Alþýðublaðið - 18.02.1936, Side 1

D AGSBEÚN ARMENN!
Greiðið atkvæði!
RITSTJÖRI: F. R. VALDEMARSSON
CfTGEFANDI: ALÞYÐUFLOKKURINN
XVII. ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAGINN 18. tebr. 1936.
40. TÖLUBLAÐ
Vinstri flokkarnir
Dagsbrúnarmenn mótmæla upp
sögn 75 manna i atvinnuböta-
vinnunni og krefjast að i vinnu
verði 350 manns.
STJÓHN Dagsbrúnar hélt
fund í gær og samþykti þar
að mótmæla fækkuninni í at-
vinnubótavinnunni, sem gerð
hefir verið undanfarið, enda
hefir atvinna ekki aukist að
neinu leyti hér í bænum.
Eru nú t. d. skráðir atvinpu-
lausir 1125 vierkamenn í Vinnu-
miðlunarskrifstofunni. Hefir þó
vterið fækkað í atvinnubótaviinn-
unni um 75 mainns síðast liðinn
hálfan mánuð.
Stjórn Dagsbrúnar sendi svo
bæjarráði í gær eftirfarandi bréf:
„Þar s-em atvinnuieysið hefir
ekkert minkað frá þvi, sem það
hefir orðið mest í vetur, teliu'
stjórn „Dagsbrúnar" það með
ðllu óverjandi að fækka í at-
vtnnubótavinnunni.
Fyiir því hiefir stjórn og at-
vinnuleysisinefnd félagsins sam-
þykt á sameiginlegum fundi 16.
þ. m. að skora á bæjarstjórnina,
að fjölga þegar í atvinnubóta-
vinnunni upp í sömu tölu og var
í janúarmánuði eða uppp í 350
manns. Áskoruu þessi styðst við
maigítrekaðar óskir félagsfundá
í „Dagsbrún“ um að fækiCa efcki
í vinnumni, meðan önnur atvinna
eykst ekki í bænum.
Háttvirtri bæjarstjórn hlýtur að
vera það ljóst, að afkoma og
ástand þeiirra 1125 verkamannia.
sem nú em skráðir atvinnulaus-
Sr, heldur áfram að versna með
hverjum degi, þrátt fyrir atvinnu-
bótavtanuna, sem haldið er uppi,
en verður fjölda hieimila með öllu
óbærilegt, ef úr henni er dregið.
í nafni V. M. F. „Dagsbrún"
skomm vér því alvarlega á yður,
að afturkalla þegar þá fækkun í
atvinnubótavinnunni, sem þér haf-
ið nú framkvæmt, og síðan fresta
allril fækkun í henni, unz eitthvað
úr rætist um aðra vinnu, og með
þvi firra að nokkru þeim marg-
þættu vandræðum, sem af stöðv-
im eða úrdrætti atvinnubótavinn-
unnar hlýtur að leiða.
Verði1 mál þetta ekki leyst á
þeilm grundvelli, sem yér förum
hér frarn á, fyrir næsta bæjar-
stjórnarfund, óskum vér eftir að
bréf þetta verði tekið til umræðu
og afgrieiðslu á næsta fundi yðar.“
Gnein eftir Guðm. Ó. Guð-
mundsson, formainn Dagsbrúnar
um atvinnuleysismálin kemur hér
í blaðinu á morgun.
690 Dagsbrúnarmenn
hafa greitt atkvæði.
Á sunnudaginn og í gær
greiddu um 200 Dagsbrúnar-
Frh. á 4. síðu.
Fer Litvinoff tii Tofcio?
Sovétstjórnin gerir ýtrustu tilraunir til
að afstýra ófriði í Austur-Asíu.
BINKASKEYTI TIL
ALPÝ ÐU BLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN i pvorgun.
Ip KÁ TOKIO í Japan berast
þær fréttir, að á meðal
alvarlega rætt um þann mögu-
leika, að sovétst jórnin í Moskva
sendi sjálfan utanríkisráðherra
sinn, titvinoff, þangað til þess
að semja um lausn deilumál-
anna í Austur-Asíu.
Utanríkisráðherra japönsku
stjórnarinnar hefir þó lýst því
yfir, að enn sem komið sé, hafi
hann enga opinbera tilkynningu
fengið um slíka fyrirætlun
sovótstjórnarinnar.
STAMPBN
ítalir^styðja yfir-
gang Japana.
BERLÍN, 17. febr. FÚ.
Eitt aðalmálgagn Itala birtir
grein um síðustu skærurnar á
landamærum Manschukuo og
Mongólíu, og telur að þær séu
alls ekki upphaf að ófriði milli
Japana og Rússa. En blaðið
heldur því þó fram, að utan-
ríkisstefna Japana í Austur-
Asíu hljóti með tímanum að
leiða til styrjaldar milli þessara
tveggja stórvelda.
Þá tekur blaðið mjög hart á
því, að Rússar hafi aðstoðað
Mongólíumenn méð þremur
hemaðarflugvélum, og segir, að
þetta sé í raun og veru hið sama
og að segja Japan stríð á hend-
ur.
