Alþýðublaðið - 02.10.1936, Blaðsíða 1

I
KAUPENDUR
ALÞÝÐUBLAÐSINS,
stem f lytja
gjöri svo vel og tilkynni bú-
staðaskiftin sem fyrst.
SSmar: 4900 og 4906.
EITSTJOBli F. B. VALÐEMABSSON
ÚTGEFANDI: ALÞVÐUFLOKKUBINN
XVTI. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGINN 2. OKT. 1936.
223. TÖLUBLAÐ.
Togarinn Leiknir frá Patreksfirði
sðkk skyndllega fi nófit á Halanum
Skipshöfnin bjargaðist í togarann Gylfa.
Ostððvandl leki kom að skipinn kl. 11 í gærkvSldi.
TOGARINN „LEIKNIR“ frá
Patreksfirði sökk skyndilega
I nótt kl. 4 á Halamiðum.
Allir mennirnir björguðust í
togarann Gylfa, sem var að
veiðum á sömu slóðum.
Klukkan 10,40 í gærkveldi
heyrði loftskeytastöðin hér að
skipstjórarnir á Patreksíjarðar-
togurunum Leikni og Gylfa, sem
þá voru að karfaveiðum á Hala-
miðum, voru að tala saman.
Sagði skipstjórinn á Leikni, að
óstöðvandi leki væri kominn að
skipinu og bað Gylfa að koma
pegar til hjálpar.
Gylfi kom pegar að Leikni, festi
í hann bönd og ætlaði að reyna
að draga hann til hafnar.
Fóru allir skipverjar af Leikni
um borð í Gylfa, þar sem þsim
þótti sýnt að lekinn væri svo mik-
ill að togarinn myndi sökkva þá
og þegar. ; !
Gylfi dró togarann í rúmar 5
klukknstundir og þyngdi hann æ
meira í sjóinn og sökk alger-
lega kl. 4 í nótt.
Gylfi hélt áfram með miennina
tdl Patreksfjarðar og mun hafa
komið þangað um hád-egi í dag.
Leiknir var eign Ölafs Jóhannes
ekki væri hægt að sjá það, áður
en það fór út.
í Leiknir var síðast skoðaður 18.
janúar í ár. Fór skoðunin fram á
Patreksfirði. Skipinu hafði verið
| haldið í „kl-assa“ og kom ekkert
athugavert frarn við skoðunina.
Togarinn var 16
ára gamall.
Hlutafélagið „Ari fróði" lét
byggja Leilkni í Sielby! í Englandi
árið 1920 og k-om hann hingað
upp sama ár og hét þá Ari.
Var hann í eigu hlutafélagsins
„Ari fróði" til 1928, en þá keypti
hlutafél-agið Kári í Viðey hann
og gerði hann út til 1932. Sama ár
keypti Ólafur Jóhann-esson & Go.
Leiknir var 321 brúttó smálest
að stærð.
Viötal við skip-
stiórann.
Alþýðublaðið átti í dag ki. 1
tal við skipstjórann á Leikni og
skýrði hann svo frá:
„Lekinn kom upp í vélarrúminu
og undir eins -og vart varð við
hann voru dælarnar settar í g;a;ng,
en þær dugðu ekki. Kl. tæpl-ega
12 fóru skipv-erjar í báða bátana'
-og s'iyldu dælurnar eftiir I gangi.
Gylfi setti víra í skipið um kl. 12
og ætlaði með það til önundar-
fjarðar, en þ-egar komið var að
Barðagrunni, sökk skipið á 56
faðm-a dýpi. Skipshöfnin tapaði
öllum faínaði sínum, nema þehn
fötum sem hún var i.“
Radek tek-
inn fastnr?
Fer hann sðmn leíð-
Ina os Sinoviev?
Kalinin, forseti sov-
étþingsins e'nnig
fallinn i ónáð
EINKASKEYTl
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
IMSKEYTI FRÁ MOSKVA
herma, að Karl Radek, híxm
heimsfrægi blaðamaður sovét-
stjómarinnar og ritstjóri stjiórnar-
j blaðsins „Isvestia“ um utanríkis-
mál, hafi verið tekinn fastur.
Sagt er, að hann sé ákærður
um hlutdeild í samsæri því g-sgn
Stalin og sovétstjóminni, sem
þ-eim Sinoviev -og Kamenev var
gefið að sök og notað sem átylla
til þess að taka þá af lífi.
