Alþýðublaðið - 06.02.1937, Blaðsíða 1

JAFNAÐARMANNAFÉL/IGIÐ
SKEMTUN
I IÐNÓ
I KVÖLD
EIXSTJOBI: BL B. MLBSMARSSON
GXGZX'ANDI: iMMBUFLOKKUBINH
XVIII. ÁRGANGUR
LAUGARDAGINN 6. FEBR. 1937.
31. TÖLUBLAÐ.
Aöalfundur Fiskifélagstm:
Merkllegt erlndi doktors
Þérðar Þorbjarnarsonar.
Á að leyfa útlendingnm að hafa fljót-
andi bræðslustððvar innan landhelgi?
Aðalfundur fiskifélags
ISLANDS vgr n&ttuT I
Kftíupþfliigssalnum I gær kl. 2.
Forsetí félagislns, Kristján
Beirgsson, gal akýrslu uxn störf
télagslne, yfirlit um hin marg»
þðBttu störf peis» og fjárhag.
Vélfræöingur félagslns, Por-
steton Loftsson, gaf skýrslu um
sítftii sltt, »eim er aðallega leiö-
beinlngarstarf í págu einstak-
ltoga. og ríMsstjómarinnar, og
epn fremur yfimmsjón með mót-
orvól an ámskeið um félagslns.
Haran taldi upp öli námslkeið,
*wm félaglð h&fir haldið 6 und-
anfömum 20 órum, og höfðu út-
ifcrifaat I pefm rúmlega 1100 vél-
iftjórar.
Næst flutti Ámi Friðriíksson
fistófræðingur erindi um starf
*ttt og talaðl aÖaUega um rann-
sóknarferðlrnar og margt fleira,
s»m hann hefír starfað að á ár-
inu.
Síðastur flutti dr, Pórður Þor-
bjamarson 'fiskiðnfræðingur at*
hyglisvert erlndí um rannsóknlr
sinar og tllxaunir vlð ýmsar fiski-
t»gundír og dvaldi aðallega vlö
tllraunirnar með að vlnna mjöl
og lýsl úr hákarlí, bræðslu karfa-
Íifrarinnar og vinslu lýsis úr
grút Enn frernur greindi hann
trá og skýrðí með línuritum rann-
sóknir á porskalýsismagninu frá
árl til árs, sem er mjög breyti-
liégt og vlrðist haga sér eftir
reglubundnu kerfi. Hann færði
fram sannanir um pað, að vita-
mlnmagnið í porskalifrinni hefðí
meíra eoi prefaldast frá janúar
til maí í fyrra.
Að afloknu kaffihléi fór fram
kOsnlng á fulltrúum til Fiskipings
og voru kosnir: Magnús Sigurðs-
sion bankastjó'ri, Jón Ólafsson
bankastjóri, Geír Sigurðsson
skípstjóri og Þorsteinn Þorsteins-
«on sklpstjóri.
Svelnbimi Egilsson, hinum frá-
tarandi ritstjóra Ægis, var pakk-
að fyrir vel unnin stðrf í 25 ár
©g sampykt ályktun til fiskipings
um að áætla honum hæfileg eft-
irlaun.
Að pessu loknu hóf Benedikt
Sveinsson umræður um friðun
'Faxaflóa, og dróst dragnótamálið
ton I pær umræður. Stóðu pæ{i
Iesngf.
Sérstaklega voru eftirtektar-
vi&rð ummælí einhvers ötulasta
Agæt kvðldstemtDO
í Iðoi Uvöid.
Jaínaðarmannafélagið heidur í
•kvöld ágæta kvöldskemtun í
I&nó.
Hefir mjög vel verlð vandað til
heinnar: Karlakór alpýðu syngur,
Sigurður Einarsson flytur ræðu,
Talkór F.U.J. flytur „Mátt sam-
takanna". Síðan verður söngur,
Upplestur og dam með ágætri
hljómsveit.
Fyllið Iðnó I fcvöld og skemtlð
ýkkur v&l. Nú «r tækifæri til
og reyndasta útgfcrðarmanns inn-
an Sjálfstæðisflokksins, Jóns 01-
afssonar, siem taldi að pað lægi
nœst landráöum, ef afturhalds-
ðflunum í landinu héldist uppi
með pað framvegis að hefia
dragnótaveiðar vélbátaflotan®
En eins og kunnugt er, hefir
Sjálfstæðisflokkurfnn, að undan*
teknum Jóni Ölafssyní og einum
eða tveimur öðrum pingmönnum
flokksins, barist á móti þassu
mált.
