Helgarpósturinn - 18.08.1983, Page 20

og íbúarnir
Fimmtudagur 18.
0Orgarstjórn\n
Lyðræði í reynd
eða vonlaust karp?
íbúar við Sogaveg mótmæla nýbyggingum. íbúasamtök
Vesturbæjar fagna sigri, því nú ber ökumönnum að aka með
hægð um gamla Vesturbæinn. Víða um borgina er fólk upp-
fullt af hugmyndum um það hvernig það vill hafa umhverf i sitt
og það verður æ algengara að íbúar gatna eða hverfa láti í sér
heyra. Hvers vegna spretta íbúasamtök upp, hvað hafa þau á
stefnuskrá sinni og hvernig gengur þeim að koma áformum
sínum í framkvæmd? Hlusta þeir sem völdin hafa á íbúana?
, , j~lelóar-'---
agust 1983 pöstunnn
Það væri auðvitað ekki nokkurt vit
að eina klósettið sem væri opið um
nætur í miðborginni væri þarna
inni í miðju íbúðarhverfi, kvenna-
klósett reyndar, því karlpeningnum
er gert að kasta af sér vatni nánast
hvar sem er. (Einn íbúi Þorpsins
sagði blaðamanni að ef þau hjónin
leyfðu sér þann munað að opna
svefnherbergisgluggann á vetrar-
nóttum legði inn til þeirra slíka
stybbu að óþolandi væri, því fyrir
neðan gluggann er vinsæll áningar-
staður karlmanna). Leikvöllurinn á
horni Garðastrætis og Túngötu er
í borginnieru starfandi íbúasam-
tök Vesturbæjarins gamla, önnur
kenna sig við Vesturbæ syðri, sam-
tök er að finna í Grjótaþorpinu,
Þingholtunum, Breiðholti III,
Árbæjarhverfinu og nú upp á síð-
kastið hefur foreldrafélag Breiða-
gerðisskóla kveðið sér hljóðs.
Það var um miðjan síðasta
áratug sem íbúasamtök tóku að
myndast. Umræður um húsfriðun,
Bernhöftstorfuna, tillögur að
skipulagi Grjótaþorpsins, hug-
myndir um að rífa nokkur hús við
Hallærisplanið og fleira varð til
þess að fólk reis upp til mótmæla og
voru íbúar Grjótaþorpsins þar í
fremstu víglínu. Haldnir voru fund-
ir, m.a. mótmælafundur á köldum
janúardegi 1978 á Hallærisplaninu,
húsunum þar til varnar og hvort
sem það var nú mótmælunum að
þakka eða einhverju öðru þá standa
húsin enn. Eitt leiddi af öðru, fólk
settist niður og gerði áætlanir um
það hvað mætti gera í gamla bæn-
um. Þingholtin bættust við, Fram-
farafélag í Breiðholti var komið á
legg, en í mörgum hverfum borgar-
innar bólar enn ekkert á samtökum
íbúanna. Yfirleitt hafa ákveðin mál
orðið til þess að hreyfing komst á,
nýbyggingar, áform um niðurrif
eða jafnvel slys. Fólk fór að tala
saman, undirskriftalistar voru látn-
ir ganga eða þá að bréf voru send
borgaryfirvöldum. En hver er
árangurinn?
Lítið um svefnfrið
Grjótaþorpið afmarkast af
Aðalstræti, Túngötu, Garðastræti
og Vesturgötu. Hverfið er svipur
hjá sjón miðað við það sem áður
var, því bæði hafa hús verið rifin og
miklir brunar skildu eftir ljót skörð.
Þar er þó að finna mikið af gömlum
húsum og eins og víðar í gamla
bænum hefur ungt fólk verið að
flytja í þorpið, með börnin sín. Það
eru ekki lengur verndunarmálin
sem eru efst á baugi hjá íbúunum,
heldur það hvernig þeir eigi að geta
sofið á nóttum, þegar ungviði
borgarinnar gefur í á tryllitækjum
sínum upp Túngötuna og inn
Garðastrætið. Eins skapar
nágrennið við Hallærisplanið
nokkur vandamál, því umhverfis
klósettið við Grjótagötu verður oft
á tíðum örtröð.
Guðfinna Eydal, sálfræðingur á
sæti í framkvæmdanefnd íbúasam-
taka Grjótaþorps. Hún sagði í sam-
tali við Helgarpóstinn að það væru
einkum þrjú mál sem íhúarnir
legðu áherslu á um þessar mundir. í
fyrsta lagi það að fá klósettið flutt.
