Bjarki - 18.06.1904, Blaðsíða 3

BJARKI.
3
Bartek SigurYegari.
Eftir
HbNBYK SlBNKlEWICZ.
Þessi saga hófst í 47. tbl. Bjarka síðastl.
ár. En bæði vegna þess, að lángt er nú um
liðið síðan blaðið kom út, svo að eldri kaup-
endur blaðsins munu gjarnan viija að rifjað-
ur sje upp söguþráðurinn, og svo vegna þeirra
manna, sem kaupa kunna blaðið nú, en ekki
hafa verið áskrifendur þass áður, þá skal tek-
ið hjer stutt ágrip af því sem þegar er út
komið af sögunni. Höfundur sögunnar er
höfuðskáld Pólverja og einna frægastur skáld-
sagnahöfundur, sem nú er uppi.
Sagan hefst í Póllandi, þeirn hluta þess
sem Þjóðverjar eiga, og er fyrst skýrt frá
því, er útboð kemur þangað til stríðsins milli
Þjóðverja og Frakka 1871. Meðal þeirra sem
kvaddir voru til vopna er söguhetjan, Bartek,
óbreyttur almúgamaður, ómentaður með öliu
og grannvitur, en stór og sterkur. Hann er
svo fáfróður, að hann veit eingin deili á því,
hvert er tileíni ófriðarins, og ekkert veit
hann um Frakka, sem hann á nú að fara að
toerja á, nema hvað hann hefur heyrt, að þeir
sjeu ógurlegir bardagamenn og hefur hann
því illan beig af þeim. Bartek var giftur og
hjet kona hans Magda. Þau skildu með mikl-
um harmi og tárum. Fjelagi Barteks á leið-
inni heitir Vojtek og er hann litlu fróðari
um alt það er stríðíð snertir en Bartek sjálf-
ur. Meðal annars spyr Bartek fjelaga sinn á
leiðinni, hvaða þjóð þessir Frakkar sjeu. Voj-
tek segir, að það sje nú ekki gott að útlista
það fyrir honum, en það sjeu einskonar Þjóð-
verjar, en þó miklu verri menn. Bartek þyk-
ir kynlegt, að þjóðverjar ætli að fara að
berja á Þjóðverjum, en Vojtek svarar þá:
„Eins og þinn hundur íljúgist ekki oft á við
:minn hund!“
Nú segir fátt af fei'ðum þeirra fyr en
þeir koma til Kölnarborgar. Þar mætir pólski
herflokkurinn járnbrautarlest með frakknesk-
um faungum og er þar með sú fregn, að Þjóð-
verjar hafl sigrað í allstórri örustu. Þeir
Bartek og Vojetek hafa hugsað sjer alla Frakka
sem risavaxna berserki og verða nú hissa á
því, hve aumíngjalegir fángarnir eru. Síðan
lendir pólska hersveitin í orustu við Grave-
lotte. Stórskotin dynja yflr frá Frökkum og
mannfall er orðið mikið í liði Þjóðverja.
Bartek er hræddur mjög. Pólverjar halda að
■einginn þeirra komi þaðan lifandi og fara að
sýngja sálma. En í því eru þeir reknir fram
til atlögu þar sem mest er mannfallið. Þýsku
fyrirliðarnir flnna þá upp á að reyna að
hleypa fjöri í Pólverja með öðrum saung og
látum við nú höfundinn aftur taka við að
segja söguna:
En þýska herstjórnin veit ofboð vel hvaða
lag á að leika fyrir þessa pólsku liðsmenn
þegar þeir eiga að ganga til atlögu. Hærra
en tallbyssudrunurnar, byssuskotasnarkið og
eymdarópin hljómaði lagið, sem alltaf hitar
þeim mest um hjartaræturnar, uppáhalds-
|)jóðlagið:
„Enn er Pólland eigi glataðV)
Og liðsmennirnir hrífast guðdómi. Eld-
ur brennur úr augum þeirra.
Eins og fellibylur æða þeir áfram yfir
mannabúka, hestaskrokkaogbrotnar fallbyssur.
Margir falla, en hinir halda jafnviðstöðulaust
áfram fyrir það,°æpandi og sýngjandi. Þeir eru
nú komnir neðst í vínbrekkuna og hverfa
þar í kjarrið. Af og til glampar að eins á
byssusting upp úr laufinu, en saungurinn
heyrist altaf. Frakkar skjóta ofanað með
enn meiri ákefð. Lúðraþyturínn hljómar neð-
an úr dalverpinu. Skothríð Frakka verður
æ tíðari, örari og snarpari, þángað til allt í
einu ....
Allt í einu þagnaði hún.
Niðri í dalnum kveykir gamli hrottinn
Steinmetz*) **) í postulínspípu sinni og segir með
ánægjuróm:
— Það verður að spila þá upp, þrælana,
en nú eru þeir líka ofan á.
Eftir litla stund sást einn af þrílitu fán-
unum, sem blöktu svo drembilega, hverfa.
— Það verður spauglaust fyrir þeim —
segir Steinmetz.
Á lúðrana er aftur tolásið sama lagið.
Hið annað Posznan-tvífylki heldur af stað til
liðs við hið fyrra.
Inni á milli runnanna er barist með
byssustíngjum af blindri heift.