I fundarlokin, pegar rneir «n
helmingur fundarmanna voru
fatmir, stóð óskar Halldórason
upp og talaði um áhugamúl sín
og sins flokks. Vildi hann án
allrar athugunar láta leyfa að
byggja svo margar síMarverk-
smlðjur, sem farið væri fram á.
Enn fremur vildi hann leyfa út-
lenidingum að vera með fljótandi
síMarbræðslustöðvar innan lánd-
helgl — og loks viMi hann láta
leyfa að kaupa inn í landíð göm-
ul skip án pess að pau gengju
undir skoðunl!
Þess má geta, að upphafsmað-
ur að hugmyndinni um að leyfa
útlendingum að hafa fljótandi
bræðslustððvar innan landhelgi
mun vera Jóhann Þ. Jósefsaon.
Ljós heimsins
eftlr H* K. Lax-
ness koin út idag
Í..J IN nýja skáldsagá Halldórs
X Kiljan Laxness „Ljós heims-
ins" kom ú!t í diag hjá bókaverzl-
uninni Heimskringlu.
I gærkveldi las Laxness upp
kafla úr bókinni í útvarpið.
Bókin er 237 síður að stærð og
myndarleg að ytxia frágangi. Hef-
ir áður verið getið nokkuð um
efni hennar hér í blaðinu.
Það pyltja nú orðið góð tiðindi
í Uyert sinn, »em ný bók kemur
fré hendl Helldórs Kiljan.
Dansku krónan
verður ekkí
lækkuð.
IÍALUNDBORG, 5/2. FO.
Á fundi í danska pinginu í
dag, þegar verið var að ræða
um gjaldeyrislög Dana og fram-
kvæmd peirra, flutti verzlunar-
málaráðherrann ræðu og lýsti yf-
ir pví fyrir hönid stjórnarinnar,
að hún áliti verðfellingu danskr-
ar krónu, eins og nú stæðu sakir,
til ills eins fyrir atvínnu og við-
’Skiftalíf landsins.
Ráðherrann lýsti einnig yfir, að
leitað hefði verið álits pjóðbank-
ans um petta mál, og va&rl stjórn
hans á sömu skoðun.
Þrjú hnndrnð lftra á
sekúndu þarf til aO
hlta npp RejrbJavík.
Aðeins 150 litrar hafa fengist
eftir 2-3 ára tilraunir.
Vonir nm að nýl borinn
geli betri árangur.
ILSINN NÝI jarðbor á Reykjmxn
í Mosfellssveit var reynd-
tfr | jgjær í fyrsta sinni, ten hann
kom híngað til landsins í nóvtem-
bermárauði síðastliðnum.
Er pess vænst að pessl bor
vterðl Svo öflugur, að með honum
fáfst nsegiLegt vatn, svo að fram-
kvæmdir á hitavteitumni til bæjar-
ins gieti hafist innan skamms.
Eftir 2—3 ára tilraunir á
Reykjum hefir fengist pað mikið
af heitu vatni, að nægir til að
hita upp tæplega hálfan bæinn.
Er alls búið að bora 17 vatns-
holur, og fást úr peim um 110
lítrar af vatni á sekúndu, en
vatn ofanjarðar, sem einnig er
hægt að nota, er talið um 40 lítr-
ar af vatni á sek. En til að hita
upp allan bæinn, parf um 300
lítra á sek.
Bæjarráð og. blaðamenn fóru.
upp að Reykjum í gær i boði
bæjarstjórnar til að skoða bor-
inn, Er hann mikið mannvirki,
er komið fyrir í 10 metra. háum
tumi og er stjómað af premur
mönnum. Borinn er allmiklu
stærri en sá bor, sem áður hefir
veriö notaður, Verður borhola
Starfsstíílknr héldo
aðalfnd Séknar i
lyrrakvðið.
Félagið fer vaxandi.
AÐALFUNDUR eiarfsstúlkna-
félagisins „Sókn“ var hald-
ixm í fyrra kvöld.
Stjórn félagsins var öll endux-
kosin, og skipa hana:
Aðalheiður S. Hólm fonnaður,
María Guðmundsidóttir ritari,
Marta Gísladóttir gjaldkeri.
Varastjórn var einnig endur-
kosin.
I staiisstúlknaféiaginu „Sókn“
eru, niú tæplega 200 meðlimir,
bg höfðu, 68 nýir félagar bæzt
við á starfsárinu.
Aðalfundurinn sampykti, að fé-
lagið skyldi á komandi starfsári
elnbeita öllu starfi sínu að pví,
að bæta kjör starfsstúlkina, sem
vínna I vistum.
