Alþýðublaðið - 28.11.1936, Blaðsíða 2

CMfOAftff ACtNN 28. NóV. 1938
ólafur Friðrlksson;
Siávegís pex,
Ég sé á Morgunblaðinu, að
tfeimdallur, (felag ungra Sjálíf- j
stæðismanna) hear ha'idið fjorug- j
an umræðufund, Geíur blaöið j
ræðumanna og þess markverðasia j
er þeir sögðu.
; Gunnar Tbonoddsen a!þm. sagði ;
að hin nýja s:arísskrá Alþýðu,- j
flokiksins, værj eins k'Ommúnistiak
eins og um opinbera samíylkingu
við kommúnista væri að ræöa.
Það er þó ekki svo, að Gunnar
álííi, að Aiþýðuilokkurinn sé að
verða róttækari, heldur þvert á
móti, því eftir þvl sem Mgbl.
skýrir frá, benti hann á „undant-
haid sósíalista í hinni nýju starls-
skrá, og gerði samanburð á benni
og 4 ára áætluninni.“ 1-essu frek-
ar tíl sönnunar, tilfærði Gunnar,
að þjóðnýtingarkröfurnar væru
vægari eflir nýju starisskránni en
áðúr. . Tóku fundannenn ræðu
Gunnars með dynjandi lófalaki,
að því er Mgbl. segir, en ekiki
getur blaðið um að öðrum ræöfj-
mönnunj þama á fundinum hafi
verið fagnað þannig. Skal mig
efcki furða á því, þó Heimdeil-
íngar. yrðu næsta kátir og fögn-
uðu því áð heyra af vörum Gunn-
ars (áreiöanlegs manns), að Al-
þýð'ufiokkurinn væri na að nálg-
agt Sjáiísíæðisflokkinn í skoðun- ;
imi. ■ - j
Næstur tók til máls Bjarni
Benediktsson prófessor. ILefir
Mgbl. ef ir honum, að haan hafi
sagí, aö víö jafnaðarmer-nirnir
höfiim tjandskapast vió SogsvLkj-
unaxmáiið frá byrjun. Morgun-
blaðið er búiö aö segja þetta s /o
oft, : að bLaðritarar þess eru
sennilega famir að trúa því, en
tiaria var ólíklegt, að Bjami
Benediktsson hefði sagt þetta,
enda lét hann bera það til Lala
i Visi samdægurs. Annars væri
fróðiegt við tækifæri að rifja upp
sögu VSogsvirkjunarmálsins, sam
Alþýðuflokkuiinn í bæjarst^óm
barðist fyrir ámm saman, áður
en nokkur Sjálfsíæðismaður vildi
líta við því. Én eins og Mgbl
íór þarna með skáldshap í stað
oröa Bjarna, þykir mér senniiegt,
að það skáldi, þégar það hefir
eftir Bjarna, að hann hafi sagt
að ég hafi „fjandskapast" á bæj-
arstjórnarlundi við hi aveitumálið.
Ég trúi því varla á Bjama, að
hann nefni það þessum orð-
um, þó farið sé réttar með tölur
viðvikjandi máiir.u. Til dæmis að
heha vaínið á Reykjum, sem i
ðndverðu var áætiað 200 tii 250
iítrar á sekúndu, eru nú ef ár all-
ár boranirnar ekid nema sam.ats
11.3 lítrar.
A eftir Bjarna, segir Mgbh, að
til máls hafi tekið ósv.kinn sveita-
maður, „adnn upp og búsettur í
sveit." Virðist svo sem að blað-
inu þyki þetta mjög sjaldgæft.
Maður þessi „benti á, að það
væri fyrir ónóga upplýsir.gas .arf-
semi í svei unum, aó unga fó.kið
fylkíi sér ekki ákveðnar um Sjálf-
stæðisfiokiiinn." Kelði verið fróð-
legt að vita, hvort honum hefði
þótt þessi 8000 eintök af lsafoid,
sem send em út á land ókeypis,
of fá, cða hvort hann hefir gerst
s-vo djarfur að álita að litil upp-
bygging væri að Isafoid, sem þó
fiytur allar heiztu greinarnar úr
Mbrgunblaöinu. Ræðumaður þessi
endaði á því að segja, að a.lir
þeir, sem vildu heiLa sannir is-
iendingar fylgdu Sjálfstæðis-
flokknum að málum. Virðist se:n
að ..nokkuð séu skiftar skoðanir
í téðum fiokki um hvað til þurli,
tíl þess að vera sannur Islend-
ingur, því ég veit um einn góð-
an Sjálfstæðisflokksmann, sem á-
íítur, að enginn geti verið góður
Islendingúr nema hann gangi i
íötum úr Áiafoss-vaómali.
