Helgarpósturinn - 18.08.1983, Page 18

18
Fimmtudagur 18. ágúst 1983 fr-/on
Einvígi aldarinnar
í sumar voru ellefu ár liðin frá
heimsmeistaraeinvíginu í Reykja-
vík, þegar þeir Spasskí og Fischer
áttust við — einvígi aldarinnar
eins og það var kallað víða um
heim.
Þetta var ein dramatískasta
keppni sem háð hefur verið um
kóngsnafnið í heimi skákarinnar.
Einkum var þó forspilið furðu-
legt. Fyrst ríkti óvissa dögum og
vikum saman um það hvort Fisch-
er kæmi eða kæmi ekki; eftir að
hann var kominn tók við ný óvissa
um það hvort hann myndi tefla
eðaekki. Kvartanir, mótmæli, vít-
ur, afsakanir, öll þessi runa virtist
engan enda ætla að taka. Margt af
gæti orðið. Þar sem ég sit og
skrifa þessar línur blasir við mér á
vegg skákborð úr viði og á mið-
reitina hafa þeir Fischer og
Spasskí ritað nöfn sín eigin hendi.
Sú mynd minnir mig á aðra úr
lokahófi einvigisins — veislu ald-
arinnar — þar sem þeir keppi-
nautar sátu í bróðerni hlið við hlið
niðursokknir í athuganir á litlu
vasatafli meðan veisluglaumurinn
ríkti allt í kring, það var enginn
kuldi milli þeirra þrátt fyrir allt.
Það var áreiðanlega ekki auðvelt
fyrir Spasskí að koma heim eftir
ósigurinn, en hann lét engan bil-
bug á sér finna, sigraði á skák-
þingi Sovétrikjanna árið eftir, er
eftir Guðmund Arnlaugsson
þessu var ómerkilegt og betur
gleymt en geymt, en mér er minn-
isstæður fundurinn þar sem for-
seti FIDE bar fram afsökun sína
og viðurkenndi að hafa brotið
þær réglur sem hann var kjörinn
til að framfylgja og vernda, jafn-
framt því að hann setti fram vítur
á Fischer. Sumum þótti lítið leggj-
ast fyrir forsetann, en mér fannst
Euwe risa hátt við þetta tækifæri.
Hann gerði allt sem i hans valdi
stóð til þess að bjarga einvíginu,
ekki aðeins vegna íslendinga sem
höfðu hætt öllu til mótshaldsins,
heldur einnig vegna skákarinnar
sjálfrar, afrek Fischers undanfar-
ið bentu eindregið til þess að hann
væri sterkasti skákmaður heims,
og við það var ekki unandi til
lengdar að hafa skákkóng og sam-
tímis honum annan mann sem tal-
inn væri ofjarl hans. Það var til-
vinnandi að brjóta nokkrar reglur
til þess að koma í veg fyrir það.
Sama sinnis virðist Spasskí hafa
verið, hann teygði sig eins langt og
hann gat til þess að af einvíginu
nú búsettur í Frakklandi og held-
ur áfram að tefla. Hann kleif tind-
inn, varð heimsmeistari, virtist
ekki kunna sérlega vel við sig í
þeim sessi, en kann sennilega ekki
illa við það að vera áfram einn af
10-15 snjöllustu taflmeisturum
heims.
Margir vonuðu að nú rynni upp
gullöld og gleðitíð þegar Fischer
væri orðinn heimsmeistari, svo ó-
tæpilega sem hann hafði deilt á
fyrirrennara sína. En raunin varð
önnur, því miður. Fischer situr nú
í felum einhversstaðar vestur í
Kalíforníu, fangi eigin hugrenn-
inga, og hefur ekki teflt skák svo
að vitað sé síðan hann vann titil-
inn. „Égtefli skák, annað kann ég
ekki. Heimur minn er skákborðið
með sínum hvítu og svörtu reit-
um“ var einhvern tíma eftir hon-
um haft. Þetta er sjálfsagt jafn
satt nú og þegar hann sagði það.
En með hverju ári sem líður verð-
ur vonin um að honum takist að
brjótast út úr hugarfangelsi sínu
veikari.
Eigum við ekki að Ijúka þessu
spjalli með því að rifja upp eina af
frægustu skákum Fischers, þá
sem fyrst vakti verulega athygli á
honum og einhverjir kölluðu
„skák aldarinnar". Hann var ekki
nema þrettán ára þegar hann
tefldi hana.
Donald Byrne -
Grunfeldsvörn
1. Rf3-Rf6
2. c4-g6
3. Rc3-Bg7
4. d4-0-0
5. Bf4-d5
6. Db3-dxc4
Robert Fischer
7. Dxc4-c6
8. e4-Rbd7
9. Hdl-Rb6
10. Dc5-Bg4
11. Bg5
Biskupinn miðar úr launsátri á e7,
ef til vill dreymir hvít um eitthvað
í áttina við 12. d5-cxd5 13. e5 og
síðan Bxe7. En þessi leikur gefur
svarti færi á leikfléttu sem ber
vitni um óvenjulegt hugarflug.
11. ..,Ra4I!
Nú svarar svartur 12. Rxa4 með
Rxe4 og vinnur manninn aftur
með betra tafli hvernig sem hvítur
fer að (13. Dxe7-Dxe7 14. Bxe7-
He8 15. Ba3-Rg3+ og Rxhl eða
15. Bh4-Rc3+ og Rxa4. Svartur
getur raunar einnig Ieikið 13.