Fullýrt er einnig, að Kalinin,
hinn -aldurhnigni forseti allsherj-
arþing-s sovétlýðveldasambands-
ins sé nú einnig fallinn í ónáð
hjá Stalin, og muni innan skamms
v-erða látinn fjúka, að minnstai
kö'Sti úr -embætti, eins og fjöld-
inn ailur af hinum gömlu sam-
verkamönnum Lenins
OVE
skdpið, og var þá skift um nafn.
Borgarstjórinn reynir að
blekkja verkalýðinn í Rvik,
Um leið oghann réttir með annari
hendinni tekur hann með hinni.
Sonar & Co á Patreksfirði iog
hafði stund-að karfaveiði fyrir
v-erkismiðjuna á Patreksfírð'i í alt
sumar.
Skipis-tjóri á Leikni var G.'sli
Bjámason, en hann var í fríi í
landi og var Þórður Þorsteinsson
með skipið þiennan túr.
Á skipinu voru um 20 manns.
í viðtali, sem Alþýðublaðið átti
í morgun við skrifstofu ólafs
Jóhannessonar & Co. á Patr-eks-
firði, skýrði skrifstofan svo frá,
gið í stórviðrinu um daginn hefði
Leiiinir legið við bryggju á Patr-
eksfirði og að iíkindum h-efði
sliipið þá skemst mikið, þó að
Bæðismaður FraEtka
pakkar isl. þjððiULi.
Jllir Islendinoar hafa
sýataðöeirem sanairoa
einlæah vinir Frakkland^
Herra ritstjðri.
ÞVl MIÐUR er mér eklti unt
að þakka persónulega
hverjum þeirra manna, sem sýnt
hafa samúð sína við sorg þá,
sem Frakkland hefir orðið fyrir.
Mér ber að þakka allri íslenzku
þjóðinni, og því leita ég til yðar
heiðraða blaðs.
Fyrst og fremst vil ég flytja
þakklæti mitt ríkisstjórninni, sem
brá við jafnskjótt og fregnin um
strand „Pourquoi pas?“ varð
kunn og gerði allar þær ráðstaf-
anir, sem í mannlegu valdi stóðu,
til þess að björgun mætti takast.
Allir opinberir starfsmenn og
aðrir einstaklingar, sem égþurfti
að lelta til, létu mér tafarlaust í
té hjálp sína, og mér varð það
Frb. á 4. síðu.
MlsmanarKnii á Iramkvæmdnm
ríkisstjérnar og bœjarstjórnar.
ÞAÐ HEFIR þegar verið
fækkað í bæjarvinrmnni,
og það er óhjákvæmilegt að það
verði fækkað þar enn meira á
næstunni,“ sagði Pétur Halldórs-
son borgarstjóri á bæjarstjómar-
1 fundi í gærkveldi.
SIGURÐUR ÓLAFSSON ráðs-
maður Sjðmannafélagsins vltti
það harðlega, að borgarstjóri
hefði upp á sitt eindæmi, og
án þess að bera það undir bæj-
arráð, rekið 40 fjölskyldufeður
úr atvinnu þeirra núna undir
haustið.
„Þessi framkoma er beinlinis
hlægileg," sagði Sig. Ól. „Fyrst
samþykkir bæjarráð að hefja at-
vinnubætur fyrir 100 manns og
allir héldu að þetta væri gert
til að auka atvinnuna og minka
atvinnuleysið, en svo er 40 fjöl-
skyldufeðrum sagt upp samtímis
og þeir bætast nú auðvitað við
atvinnuleysingjahópinn á Vinnu-
miðlunarskrifstofunni. Hvers
vegna samþykti bæjarráð ekki að
hefja atvinnubótavinna fyrir 60
J menn? Það hefði að því leyti
verið betra, að þá hefði bæjar-
ráð ekki haft atvinnulitla v-erka-
menn og sjómenn að ginningar-
fíflum.
Mér dettur ekki i liug að neita
því, að sumaratvinnan að þessu
sinni hefir verið miklu betri en
flest imdanfarin sumur, en m-enn
verða að taka tvent m-eð í reikn-
ínginn í því sambandi:
1. að vetrarvertíðin færði svo
að segja enga björg,
2. að margir sjómenn héðan,
sem stunduðu síldveiðar á norð-
lenzkum bátum, fengu aðeins
aðra ferðina og sumir báðar.