Á eftir sveitamanninum tðk
Thor Tbors alþm. til mlls. Segir
Mgbl. að hann hafi sýnt fram á,
„að þó sósíaiisöar hár vildu láta
líía svo út, þá ættu þeir litiQ
eða ekkert sammerkt'-' við jafn-
aöarmannaflokkana á hinum öðr-
um Norðurlöndum. Þetla ergamia
sagan, að jafr.aðarmenn annora
landá þykja' æfirilega beíri cij
þeir í heimalandinu. Auðvalds-
blöðunum í Svíþjóð þykir Staun-
ing mikið betri og sanngjamari
en Per Albin Hansson. En í dönsk-
um ílialdsblöðum má iðuglega sjá
vitnað í særska jalnaða.-menn, —
hvað þeir séu mikið skárri ere
þeir dönsku, og jafnvel gefið i
skyn þar, að Siauning sé nú eig-
in’ega bclvaður bolsivíki. Tbor
Thors er þvi svo sem ekki að
syngja neiít nýtt lag!
Mgbl. segir ennfremur, að snmi
ræðumaður hafi bent á hir.n „síór-
kostlega ósigur", sem ensikir
jafnaðarmenn haíi beðið við bæj-
arsíjórnarkcsningarnar um cag-
inn. Ég hefði nú haldið, að ekiki
væri hægt að segja, að sá ósigur
væri stórkostlegur, en sleppum
nú þvi. En þetta bendir á, að
Thor Thors muni vera fróðari um
eitthvað anr.að cn ensk stjómmál,
ef hann heldur að bæjarstjóm-
arkosningarnar sýni, að enska
þjóðin sá að 9:róa baki við jafn-
aðarmönmim. Iha’dsmennimir
ensku héldu því fram eftir nast-
síðustu kosningar, að jafnacar-
menn hefðu f-engið fleiri sæti en
þerm bar, af því íhaldsmenn hefðu
verið óviðbúnir, og heflr það að
sumu leyti reynst rétt. Jafnaðar-
menn töpuðu við kosningamar nú
157 sæ'um, en u nu 100 se i Tap-
ið var því frá þvi er áður viar, 57
sæti. Þelta virðist í fljó'.u bragði
töiuvert tap, en þegar athugað
er, að jafnaðarmenn höföu
fyrir kosninguna 3341 bæj-
arstjómarsæti, og að þeir
hafa efíir kosninguna 3584 sæti,
víkur málinu öðruvísi við. Jafn-
aðarmenn hafa ta_ að ferlugasta
og sjötta hiuta, og varla trái ég
að Thor Tbors hefði talið það
mikla breytingu, eða mikinn ó-
sigur, ef flokksmienn hans, sem
hefðu haft 46 fuilirúa, befðu mist
einn þeirra og ekki kom'ð að
re na 45 Jaf ava 'ir.enn | I n la di
höfðu fyrir kosningamar meiri-
í 44 borgum, en mistu meirihluta
i þrem þeirra til íhaldsmanná, j
en bafa jöfn aikvæði við þá (og |
bandamenn þeirra) i tvcim borg-
um, er þeir höfðu áður meirihluía j
í. Jalnaðarme.:n hala ennþámeiri-
.h!u:a í 39 borgum, auk þess, sem
þeir við þessar kosningar unnu j
tneirihluia í einni skozkri borg.
Þann 6. þ. m. fór fram auka- j
kosning tií þings i k'jördæm’nu.
Clay Cross í Englandi. Jalnaðar- ;
menn höfðu haft það kjcrdæmi
áður og haft þar svo mikinn
meirihiuia, — 24 þús. atkvæði
gegn 8 þús. a:kv. íhaldsmanna,
að a’lir vissu fyrirlram, að þa i a
yrði jafnaðarmaður kosinn. En
samt jókst meirihluli jafnaðar-
manna lililshátíar, sem sýnir
greiniiega hvert byrinn ber hjá
enskum kjósendum um þcssar
mundir og hve sanni fjarri eru
orð Thor Thors.