Umferðin og bílarnir eru ofarlega á þeirri dagskrá sem íbúasamtök borgar-
innar styðjast við. Svona er ástandið í Grjótaþorpinu á virkum dögum.
annað mál á dagskrá samtakanna,
þau vilja fá völlinn fluttan á lóð við
Grjótagötu sem nú er notuð fyrir
bílastæði. Ástæðan er sú að völlur-
inn eins og hann er nú er opinn og
það þýðir lítið að segja litlum börn-
um það að þau megi ekki fara út af
honum — þau geta verið snögg til ef
þau langar að stríða mömmu eða
pabba. Mál númer þrjú er svo um-
ferðin, innan í sem utan um hverfið.
Börnin í hverfinu þurfa að fara yfir
umferðargötur á leið í skólann, og
þeir sem vinna í nágrenni mið-
bæjarins leggja gjarnan Ieið sína í
Grjótaþorpið í leit að bílastæðum,
íbúunum til mikillar hrellingar.
Guðfinna Eydal sagði að heldur
hefði þokað í áttina, því Grjótagötu
hefði verið lokað að neðanverðu, og
borgarfulltrúar minni hlutans sátu
fund með íbúum fyrr í vor á föstu-
dagskvöldi þegar næturlífið var að
hefjast. Viðræður hafa farið fram
við fulltrúa meiri hlutans í borgar-
stjórn og vonast Þorpsbúar til að
framundan séú úrlausnir, því
langlundargeð íbúa er á þrotum. Þó
gat Guðfinna þess að þegar íbúar
Grjótaþorpsins brugðu skjótt við
auglýsingu borgarstjórnar um til-
lögur frá íbúum, þá fékkst ekki
annað en stutt og laggott svar frá
borgarstjóra þar sem öllum tillög-
um samtakanna var hafnað.
Kirkjugarður góðra
hugmynda
íbúasamtök Vesturbæjar hafa
um árabil barist fyrir því að dregið
verði úr umferðarhraða í hverfinu.
Sennilega hefur hvergi orðið eins
mikil endurnýjun í eldri hluta
borgarinnar og einmitt í gamla
Vesturbænum, enda benda íbúa-
samtökin á að börn og gamalmenni
séu fjölmennustu hóparnir. Vestur-
bæjarskólinn er að springa, og það
er mikil umferð barna um göturnar
meðan skólar starfa. Því var það að
svo mikil áhersla var lögð á hraða-
takmarkanir í hverfinu. Sigur
vannst í málinu og 15. ágúst gekk í
gildi 30 km. hámarkshraði um
hverfið.
Þau eru mörg málin sem íbúa-
samtök Vesturbæjar hafa beitt sér
fyrir, má þar nefna að unnið var
Hvað segja þau um íbúasamtök?
Guttormur Þormar, yfirmaður
umferðardeildar borgarinnar.
„Það er talsvert um að foreldra- og íbúa-
félög leiti til okkar, einkum með beiðnir um
aðgerðir til að draga úr hraða. Við reynum
eftir föngum að leysa úr vandanum og allt er
athugað. En það er ekki hægt að gera öllum
til hæfis og stundum stangast hagsmunir áí‘
Verðið þið varir við vaxandi áhuga fólks á
málefnum borgarinnar?
„Já, það er greinilegt að beiðnum frá íbú-
um fjölgar og það er gott fyrir borgina að fá
ábendingar frá fólkií'
— Hvernig fer fólk að þegar það vill
koma einhverju á framfæri við ykkur?
„Það er ýmist að fólk skrifar borgarráði
sem síðan vísar málinu til viðkomandi
nefndar eða þá að skrifað er beint til við-
komandi nefndarí'
Það er áberandi að umferðarmálin eru
mjög á dagskrá íbúasamtakanna, kanntu
skýringu á því? Er það vegna aukins
umferðarþunga?
„Talningar sýna að umferðarþunginn hef-
ur ekki aukist, á einstökum götum, það er
miklu frekar öryggiskenndin sem hefur vax-
ið meðal fólks og það biður um auknar ráð-
stafanir til að draga úr hættum“
Katrín Fjeldsted borgarfutltrúi
„Ég hef allt gott um íbúasamtök að segja.
Það er mjög nauðsynlegt að kjörnir borgar-
fulltrúar hafi sem best samstarf við borgar-
búa, og það er æskilegt að taka mið af því
sem fólk vill í sínu hverfi. Hitt er svo annað
mál að það er ekki valið í íbúasamtöl' á lýð-
ræðisiegan hátt og þau þurfa ekki að vera
fulltrúar fyrir alla ibúa hverfisins. Við I
Borgarstjórninni höfum tekið vel undir fjár-
veitingabeiðnir íbúasamtaka og ég vil hvetja
til þess að slík samtök verði stofnuð sem
víðast!'