Erlendis eru starfsstúlknafélög-
in geyisifjölmenn og hafa mikil
áhrif til hagsmuna fyrir stéttina.
Ættu istarfsstúlkur hér að fara að
dæmi annara starfsmanna og efla
félag sitt félag sitt með öllum
ráðum, svo að kjör þeirra fáist
bætt og frelsi starfsstúlkna auk-
ist frá pví, sem er.
Dóraur í tollsvikamáli.
Nýlega var kveöinn upp dómur
yfir Guðjóni Jónssyni bryta fyrir
að hafa gefið upp rangt til tolls.
Var pað árið 1935, pegar hann
nak sælgætisverzlunina „Gleyrn
mér iey.“
Var honum gert að greiöa pre-
faldan toll, eðia á 7. púsund krón-
ur og auk pess 800 kr. sekt
og allan málskostnað.
hans um 8 pumlun|gar í þvermál
og getur orðið um 500 rnetrar á
dýpt. Borinn gengur fyrir 28,5
hestafla orku. Á neðri enda bor-
stangarinnar er boi'króna og
kjarnarör, og gengur kjaminn
(grjótið, sem borað er umhverfis)
upp í rörið. Borkrónumar eru
með tvennu móti, önnur er tent
að neðan, en hin er slétt, en
undir brúnir hennar er dælt með
vatni örsmáum stálhögglum, og
með þeim er aðallega borað peg-
ar jarðvegux er harður. Súlurniar,
eða rörin, eru, tekin upp jafnóð-
um og þau fyllast af kjamanum.
Helgi Sigurðsson verkfræðing-
ur, sem útskýrði starf borsins
fyrir blaðamönnum, kvaðst vona
að með pessum mikla bor fengist
góður áramgur, nægilegt vatn til
að hita upp allan bæinn, og
sagði hann tíðindamanni Alþýðu-
blaðsins, að framkvæmdir á hita-
leiðislunni til bæjarins byrjuðu
undir eins og útreikningunum
værl lokið.
Hitaveitan er sameiginlegt á-
hugamál bæjarbúa, þó að deilt
hafi v«rið um pað, hvort heppl-
Frh. é 4. siðu.
iFasfisr norski&r
verslnœarfall'
trúl á Kúba
KAUPMANNAHÖFN, 5/2. (FÚ.)
Samband norskra fiskútflytj-
erada hefir ákveðið, að skipa fast-
an verzlunarfulltrúa á Kúba til
pess að greiða fyrir fisksölu
Norðmanna þangað, og kynna
sér hvaða vörur komið gætu til
greina að Norðmenn keyptu frá
'Kúba í skiftum fyrir fisk.
Arísir upprelsnarmanna ð
MaEaga haSa_ mistekist.
Stjórnarherinn sprengdi upp brýr og
veitti vatni á leið uppreisnarmanna.
Danir senda maí-
væli til Spánar
KAUPMANNAHÖFN, 5/2. (FÚ.)
Danska nefndin, sem staðið
hefir fyrir samsfcotum til bág-
staddra kvenna og borna á Spáni
vegna, borgarastyrjaMarinnar,
s-endir í næstu viku fyrstu mat-
vælaseiMingu sína til Spánar,
fyrir hálfa. milljón króna.
Meiri partur þessarar sending-
ar eir saltfiskur frá Færeyjum.
íkvíkniun.
Um klukkan 12 í gæi'kveldi var
slökkviliðið kvatt inn á Hverfis-
götu 102. Hafði kviknað piajr í feiti
í potti á gassuöuvél. Var búið a,ð
slökkva, þegar slökkviliðið kom á
vettvang, en einn maður brendist
töluvert á hendi.
De Llano vetinr að við-
nrkenna hraklatlr tg-
reisnamanna.
LONDON {xnioiiguu. "(FO.)’
A RASARTILRAUN upprioAsn-
** mianna á Malaga hefír
erÚIð jað engUi. De Hano ber á
móti því á fimtuidiajginn, að nokk-
ujr árásartilraun hefðl verið gerð,
en í gær viðurkendi hapn að
fjórar herdeildir hefðu verið
síendiar af stað í áttina til Mala-
ga? en að peim hefði ekkl oirðið
ágengt, par sem búið hefði ver-
Sið lað sprengja upp brýr ogflæða
Bandjíð, sem lá milli peirra cg
Malaga. Um afdriif flotans segir
hdnn eklci neitt.