Saunggyðja! sýngdu nú um hann Bartek
minn svo að óbornar kynslóðir megi þekkja
hans afreksverk. Hræðsla, óþolinmæði og ör-
vilnan höfðu sameinast í eitt í hjarta hans
og voru orðin að heiftarreiði. Þegar hann
heyi'ði þjóðlagið, stæltist hver taug í hans
skrokk sem úr járni væri. Plárið reis á höfði
hans og það var sem gneistar hrykkju af
vörum honum. Hann glejmrdi heiminum og
því, að „einginndeyr oftar en einu sinr,i“, en
þreif byssuna. toáðum höndum og æddi svo á-
fram með hinum. Á leiðinni datt hann sjálf-
sagt einum tíu sinnum, ataði sig allan í
mold, en meiddi sig svo hann fjekk blóðnas-
ir og varð að anda með opnum munninum.
Hann gjörði sig svo stóreygðan sem hann
gat til þess að koma sem fyrst auga á ein-
hvern Frakka inni í kjarrinu. Loks sá hann
þrjá. Þeir stóðu saman hjá einu þialitu
merki. Það voru meira að segja Túrkóar.
En haldið þið að Bartek hafi hræðstþá? Nei,
þó það hefði verið kölski sjálfur, þá hefði
Bartek þrifið í hníflana á honum. Hann
ræðst óðara að þeim. Þeir miða byssustingj-
um sinum á brjóst hans, en áður en þeir
fá svifrúm til að stinga, þrífur hann Bartek
minn um hlaupið á byssu sinni og sveiflar
henni í kring um sig ótt og hart. Við það
brotnuðu höfuðin á tveimur af mótstöðu-
mönnum hans.
En í sömu svipan ftlupu til um 10
manns til að hjálpa merkisberanum. Bartek
rjeðst að hópnum eins og hann var. Þeir
hleyptu á hann allir í einu ur byssum sín-
um. Blossi. Hvellur. En Bartek berst um
inni í reykjarmekkinum og greujar:
*) Þetta lag er bannað að sýngja á friðartíin-
utn í hinum þýska hluta Póllands.
**) Karl Friedrich von Steinmetz (1796 — .1877),
þýskur liershöfðingi, varð landsstjóri í Posoo. (þýska-
Póllandi) 1870).
— Þið hittuð ekki!
Hann sveiflar byssunni aptur, og bráðfeig-
ur er hver sem fyrir höggum hans verður.
Túrkia -nir hopuðu óttaslegnir undan, er þeir
sáu þema trylta berserk, og hvort þeir hafa
sagt eitthvað á arabisku, eða Bartek bara.
misheyrst er óvíst, en nokkuð er það, að
honum heyrðust þeir áreiðanlega tauta fyrir
munni sjer: „Magda! Magda! “
■— Nú, svo það eruð þið sem ætluðuð
að ná í hana Mögdu mína! — öskraði hann,
og æddi inn í miðjan hópinn.
En sem betur fór komu fjelagar bans
honum í þeim svifum til hjálpar. Inni í vín-
viðarkjarrinu varð orustan hin mannskæðasta.
Hestarnir frísuðu og hermennirnir rotuðu hver
annan í vígainóði með byssuskeptunum. Bar-
tek var alveg hamslaus. Kámugur af púður-
reik og útataður í blóði var hann öllu líkari
dýri en mennskum manni, en í höggi feldi
hann mann, og hafði hann hraðan á, braut
byssur og molaði hausa. Þegar hann var
kominn að merkisberanum þreif hann járn-
greipum sínum fyrir kverkar hans svo aug-
un ætluðu að springa út úr höfðinu, andlitið
þrútnaði, það korraði í honum og merkis-
staungin losnaði úr hönaum hans.
— Húrra! — hrópaði Bartek og veifaði
upp fyrir sig.
Það var þetta merki sem Steinmetz hafðt
neðan úr dalnum sjeð bærast og hverfa. En.
hann sá það ekki nema rjett snöggvast, því
í næsta augnabliki molaði Bartek, með sömu
staunginni, höfuð með gullbryddri húfu.
Á meðan komust fjelagar Barteks á.
undan honum.
Bartek Varð þá stundarkoru einsamalL
Þá reif hann fánann af staunginni og tróð
honum í barm sinn, en greip staungina tveim
höndum og flýtti sjer eftir fjelögum sínum.
Efst á hæðinni var nokkuð af stórskota-
liði Frakka. Þangað flýði nú, með óhljóðuna
miklum, hópur af Túrkóum, en Pólverjar
sóttu á eftir, stúngu þá með byssustíngjumt.
og börðu með skeptunum.
Svafarriir, sem voru við faílbyssurnar,
ljetu kúiurnar dynja á báðum.
— Húrra — öskraði Bartek.
Þeir voru komnir fast að íallbyssumi m
og návígiö var byrjað. í því bili kom 2..
Posznantvífylkið þeim til hjálpar. Merkis-
staungin var sem einn heljai-vöndur í höndum
Barteks, því við hvert högg hans kom skarð
í fylkingu Frakka. Svöfum og Tórkóum fer
nú ekki að verða um sel og flýðu allstaðar
undan þar sem Bartek bar að í orustunni.
Skömmu seinna er Bartek kominn á bak
einni fallbyssunni — eins og það væri meria
hans heima í Pognembin. Gg áður eu fje-
lagar hans vissu hót, var hann búinn að
ná annari fallbyssunni til og kominn á bak- á
hana. Þar feldi hann og annan merkisbera
og tók merki hans.
— Lifi Bartek —hrópuðu fjelagar hans.
Hjer var algerður sigur uniíinn. Allar
þeysibyssurnar voru herteknar. Hið flýandi
fótgaungulið hafði hinumegin i brekkunni
rekist á nýa prússneska hersveit. og gefist upp.
Bartek minn rak flóttann og náði á þeirri
ferð þriðja merkinu.
Og það var sjón að sjá hann, þegar