Alþýðublaðið - 22.01.1937, Side 1

Dagshrnnar-
skrifstofan op-
in til klnbkan
10 i kvðld.
BHSIJOBI: E. B. KALDEMABSSON
UTGEFANDI: ALÞIÐUFLOKKUBINN
XVIII. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGINN 22. jan, 1937.
16. TÖLUBLAÐ
Oreiðið atkv. i
Dagsbrún í
kvðlð eða i
fyrramálið.
Hlntverk kommúnista
í Daosbrún afhjúpað.
Ihaldsblaðið ,Vísir‘ birti í gær
sama rögburðinn nm laga-
breytingarnar og .Þjóðvilj-
inn‘ hefir flutt i heilan mánnð.
EF nOikkur skyliii hafa verið í
efa um það, hvers erindi
kommúnistar reka í Dagsbrún
með hinum daglega rógburði um
forvígismeinn félagsins og laga-
breyíingarnar, sem þeir berjast
fyrb’, til þepis að tryggja meiri-
hlutavíiljann í félaginu gegn
uppivöðslu kommúnista og í-
haldsimanna á fámennum félags-
fundum, þá ætti íhaldsblaðið
„Víslir" að hafa opnað augu hans
í gær.
Blað'ið flytuT langa róggredn
uin lagabreytingarnar í Dagsbrún
þar sem sagt er með feitu1 fyr-
irsagnarletri að „kosningar til
Dagisbrúnar fari fram eítir naz-
istafyrirmynd," og verið sé að
„tryggja einræði broddanna."
Verkamenn í Dagsbrún! Kann-
ist þið við þetta oxðbragð? Það
eru isömu orðin, sami rógburður-
inn, isem „Þjóðviljinn", blað
kommúnista, hefir flutt um laga-
breytingarnar í ielagi ykkar dag
eftir dag og viku eftir viku siðan
fyrir jól.
Haldið þið að íhaldisblaðið
„Viisir“ beri hagsmuni Dagsbrún-
ar í’yrir brjóisti? Ned, hann vill
að Dagsbrún sé velik, til þess
aö auðvaldið geti drottnað, og
þessvegna styður hann þá menn,
siean vilja upplausn og stjórnleysi
í félaginu. hvítliöa og kommún-
feta.
Verkamenn, sem hafið tekið
saimfylkingarboðskap kommún-
iista! Er það þessi samfylking
Utvarpsnœræð-
nmar fara fram
í kvðld.
Guðlén Maldyinsson
og Asu Otfesen fyvir
nngn fafnaðarmenn.
UMRÆÐUR um stjórnmál
hefjast í kvöSd í útvarpmu
bl. 8,30 milli fulltrúa frá féllögum
ungra manna ojg lýkur annað
kvöld.
Fuiltrúar frá 6 flokkum taka
þátt í umræðunum, og er þó
ekkii kunnuigt um, að ungir
Bændaflokksmenn hafi, neinn sér1-
stakan félagsskap með sér.
1 kvöld tala flokkarnir í þess-
ar;i röð: Kommúnistar, Alþýðu-
flokks'menn, Bændaflokksmenn,
Þjóðemissinnar, Sjálfstæðisflokk-
ur:iinn og Framsóiknarflokkurinn.
Hefir hver flokkur 30 mínútur
og er beitm skift í 20 og 10 mín-
■***' 'ður.
,völd tala fyrir unga jafnað-
a. enn Guðjón B. Baldvinsson
og Ása Ottesen.
miilli „Visis“ og „Þjóðviljans“,:
sem þið hafið giert ykkur vonir
um? Viiljiö þið láta kommúnista
gera ykkur áð verkfærum auð-
Waldsins í samtökum ykkar?
Ef ekki, þá notið þið seinustu
klukkutímaina, sem eft;ir eru af
allsherjaratkvæðagrielðsluinni í
Dagsbrún og greíiðið atkvæði
með 1 agab ney tingunum, sem eiga
að tryggja meirihlutaviija
vetrkamanna í félaigiinu.
Slálð hritig um Dagsbrún gegn
hinum lævísu árásum íhalds-
manna og erindreka þelrra 5 fé-
laginu, kommúnisita.
Hvei’ einasti Dagsbrúnarmaður,
seim eftir er, að kjörborðinu í
kvöld og í fyrraimálið!
Lðgreglnpjðn-
arnir og bæiar-
stjðriin.
Málinu frestað
i gœr.
