Alþýðublaðið - 11.04.1938, Blaðsíða 2

MÁNUDAGUR 11. APRÍL 1938

HEYRT OG SEÐ
.........I
UNGUR læknir hafði beðið
iengi leftór sjúklingium, ©n
enga fengið.
Lok'S' heimsióittá hann rík frú
qg lei'taðii Lækniisiráða.
Hann bauð heimi sæti í fekn-
injga'stioftmni.
í sama bili koon læknisfrúin,
siem ©kki hafði hiuigimynd um, að
maður hennar hefði fengið sjúki-
ing, frami, og sipua-iðii mianin silnn,
hvort hann vildi eggin spæld eða
sioðin. Lækniriinin áttaöi siiig á
augabragði og siagði:
— Farið pér oig spyrjið hús-
möður yðar að pví.
*
Frúin:
— Jane, Jaine, farðiu úit mieð
páfag,a|ukinn, maðiurinn miran er
búinn að týnia flitobahniappinum
sínum.
*
Maðurinn mii'nn er týndur,
sagði bonian í örva tiingu við
lögirtegluistjórann. — H rn fór út
og kom ekki imn aftur. Hérna
er mynd af honum; þér miegið
til með að finna hanin fyrir mig.
Lögregluistjórinn athugaði
myndina gaumgæfiliega', leit pví
næst framan í konuma og siagði.
— Hve.rs vegna?
*
Aðikomumaður í toiorgimn:
— Eru nokkrir pjófar í pessari
toorg.
Borgarbúi:
— Maður skyldi nú hiailda plað.
Hérna lutm diágiinin stálu peir utían
af mér buxunum á danzleiik og
hengdu lóð nieðain í laxlabömidin,
isvo að éjg skyldi ekki verðla var
vjð pað fyr en ég kæmi heim.
*
Betlarinn: ;
— Frú mín góð! Eiigið pér
mat hianda svöngum mianni?
Frúin:
— Já, og hainn kemluir kl. 12,
til pess að bioirðia haJnn.
a
LæknMnn:
— Mér þykir fyriir pví, frú
Briotwn, en maðurinn yðar verður
aldnei vinnufær framar.
Frú Briown:
— Ég ætla að segja homUm
frá pví, pað hriessir hiarnn.
*
Móiðir við litia dnengxon sinn
(rikur frændi er í heiimsófcn1):
— Jæja, Nionni mámlni, kyistu
nú Jónas frændia og flýttu pér
svo upp og þvoðiu p-ér í fraimian.
*
Gsstur á veitingahúsi (bú'inn
að bíða í 20 mínútur eftir af-
grieiðisliu).
— Hvenær fæ ég þessa hálfu
önd, sem ég hað um áð'an.
P jómninm:
— Þegar einhver biðiur um
hinn helmiingion. Viö gietium ó-
mögulega farið að skjótia hálfa
önd handia yöiuir.
Vélskipíið Hjalteyrin,
isem isökk við bryggju á Odd-
eyri 26. f. ro., hefir náðst upp.
Dráttarbraut Akureyrxir tó'klst á
bendur að reyna björgun:, og
hafði vátryggingarfélagið, sem pó
taldi sér máliö óviðk'Omiandi',
Lofað fjárhæð tiil þeirrar tiIraUn-
ar. Líkur fyriir pvi, að björ|gun
tækist, voru taldar lMar, pví út-
búnaðúr, er var talinn niauðsyn-
legiur, var ekki til á stiaðnum, en
skipið Já á« 12 metra dýpi. —
Björgun var hafin 30. f. m. Magn-
ús Bjarnasiom dráttarbnautainstjóri
hafði laðaluimsjón. Þiann 1. p. m,.
kl. 16 var skipið bafiið upp á yf-
irbiorð isjávar og tæmit mieð dæl-
Uin frá slökkviliðslstöðinm, iog
pótti verkið hafai genigið álgæt-
liega. (FCr.)
Vesrk Jóns Leifs.
í iofc þessiai mániaðar verðia í
Dusisleldiorf í Þýzkaliandi haildnir
Mjóimsiveitiartónieiklar, pair sem
eingönigu verða ieiikin tónverk
eftir Jón Leiifs. (Tiik. frá Fél.
tónlistair Jóns Leáfs;. FB.)
