Helgarpósturinn - 14.06.1984, Side 22

SKAK
George Koltanovski
eftir Guömund Arnlaugsson
Belgir hafa ekki verið taldir til
meiri háttar skákþjóða, en hafa
þó átt meistara sem kveðið hefur
að á alþjóða vettvangi. Á árunum
milli styrjalda Vctr Edgar Colle
(1897 - 1932) kunnasti meistciri
þeirra. Hann tefldi talsvert á al-
þjóðamótum og með þó nokkr-
um tilþrifum, en heilsuleysi háði
honum, enda varð hann skamm-
lífur. Hctnn er höfundur collebyrj-
unarinnar, sem er vinsælt af-
brigði í drottningarpeðstafli. Um
það leyti sem skákferli Colles var
að ljúka kom annar Belgi fram á
sjónarsviðið: George Koltan-
ovskl (f. 1903). Hann er reyndar
af pólsku bergi brotinn og fædd-
ur í Póllandi. Koltanovskí varð
þegar á unga aldri einhver
fremsti meistari Belga og varð
skákkóngur þeirra fimm sinnum,
seinast árið 1935. En um það leyti
fluttist hann til Ameríku og hefur
búið í San Francisco síðan.
En kunnastur hefur Koltan-
ovskí orðið fyrir fjöltefli þcir sem
hann teflir blindskák.
Orðið blindskákersvolítiðvill-
andi. Það er ekki bundið fyrir
augun á þeim sem teflir blind-
skák, en hcuin má hvorki sjá
'borðið né mennina.
Einhverjum kann að þykja
ótrúlegt að unnt sé að sjá skák-
borðið og mennina á því svo ljós-
lega fyrir sér í huganum að mað-
ur sjái í gegnum fléttur og flækj-
ur, en þessu leika ýmsir sér að.
Munurinn á blindtafli og cil-
mennu tafli er líklega ögn minni
en í fljótu bragði kann að virðast.
í rauninni tefla allir blindskák að
einhverju leyti þegar þeir tefla,
renna yfir leikjaraðir og reyna að
sjá inn í hvem krók og kima. En
er ekki að leyna að ærinn munur
er að geta hvarflað augum yfir
skákborðið sér til halds og
trausts við þessa hugarreikninga.
Þáttur minnis í blindskák er
greinilega afar mikill, ekki síst er
fleiri en ein skák eru tefldar
blindandi í senn, enda em margir
hinna fremstu taflmeistara ann-
álaðir fyrir gott minni.
Til em gamlar arabískar sagnir
um blindskák, en fyrstu íifrek
sem skráð em á þessu sviði vann
frakkneski taflsnillingurinn Phili-
dor seint á 18. öld er hann tefldi
við þrjá menn samtímis. Þetta
þótti svo mikið afrek að um það
var rituð bók, svo að það gleymd-
ist ekki komandi kynslóðum.
Á okkar öld hafa menn keppst
um að setja met á þessu sviði
eins og öðrum, en ekki verður sú
saga rakin hér. Ég hygg að síðasta
metið hafi verið sett í Búdapest
árið 1970, er tefldar vom 62 skák-
ir samtímis. Þar var að verki
Janos Fleisch, en hann fórst í
bílslysi síðastliðið haust á Eng-
landi, var kominn þangað til þess
að fylgjast með einvígi Kasparovs
og Kortsnojs.
Einstaka meistari virðist tefla
nærri jafn vel hvort heldur hann
er sjáandi eða blindandi og í
þeim hópi er Koltanovskí, en
hann er miklu kunnari sem blind-
skákmaður en taflmeistari. Og
hér koma tvær blindskákir hans.
í báðum er byrjunin hin sama:
Max Lange atlagan, ein flókn-
cista byrjun skákarinnar.
Fyrri skákina tefldi Koltan-
ovskí þegar hcinn setti heimsmet
í fjöltefli blindandi 1937.
KOLTANOVSKI BURNETT
01 e4 e5 02 Rf3 Rc6
03 Bc4 Bc5 04 0-0 Rf6
05 d4 exd4 06 e5 d5
07 exf6 dxc4 08 Hel+Be6
09 Rg5 Dd5
9. -Dxf6 strandar á 10. Rxe6 fxe6
11. Dh5+ og 12. Dxc5
10 Rc3 Df5 11 Rce4 Bf8
12. Rxf7! Kxf7 13. Rg5+Kg6
Hingað til hafa báðir fylgt bók-
fræðunum. Við 13.- Kg8 á hvítur
svarið 14. g4! (Dxg4 15. Dxg4
Bxg4 16. f7 mát!) Dd5 15. Hxe6
gxf6 16. Hxf6.
14 Rxe6 gxf6 15 g4 Da5
16 Bd2 Db6 17Df3Be7
18Df5+Kf7 19 Dh5+ Kg8
20 Dh6 Bf8 21 Dxf6 Re7
22 Bh6 Bxh6 23 Dxh6
og svartur gafst upp.
Síðari skákina telur Koltan-
ovskí þá fallegustu sem hann hafi
teflt. Þar er mótherji hans einn af
kunnustu tciflmeisturum Belga.