Siðasiir tóku til máls Ivar Guð-
mundsson blaðamaður og Jón N.
Jónasson kennari. Talaði Iv ar um
„pest marxismans," og er þetta
orðbragð þýzkra nazista. Ha a
Sjálfstæðismenn, að því virð s:,
eytt öllum skammaryrbaforða
sínum um jafnaðarmenn, úr því’
þeir þurfa nú að sækja til naz-
isía skammaryrði sín. En með
orðinu „marxisti" e'ga nazistar,
bæði við kommúrdsta og jafr.aðar-
menn. Sagði Ivar, að „pest marx-
ista" leiddi allssiaðar til ómenn-
ingar, manndrápa og freisisskcrð-
inga. Af því ívar er s( aris.naður
Morgunblaðsins og helir nóg
tækifæri til þess að s’.trifa í það
blað, skýrir hann þetta váfaiaust
be.ur síðar. Um Jón Norðmann
Jónason, sem var um daginn að
góðu ge ið fyrir ræktunaríilraun'r,
þó í smáu væri, segir Mgbl. að
hann hafi tekið í sama s'.rcnginn,
En hvaða strengur það hefir verið
er efcki getið. Hvort það er sami
strengur og har.n er vanur að taka
í, eða hvort hann tók i sama
streng og Ivar, og ekki gettir
blaðið heldur hvað hangið hafi í
þessum streng, eða yfirleitt hvern
fjandan sjálfan þeir toguðu i, þeir
Jón og Ivár, ef þeir vom þá táð-
Ir um það.
* •
. *
Áður en .ég slæ botninn í þetta,
rerð ég að minnast ofurdtið á
Einar Olgeirsson. Það er hálf
leiðinlegur siður, sem hann og
Bnrt með
hinn vlðbjáðslsga OLIUÞEF!
Notið að elns
Lyktarlaus. FljátvLkur.
LikkiEtavIannsloía
Tygiva Aiasoaar,
Njálsgötu 9, sírnl 3862,
hefir ávalt tilbúnar likkistui af
ýmsum gerðum.
Verð og allur frágangur h\ærgi
betri.
fiokksmenn hans hafa, að bera
ipenn fyrir orðum, sem þeir hafa
aídrei sagt eða skrifað, og viLr.a,
þvo í þau slðar. I biaði sínu sagði
Einar ný.'ega, að ég hefði sagí að
ungir menn væru beimskari en
þeir sem eldri væm En auðvi að
hefi ég aldrei sagt slíka fjarstæðu,
því að heimska er mcðfædd og
heyrir því hvori i til sérs akloga
æskunni eða ellinni, og sí sem
er beimskur ungur, verður það
eins þegar hann er orðinn gamall.
Það sem ég sagði, var það, aá ég
hefði aldrei heyrt, að ungir menn
væiu almennt vitrari en þeir sem
eldri em. Eða hefir Einar heyrt
pad? Einar er á sapia s að að
vitna í Mgbl. áð það bafi oft sagt
að það myndu vera aða’.lega ungir
menn, sem fyigdu mér. Égmannú
ekki eftir því, enda helirAlþýðu-
flokkurinn frá öndverðu verið
skipaður konum 6g körium á cll-
um aldri. Þar sem Einar þykist
hafa verið lærisveinn m nn, þá
eiu það vörusvik og vona ég að
hann hætti að skreyta sig með
þvi nafni.
Ólafw Frícriksson.
írshátil
Ferkamannafél.
Dagsbrún
verður haídin í Alpýðuhúsinu Iðnó í kvðld laugardag^
inn 28. nóvember og hefst kl, 9 e. h,
Skemtlatíiði:
1. Ræða: Formaður félagsíns,
2. Söngur: Karlakt.r Alþýðu.
3. Upplestur: Alfreð Andrésson.
4. Ræða: Haraidur Guðmundsson
5. Kvikiaynd frá 1. maí 1935 og 1936.
6. Söngur: K. A.
7. Danz, gamlir og nýjir danzar,
Aðgöngumiðar seldir á skrifstofu félagsins og i Iðnó
frá kl. 4 á laugardag.
Suniiudaginn, 29. nóvem-
ber klukkan 4 efiir hádegi.