SKIPAN hinna 20 nýju lög-
regluþjóna kom fyrir bæj-
arstjámarfund í gær. Urðu nokkr-
ar umræður um skipun mann-
arnna og val þeirra, o,g vildi borg-
arstjóiri fresta fuilinaðarákvörðun
bæjarstjóirnar um málið. Taldi
hann rétt að snúa sér aftur til
lögriegluistjóira og spyrjast fyrir
um það, hvort ekki væ,ri hægt
eingöngu að velja Reykvíkinga
í stöðumar, en mieðal þeirra, sem
valdir hefðu verið, væru 5—7
utanbæjarmenn.
Ólafur Friðriksson mótmælti
því, að Reykvíkingar færu í at-
vinnustríð við aðra staði á land-
inu og kvað það alveg nýja
istefno, ef Sjálfstæðisflokkiu'inn
ætlaði að efna til slíks ófriðar
um atvinnumöguleika almenn-
ings.
Var tillaga boigarstjóira sam-
þykt að umræðum loknum.
Ekkí ábjfrgð fyrlr ðrfáa burgeisa
heldnr æfingavelli fyrfr knatt-
spyrnn og barnaleikvelli.
„FJestir eru þessir menn vel efnum
búnir og greiða há útsvör og það er
svo gaman að geta gert'eitthvað fyrir
sagði Pétur Halldórsson horgarstjóri
FÉLAGIÐ Golfklúbbur isiands
hafðj sótt um til bæjarráðs
ábyrgð á 30 þúsiunid króna lánl
til byggingar skýlis eða húss á
lan’di félagsins. Bæjarráð hafði
efnga afsíöða tekið til þessarar
bclðni félagsins en vísaði henni
tjl bæjarstjðrníar. Urða miklar
umræður um þetta mál á bæjar-
s;tjóm(arfundi S gær og allharðar
á köflum.
Borgarstjóri lagði til, að bæjar-
stjórin siamþykti að verða við
þessari ábyrgðarbeiðni. Hann
kvað þó engar tryggingar verða
fyrir ábyrgðimni netma land það,
sem félagið hefir yfir að ráða
og hús það, siem væntanlega yrði
bygt á lanidinu. Hann kvaðst vilja
gera þetta fyrir félagið m. a.
vegna þesis, að í félaginu væru
yfirleitt fjáðir menn, sem greiði
há útsvör, og sé því gaman fyrir
bæjarstjómina að gera eitthvað
fyrir þá. og auk þess væri gott
fyrir Reykjavík að fá upp góðaii'
Golfvöii.
Guðmunídur R. Oddsson taldi
óráð að verða við þessari beiðni,
enida mynidu félagsmennirnir ekki
þurfa á ábyrgðiinini að halda, en
væru að fara fram á hana til að
forða sjálfum sér. Hann sýndi
fram á það, að þeitta er „heldri“-
stétta-íþrótt svo íkölluð, en ekki
almenn ingsiþrótt og hélt því
fram, að það væri skammar nær
fyrir bæjarstjórnina að koma upp
leikvöllum fyrir bömin í bænum,
sem nú verða að hafast við svo
aö segja i hjólförunum á götum
bæjarins og styðja að eflingu
íþróttaiðkania mieðal fjöldans af
æskumönnum hér í bænum. —
Hamn kvað líka töluvert hafa
borið á drykkjuskap og óreglu á
landi félagsins — og kvaðst ekki
greiða atkvæði með neinni á-
byrgð handa þessum féiagsskap,
nema trygigingar væru algerlega
nægiiegar fyrír bæinn.
Jón Axel Pétursson, Stefán
Jóhann og Adalbjörg Sigurðar-
dóttir tóku enn fremur til máls.
Sagði frú Aðalbjörg, að það væri
grátlegt, að heyra farið fram á
slíka ábyrgð og heyra borgar-
stjóra fylgja henni fram, meðan
bókstaflega ekkert væri gert
fyrir börnin í bænum.
1 sambandi við málið bám Al-
þýðufiokksmenn fram eftirfarandi
tillögu:
„Meið tilliti til þes|s, að tilfinn-
anleg vöntun er á leikvöllum fyr-
*ir foörn I bænulni óg að enn frem-
ur vantar æfingarvejll fyrir
íknattspyrnu í Austur- og Vejstur-
bænum, þá samþykkir bæjár-
sttjóm; að fela borgarstjóra að
gera tafarlaust ráðstafan'ir til
þeisp, að úr þessu verðl bætt, og
hcjltir íþröttafélcjgum og aðiljum,
eir faka vildu að siér rekstur æf-
^ ingarvalla og Mkvalla, ábyrgð á
j (Frh. á 4. síðu.)