PR E Nf M V N D AST 0 FA N
1 . Haf narsfi
„býr iil l. íloi
17, (uppi);- ,
, ; ■, / ' , ,...
prertlmyndir.
Sími 3334
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
SHrity sem segir sex
----------------- —..
rioisíkinn hnepp^tjóra en prest, Æ-
5 ára drengnr bjarg-
ar bröðnr sínnm.
EIRÍKUR og GÚSTAV.
5. þessa mánaðar voru nokkr-
ir drengið að leika sér á Tjarn-
arbakkanum og meðal þeirra
voru tveir bræður, Eiríkur og
Gústav Jenssynir, Skálholts-
stig 7. Eiríkur er 5 ára gamall
en Gústav yngri. Datt Gústav
út af bakkanum, en Tjörnin er
þarna alldjúp og gat hann ekki
risið. upp aftur. Eiríkur litli
stökk út í og bjargaði þannig
litla bróður sínum frá drukkn-
un. Er það frækilega gert af
ekki eldra barni.
1. maf almennnr hvlld
ardagur í Svíjijéd.
Sænska piagið búið að sam-
pykkja pað.
KAUPM.FIÖFN í fyrrad. FO.
RUMVARP sænsku ríkis-
stjórnarinnia'r um lðgbeigað-
am hvíldiárdaig 1. miai hiefir verið
siampykt með 57 atkvæðuim giegn
42 í efri málsitofu plmgsinis og
'114 gegn 40 í meðri mólstiofunlni.
Hélt félagsmáliaráðberra pví
fram, iað óisamræmi só í pví, lað
1. maí hefir aðeins verið hvíld-
ardiaigur fyrir félagsbundnia verka-
menn. Vildi hann, að ailir yrðu
gerðir jafnir iað lögum á pessu
sviði.
AÐ, sem af er pesisum vetri
lxiefi ég1 varið fiestuim sunnu-
dagskvöl'dumi tiil ;að s'ækjia' Sám-
koimUT sértrúarflokkanna hér í
Reýkjaví'k, og orðið af pieám för-
um imangS' vísiari um háttalag
ioig vinnutorögð. Og ef til vill
er pað vegnia pes'Síainar óbiernu
soertingar frá peilm „'Siatoutriúuð-
|ustu“ i íslenzku pjóðlífi — peir
eru að' vísu flestir útlendingiar —
.sem mér finst svo mikið til um
lieikrit norska skáidsins O.slklaæs
Braiaten: Skírn, sem segiir sex,
er Leikféiagið hér sýnir um pesis-
ar mundir. ,
Höfuindiurinn bnegður upp lif-
andi oig s.paugiliegum mynidlum
af trúanofstækishetjum og fcaípp-
hlaiupi sértrúarfor i n gjan na eftir
fáeinum sálum, er segja sig úr
löiguim við hina almennu kri&tniu
kirkju, af pví hún bráist vonum
peirra og ætlaði að setja >sijg
ó háan hest.
En á bak við skrípialeik pienoa
skín í alvöruiprungnia vailda-
græðgi iog annaln mannlegan
brieisklieikai í ríkum mæli.
Meðferð Leikfélagsins á piassu
leikriti er yfirleitt áigæt. Tveir
aðiallieifcendurnir bera pó höfuð
og berðar yfir alla hin;a, og pað.
eru pau frk. Emiiíia Borg og
oig Brynjólfur Jóhannession. Em-
ilía Borg leikur Tyíbnedðu-Pietru,
en pað' er miestia hieiðursikerlinig
og fulltrúi peirra kvehnia, sam'
siegja piað, sam peim býr í
brjóisiti,, hver siean í hlut á. Hún
gengur úr pjóðkirkjunni af ein-
skiærri siamúð' með sikjólstæðiing-
um sínum, og er sáðan huntíelt
af 'sértrúarflíoiWknum, panigað til
Brynjólfur Jóhaninesson,, hi'nn
hyggni og tungumjúiki kirkjur
vöröur, kemur á siættum, milli
hennar og kirfcjuimniar, og fær
lægðar pær ölidur,, sem rifetu við
fróför Tvíbreiðu-Petru. Brynjólf-
ur cr með ágætum stierk og hei’l-
steypt persöna, iog sá, sem síðast
gleymiist úr þesisum ileifc. Valur
Gíslasion, er leikur gamliam, göð-
lynídan. prest, er finist fátt um of-
urkapp og U'mvönduniaTStarfsemi
síns unga laðstoðarpiiöste, .sem
ætlar að verða tengdasionur h;ans,
leikur viðkunnawlieiga, enda1 pótt
hann minui istuuidum meiria’ á
var Kvaran ieikur hinn ungia,
siðiavanda aðjstoðárpxiest, sem viil
láta kirkjuma sýma fðlkilnu í tvo
hieimiana iog drottna yfir „börnum
undirdjúpanua." Ég get búizt
við, aö hianm hafi litlia 'siamúð
lei'khúlsgeiS'ta — og af tvennum
ástæðum. í fyrsta Lagi er hilut-
verk hama í versta lagi vanpákk-
látt, og hefir það sin áhrif, —
pg í öðru laigi er lei'kur hiartsi
of leikarialiegur. En Ævar er ung-
Ur og ber emgan veginin að óttalst
friamtíð hians par.
