Helgarpósturinn - 14.03.1985, Qupperneq 21

Helgarpósturinn rœðir við Valgerði Bjarnadóttur í BJ:
— Nú varstu kjörin varafor-
maður landsnefndar Bandalags
jafnaðarmanna fyrir skemmstu
og hefur komid fram nokkrum
sinnum opinberlega sem póli-
tíkus á þess vegum undanfarið.
Merkir þetta að þú sért í upp-
sveiflu sem stórpólitíkus?
„Þetta boðar ekki það að ég sé
ákveðin í að fara í fyrsta sæti í
Reykjavík, né heldur að ég ætli að
verða atvinnupólitíkus það sem eft-
ir er ævinnar. En þetta þýðir að ég
hef mikinn áhuga á pólitík og styð
stefnu BJ og ef einhver álítur að það
sé til gagns að ég tali á opinberum
fundum þá geri ég það.“
— Hyggist þið í BJ fara í svona
fundahringferð kringum landið
eins og Jón Baldvin?
„Nei, nei, við hyggjumst ekki fara
neina trúðsferð um landið, ef það er
málið. Hins vegar erum við farin í
gang með fundi víða um land en
þeir ganga öðruvísi fyrir sig en hjá
Jóni. Við vorum t.d. á Akureyri um
daginn, notuðum tvo daga til að
heimsækja ýmsa vinnustaði en
héldum svo opinn fund í Iokin. Við
hyggjumst gera meira af slíku."
Jón Baldvin
er bara djók
— Er einhver glímuskjáifti í
ykkur gagnvart Jóni Baldvin
sem hrifsar til sín fylgi, ef marka
má skoðanakannanir?
„Nei, síður en svo. En óneitanlega
kann Jón Baldvin að vekja athygli á
sjálfum sér, það er viss list, og hann
gerir það vel. En það er trú mín að
þegar á líður fari menn að spekúlera
í því hvað sá sem hefur hátt er að
segja. Og formaður Alþýðuflokksins
er ekki að segja neitt nýtt. Það t.d.
að ætla að reka Jóhannes Nordal, til
hvers væri það? Við í BJ spekúlerum
ekki í slíku, heldur segjum: Við æti-
um að búa til þannig kerfi að það
verði aldrei hægt að gera einn
mann jafn valdamikinn og Jóhann-
es Nordal. Þarna er reginstefnu-
munur. Formaður Alþýðuflokksins
vill reka einhvern einn mann og
skipa svo bara einhvern vin sinn í
staðinn. Það er ekki okkar stefna.
Við erum í „bund og grund" kerfis-
andstæðingar og við höfum bent á
róttækar leiðir til að breyta þessu
kerfi og þær felast ekki í manna-
breytingum."
— Hvað f innst þér um allt þetta
tal um svokallað „lausafylgi"
sem sagt er að fari vaxandi? Og
það að svo virðist sem Jón Bald-
vin hafi sópað upp slatta af því?
„Ég er á móti slíkri orðanotkun.
Fólk er skynsemdarverur og sem
betur fer lætur það ekki bjóða sér
það að vera fætt inn í einhvern
stjórnmálaflokk og kjósa hann alla
sína ævi, sama hvað hann gerir.
Hins vegar vilja flokkseigendur tala
um „lausafylgi“. Það er afskaplega
mikið virðingarleysi við kjósand-
ann. Kjósendur eru vitsmunaverur
sem standa frammi fyrir því í kosn-
ingum — eða ættu að gera það — að
hafa um einhverja kosti að velja. Og
það er engin lausung í því að sjá að
einhver flokkur hafi platað þig og
þú viljir eitthvað nýtt. Það er engin
lausung í því, það er ákvörðun
kjósanda. Þess vegna er ég á móti
orðinu „lausafylgi". Hins vegar er
ljóst að hópur þeirra kjósenda sem
skoðar hug sinn í hverjum kosning-
um fer stækkandi og ég hef ekki
nema gott eitt um það að segja.“
— Er nauðsynlegt ad hafa jafn
hátt og Jón Baldvin til að ná at-
hygli slíks fólks?
„Það er nauðsynlegt að hafa hátt,
það er alveg ljóst. En það dugar nú
skammt. Jón Baldvin gefur sig út
fyrir að vera kerfisandstæðingur.