Skólastjórar
hafa enga helm-
ild til að ótiloka
nemendor
vegna skoQana
þeirra*
Úrskarðnr frá Kenslnmála-
ráðnnejftlnn.
IZ ENSLUMALARADUNEYTID
** hefir í dag sent skólapilt-
um frá Laugarvatni syohljóðandi
bréf seím svar v4ð fyrírspurn, er
þietlr höfðu sent ráðuneytinu:
Se!m svar yið fyrírspurnum yð-
ar í bréfi, dags. 16. þ. m., vill
ráðuneytið tjá yður eftirfarandl:
A. 1) 1 almemmim skólum, svo
seim barnaskólum, héraðsskólum,
gagnfræðaskó!um og ríkisskólum
yfirleitt, er óheimilt að setjla önn-
ur skilyrði fyjrir inntöku cg
skólavist en hin plmennu skilyrðl,
er ná jafnt til allra nemenda,
svo selm um aldur, heilbrigði, sið-
ferði og kunináttu, svo og að
hlíta skólareglum og aga, en rétt-
ur til vistar og inntöku I skólfana
tákmíarkast ekki af skoiðunum
nemenda, hvorki i stjómmálum,
trúmálum eða öðrum efnum.
Ad. 2) Um afturhvarf til skól-
anis; eíftir brottför yðar ber að
sniúa' sér til skólastjómarinnar.
Hjónln frá Eskl-
firði látin lans.
IGÆR woru gæzlufangamir Jón
Erlendsson og Ásthildur Halla
Guðnmndsdóttir látin laus úr
gæzluvarðhaldi því, er þau hafa
setið í undanfarið vegnia rarat-
sóknar hins svomefnda Eslkifjarð-
arrnáls. |
f>að mól hófst á sl. hausti á ’
Eskifirði út úr þvi, að stúlkan :
Haildóra Bjarnadóttir, er verið j
hafði vinnukona hjá þeim hjón-
um Jóni 'Og Ásthildi, hvarf að
nóttu til miðvikudaginn 16.
september. Lik hennar fanst á
Eskifjarðarhöfn hinn 30. sflma
mánaðar.
Ot úr hvarfi þessarar stúlku
og meðferð hennar á heímill
hjónanna var rannsókn hafin m.
a. vegna þess, að við líksikoöun
þótti koma í ljós, að líkið væri
ekki eldra en 4—5 dagia og
dauðaorsök va,rð ekki ráðin. Hef-
ir rannsóknin farið fram fyrst á
Eskifirði og síðan hér í Reykja-
vík.
Um hvarf og dauðia Halldóru
hefir rannsóknin leitt leftirfarandi
í ljós: Strax og Halldóru var
saknað, tilkynti Jón það til sýslu-
manns. Tvö vitni hafa borið það,
að um nóttina hafi þau séð Hall-
dóru iganga eina inn fyrir kaup-
túnið. Eitt vitni hefir horið það,
að Halldóra hafi í haust rætt um
það að fyrirfara sér. Loks hefir
rannsóknarstofa Hásfcólans að
fengnum nýj'um upplýsingulm
talið það sennilegt, að iiðnir hafi
vierið 14 dagar frá dauða þegar
likið fanst og það hafi allan tím-
ann legið í vatni.
Lögreglan óskar ekki að gefa
opinherar upplýsingar um aðra
þætti þessa máls að svio atöddu,
en það hefir nú verið se,nt dóms-
málaráönneytinu til fyrirsagnar.
Norskir sjómenn slgla ekki
til nppreisnaihafna á Spáni
Þeirneita að flytja nokkrar vörur til Francos
LONDON, 21. jam. FO.
MEÐTILVISUN tll sjómanna-
samþyktar frá fundi, sem
haldinn var f Svíþjóö 16. Jan.,
þar se;m staiddtr voru fulltrúar
sijömamia frá öllum Norðurlönd-
um, meltuðu skiþshafnir á tveim-
ur norskum flutningaskipum að
lejslta farm f brezíkum höfnum, af
þelrri ás,tæðu, að farmurinn værl
ætlaður uppretsnarmönnum á
Spánl.
Annað siklpið átti að lesta kol
tll Sevilla. Flrmað, sem kolin
voru frá, hefir nú dregið send-
Inguna til baka, og er því fsklps-
höfn annarsi skipsins laus allra
mála.
Notska sjómannafélags-
sambanðíð stendur é
bak s.ð sjóxennina.
OSLO, 21. jan. (FB.)