I. kvjBðaííml I Iioö.
Eilsabelh Gðblidorl
les upp úr
þýzkum kvæðum.
með skýringum.
Aðgöngumiðar á 1 kr. íást
hjá Eymundsen, Katrinu
Viðar, í Hljóðfærahúsinu
og við innganginn.
mnnuunnumm
Geymsia.
Beidhjftl tekln tH geymsiu
á Laugavegi 8, Laugavegi
20 og Vesturgötu 5,
Simar 4661 — 4161.
öruinn.
Geri vlð saumavélar, aiis kon-
Sandholt, Klapparatig 11. Siml
2635.
Fyrat og siðut: FATABÖÐIN
MuniO 1 krénu máltíðiruar.
Heitt & Kalt,
Upp á lií oð dauða.
Leynllögreglusaga eftir „Seamark“.
Dimble hafði komið itrn á skrifstofuna beina leið
frá tilraunastofunni. Það var auðhevrt á samtali þvi,
Þer hann átti við skrifstofumanninn úti fyrir dyrunum.
Hann hafði meira að segja verið nýkominn úr hinni
æfintýralegu för sinni til hótelsins, sem Cartery bjó i,
þegar hann'var að ná í Vantine-demantan|a og Bos-
worth-emeraldana. Dimble hafð iverið að rannsaká
nýju sápuna sína. Það var ekki einasta að hvíti sam-
festingurinn hans væri allur ataður rauðri sápu, heldur
kom hann einnlg með sex sápuspil með sér.
Og hvað svo? Gamli maðurinn hafði sest við skrif-
borð sitt og farið að rannsaka sápuspilin eitt af öðru.
Það var ekki nema eðíiiegt, ef þa.ta hefði að eins
verið venjulegur, viðburðalaus dagur, sem engin áhrif
hefði haft á Dimble. En Dimble var mjög æstur; það
hafði Cartery heyrt á slmasamtali hans við Denton.
Herra Dimble hafði ekki anaað í huga en þeíia glim-
steinamál; það var cuðtieyrt þegar l a.n var aö skamma
Sco.land Yard.
Og þama voru Bosworíhemieraldarnir. Denton vaI; á
leiðinni tíil eþss að sækja þá. -
— Það er eitthvað bogið við þetta, tau áll Ca:-t;ry.
Bara að ég gæti fundið, hvað þaö er. Hvað halði svo
komið fyrir. Hvað hafði gamlíi maðurjnn gert, eftir
að hann lagði heymarlólið á.
Hann hafði iátið sápuspiMn I Cskju og læst þau niðri
ásamt emeröldunum. Alt í einu hrökk Cartery við.
Gátan var alt i einu ráðin.
Þessi sex sápuspil höfðu verrð lokuð n'iðtí ásamt
gimsteinunum, ajfn verðmiklum og Eosworthemerald-
amir voru. Það hlaut að vera eitthvert einkenr.(,legt 'Og
Jeyndardómsfuil samband þarna á mllli. Af einhverjum
ástæðum voru þessi sápuspil metin jafndýrsnæt ogj
Boswiorth-emeraldamir. Cartcry hugsaði máiiö aftnt
lið fyrir lið. Vanáned-emanlarnir vo.u auðvi.aá í þess-
um sex sápuspilum.
Fjarvera Dimble á tilraunastofunni', sú s aðreynd,
að Scodand Yard hefði látið hann fara meö dem-
antana tii verksmiðjunnar, að Denton átti aá fcoma og
sækja þá á ákveðnu.n J.na og að Dimble hafði r.á-
kvæmlega rannsákað þcssi sápuspil uppi vtð birtuna,
lokað þau ciðan ofan i s’.crlni og læst skrinið niðtó,
i hjá emeröldunum, alt benti þetta á, að farið hefðþ
verið með demantana til verksmiðju Dí*mble, aðcins
tii þees að bræða þá inn i eá .una, svo að óhætt væri,'
að flytja þá til Sco.land Yard.
Jæja, hann hafði þá alveg óvarl náð í 'den'an'ana líka
go ná var aðeins að treysta á ráðvendni Lílstjórans.
Éins og uaj demantana var búið, var ekki hægt að
álía, að þecsi böggu'l væri meira en tíu senta vi'rðL
Nafn hafði ver ð skriíað á böggul^i.n, en ekki hús-
númer, aðeins Ebury Sircet, Victoria. BögguÞfnn hit út
eins og þetta væru gaml.r skór komnir úr vþðg.rð.
