Helgarpósturinn - 09.06.1983, Qupperneq 7

7
Kristín Johannesdóttir kvik-
myndagerðarmaður kom heim frá
Frakklandi í vikunni eftir að hafa
sýnt „Á hjara veraldar" í Cannes og
i París. Góðar vonir eru um sölu
myndarinnar erlendis.
— Hvernig var í Cannes?
Þakka þér fyrir, ég var nú bara að
koma heim í nótt og er varla búin að
ná áttum ennþá. Eitt veit ég þó - ég
er, í einu orði sagt, alsæl. Þetta gekk
vonum framar, sérstaklega ef haft
er í huga hvað það er í rauninni
hæpið að fara þangað með eina litla
og fátæka kvikmynd. Cannes er
hrikalegur frumskógur, eiginlega
bisness-hátíð fremur en kvik-
myndahátíð. Veisla fyrir stóru dýrin
með digru sjóðina. En samt, en
samt, þarna eru allir, sem áhuga
hafa á kvikmyndum og maður
kemst í tengsl, getur jafnvel náð
dágóðum samböndum.
Við sýndum myndina tvisvar i
París á leiðinni heim, margir sem
voru í Cannes fóru þangað á eftir
og höfðu þá þann tíma sem ekki
gafst í Cannes til að skoða nýjar
myndir og hitta fólk utan dagskrár.
Fjöldi aðila frá dreifingarfyrirtækj-
um og öðrum tengdum kvikmynd-
um sá myndina og m.a. fulltrúi
mjög stórs dreifingaraðila, sem
vinnur í Frakklandi, Þýskalandi,
Tolli: Framlag Megasar er alveg sjálfstætt, og kemur mínum lög-
um ekkert við.
Þorlákur Kristinsson (Tolli Morthens) og
Megas saman á plötu:
Kristín: Gekk vel í Cannes.
Alsæl!
Belgíu og Sviss. Mér var sagt að
þetta fyrirtæki sé með fimm eða sex
heiðarlegustu og virtustu í bransan-
um og konan sem stýrir því - já það
er kona, ekki er nú að sökum að
spyrja! - varð svona líka yfir sig
hrifin af myndinni. Hún gaf mjög
góðar vonir um sölu í þeim löndum,
sem hún hefur með að gera og ég er
bjartsýn á árangurinn. Ekki síst
vegna þess hvað hún var einlæg í á-
huga sínum á kvikmyndinni, henni
fannst að sem flestir ættu að sjá
hana og það er auðvitað allt annað
þegar sá sem er að selja hefur
svona mikla tilfinningu fyrir mynd-
inni. Ég er alsæl með viðbrögðin og
sem sagt, bjartsýn á að þó nokkuð
komi út úr vinnu þessa dreifingar-
fyrirtækis.
— Það hlýtur að vera þó nokkuð
í húfi fjárhagslega?
Auðvitað blasir ekkert við annað
en svartnættið í þeim efnum og nú
verður að fara að semja um fresti á
greiðslum, það verður ekkert gam-
anmál. Auðvitað er það upp og nið-
ur hvað hefst upp úr krafsinu er-
lendis, það fer nokkuð eftir því
hvernig samninga verður um að
ræða. Þetta dreifingarfyrirtæki
sem ég var að segja þér frá, hefur
hug á að reyna að selja þýska sjón-
varpinu myndina, það myndi
tryggja okkur dágóða upphæð, en
þegar um samninga við sýningar-
sali er að ræða, er ekki alltaf um
neinar fúlgur að ræða. En þegar
maður skuldar nokkrar milljónir,
er allt vel þegið!
— Hafa móttökur íslenskra
kvikmyndahúsgesta verið þér áfall?
— Fjárhagslegt áfall vissulega.
En listrænt, nei.
— Svona í restina, hvað heitir Á
hjara veraldar annars á útlensku?
Rainbow’s End á ensku og Au
Bord du Monde á frönsku. Ms.
The boys
from Chicago
Rausnarleg bókagjöf
Þorlákur Kristinsson — alias
Tolli Morthens — sendir frá sér
fyrstu breiðskífu sína siðar i mán-
uðinum. Magnús Þór — alias
Megas — er honum til trausts og
halds á plötunni með fjögur sjálf-
stæð lög. Og hljómsveitin
IKARUS.
— Það er 21 lag á plötunni; efni
á við tvær stórplötur segir Þorlákur
við Helgarpóstinn. Neytandinn fær
þarna góðan grip, þessi aumingja
neytandi sem enginn nennir lengur
að hirða um. Elstu lögin eru frá
1975 þegar ég var farandverkamað-
ur og söng um stéttabaráttuna.