Hann er það ekki. Hann heldur t.d.
að það bjargi sjávarútvegi íslend-
inga að skamma Norðmenn niðri á
Lækjartorgi. Ég segi: Þetta er bara
djók! Það sem myndi bjarga sjávar-
útveginum væri að afnema meðal-
talsútreikninga hjá Þjóðhagsstofn-
un, að leyfa góðum fyrirtækjum að
blómstra og leyfa vondum fyrirtækj-
um að fara á hausinn. Það er kerfis-
breyting."
„FEfi KANNSKI í FRAMBOD
EFTIR SVEFNLAUSA NÓn“
eftir Jóhönnu Sveinsdóttur — mynd Jim Smart
Valgeröur Bjarnadóttir er heldur betur í sviösljósinu þessa
dagana. Nýlega var hún kjörin varaformaöur landsnefndar
Bandalags jafnaöarmanna, hún er nýtekin viö nýju
framkvœmdastjórastqrfi Flugleiöahótelanna og nýsest í
framkvœmdastjórn SÁÁ. Margir þeir sem um stjórnmdl fjalla
velta því nú fyrir sér hvort Valgeröur muni hella sér út í pólitíkina.
þegar það var ákveðið að koma hér
á almennilegu almannatrygginga-
kerfi, þá var það sett á oddinn, tekið
út fyrir sviga. En auðvitað geta
stjórnvöld ekki Ieyst þennan vanda
á þann hátt að allir verði ánægðir.
T.d. fyndist mér fáránlegt að setja
reglur sem tryggðu að allir gætu
byggt sér 300 fermetra einbýlishús."
— Þú lítur semsé svo á að BJ sé
ekki jafnaðarflokkur í gamla
skilningnum?
„Bæði og. Tökum atvinnurekstur-
inn sem dæmi. Ég spyr: Hvers vegna
eru gjaldeyrisviðskipti ekki frjáls á
íslandi? Af hverju er fiskverð ekki
frjálst? Af hverju eru ekki erlendir
bankar á íslandi í samkeppni við
okkar íslensku banka? Við erum
ekki opið land eins og öll önnur
lönd í Vestur-Evrópu. Þetta er ekki
jafnaðarmennska í gamla skilningn-
um. Það er í dægurmálum sem slík-
um sem við í BJ erum ólík hinum
Pólitík er spurning
um forgangsröö '
— Nú hefur maður heyrt þad
hjá býsna mörgum að þeir telji
að þú sért heppilegasta mann-
eskjan frá BJ til að keppa á þess-
um kanti stjórnmálanna...
„Ég er á móti því að vera stöðugt
að tala um vinstri og hægri kant í
stjórnmálum upp á gamla móðinn.
Okkar samtök nefndu sig 1983
Bandalag jafnaðarmanna. Jafnað-
arnafnið kemur til af því að við
leggjum áherslu á velferðarríkið,
t.d. að allir hafi jafnan aðgang að
skólagöngu, menntun, að fólk þurfi
ekki að fara á hausinn ef það verður
veikt, semsé að samfélagið sjái um
skóla og sjúkrahús. En við leggjum
líka áherslu á að einstaklingurinn fái
að njóta sín að öllu leyti, við viljum
gefa annað sem frjálsast. Við viljum
t.d. ekki að ríkið sé með puttana í at-
vinnurekstri og kjarasamningum.
En öllu frelsi fylgir mikil ábyrgð. Ef
einstaklingarnir ætla að bera
ábyrgð á sínum rekstri, þá þýðir það
líka það að þeir geta ekki kallað á
ríkið þegar illa gengur. Ef menn eru
frjálsir að því að græða peninga
verða þeir líka að bera ábyrgð á því
sem þeir tapa."
— Hvað með húsnædismálin
sem svo mjög eru á döfinni
núna?
„Já, hvers vegna hafa þessi hús-
næðismál ekki verið leyst? Ekki þar
fyrir, að ég hafi einhverja patent-
lausn á þeim þar sem ég sit í dag. En
eins og í allri pólitík er þetta spurn-
ing um forgangsöð. Húsnæðis-
vandamálin er hægt að leysa haf-
irðu vald til þess, það er enginn vafi
á því, en þú verður að fórna ein-
hverju öðru. Þetta eru brýnustu
málin sem þarfnast úrlausnar í dag.
Þau er hægt að leysa, rétt eins og
flokkunum. Við erum líka ólík þeim
hvað varðar þessar grundvallar-
kerfisbreytingar sem við teljum að
séu eina lausnin fyrir landið til lang-
frama. Semsé að skilja á milli lög-
gjafarstarfa og starfa í fram-
kvæmdavaldi, að gera landið að
einu kjördæmi þannig að allir hafi
jafnt vægi þegar kosið er til þings,
að samningar séu á vinnustöðum og
þar fram eftir götunum."