I ismærri hlntverkunum njóta
sín hezt frú Soffía Guðilialugs-
dóttiir iog Indriði Waage. Frú
Soffía: leikur hjóilpTiæðisherskon-
una með mikilli prýði, og Inttóði
er að sækjia sig alllan lieilkinn,
pár ®em: hiann kemur við sögu.
VerksimiðjustúlkUTnar eru allar of
hávaxnar og spengiliqgar stúlkúr.
En í stuttu máii siagt: Þettia
er góður gamianteikur og með-
ferðin er Leikfélaginu til sómai.
S. B.
Ulíarprjónatusknr alls kenar
keyptar gegn peningagreiSslu
út í hönd, enn fremur kopar og
aluminium. Vesturgötu 22, —
sími 3565.
10 pðs. tonna slldar-
Mslnskip með norska
sildartlotannm til tsiands
—o—
EFTIR pví sem norska blaðið
„Áleslunids Avis“ siegir, hefir
flskimálastjórnisn (Fiskeridirektio-
riatet) ffengið' til áthiuigwnár tll-
iögu um. að keypt verði 10 pús.
tomna isíldarbræðsluiskip frá Ame-
ríkút, og þesisi fijótaudi vierk-
'Simiðja verði látin fylgj,a moriska
siildveiðiiflofainum' til tisllalmds’.
iSkipið á að geta geymt 5 púis-
und toinn af bræddri sild og 2
þiús. tioinn af síldarmjöli. Verk-
sroiðja skipisims framleiöir 15
púis. liektólítra á sóilarhring.
Skipið /heitir „Manatiavn'y" ipg.
á áð kosta 2 millj. króna. (FO.)
Skrifstofa: Hafnarstræti 5.
Félagsskírteini (æfigjald) kosta
10 kr. Skírteini, sem tryggja
bálför, kosta 100 kr., og má
greiða þau í fernu. lagi á einu
ári. Allar nánari upplýsingar á
skrifstofu félagsins. Sími 4658.
Kjötfars, — miðdagspylsur,
kindabjúgu; bezt og ódýrast í
Mílnerskjötbúð, sími 3416.
20 STK.
Pakkinn
kostar
kr. 1,50-
Reykið

Séxéydvdv/Avi*'
Vanti yður bifreið pá hringið í sima 1508. Bifröst.
Robert Heymann:
Naría Walewska m Mapoleon.
I. KAFLI.
¥ KLUKKUTIMA h'afði póiski
húaðaliixm beðið eftir Napó-
leoini. Hinir uppljámuðu salir
voru péttskipaðir frægustu mönn-
um. Yfirkammerberiiann í Lif-
hauen, siem v,ar kiominn heim frá
Posien, par semi h;ann hafði verið
fulitrúi pólsku siendisveitarinnar:,
stóð í hiinum iguliskreytta, dýr-
mæta einkennisbúnximgi sínum,
Uimkiingdur af æðstu tiignair-
mönnum Pólverja, siem biðu þess
að fá áð heilsia þieim manni, sem
alídr Varsjátoúar litu á siem. einis
komar dýrling. Því að menn von-
uðust pesis af honum, áð hann
uppfylti beitustu ösk Pólverja:
endurreisti bonungd.æm'ið.