Þessir menn eru því illa staddir
undir veturinn. Þess ber líka að
gæta, að flestir togararnir eru
nú að fara á flutninga og um
leið verður stórkostleg fækkun
á skipunum. Það eykur og at-
innuleysið.
Það er ilt verk af ráðamönn-
mn Reykjavíkur að hafa þetta
fólk að ginningarfíflum, en það
hefir verið gert að þessu sinni.
Ég verð að segja, að bæjar-
stjórn ferst öðruvisi en nkis-
stjx.r.d.Jii. Sá s.ðærncfnda efmr td
nýrra, áður óþektra atvinnu-
vega, sem þegar hafa fært fjöida
manna mikla björg, en bæjar-
stjórnarmeirihluíinn hjakkar í
sama farinu, athafnalaus og úr-
ræðalaus, og segir nú undir
haustió upp 40 verkamönnum,
meðal annars til þess að geta lát-
ið r.kissjóð greiða einn þriðja af
skylúuiramkvæmdum bæjaisjoðs.
Við Alþýðufiokksmenn krelj-
umst þess, að þeir 40 verkamenn,
sem sagt hefír verið upp, verði
teknir aftur. Og ég vil' fá að vita,
hvað mikið er eftir af atvinnu-
bótafé tii nýjárs."
Borgarstjóri: „Bæði frá bæ og
ríki eru eftir 269200 krónur. Það
samsvarar 3000 vinnuvikum.
’Fækkunin í bæjarvinnunni heldur
áfram."
Jón Axel Péíursson: „Hvað er
mikið óeytt af fé því, sem ætlað
er til nýrra gatna og viðhalds
gatna?"
Borgarstjóri: „Því get ég ekki
svarað að svo stöddu."
Að umræðum loknu feldi íhaid-
ið tillögu Alþýðuflokksins, að
Dýzkaland íær
engar nýlendur
aftar f rá Bretam.
Tlir lí slngat S aniuelRoat e
LONDON, 1. okt. FÚ.
Ársþing brezka íhaldsfiokksins
hóist í Margate f dag, og var
aðalræðumaourinn bir Samuel
Hoare fiotamaiaráðhierra.
Sir Samuel hoare sagði, að
Bretland mundi enki unair nein-
um kringumstæðum ganga að
neinum afvopnunartiliogum, fyr
en hún hefði bsið vigDunaðará-
formum smum. Það hefðr sýnt
sig, að öryggið yrði ekki tryggt
neina með vopnum, og það næg-
um vopnum.
Sir bainuel Hoare sagði einnlg,
að óþarit væri fyrir nokkurn eða
nokkra að gera sér vonir um það,
að Bretar myndu láta af hendi
eitthvað af þeim nýlendum, sem
þeir stjórna nú í umboði Þjóða-
bandalágsins. SUkt kæmi ekki til
mála.
Sameiginiey stjðrn
Alíiðnliokksi&s og
Bændaliokksins
einnig á Finnia&di!
KAUPMANNAHÖFN, 2.-10. FÚ.
Mestar líkur þykja til, að nýja
stjórnin á Finnlanai verði sam-
lágmarkskauptryggingu sina, og | fjölga þegar í atvinnubótavinnu ; steypustjórn Bændafl-okksins >g
af henni urðu flestir að borga um .40 manns, [ jafnaðarmannafiokksins.
Azana er sannfærður
um að spánska stjórnln
mnnl að endlngn sigra.
Spánska plngið lýsti f gœr
traustl á stfiórn Caballeros
LONDON í pnorgun. FB
NITED PRESS hefir átt við-
tal við Azana, forseta
spánska lýðveldisins og spurt
hann um það, hvorf hann teldl
enn von tii þess, að stjórnin sigr-
í viðureigninni við uppreisn-
armenn o. s. frv.
Azana kvaðst þess fullviss, að
borgarastyrjöldin væri um garð
gengin fyrir löngu, ef erlendar
þjóðir hefðu ekki stutt uppreisn-
armenn á ýmsan hátt, látið þá
fá vopn, skotfæri, flugvélar o. fl.
Azana neitaði því með öllu, að
spánska stjómin væri „kommun-
istisk"; allar ásakanir í því efni
væm rakalausar. Hún væri stjórn
hinna róttækari flokka, sem hefði
fengið það hlutverk að verja
frelsi þjóðarinnar.
Azana sagði í lok viðtalsins, að
hann væri sannfærður um, að
stjórnin og þeir, sem henni fylgja
að málum, mundu vinna sigur
að lokum. (United Press.)