Önnur hlið plötunnar eru öll í þeim
dúr og þar syng ég einn með kassa-
gítar. Hin hliðin er rafmögnuð og
fjallar meira um mál líðandi stund-
ar, eins konar speglun á viðhorfi
mínu til heimsins. I heild er platan
boðskapur, meining og gagnrýni
framsett af pólitískri sannfæringu
minni. í henni sameinast pólitískt
starf og list. Megas vinur minn
sagði að hún byrjaði úti á landi þar
sem ég þvælist milli verstöðva með
kassagítarinn og færist siðan inn í
borgina þar sem nútímijon (raf-
magnaður) er. Þetta er ekkert svo
vitlaust skilgreining.
— Hvernig komst Megas í spilið?
— Hann er ágætur kunningi
minn, en þegar við vorum að undir-
búa plötuna í Myndlista- og
handíðaskólanum í vetur, — þar er
Megas nemandi líkt og ég — þá var
hann mér hjálplegur og mér fannst
ekkert eðlilegra en að kippa honum
inn á plastið einnig. Hans framlag
er alveg sjálfstætt og kemur í raun-
inni mínum lögum ekkert við.
— Hverjir eru í hljómsveitinni
IKARUS?
— Það er Bergþór Morthens...
— Þriðji bróðirinn í músíkinni?
— Já, þetta vill oft verða svona
hann er gítarleikari í EGO, nú, svo
hann Kormákur sem ég aldrei man
hvers son er, segðu bara hann
Kommi í Q4U og Taugadeildinni.
Leikur á trommur. Og að síðustu
hann Bragi. Ég man aldrei heldur
hvers son hann er; spilaði í Purrki
Pillnikk. Jæja, þetta eru óhemju
skemmtilegir piltar. Við vorum
búnir að æfa i rétt rúma viku þegar
við fórum í stúdíó. Og á þeim tíma
urðu þrír góðir spunar til sem allir
eru á plötunni: Ikarus, Nærfærnar
hendur og The boys from Chicago.
— The boys from Chicago?
— Já, platan heitir það reyndar.
Ég hafði lesið um hagfræðistefn-
una frá Chicago sem hann Hannes
Hólmsteinn og aðrir leiftursóknar-
hreyfingarpostular hafa verið að
boða. Þannig varð titillinn til.
— Hvernig varð þá IKARUS-
nafnið til?
— Það byrjaði með lagi sem heit-
ir „Ungverska vorið“ og fjallar um
viðleitni vinstrimeirihlutans í borg-
arstjórn að flytja inn strætisvagna
frá Austur-Evrópulöndum. Það
tókst það vel að ungt fólk í Reykja-
vík er hætt að segja „púkó“ en segir
nú „íkarus“. En á hæðunum fyrir
sunnan höfuðborgina hafa starfs-
menn Strætisvagna Kópavogs varið
vagnakaupin og beðið okkur að
bera merki Ikarusvagnanna á
hljómleikum.
— Að lokum Tolli...
— Ég heiti Þorlákur Kristinsson
og hef alltaf heitið það, það er bara
pressan sem kallar mig Tolla Mort-
hens. Nú, persónulega er ég ánægð-
ur með útkomuna og platan er
endapunktur trúbadúrferils míns.
— Baráttusöngvarinn búinn að
leggja stéttabaráttuna og gítarinn
á hilluna?
— Nei, nei!! Nú eru hins vegar
skil í lífi mínu. Ég lauk Myndlista-
skólanum í vor og hef ákveðið að
helga mig myndlist í framtíðinni.
Ég var í nýlistadeild en held til
Vestur-Berlínar í haust og legg
stund á olíumálverkið. Öll vinna
krefst einbeitni og nú er myndlistin
númer eitt, tvö og þrjú. En með
þetta að lokum: Segðu að Ási í
Gramminu hafi gefið plötuna út og
Sveinn Blöndal hafi verið dyggur
stuðningsmaður bak við tjöldin.
— Eitthvað meir?
— Nei, þá held ég að allt sé
komið.
— im
Spænska ríkið hefur gefið Há-
skóla íslands hvorki meira né
minna en 800 bækur. í þessari
rausnarlegu gjöf er m.a. að finna
skáldverk eftir fremstu rithöfunda
spænskrar tungu fyrr og síðar, lista-
verkabækur og rit um menningar-
sögu og þjóðlíf Spánar. Bókasafnið
er ekki hvað síst hugsað sem stoð og
stytta spænskudeildar háskólans og
má líta á gjöfina sem viljayfirlýs-
ingu Spánverja um aukin tengsl
þjóðanna.
Menningartengsl Spánar og ís-
lands munu hafa verið í daufari lagi
annars staðar en á ströndum sólar-
landsins. Þó hafa auðvitað nokkrir
íslendingar sótt menntun sína til
Spánar en það var ekki fyrr en árið
1978, sem kennsla í spænskum
fræðum hófst í háskólanum hér.