Slftir pðfastölliiii
stjörnmhlasambaidi
við flitler?
EINKASKEYTl TIL
ALÞÝÐU BLAÐSINS.
KAUPM.HÖFN í morgun.
SIMSKEYTI FRA BERLlN
herma, að sterkur orðróm-
ur gangi þar, þess efnis, að
sendiherra páfastóisins, Mon-
signore Orsenigo muni í mót-
mælaskyni við ofsóknir Hitlers-
stjórnarinnar gegn kaþólsku
kirkjuimi, innan skamms hverfa
á burt frá Berlín.
Monsignore Orsenigo, sem
Frh. á 4. aíðu.
æsilegan signr á Spáni.
Deir fenp hreinan pingmeirihluta
Landið er í byltfngarástandi.
Ihaldsstlórnin hefir neydst til
að opna langelsln og afhenda
verkamðnnnm alpýðuhúsin.
HRAÐSKEYTI TIL ALÞYÐUBLAÐSINS. Kaupmannahöfn á hádegi í dag.
A STANDIÐ eftir kosningarnar á Spáni er þannig,
■*■*■ að ófyrirsjáanlegir atburðir geta gerst þar á
hverju augnabliki. Stjórnin reyndi í fyrstn að leyna
árslitum kosniiiganna og stinga þeim undir stól.
Þessi tilraun hennar hefir þó aigerlega mistekist.
Það er þegar alveg víst, að vinstri flokkarnir hafa
unnið glæsilegan sigur í kosningunum og fengið
hreinan meirihluta í þinginu.
Orðrómur gaus upp um það í gær, að verið væri
að mynda byltiögastjórn og notaði stjórnin það sem
átyllu til að lýsa alt landið í umsátursástand; en um
leið sendi hún út yfirlýsingu þess efnis, að hún myndi
segja af sér undir eins og kyrð væri komin á í land-
inu. Jafnframt gerði forsætisráðherrann, Valladeras,
boð eftir aðalforingjum jafnaðarmanna, Largo Caball-
ero og Alvarez Delayo.
Að þeim fundi loknum iét stjórnin þann boðskap
út ganga, að allir pólitískir fangar yrðu látnir lausir,
pólitískum flóttamönnum erlendis gefnar upp sakir
og leyft að koma aftur heim tii Spánar, og verkalýðs-
félögunum afhent öll alþýðuhúsin, sem stjórnin hafði
tekið af þeim eftir borgarastyrjöldina haustið 1934.
STAMPEN.
Npdar Azaia stjóra?
EINKASKEYTI TIL ALPÝÐUBL.
KAUPM.HÖFN í morgun.
Kosningaúrslitin á Spáni eru
ekki enn fyllilega kunn. Þó er
fullyrt, að vinstri flokkarnir
hafi fengið 240—250 þingsæti,
og þar með hreinan meirihluta
í þinginu.
Um skiftingu þessara þing-
sæta milli vinstri flokkanna er
þegar kunnugt, að jafnaðar-
menn hafa fengið 100 sæti, og
liinn róttæki vinstri flokkur
Manuels Azaua 70. Hin skiftast
á milli kommúnista, syndikaiista
og annara vinstri flokksbrota.
Hinn kaþólski fasistaflokkur
Gii Robies, „Accion Popular“,
fékk um 90 þingsæti, en stór-
bændaflokkurinn, radikaliflokk-
urinn svonefndi og allir aðrir í-
haldsflokkar til samans um 100.
I Katalóníu og Astúríu, þar
sem borgarastyr jöldin var hörð-
ust haustið 1934, hafa fasistar
og íhaldsmenn beðið hinn herfi-
legasta ósigui-.
tjTti um heim er alment geng-
ið út frá því, aö Azana, fyrver-
andi forsætisráðherra vinstri
flokkanna, verði innan skamms
falið að mynda stjórn.
Kosningarnar á sunnudaginn
fóru tiltölulega friðsamlega
fram, og miklu friðsamlegar en
menn höfðu búizt við, eftir því,
sem á undan var farið.
Þó er frá ýmsum héruðum
skýrt frá blóðugum götubar-
dögum á kosningadaginn, og
biðu nokkrir menn bana í þeim,
en margir særðust.
Þátttaka í kosningunum var
mjög mikil. Tóku konur einnig
mikinn þátt í þeim, og er álitið
að mjög margar þeirra hafi kos-
ið kaþólsku fasista- og íhalds-
flokkana, enda þótt augljóst
sé á kosningaúrslitunum, að
ekki hafi verið eins mikil brögð
að því eins og við síðustu kosn-
ingar.
Víst er um það, að kaþólsku
klerkamir og jesúítamir höfðu
sig mjög í frammi í kosninga-
baráttunni og beittu óspart á-
hrifum sínum til þess að fá kon-
urnar til að greiða atkvæði með
afturhaldinu.
STAMPEN.
Fasistaioringjarnir
féllu.
LONDON, 17. febr. FÚ.