Hvernig verður þú vör við beiðnir íbúa í
þínu starfi sem borgarfuíltrúi?
„Það er leitað beint til okkar sem sitjum
í nefndum borgarinnar og eins berast bréf
frá íbúum. Það er greinilegt að meðvitund
fólks um að það geti leitað til borgaryfir-
valda er vaxandi og það er vel. Það er mikil-
vægt að ganga þannig frá skipulagi borgar-
innar að vandamáiin komi ekki í ljós eftir á
og þar geta íbúarnir oft komið með góðar
ábendingar!'
Sólrún Gísiadóttir borgarfuli-
trúi
íbúasamtök í borginni eru hvorki mörg né
sterk, en þau gætu haft mikið að segja ef
þau væru öflug. Það er skoðun okkar í
Kvennaframboðinu að íbúasamtök eigi að
hafa ákvarðandi vaid í málefnum síns hverf-
is, þannig sé best tryggt að á þau sé hlustað
og að íbúarnir verði virkari við stjórnun
borgarinnar.
Það er einkum varðandi skipulags- og
umferðarmál sem íbúar borgarinnar láta til
sín taka. Það má nefna mál eins og andóf
gegn fyrirtækjum sem kallaá mikla umferð,
beiðnir um þrengingar á götum, hömlur fyr-
ir bílaumferð og eins mótmælir fólk því að
ákveðin fyrirtæki séu staðsett i hverfinu,t.d.
má nefna baráttuna gegn kolsýruhleðslunni
við Seljaveg sem dæmi um slíkt.
Mér finnst að þegar verulegur áhugi og
þrýstingur kemur fram hjá íbúum, þá hlusta
borgarfulitrúar og hugsa sig tvisvar um.
íbúasamtök eru af hinu góða, því öflugri því
betra.
Hiimar Guðiaugsson borgar-
fuiitrúi.
íbúasamtök eiga að mínum dómi fyllilega
rétt á sér. Þau leita töluvert til okkar I bygg-
inganefnd borgarinnar vegna nýbygginga og
viðbygginga í gömlu hverfunum og við tök-
um þau erindi auðvitað til athugunar. Það
hefur verið stefnan hjá okkur Sjálfstæðis-
mönnum að leyfa íbúunum að fylgjast sem
best með því sem borgin hefur verið að gera.
Það var regla hjá okkur að borgarstjóri hélt
fundi með ibúum og ég veit að það mun ætl-
un núverandi borgarstjóra að halda áfram á
þeirri braut.
Viihjálmur Þ. Vilhjáimsson
borgarfuiitrúi
Ég hef allt gott um íbúasamtök sem slík
að segja, en það eru of fáir sem taka þátt í
starfi þeirra og þau eru of þröng. Þau þurfa
að fá fleiri þátttakendur til liðs við sig.
Það sem við í skipulagsnefnd fáum inn á
okkar borð frá íbúum er einkum andmæli
við staðsetningu fyrirtækja sem valda vand-
ræðum og hættu. Eins fáum við ábendingar
frá fólki og tillögur um breytingar á skipu-
lagi og það er auðvitað ágætt.

Guðrún Ágústsdóttir borgar-
fulitrúi
íbúasamtök eru bæði merkileg og nauð-
synleg og þau þyrftu að vera allsstaðar. Við
í Alþýðubandalaginu viljum að íbúarnir
hafi formleg samskipti við borgarstjórn og
að íbúarnir fjalli um þau mál sem snerta
þeirra hverfi, en tillögur okkar þar að lút-
andi náðu ekki fram að ganga.
Meðan ég var formaður stjórnar strætis-
vagnanna varð ég mikið vör við ábendingar
fólks og mér fannst það ómetanlegt, því það
getur auðvitað enginn fylgst með öllu því
sem gerist í borginni. íbúarnir finna best
hvað á þeim brennur. Það kemur mikið af
bréfum frá íbúasamtökum til nefnda, en
það er líka töluvert um það að fólk víkur sér
að manni I búðum eða úti á götu með ein-
hver erindi. ÖIl slík samskipti eru af hinu
góða.
Mér finnst það færast í vöxt að tekið sé
mark á óskum íbúa.þar má til dæmis nefna
árangur íbúasamtaka Vesturbæjar sem
hefur tekist að fá samþykkta lækkun
hámarkshraða. Það hlýtur að verða öðrum
hvatning. Það má líka nefna að Framfara-
félagið I Breiðholti hefur náð ýmsu fram t.d.
göngum undir Breiðholtsbrautina. Það er
augljóst á þessu að hugarfarsbreyting hefur
, átt sér stað. Við viljum að börnin okkar fái
að lifa.