Allur krafturinn til að láta vjelarnar vinna
er leiddur gegnum sterkar járnpípur frá einni aðalgufu-
vjel, sem er í sjerstöku járnhúsi, og er reykháfur þess
gríðarhár. Hvalaveiðamenn þessir, eða formenn, fá
fremur gott orð, og fjöldi fólks hefur þaðan dregið
mikla björg fyrir lítið verð eða gefins. Nú með
strandferðaskipinu Hólar var hvalur sendur mjög
mikill suður á bóginn, svo að flutníngsgjald nam af
honum yfir 200 kr., auk alls þess, er Hjeraðsmenn og
fjarðamenn flytja þaðan á hestum og bátum. Hans
Ellevsen, sem eiginlega er forstöðumaður útgerðar-
innar, og víst stærsti eigandinn, er dreíngur góður
en farinn er hann að verða þreytulegur. Hann er
nú vestur á Önundarfirði, brá sjer þángað um daginn
til að taka á móti konu sinni og börnum.
Fridthor Ellevsen, bróðursonur hans, úngur maður
efnilegur og hvatlegur, er hjer aðalstjórnandi á
meðan, og altaf hægi'i hönd föðurbróður síns, eldra
Ellev'sens.
Til veiða hafa þeir 7 gufubáta og svo tvö stærri
gufuskip: Einar Símers og Barden. Svo hafa víst 3
stór seglskip komið til þeirra í vor, með tómar tunn-
ur undir lýsi.
Búll á Hellisfirði gengur víst vel líka hvalaveiðin.
B. Sveinsson.
Úr Sugandafirði er skrifað: «................
Súgfirðingar stunda sjó mikið og eru sjómenn
góðir. Núfiskasthjervel bæði ífirðinum sjálfum
og skammt fyrir utan. Þilskipaaflinn er góð-
ur úti fyrir, og hjeðan sjest fjöldi skipa, sem
eru að fiskiveiðum, flest fslensk, frá ísafirði.
Súgandafjörður væri ekki óskemtileg sveit,
ef »Spillirinn« væri þar ekki. Spillirinn er
þverhnípt fjall, sem geingur að sjó á milli
Staðardals og Suðureyrar, nál. í miðjum firði.
Verri veg en undir Spillinum er varla hægt
að hugsa sjer fyrir menn og skepnur, og er
hrein furða, að aldrei skuli hafa viljað slys til
á þessum stað, þar sem við og við, og oft
rnikið, einkum í leysíngum, er að hrynja ofan
úr björgunum í veginn, sem er töluvert fjöl-
farinn, með því að verslun er á Suðureyri.
Rjett í þessu frjettist það slys, að klettur
hrapaði ofan á 16 ára gamla stúlku, sem var
að gánga til kinda, og dauðrotaði hana sam-
stundis. Þessi súlka var dóttir Pjeturs bónda
í Botni, sem er innsti bær hjer í firðinum.«
• ©'Qo
EGGJASTUI.DUR mikilll var framinn í Bjarn-
arey nýlega, að líkindum af Færeyingum af
fiskiskútu, sem verið hafði þar á sveimi. Þeir
höfðu gersamlega sópað öll hreiður, er þeir
fundu, á að giska 600 — 700. Varpið er eign
Hofsprestakalls.
Háseti af skipinu Nordlýset fór upp í varp-
hólma við höfnina á Vopnafirði nýlega, tók
þar 40—50 egg og fjekk 50 kr. sekt fyrir.
BRUNI. Á Saurbæ á Stróndum er nýbrunn-
in skemma og bæjardyr, óvátryggt. Skaði
metinn um 1000 kr.
VATNAHL.AUP varð í Landeyjunum í byrjun
fyrra mánaðar, svo til vandræða horfir. 12
jarðir í voða og 4 undir stórskemmdum. Svo
mikill var vatnaelgurinn, að kúm varð ekki
3
hleyft út. Hólsá hafði brotið bakkana og rutt
sjer nýa braut og flóir þannig yfir landið.
Knud Zimsen verkfræðingur hefur skoðað vegs-
ummerkin og segir, að með 6000 kr. kostn-
aði megi stífla þessa framrás, en 2000 kr.
hafði verið varið í ónýtar tilraunir til þessa
áður hann kom til.