Prímo de Rivera, sonur fyr-
verandi einræðisherra á Spáni,
og Gil Robles, leiðtogi kaþólska
fasistaflokksins, féllu báðir í
kosningunum. Landstjórinn í
Kataloníu, sem skipaður var af
stjórninni í Madrid, hefir þegar
látið af embætti sínu, og vinstri
maður ér tekinn við störfum
hans. Ýmsir leiðtogar vinstri
manna, sem sit ja í fangelsi, síð-
an í uppreisninni, í október
1934, hafa náð kosningu, með
glæsilegum meirihluta.
Lögreglan neitar að
ráðastákröfugöngur
Æsingar ern miklar víðs vegar
um landið. Til dæmis gekk flokk-
ur róttækra manna í dag til inn-
anríkismálaráðuneytisiins í Madrid
og söng alþjóðasöng jafnaðar-
manna. Riddaralögregluliði vax þá
boðið að ráðast á mannfjöldainn
og dreifa honum. Fimm lögreglu-
rnenn hlýddu skipuninni, en þá
réðust hinir á þá og kváðust
standa með hinum róttæku gegn
lögreglunni.
Vinstri merun kiefjast lausnar
fyrir alla pólitíska fanga. Flokka-
drættir eru miklir víðs veg'ar í
landinu.
I Madrid hafa sex menn særst í
skærum við lögregltma í dag, og
er sagt nú síðast, að einin þeirra
sé dáinn. Eiinn lögreglumaður
særðíst í Madrid, í viðuieign við
hóp kröfugöngumanina.
I Saraboga hafa verið miklar
Frh. á 4. síðu.
Skemmðarvefk
á eoska herfiotai-
om.
Rafmagnsútbún-
aðurinn eyðilagð1
ur á einu beiti-
skipinu.
Einkaskeyti til Alþýðubl.
KAUPM.HÖFN í morgun.
ENSKA flotastjómin til-
kynnir að nýlega hafi
komið í ljós, að skemmdar-
verk hafi verið unnin um
borð í beitiskipinu „Cumber-
Iand“, sem hefir legið í Chat-
ham við mynni Thames-
fljótsins.
1 tilkynningu flotastjóm-
arinnar stendur ennfremur:
„Það er verið að ránnsaka
þetta mál, en eins og stendur
er ekki álitið rétt að láta
neitt uppi um árangurinn af
rannsókninni."
„Eftir því, sem Daily
Mail segir, hefir rafmagns-
útbúnaður beitiskipsins að
nokkru leyti verið eyðilagð-
ur.
Blaðið bætir því við, að
þegar í desember hafi verið
unnin lík skemmdarverk á
omstuskipinu „Royal Oak“
og kafbátnum „Oberon.“
STAMPEN.
Sófcn Ahessinínmanna hjá
Nakale brotin á bak aft-
nr eftir blóðnga tlánreign
AbessinlimeniE halda iidan í snðnrátt.
LONDON 17. febr. F0.
¥ TALIR telja sigf sam-
kvæmt opinberum til-
kynningum, hafa mmið
sfcórsigra á norðurfíg-
stöðvunum, í látláusum
orustum, sem staðið iiaíi
um Makale síðan 11. febr.
Mussolini hefir nú sent Bado-
glio samfagnaðarskeyti í tilefni
af þessium sigri, og í italíu er
sagt, að tíðindunum sé tekið með
miklum fögnuði. italir telja sig
hafa unnið þenna sigur með sam-
einaðri sprengjuárás stórskotoliðs
og lofthers.
Þá segja þeir, að Abessiiniu-
menn hafi gert vægðarlausa gagn-
sókn á bersvæði, og hafi hún
vierið brotin á bak aftur. itolir
telja sig nú vera að reka le^ffar
hins sigraða hers á flótta suiður
eftir undir stöðugum loftárásum.
Tilgangur ítala með þe ssu
áhlaupi var sá, að íorða Mak aie
úr hættu.
Abiessiníumenn játa„ að þeir h(afi
beðið mikinn ósigur,, ten telja þó
ýkjur itala um hann einungis
hlægilegar, vegna þess, að hem-
aðarleg þýðing hans sé fnemur
lítil.
Ný loftárás á Dessie
Þá tilkynna Abes&iníumenn, aö
Italir hafi látið fhigvélar kastb
riður 50 sprengikúlum í þvi ökyni,
að hitta Rauða-Kross-hjúkrunab-
stöð við Dessie. Enn fremur segja
peir, að Itoir séu að vinna á á
suðurvígs t ö öðvunum.
Loks er frá þvi skýrt í abess-
inskum tilkynningum, að ítalir
hari gert svæsnar Loftárágir á
ýmsar borgir á norðurvígstöðv-
unum. Ein ítölsk flugvél hrap-
aði þar með fimm menn innau-
borðs.
Abessiníumenn við-
urkenna að peir hafi
orðið fyrir miklu
manntjóni.
LONDON, 18/2. (FÚ.)
Engin staðfesting befir fengist
Frh. á 4. síðu.