Fqgu'rstu konurnar í hinu gler-
eyðáilagða ríki, Leszcymslkis voru
alliar mættar. Fyrveramdi grieifa-
frú Tyskiwicz, sem mú vaír greifa-
frú Potocka, hafði mikil póiitisk
áhrif, með atbeima eigimimanns
feins, í hinu nýstofnaða stórher-
togadæmi, var óvenjutega kát ug
fjörug kona, sem biar öli einfcemni
hins hreina sílava. Hún háfði piag-
ar fyrir f jórtán döglum séð Napó-
iaon, pegar toamn hólt iinm í Var-
sjá, áðiur en rúsisnteiski marsikálk-
Urinm KamexiBkoi sfooraði á beási-
aríann till orUstiu í Cza'nniowo, Nasi
felsk, Kursioimt, Lobachizyn, Goily-
min og Pultusk, par sem keisar-
inm og mársfcá'lkiat hains unnlui
&i(gur í öiium orustun|um,.
Þau ólýsiamiegu á'htíf, siem
Naipóileon toaföi haft ó passiai
átorifagjörnu greifafrú, komu
frairm í pieim onðum, siem' toún
beiindi að frú de Vauban, sietmí
va'r baimabarm hiras mikla Vaú-
batís, sem; bafði verið hiermaður
í 57 ár og á peiim. tímia hiafði
hann tekið píá’tt í 53 umsiátrum
og 140 orúistum.
— Ég er aiveg óskiljanlega'
æst. Ég vildi ó'ska, að keisarinn
færi nú að komiai, svo að pessii
eftirvænting tæki eimhvern enda.
ÞiessU svaraði fnú de Vauban,
sem ek'ki var lengur ung, pvi ,að
bún hafði verið við hirðiina í Pa;r-
;ís á tírnum Ludvigs XVI., á peslsia
lelð, Um feið og hún bro'sti ör-
lítið háðslega:
— Hver veit, hvað fyrir kann
áð kiornia, piegajr pér fiáið íæri
'é að kyniniast kieisúranum bétur.
— Ég skifti aldrei sikoiðuin á
hotíuim! Maður getur raaumaist
skilið páð sjálfiur, hve djúp á-
hrif pau eru, siem haran befir á
fólk. Áhrifiin, sem hann hafðd á
mig, lýslu isér siem ei’mskoin'ar
isvimi, eða óiýsianteg Undrun, —
eins og hlýtur að komia yfir
ma'nin, ef miaðlur sæi töfira/, eða
kraftaverk. Mér virtist eins og
dýrðarljómi væri um andlit hams.
Einasta buigsunin, .sexn ég gat
hug&að, var sú, að slík vera gæti
ómögiuliega verið dauÖLeg, að avo
stórk'O’Stlegur anldi, siíkur sraill-
ingiur igæti ekki hætt. að vera til.
Frú Vauban varð minraa undr-
andii á þessári upphróipuim, en
hiægt hefði verið að búaist við
■af svo lefiajgjaimxi mlanraeskju. —
Annars hafði hún vist lika', eins-
og svo margir aðrir, orðið fyrir
sterkumi áhrifium af perisótíuileifca
keisarans’, siem- kom ölurn hjört-
um ti:l peiss áð siá hraðair. Auk
þesis var hún og mikil viirtkoniai
Poniatowski furis'tia, sem fylgdi
keisarianum aif órjúfiaindi trygði.
Það var hain©, sem 13 ónum áð-
ur haífði barist undir stjóm Kos-
ciuszkiois fyrir frelsi PóillamdiS' og
varið Va'rs.já jgegn Pmlsisumúm.
Bnmpíá geymdi hann í hugsfeoti'
sínu mitíninguna um hiraa hræð'ir
legú, blóðugu' daga eftir pamm'
5. 'nóvem.bier,, pegar Rúslsiamir
réðust á Prag undir stjórn Su-
wariows, og laillir íbúajrnir höfðu
verið murkaðir niður, einls. og
fjiálliafé á haustdegi. Núnla', eftlr
að öm Napöleomls haifði llaigt
Prúisisland undir sig, hiafði bráðaj-
birgðastjóEnin gert furstann að
herm'álaráðherria.
Eiinnig haimi beið feeálsiarianis í
fiuiHum iskrúða, og við hiið hanis
stóð hinin sjötugi, hinaireisti)
Anatasíus Coionnia Waiewics-
Walews'ki grieifi, og hafði hin
töfrandi frú hianis fylgt homum til
hifðarinmar.