PÓSTÁVÍSANIR geta nú blaðakaupendur
um allt land feingið á næstu brjefhirðinga-
stöð við sig, til þess að borga með blöðin og
er það bæði hægra og kostnaðarminna fyrir
þá, en að senda borgunina í peníngum. Þenn-
an hægðarauka ættu þeir að nota sjer.
NÝA FISKIVEIÐAAÐFERÐ er farið að reyna
á Akureyri. Staurar eru reknir niður kippkorn
frá landi og nætur streingdar á þá. Þannig eru
búnar til kvíar og allskonar fiski ætlað að fara
þar inn, en svo er um búið, að hann kemst
ekki út aftur. Reynsla er enn eingin feingin
fyrir því, hvernig þetta muni heppnast.
STÝRIMANNSPRÓF tók í mai 1' vor í Stav-
ángri Ingimundur Einarsson, sonur Einars
fyrrum veitingamanns á Vestdalseyri. Hann
hefur tekið próf sem stýrimaður bæði á segl-
skipum og gufuskipum og feingið mjög góða
1. eink. í báðum. Ingimundur er aðeins 20
ára garnall.
PRÓF. Steingrímur Matthíasson skálds hef-
ur lokið embættisprófi í læknisfræði við há-
skólann í Khöfn með hárri I. eink., 175 stig-
um.
Fyrri hluta lögfræðisprófs hafa þeir tekið
í Khöfn. Fggert Claesen og Jón Sveinbjörns-
son með 1. eink. og Magnús Jónsson með
2. eink.
Fyrri hluta læknaprófs hafa tekið í Rvik:
Þorvaldur Pálsson (öo1/^ st.) og Guðmundur
Pjetursson (352/3 st.).
Heimspekispróf tóku í vor í Rvík: Bene-
I dikt Sveinsson (ágætl.), Þórður Sveinsson (dáv.),
Böðvar Eyjólfsson (vel),
Heimspekispróf í Khöfn tóku í vor 11 ís-
lenskir stúdentar og auk þeirra 1 kvenstúdent
sem áður er getið um hjer í blaðinu.
Við prestaskólann í Rvík tóku í vor em-
bættispróf Þorsteinn Björnsson og Jón Brands-
son, báðir með 2. eink.
Úr latínuskólanum útskrifuðust í vor 20 stú-
dentar; feingu 16 afþeim 1. eink. og er það
óvenjulega gott próf. Einn af stúdentunum
er úr Múlasýslum, Halldór Jónasson, skólastjóra
á Eiðum.
Lögfestingin Einsogmenn muna var
það leingi vel aðalmótbára Ben. heitins Sveins-
sonar og margra fleiri móti Valtýskunni, að
hún Uögfesti ráðgjafa okkar í ríkisráðinu.«
En í frumv. dr. Valtýs hefur aldrei neitt ver-
ið ákveðið um það, fremur en í núgildandi
stjórnarskrá okkar, hvort ráðgjafinn skyldi fiytja
málin í ríkisráðinu, eða ekki. En í hinu nýa
frumvarpi stjórnarinnar, sem afturhaldsflokkur-
inn vill fyrir hvern mun þakka sjer, er skýrt
ákveðið, að ráðgjafi okkar skuli sitja í ríkis-
ráðinu. Nú er hann fyrst, eftirþessu frumv.
»lögfestur« þar, en nú hefur einginn eitt orð á
móti því; allir eru nú ánægðir með það. Svona
breytast tímarnir.
Tryg, líftryggingarfjelagið, sem auglýsíng stend-
ur frá á öðrum stað hjer i blaðinu, er útbreitt fjelag
og býður að ýmsu leyti betri kjör en venjulegt er,
einkum þeitn sein úngir byrja á að tiyggja lif sitt.
21 árs gamall maður, sem kaupir líftrygging í »Tryg",
borgar t. d. á ársfjórðúngi. 40 aura af hverjum 100
kr., í „Skandía" 45 au. Allar nánari upplýsingar fást
hjá umboðsmönnunum.
5 vetra gömul, gott
reiðhross, er til
sölu. Semja má við
Runólf á Ósi.