-Da5+ með sókn.)
12. Da3-Rxc3
13. bxc3-Rxe4!
14. Bxe7-Db6!
Nú á hvítur úr vöndu að ráða.
Hann getur unnið skiptamun, en
svartur nær þá yfirburða tafli: 15.
Bxf8-Bxf8 16. Db3-Rxc3! 17.
Dxb6-axb6 18. Hcl-Bb4. Byrne
reynir því að Ijúka hervæðing-
unni, en er orðinn of seinn.
15. Bc4-Rxc3!
Ofur einfalt, kæri Watson: Dxc3,
He8 og vinnur manninn aftur.
16. Bc5
Nú skal maðurinn þó unninn:
Dc7 17. Dxc3. En Byrne er ekki
einn um að hugsa:
16. ..,He8 +
17. Kfl-Be6!!!
Hugarflugi drengsins virðast eng-
in takmörk sett. Ef nú 18. Bxe6,
þá Db5+ 19. Kgl-Re2+ 20. Kfl-
Rg3+ + 21. Kgl-Dfl+ 22. Hxfl-
Re2 mát!
18. Bxb6-Bxc4 + 22. Kfl-Rc3 +
19. Kgl-Re2+ 23. Kgl-axb6
20. Kfl-Rxd4+ 24. Db4-Ha4!
21. Kgl-Re2+ 25. Dxb6-Rxdl
abcdefgh
Svartur hefur unnið aftur með
vöxtum það sem hann fórnaði.
Nú er aðeins eftir að innbyrða
vinninginn og það gerir hann ör-
ugglega.
26. h3-Hxa2 34. Re5-Kg7
27. Kh2-Rxf2 35. Kgl-Bc5 +
28. Hel-Hxel 36. Kfl-Rg3 +
29. Dd8 + -Bf8 37. Kel-Bb4 +
30. Rxel-Bd5 38. Kdl-Bb3 +
31. Rf3-Re4 39. Kcl-Re2 +
32. Db8-b5 40. Kbl-Rc3 +
33. h4-h5 41. Kcl-Hc2 mát.
Sá sem stýrði hvíta Iiðinu var
Donald Byrne, yngri bróðir Rob-
erts Byrne. Donald þótti ekki síð-
ur skákmannsefni en bróðir hans,
en hann var heilsuveill og tefldi
minna á skákmótum erlendis.
Donald lést árið 1976 aðeins 46
ára að aldri.
Lausn á síðustu krossgátu
'0 ■ 6 13 ■ S • R 5 • 5
s j 'o N V fí R P S P 'O S r u R .
S /< fí z. fí • K fí R fí R G u 5 fí 5 T
r fí K fí 5 ~r 5 £ r fí N • m u N N fí
£ F r T R fí u 5 r S . /< fí F fí L V / t?
N £ Q L u R fí Ð R fí 5 /< fí P fí • /< fí Ð L
5 fí O R 0 /< N N) 'fí fí u s U F fí N G fí
• F F '£ T r / R /V fí R ■ L £ R /< / 1) ö R
5 £ * r '/ fí 'O fí L fí N 7> / • o S fí r r
5 P / l. u m ■ u R R fí • £ / 6 U R ■ L fí u 6
• fí r R r fí fí N • T R Ö Ð fí T fí L L 6 'fí
5 /< U r - N 7? N fí r R fí T R fí N 1 • F fí r
- £ R R R r r - 5 y n N N 1 • R fí N N /S R fí
K R O 5 S Gr A' T A
y
FRVÐ myh/T 2* lTKUR' TvENND 7 BjnPa FÁ- r/TKUR 613Ðl)q SfíLfífl JSt 3“ 'JY/fí'BK B/EJfí ‘STERJ ÞVfíÐun ~2u 'OL/jU HftR SKÉR /Ú/V FoKSF- HftPPfí
Vpr/PUf? GLJfí LfíUflT
Gry UJ U Cufi \ / A ruáL- 5fífNfí
\ V 1 j y \ / w j- />

— flUTT RuNKfí élRÐU/6 skel HftLL)
ÉjA LETJ
PlRHTfí TuSKU SÉRKL. 5uuÐ/B >
i FYPlfí /(omuiflé
SféTr bv/SSf)
URG M 5T/LL1X upp AOftT Rúfí þy/váv
ÖHUáU RflKlíl
I1EIL8R WYHHi BfilRR - STERKr OT- L/m/ END /N<S JftfíRK Jft/V
URófíR /3l’oE> 5U&ASJ 5K.ST £RK> /ftEB
KftPPl fíHúftÐU
ú GljúFoF éRo/ftu FLJÖT/D
flus.c, GfífíF/Ð v£RU
HER- BBRG/ JfíRPfí mEPiH /=)RS, &RO/ LOKfí oNE) MIK/L
HfíNáfí Slé/F HE> Bftóáfí
f FoR HLTÐS luR _ URfíTT ► yp/R HÖfNJH STÓFfí SK-ST. 5 TÓRfí TúKNU
T/)UT S fírOHL H/ÉIÐ F/ fíKK ► þRfíuT
FfíL/n bÚKtR FÉlRe,
r-RELlFi HfíS-rf) 'P) * lhnD 5 TRflKUfr ELV3 NEYfJ >
FLOKK Pl fíPoNfí mfíTOR Bft R- EFN