Potocki greifi, sem vegna Pól-
lamdis hafði. oröið að feveljast í
rí'kisffangdsinU i ScMúislslelhuxg í
tvö ár, var í fjörugum samræð-
Um við Larcziraski greiffia, bróð-
ur Walewsku greifiaffrúar, um
fframtiðarhDrfiur Póllanids leftir
éyð'iilegginigia' prúisisnieska hiers-
iws og óisigur rú'slsraesfca herlsins.
En a'uk pias'siara piektu mlarana1
voru einnig paimia komna'r fræg-
B'tu hetjurnar úr sö|gu Póiliiantíis
eftir orustur Pólverja og Rússa.
Stoffnisnidur pólisfca banldlallágslins,:
Dombrowski, hetjan frá Casa-
biiiaraca, og WubAcki, en ín.atfn hianis'
var ó.afmáianiega1 skráð í isiögu
Pólllárad/s alt frá hiinium freega r;ík-
ispingdegi 1768, báðir hieTfioringj-
ar NapóteonlSi. Kniiaizifewitz her-
fiorinjgi, isem í loruisllunini við Du-
biileraká hafði fienigið riddiajlalkfioiss-
iinn og unnið sigurimm við Hoherai-
linldeni, hafðii hraða® sér frá hin,-
urn friðsæla. búgarði, sítoum ti.l
Varsjá, til peaS' að hýliia frelislarú
PóIlandiS'.
Mieðal pieissiara tignu gestia, par
éemi fegurstu tooraur Pólla'nids
voru saman feomnúr, en um pær
hafði Napó'teoin skrifiað til Piarís-
ar, að pær væm alliar fratoiskan
koniur, var auðviitað vei'tt sérstök
athygli jafnfrægum mönnum og
Davonst og Ney marskáilki. Þieir
vosru komrair til pess að fuli-
kiomina hið tigraa fylgdiaflið feeiis-
ar.aras. Sá fyrnefndi hafði, eftir
hina frægu árós sína á, Prúslslahd
árið áður, lorðið hertogi af A'uer-
S'tadt, en Ney hafiði verið gerður
að hertoga afi Elchingen, eftir
að, Ulm gaf upp vörnina/. Souet
var nýiega orðinin 'inairskállkiur og
liaföi ekki ennpá vefðiskuldað
hina blóöiujgu llárv'ið.arkranza,
sem hann vann slér ilran við Co-
runna.
Davoust var hetja piesis® kvölds,
pví að pað vair toann, sem með
hinni hraustu herdeild 'siinni hafðá
fyrir átta dögulm sííða,n sigrað
erfðaóvin Pólverja, Rúissama, við
Czarnowo. Unidirforiragi hans,
Petit,, var ekki viðstaddur. Hanra
haffði gert óhlaup á rúsisiniesku
vjígito við brúna yfír Buy með
bmgðmum byssustingjum í tungls-
ljósinu.
Bn einn maðiur bar af öllum
hinumi fræigu manskáltoum og
hetjumi Póllanids. Þeslsi maður
var einn aff æðstu mönuum Na-
póteoms og var ekkerat uppburð-
arlítill í ásitleitni sinni; við hinar
pólsku aðajlstfrúr. Þelslsi maöwr
var Murat,, semi þá var 36 ária
gamall,, ríkismarsfcálkur, frjansk-
ur prinz., stóraðmírál!l| þtórrid'Mri
af heiðurisfylkinjgunni og yfir-
stjórnandi franska riddlairaliðsi'n'S.
Þessi fyrveranidi hótielpjönn var
einhver fegursti miaður sinna
tíma,, jafn hégiómlegur og glys-
gjiarn,, sem hann var hraustur,
hugprúður og fífldjarfur. Enjginn
Póilverji, siemi gaman hafði af
hestum, gleymdi því, ef hann sá
Murat varpa sér í söðuíl 'sSns
fley,givakr,a arahiska gæðlngs.
Nú töfraði hánn allia, hetjan frá
Borghettio, Roveredo, Rivoli, St.-
Jean d‘Aroe, Marengoi, Wiertin-
gen, Austorlitz. — Það' var ói-
priotieg mafnaröð' í sigurkrarazi
Murats, og þar semi naffn Niapó-
iaons heyrðist niefnt mieð aðidó-
un, heyrðist einmijg niafn h,an,si.
Haran var í pykkumi flaiuels-
frakka, slettum rándýrum loð-
fieldu.Tii; í hiattinUm vioru lángar,
hvítar strútsfjaðrir, ioig belti haras