Jafnvei þó að ökumaðurir.n opnaði bögguJiinn, þá var
þar ekkert annað en sex sápuspil og grxn giérbnot,
sem honum myndi aldrei detta í hug að væru emer-
aldar. Gierbro.in voru svo stór, að honum myndi vafa-
laust detta i hug, að þetta væru gcrflgims /eiir.ar, scm
notaðir væru við leikhús.
Ef þetta væru ósviknir emeraldar, þá myndu þei’?
aldrei vera geymdir í sama bögg'.Z og þesá" sáj a. —
Cariery átti þ.i ekkert á hæt ju. Það voru aliar Ukui)
til þess, að nxs'.a morgun fengi hann bögguiinn aftur
á skrixs'.olu fyrir týnda muni á enhvertí lögr.giu-
stöðinni.
Hann hafðí alveg sérstaka ánægju af því að hugsa um
.. það, að Soodand Yard, sem \ar a iss aúar að laita a9
þessum demöntum, geymdi þá þessa stundina til þesa
að fá honu n þá í fyrremálið. Hann vissi, að ekkii þýddi
að leila eftir bögg-ifium fyr en næsta morgun. Það
varð að koma þeim fyrst til nxsiu lögreglcstöðvar.
Starfsmennirnlr á skrifsíolunní myndu xíðan sk á-
setja böggulinn, skrifa nafn og heiml 'Mang lílstjór-
ans og númerið á Lílnum, og siðan ssnda bcgguliren á
srifstofu fyrir týnda muni; þar myndí böggul jnn verða
geymdur þangáð til hinn rétti eígandi vitjaöi háns.
Cartery skalf dád ið við tilhugsunlna. AÖ visu var
honum alveg sama um Eosworihemeralda a, en bonuín
var ekki sama um Vantine-dieman ana og honum hraus:
hugur við þvi, að þeir skyldu einmitt núria vera að
fara i gegn u.n hendurnar á iaynilögrqgúamönnc(nuorí
frá Sco.land Yard.
46. KAFLI.
EFTIR MIÐNÆTTI.
Turnklukkan i Giaire Hall stó tólf á miðnætti. Það
var koiniðamyrkur úíi. Svört ský s.ifu fyr.r tungiið
og vindurinn næddi um lauffailin tren. MiLi vindfevið'
anna íiiíd grafarþögn.,
'Aldr i húsinu sváfu. Hvergi sáxt ljós í húsúrm n-sma
örlí ii glæta sást út uoi borosjofugloggana gegn um
gluggatjöldjn.
Þao var þar, sem hinn einmanalegi næturvörður lét
fyrir berast. Næturvörðmr.nn vair skógarvcrða, sem ekkl
lét sér a.t fyrir brjósti brenna. Hann vnr \a.ou. aú vera
einsamall, og lét þ J einveruna ekkert á sig iá.
Hann sat i djúpum og siórum armstól meö tví-
hleypta byssu á hrnánum. Hún var hlaðin og hann hafðl
leyfi til þess að skjóta, ef einhver óhoðnn gsstur nálg-
aðist. Og hann var svoleiðis maður, aá bonum catt efcki
í hug að áika við að hleypa af úr báðum hiaupumrav
ef eitthvað bjátað: á.
Hann snéri sxr að gíugganum, en borðið var á tniMl
hans og gluggans. 1 gegn um þennan gíugga Lafði
áöur verið brotist inn, og það var samkvæmt fynr-
skipun Cyrienree, að hann gætti þcssa glugga fremur
en annara.
Dyrnar voru beint að baki hans og bókaskápuriínri
tll vinstri handar. Með þvi að líta við gat I.ann séð
dymar. Hann stóð á fætur, brá byssunni undir ar.n sé|
og fór að ganga u:n gólf. Þunglamalegt fó a ak hans
heyrðist, þegar járnuð s ígvél hans ná:nu við gólfið.
Eina tákn þecs að lifandi verur byggju í hósjnu var
það, að við hlið hússins stóð annar vörður.
Vörðurinn sat þar ínni og lét fara þæg lega um sig,
Rjúkandi tepottur stóð við hlið Rans. Það var ómögu-