KOLTANOVSKÍ DUNKELBLUM
Fyrstu tíu leikimir eins og í
fyrri skákinni.
11 Rce4 Bb4
Besti leikur svarts hér er talinn .
vera 0-0-0.
12 c3 dxc3 13 bxc3 Ba5
14 g4 Dg6
Ekki dugar Dxg4 vegna 15.
Dxg4Bxg4 16.fxg7oghótarRf6+.
15 Rxe6 fxe6 16 f7+Kxf7
17 Rg5+ Kg8 18 Hxe6 Dd3
19 Del Hf8 20 He8 Dd7
21 Hxf8+ Kxf8 22 Ba3+ Re7
23 Hdl Dxg4+ 24 Kfl Dxg5
abcdefgh
25 Hd5! Dh4 26 Hh5! Df6
27 Hf5!
og svartur gafst upp. Eltingaleik-
urinn er jafn auðskilinn og hcinn
er snotur!
VEÐRIÐ
SPILAÞRAUT
LAUSN Á KROSSGÁTU
Á föstudag má búast viö
sunnanátt og súld um mest
allt sunnan- og vestanvert
landið sem gæti náö allt
noröur til Eyjafjaröar. Á
laugardag má búast viö
þurrviöri á Norðurlandi.
Sunnudagurinn birtist svo
með suð-austlægri átt, súld
eöa rigningu um mest allt
landiö en þó veröur ekki.
mjög hvasst. Norðlendingar
búa áfram við hægviðri.
■ S • F L ■ ■ B F E V
• 7 5 fí B R. O r • ö F E R J fí H V /
G G • R fí • 1< R Ö /< fí R 'Ö L S 'fí R
fí R fí G R Ú I fí F • fí F R E /< / i>
H fí F R /£ R fí rU fí 5 S U F * í£ G / • N fí
‘fí L F fí R /V 1 R fí N /< £ R 1 ö N u 6
m B r r fí fí U G N V fí P U R ■ 'fí m fí ó K 'fí
E y R fí B P m fí 5 fí 1 • R S T u • L fí S
p fí N r u R L fí z> fí ■ R fí /< fí L fí U S T
R U R £ R / L R fí ■ s fí € fí N • U s S fí
R 'fí R S L 0 K R 0 /< K fí K . fí /< /< E R
8 U R r ■ F R 'fí • K 0 /V u N A/ 1 fí R 1
G R fí m fí fí r fí 5 K fí p fí R fí D G R fí S
S Á-10-9-8-7 H K T D-10-7 L K-D-10-4
S G-4-3-2 S D-6-5
H D-3-2 H G-10-5-44
T 9-5-4-3 T Á-2
L 8-7 L G-9-6-5
S k H Á-9-8-7-6 T K-G-8-6 L Á-3-2
Suður vinnur fimm grönd. LAUSNÁBLS. 27.
Utspil: Lauf.
1
-==3! t: J GLj'ft F/E6T BLLJft SpoRlÐ VO/VD KÚGftP ÚTL- _ TlTILL SHftFJ' 3 R/NS PRf/K ' S-' 5LT/PftR SKfíN Zu 1 RftS/N Tré F/EÐft SKfíRfí SKR/F uÐu/n FLfíftG IÐ
jr\ i SftmHL. HRF/HSf) FUGLft ‘SV / /<
\ÆL
j >> s ftrr E.Líkft' t
V BoÞfíd/ SK.ST SftmST.
Wf 4 m íp BER/R V/Npl/R
M \ REV V, Kjfí K/NÞft R/STUL ftmQoB roR FEÐL/P
TlT/LL
FSLD uR GfíUR 'ftTT MUfí ~r ?RBTra WuppL
ftu&N HftR ZVÍSÖ 6 oL-ftP
FÁ->> T/lKfíf* F)TT SftFNfí VERKfí F/SK ÞfíG lE/Ð ÖjLftÐ/
V ketdr Skbphu mftTUN útT SftmTE
LE/T TÓNN
f ÆÞft SfímTe NÓTUR HRESS
ÖL0(Sf£> ÖV/SSft FROST HftRKfí
ÖL/K/R 'sKÓft/
H-mfl HV£XI ftVFERÐ R/tÐnfí. ftfíS kv£N/)Yft VfíND,, v/rkNI U/T/LL POT-fíJft FftR/n GJftLl)
5 KRIF Pöl VÆTlH m'ftL/n UR SUNÚ F/ER/ E/NK ST
TÓfínfí VEtSUR
NÚll fíORÐp HftFNft V'/Gfí LEGuR Gutl
HftTÍP T UPPSP RETtu
VÉRK FÆKI -f- Ö LES/R 'OLVKt 5KEL-
ULLftR ÚRG. EKK/ TRBÖ /ti?nnI
5 UKHfí L Kv'/P- /ER BoRÐft þ0RP fíRl
RUM/irt upöilR -> i ! fíV/Tfl NUÓL) <SjfíRt/T X
22 HELGARPÓSTURINN