Lektor i rómönskum málum og
Stúdentaleikhúsið minnist
Jökuls Jakobssonar í Félagsstofn-
uninni um helgina, en Jökull hefði
orðið fimmtugur á þessu ári hefði
hann lifað. Það eru þau Svanhildur
Jóhannesdóttir og Viðar Eggerts-
son, sem tóku saman efni úr verk-
um Jökuls, unnu úr því heilsteypta
dagskrá og leikstýrðu henni.
„Jökull var auðvitað forvígis-
maður í nýju bylgjunni í íslenskri
yfirmaður deildarinnar frá upphafi:
er Þórður Örn Sigurðsson en auk
hans kenna þar Sigrún Eiríksdóttir
og Aitor Yraola, Spánverji sem hér
hefur búið og kennt í tvö ár. Deild-
inni hefur vaxið fiskur um hrygg
smám saman, ekki síst fyrir ötulan
bakstuðning Spánverja sjálfra, sem
nú er enn ítrekaður með bókagjöf-
inni. Einnig munu nú uppi áform
um að hér verði settur sendikenn-
ari svo sem tíðkast í öðrum tung-
máladeildum háskólans. Nemend-
ur við spænskudeildina hafa að
jafnaði verið um 10, „þ.e.a.s. þeir
sem hyggjast ljúka námi með
prófi“, sagði Þórður Örn inntur um
kennsluna. „Það hefur háð okkur
dálítið að spænska er ekki kennd
sem aðalfag, en gert er ráð fyrir því
í uppbyggingu deildarinnar að svo
verði fyrr en síðar. Sá bókakostur,
leikritun, brautryðjandi og heill-
andi höfundur eins og allir vita!‘
segir Viðar. „Hann lést árið 1978
langt fyrir aldur fram en skildi þó
mikið eftir sig. Við höfum skipt
þessari dagskrá í tvo hluta, í þeim
fyrri er nokkurs konar samantekt
úr mörgum verkum byggt á þessu
þema Jökuls um persónuna, sem
einatt er að Ieita og bíða eftir að
draumurinn, sem á að breyta lífinu,
rætist. Eftir hlé verður svo fluttur
sem skólanum er nú færður að gjöf,
á eftir að koma i stórkostlega góðar
þarfir, enda hefur lítið verið til af
spænskum bókum og óhægt um
vik, fjárhagslega, að byggja upp
safn af því tagi sem þörf krefur".
Var á Þórði Erni að heyra að stór-
hugur Spánverjanna væri í stil við
þann hug sem þeir hafa borið til
aukinna tengsla þjóðanna tveggja.
Næsta skref kynni að vera að gera
samning um gagnkvæmt menning-
arsamstarf á milli landanna, svip-
aðan þeim, sem tíðkast milli íslands
og margra annarra landa - slikur
samningur myndi m.a. auðvelda
íslendingum að komast í háskóla
suður þar.
Það var spænski sendiherrann
Aurelio Vallf, sem afhenti Háskóla
íslands bókagjöf þjóðar sinnar.
Sendiherrann hefur aðsetur í Oslo
en ræðismaður Spánar á íslandi er
Ingimundur Sigfusson.
einþáttungurinn Knall, en hann
hefur ekki verið fluttur á sviði fyrr“
7 persónur í leit
aö iífsfyllingu
„Það eru sjö leikarar sem koma
fram í fyrri hlutanum. Persónurnar
eru sóttar m.a. í Domínó, Klukku-
strengi, Feilnótu í 5. sinfóníunni,
Herbergi 213 og fleiri verk; leikrit,
ferðasögur, skáldsögur, og ofnar
saman í kring um þetta megin
þema. Einnig kemur fram höfund-
ur, nei, ekki endilega Jökull sjálf-
ur... rithöfundur, sem labbar á milli
og tengir hina saman.
Einþáttungurinn Knall fjallar
um karl, sem kemur á einhvers
konar stofnun, e.t.v. geðveikrahæli
og sest við að bíða eftir ræðu-
manni, sem aldrei kemur. í staðinn
heyrum við eintal karlsins. Þessi
einþáttungur var birtur í Tímariti
Máls og menningar árið 1965 og var
fluttur í útvarp árið 1972 en hefur
ekki verið settur á svið fyrr!‘ Það er
Viðar sem fer með hlutverk ein-
talandans.
Með í dagskránni er Jóhann
Moravic klarinettuleikari „til að
gefa stemmningu“ eins og leikstjór-
arnir orðuðu það.
Dagskráin ber yfirheitið „Jökull
og við“ og verður flutt laugardag,
sunnudag og mánudag kl. 20.30 í
Sal Félagsstofnunar við
Hringbraut.
Ms
Jökull og viö
Þau halda upp á Jökul: Þröstur Guðbjartsson, Edda V. Guð-
mundsdóttir, Svanhildur Jóhannesdóttir, Iðunn Thors, Davíð A.
Davíðsson, Ingrid Jónsdóttir og Erla Rut Harðardóttir.