Imeignnm i Þjóðbank-
annm i Hadrid forðað
til Cartagena.
LONDON, 1. okt. FÚ.
Uppreisnarmenn telja sér miða
vel áfram í átíina til Madrid,
en stjómin segist eklá einungis
veita þeim viðnám, hetdur hafi
hún tekið aftur smáþorp eitt, er
uppreisnarmienn höfðu náð á sitt
vald. Þá segja þeir, að stjómar-
flugvélar hafi í dag kastaÖ
sprengjum yfir Maqueda og Ovi-
edo og að í bardaganum við Hu-
qfeca hafi uppreisnarmenn tapað
100 mönnum.
Þjóðþingið kom santan i dag
og samþykti traustsyflrlýsingu á
stjórnina og samþykti fjárlögin,
en síðan var þingfundi frestað til
1. desember.
f Madrid heflr verið boðið til
almennrar hervæðingar. Stjórnin
hefir flutt inneignir i þjóðbank-
anum í Madrid til Cartagena.
Uppreisnarmenn hafa Skip sin
enn í dag á Gíbraltarsundi, -og
þeir hafa ennfremur náð járn-
brautinni milli Aígecíras og
Ronda, og standa þannig vel að
vígi með að geta fiutt herlið frá
Marokkio yfir urn suntíið og
nokkuð ál-eáðis inn í landið.
Baskar iðsjAiisiiórn!
LONDON, 2/10. (FO.)
Eitt af því, er spánska þ'uiglð
gerði á fundi sínum í gær, var
að veita Baska-héruðunum á
Norður-Spánl sjálfstæði.
Italska stjórnin ákveOfn f
að lækka gengi lirunnar.
Lögin um gengisiækkunina á
Frakkiándi gunga t giidi í dag.
Einkaskeyti til Alþýöublaösma.
KAUFMANNAHÖFN í morgun.
AÐ er nu taúð aiveg vist, ao
italia muni fara að dæmí
riakkianos, llonanas og Sviss og
iæKKa gengi Lrunnar.
Al moanam, sem standa ítölsku
stjórninni mjog næm, er vtöur-
kent, að ákvoroun um þetta haii
þegar vertö teKm, eitrr se aðems
ad korna sér niður á þvi, hve
míkiö Lraa skuli lækkuð.
i simskeytum frá KomabDig er
tilkynt, að Mussoiini hafí kallað
ráðuneytið á aukafund þ. 5. okt.
og storrað fasistaflokksins þ. 8.
okt.
Á dagskrá fundanna, sem hvar
um ság eiga ekki að standa yfir
nema -einn dag, eru aóeins um-
ræður og ákvarðanir í tiiefni af
breytingunum af fjárhagsásiand-
linu í heiminum.
Það er fullkunnugt, að þ-essir
fimdir eiga að gera út um það,
hve mhdó gengi lirunnar skuii
lækkað, og hvaða raðs-tafanir
skuli gerðar innaniands i sam-
bandi við gengislækkunina.
franska þmgsins ræddu frumvarp
sljarnarnmur um n.ðurskuro
iraaaaaa ‘í -srðasta slnn í nött, cg
samþyktu það og önnur frum-
vörp i sambandl við það mtö
ýmsum breytingum snemma i
morgun.
Lögin gangi í gildl í dag.
Leon Blum er nýkommn til
Geaf. Þaó er tadö víst, aö nann se
kaminn þangaö til þess að heija
umræöur um alpjoðaviðskiftamál
iDg í sambandi vió þau, um hinn
fyrirhugaða Locamo- eða friða]>*
fund miid Frakklands, Englands
og Belgíu, ítaliu og Þýzkal-ands.
He.flar Pýzkaiatð kemt
tii patuoku með at-
pjaflalfloi?
Það er fullyrt, að Þýzkaiand hafi
alt i einu breytt ai’stöðu sinni
tii hins fyrirhugaða fiiðarfundar,
og se nú reiðubúið tjl þess að
taka þátt i honum.
Stýitiur karki Irö js?!
i dag.
Fulltrúadeild og öldungadeildt
En sterkur orðrómur gengur
t um það, aö þýzka sijornín geri
séi v u.'Ar um þ_ð, að g^ta „s -g-
ið“ s-f alþj^^^i.m í staoinn til
stuómngs rikisi-^iKiitu.
O'-E.