Stjórnin telur hersveitum sínum
sigra í Andalúsíu og pá einkan-
liega í Haenhéraði, lOg segja, að
samgönguleiðir uppreisnarmanna
séu í hættu. Segir hún, að sum-
staðar hiafi allir íbúar verið flutt-
Jr í burtiu, og par baldist nú að
eins við flugsveitir uppreisnar-
manna.
Stjórnin á Spáni hefir viður-
kiennt, að líkur séu til að það
hafi verið hennar flugvéliar, sem
köstuðu niður spiiengjunuin í
niánd við brezka heriskipið Oak
á dögunum, og hefir beðið af-
sökunar á atburðinum og lofað
pví, að láta fara fram frekari
rannsókn í málinu.
í pingi Kanada verður innan
skamins lagt fram frumvarp til
laga, er bannar kanadiskum
borguram að gefa sig fram til
herþjónustu á Spáni. Tillaga urn
áð Kanada yrði hlutlausit í öllUm
styrjöldum í framtíðinni, fékk
svo slæmar undirtiektir, að hún
kom ekki til atkvæða.
Þjóðverjar falla hver m
annan pveran við Madfid.
OSLO í gærkveMi. (FÚ.)
Fangar úr iiði uppreisnar-
manna á Spáni, sem hersveitir
sttjórnarínnar hafa tekið nýlega,
fullyrða, að 1. janúar hafi 10
OeirðiríMoskva?
Ódaðfesfar fiéttir nm sötn-
bardaoa i Mosbva í fyrrakvöld
LONDON, 5. febr. FÚ.
Þýzka blaðið „Angriff birtir í
dag pá frétt eftir skeyti frá fréttar
ritara sínum í iMioskvia, aði í gær-
kvöldi hafi orðið alvarlegar skær-
ur á götum borgarinnar milli
stúdienta annarsvegar og her-
manna hinsvegar. Segir hann að
um 50 xxxenn hafi verið drepnir
en 40 hafi særst. Tilefnið hafi ver-
ið hópganga siem stúdentar og
werkamenn fóru til pess að and-
mæla réttarhöldunum, sem. nýlega
eru um garð gengin og dómuim
pieinx, sem upp hafa verið kveðn-
dr. 1 götubai'dögunum segir frétta-
ritarinn að notaðir hafi veriö
smá-skriðdrekar.
Yfirvöldin í Moskva hafa til-
kynnt, að allar fréttir um upp-
reisn gegn Stalin undir foryiostu
Voroschiloffs séu fjarstæða ein
og uppspuni illviljaðra manna.
Radek og Sokolnikov
sendir til Síberíu
BERLIN, 5. febr. FÚ.
Frá Varsjá er símað, að þeir
Radek og Sofeolnikoov, ásamt
hinum 2 mönnum, sem dæmdir
voru til fangelsisvistar á dögun-
um, hafi verið fluttir frá ríkis-
fangelsinu í Moskva til Síberíu.
þúsund Þjóðverjar varið í liði
Francos, en borið einkennisbún-
ing hins útlenda. málaliðs.
Þessir fangar sejgja enn frem-
ur, að Þjóðverjar siéu nú ef til
vill færri, þrátt fyrir pað, sean
við kunni að hafa bæzt, pví að
mannfallið í peirra hóp hafi ver-
ið afarmikið við Madrid síðan.
Þá segja peir, að hersveitir
stjómarinnar hafi alveg sérstafc-
lega leitað lagis við að skjóta
Þjóðverjana og aðra útlenda her-
menn, seni pær skoði innrásarher
á spánskri grund.
Roosevelt kemnr
þinginu á ðvart.
Stórfeldar breytlngar á dóms-
málum Bandaríkjanna,
LONDON í moxgun. (FÚ.)
jpj AÐ koxxi pingheimi á óvart,
er Roiosevelt forsetl lagði
fyrir fulltrúaideiM pixigsins í gær
bo'ðskap um endurskipulagningu
dómsmáEajma I landiiiu. Forsat-
Inn geirlr ýmsar tillögur, sem all-
lár miða í pá átt að hraða með-
ferð mál'a, jáfnt fyriir æðri iag
Lægri dómstólum, einkanlega peg-
ár um er að ræða úrskurð um
pað, hvort ákveðin lög séu (
s!a,mræmi við síjómarskrána.
Slík mál eiga tafarlaust aö
ganga frá undirrétti til hæsíte-
réttar, og sitja piar fyrir öðrurn
málurn. Roosevelt biður uim heim-
iM til pess að auka tölu dónxara
við æðsta-rétt um allt að sex,
og lægri í’étta um tvo, nema pvi
aðeins að allir dómarar við þessa
rétti, sem hafa náð sjötugs aldri
Frh. á 4. sí&u.