Stjórn nerska sjómannafélaga-
sambandsins hefir, með sklrakot-
un til samþyktar á skandinaviska
sjómannafundinum i Gautaborg
16. janúar, tekið þá ákvörðun, að
þeir af meðlimum sambandsfé*
laganna, sem ráðnir hafi verið á
skip, er sigla til hafna é S-p6ni,
er uppreisnarmenn hafa á valdi
sínu, skuli láta afskrá sig, með
tilvisun til 36. gr. sjómannaLag-
anna. Bann þetta nær ekki til
skipa, sem hin löglega spænska
stjórn hefir á vatdi sínu.
Stjórn aorska útgerðarmanna-
félagasambandsins hefir sentajó-
mannasambandinu mótmæli út af
þessari ákvörðun iog heflr lýst
yfir því, að það telji sjómanna-
sambandið hem ábyigð é þvi
fjárhagslega tjóni, sem af því
kunni að leiða.
Ákvörðun sjómaiinaféLagasaan-
bandsins var tekin án þess að
málið væri rætt vlð rikisstjórn-
ina á frrndi. Að því er Koht ut«
anrikismálaráðherna hefír sagt í
vlðtali við blöðín, mtm rlkis-
stjórnln ekki hafa afskifti a£ þess-
ari deilu. (NRP.)
................. í .............
Gagnsókn af hálfu stjónar-
hersins vestan við Halaga?
Nýir bardagar byrjaðir um Estepona.
LONDON í morgum'. Fú.
ALITIÐ er, að stjómþrherinn
muifí hafa geri tilraun tll
þe®s I gær, að njá Estepona úr
hömdum uppreisnarmanna. Það
er nlú unnlð af kappi að því, að
vígbúa Malaga.
Uppreis’narmenn viðuirkenna nú
að loftárás’ hafi verið gerð á
Cetita. Segja þexr, að 36 manns
hafi farist, og hafi flestir þeirra
Þrálðtir bardagar
nmhveifis Madiid.
LONDON, 21. jan. FO.
1 morgun gerðu uppreisnar-
menn enn eina loftáxás, á Madrid,
og kom síðan til oiustu milli
flugvéla uppreasnannanna og
stjórnariTmar uppi yfir borginni.
Stjómin viðurkennir nú, að
hersveitir hennar hafi ekki tekið
Englahæðína á dðgunum, en seg-
'ir, aö þær hafi átt lemgra fram
!iir, að þær hafi sótt lengra fram
m peim var ætlað, og þessvegna
hafi þeim ekki tekist að koma sér
fyrir á Englahæðinni.
1 dag hafa uppreisinarmenn
reynt að hrekja stjórnarliðið úr
stöðuim þeim, sem það hefir kom-
ið sér fyrlr í háskólahveriinu. En
s,ú tilraun hefir reynst árangurs-
laus„
1 Gibraltar hafa í dag heyrst
skotdrunur úr áttinnl frá Mar-
bella, og er álitíð, að Sitjó’mar-
herinn hafi gert gagnárás þar,
ein ekki er gjörla uin það vitað.
Þá er ei’nmg skýrt frá því, aö
'snömma í morgun hafi Gihraltar-
búar órðlð várir við orustu milli
skipa úti í sundi, en um þes
atburði er ekki getið i frétti
frá Spánverjum.
mannihðfn, Stnkkhélai,
Osio ng Helslngfo.s
hiMa ráé .sLn.
Þær vilja eUk! bafa Reyhfa-
vibmihaldið með.
Fréttaritari útviaxpsins i Kkrap-
mánnahöfn skýrir útvarpinU frá
því, að í sumar sé ákveðlð að
halda borgarstjórnaráðstefhu í
Köupmh. Verðiur þessi ráðstefna
önnur í röðinni, hin fyrsta var
haldin í Stiokkhólmi 1933.
Á ráðstiefnu þessari er fyrir*
hugað að taka til meðferðar ýms
málefni, sem varða höfuðborg-
ir Norðurlanda sameiginlega, og
vierða þar auk fulltrúa frá Kaup-
mannah. fulltrúar frá Stokkhólmi,
Oslo og Helsingfors.
Fréttaritari útvarpsins i Kaup-
mannah. befir spurzt fyrir um
það á ráðhúsi borgarinnar, hvort
fulltrúium frá Reykjavfk verði
eklki einnig boðið á þessa ráð-
stefnu. Fyrirspuminni var svamð
á þá leið, að þessi ráðstefna yrði
aðeiins fyrir 4 stærstu bæjarfé-
lögin á Norðurlöndtim, eða með
öðrum orðium Kaupmannahöfn,
Stokkhólm, Osb og Helsingfors.
En það hefir veríð talað um að
bjóða fulltrúum annara borga á
Norðurlöndium sem gestutn á ráð-
stefnuna. 1