Frjáls kona
í frjálsu landi
— Ef þad verður þrýst á þig af
hálfu BJ ad fara í frambod fyrir
næstu kosningar — myndirðu þá
láta undan?
„Ég geri ráð fyrir því að það komi
upp sá tímapunktur — nema náttúr-
lega að ég geri einhverja stór-
skandala í millitíðinni — að einhver
komi og segi: Nú þurfum við að setja
saman framboðslista, ertu til? Og ég
ætla bara að eiga svefnlausa nótt
þá!“
— Nú ert þú nýtekin við viða-
miklu og ábyrgðarmikiu starfi
sem forstöðumaður hótels Flug-
leiða. Það getur því orðið erfitt
fyrir þig að velja á milli þess og
stjórnmálanna?
„Vissulega. Ég hef mikinn áhuga á
pólitík, ég er í mjög skemmtilegu
starfi sem er mjög krefjandi og það
eru þúsund hlutir sem mig Iangar til
að gera í þessu starfi og ég ætla að
reyna að gera þá. Nú, en einhvern
tímann verður maður svo að velja
og hafna. I dag get ég ekkert sagt
fyrir um það hvort yrði ofan á.“
— Svo ein klassísk spurning:
Er ekkert í lifi þínu sem rekst á
— ábyrgðarstrf þitt hjá Flugleið-
um, pólitíkin, það að vera ein-
stæð móðir, og svo ertu ofan á
allt komin í framkvæmdastjórn
SÁÁ?
„Nei, nei. Maður getur í rauninni
gert allt sem mann langar til að gera
og sem betur fer er landið frjálst að
því leyti að fólk má taka þátt í pólitík
þótt það sé í ábyrgðarstöðu, enda
skárra væri það. Eg hef oft verið
spurð að því hvort ekki væru gerðar
athugasemdir við það að ég sé á kafi
í pólitík og í þessu starfi, en eins og
ég segi: Eg er frjáls kona í frjálsu
landi! Hins vegar segi ég stundum til
að stríða fólki, að ég vinni nú einu
sinni hjá einkafyrirtæki að mestu
leyti — ríkið á 20% — og Bandalag
jafnaðarmanna er náttúrlega free-
enterprise-stjórnmálaflokkur núm-
er eitt á íslandi. Þannig að það rekst
ekkert á, síður en svo!“
Alkahólistar
og pólitíkusar
— En varðandi SÁÁ. Þú erl þó
ekki alkahólisti?
„Nei, ég er fulltrúi þeirra sem enn-
þá drekka í fram! mdastjórninni.
Það er ákaflega glegt fólk sem
vinnur þarna og j :r skemmtilegt
að sjá hversu mik. einstaklingar
geta áorkað þegar viljinn er fyrir
hendi. Alkahólistar eru dálítið sér-
kennijegur þjóðflokkur, þeir hafa
óbilandi trú á mátt sinn og megin.
Og það er kannski ekkert undarlegt
fyrst þeir gátu hætt að drekka.
Ékkert er ómögulegt í þeirra aug-
um. Og það finnst mér skemmtileg-
ur og góður lífsmáti. Maður verður
að segja: Maður ur allt sem mað-
ur ætlar sér og
mitt vanta í stj
eiga að framk-
stöðugt að nöld
vinna sig út úr eii.
finnst mér ein-
ílunum. Menn
hlutina, ekki
að þeir ætli að
jrjum vanda og
finna bráðabirgðalausnir á þessu og
hinu. Stjórnmálamenn eiga að láta
embættismenn t na út fyrir sig
hvað möguleik
að láta þá taka
Síðan eiga þeir.
ég að gera og hr.
kvæmd. Það nr
kosta, en ekki
ianir fyrir sig.
gja: Þetta ætla
i því svo í fram-
i alkahólistinn
gera.‘
— Ætla mætti að þetta starf
sem þú gegnir núna sé svona
sæmilega launað. Myndirðu hafa
efni á því fjárhagslega að setjast
á þing?
„Nei og aftur nei! Ég yrði að hafa
einhverja aukavinnu til að geta stað-
ið við þær fjárha , ;!egu skuldbind-
ingar sem ég er I að taka á mig.“
HELGARPÖSTURINN 21