Tíminn - 01.09.1917, Qupperneq 4

100
T I M IN N
um innkaupin. Starf forstjórans er
það eitt að skifta réltlátlega og ein-
arðlega milli héraðanna, og halda
glögga bókfærslu. Hvorutveggja var
í ólagi hjá »kaupmanninum«, jafn-
vel svo að fáir reyna að mæla því
bót. Hvorugt þarf að vera í ólagi,
ef réttlátur maður og einbeittur
situr við stýrið.
Dylgjurnar í Lögrétlu, fyrirfram-
fordæmingin, stafar nú sennilega
helzt af því, að hinn ungi forsljóri
þykir ólíklegur til að sinna yenju-
legum »harðærisundanþágum« sam-
ábyrgðarinnar.
"V iðskiííabanii.
Skeyti hafa nýskeð borist frá
Vesturheimi, sem benda á, að
Bandaríkin muni ekki, að minsta
kosti um stund, leyfa matvælaút-
flutning til hlutlausra þjóða. Og
svo mikið er vist, að þar sem
Bandaríkin búast við að styrjöldin
standi svo árum skiftir enn, getur
svo að segja á hverri stundu tekið
fyrir matvöruílutning hingað til
lands, þaðan að vestan.
Þá er komið hallæri, og hung-
ursneyð fyrir dyrum.
Það væri framúrskarandi óvar-
legt, að gera ekki allar þær ráð-
stafanir nú þegar, sem líklegar
væru til að minka hallærishættuna.
Ein slík ráðstöfun væri það, að
afhenda enga erlenda matvöru
nema gegn seðlum. Tilgangurinn
sá, að byrgðirnar sem til landsins
koma, skiftist réttlátlega milli hér-
aða og einstaklinga. *
Menn hafa vonað í lengstu lög,
að eigi þyrfti að koma á svo miklu
eftirliti um skiftinguna. Ekki laust
við að sumir kaupmenn hafi lagst
fast á móti, viljað hafa fult frelsi
um það, hve mikið þeir seldu við-
skiftamönnum sínum. Aðrir kaup-
menn myndu vafalaust fúsir að
gefa söluskýrslur. Svo og kaupfé-
lögin.
Matvælahagstofan mun nú sem
slendur fara nœrri um, live miklar
birgðir eru i hverju sveitarfélagi.
En nákvæmt er það yfirlit ekki,
meðan yfirvöldin fá ekki skýrslu
um það, live mikið hver einstök
verzlun selur í hvert sveitarfélag.
Getur þá auðveldlega svo farið, að
sumir menn safni vistum lil margra
ára, en aðrir standa uppi slyppir
og snauðir, hvenær sem algert
siglingabann skellur á.
Ekki er sýnílegt, að of nærri sé
gengið rétti verzlana, þótt þær séu
skyldaðar til að gefa yfirvöldunum
skýrslur um hverjum þœr selja.
Verðið skiftir þar ekki máli. Þó
er hægara fyrir landið, að miðla
af birgðum sínum, þeim sem lítið
hafa eða ekki neitt. En alóþarft,
að eyða af varaforðanum til þeirra,
sem birgðir eiga fyrir.
Ómögulegt er að koma sliku
eftirliti á, nema með seðlum. En
vegna erfiðra samgangna yrði að
skifta eftirlitinu milli matvælahag-
stofunnar og bjargráðanefnda í
sýslunum.
Satnbanðið við ^meriku.
Morgunblaðið 29. þ. mán. gerir
ísmeygilega tilraun til að gera hr.
Árna Eggertsson fulltrúa lands-
stjórnarinnar í Ameríku tortyggi-
legan. Segir blaðið mjög drýginda-
lega frá því að Árni standi í sam-
bandi við verzlunarfélag eitt í New-
York, Roig & Co., og vitnar í Heims-
kringlu til sanninda, en það jafn-
framt gefið i skyn, að Árni muni
auðga sjálfan sig á hlutdrægum við-
skiftum við félag þetta.
Skoði maður nú þessa miður
drengilegu aðferð blaðsins að Árna
Eggertssyni, sem nú er staddur í
annari heimsálfu og getur því eigi
borið hönd fyrir höfuð sér, í ljósi
þess, að Morgunblaðið, landsstjórn-
in og allir sem nokkur veruleg
kynni höfðu af Árna hér heima,
vissu um þetta samband hans við
nefnt verzlunarfélag, höfðu Árna
eigin orð fyrir því að tilgangurinn
með sambandi við félagið væri sá,
að spara íslenzkutn kaupmönnum
óþarfa ferðakostnað til Ameríku,
félagíð ælti að annast vörukaup og
sölu og verða einskonar verzlunar-
miðstöð bæði með inn- og útflutt-
ar vörur. Hinsvegar lægi þetta
niðri og kærni á engan hátt lil
framkvæmda meðan hann væri í
þjónustu landsstjórnarinnar.
Og skoði maður þessa árás enn-
fremur í Ijósi þess, að Morgunblað-
ið flutti mynd af Árna Eggerts-
syni í sambandi við útnefningu
hans í þennan trúnaðarstarfa,
manninum »sera landsstjórnin
liefir verið svo heppin að ráða
í þjónnstu landsins« (Morgunbl.
23. júlí þ. á.), þá fer mann að
gruna að eigi sé það óhugsandi
að árásin sé gerð í þágu einhvers
meiri liáttar auglýsandans.
En Árni auglýsir nii kannske
einhverntíma, og fengi hann þá ef
til vill bragarbót hjá blaðinu.
Alþingi.
Neðri deihl.
Fjárlögin hafa verið afgreidd frá
deildinni. Flestar stærri breyting-
artillögur fjárlaganefndar voru sam-
þyktar, enda voru þær mest fólgn-
ar i niðurfærslu á áætluðum tekj-
um og hækkunum á sjálfsögðum
útgjaldaliðum svo sem til spital-
ánna.
Burðargjald. Deildin hefir af-
greitt frumvarpið urn helmings
hækkun á burðargjaldi, en undan-
tók þó blöð og tímarit.
Hafnarstœði. Eftir svari atvinnu-
málaráðherra við fyrirspurn Sveins
Ólafssonar að dæma, er líklegt að
byrjuð verði rannsókn hafnarstæða
á Austurlandi í haust.
Fjallgöngur og réttir. Þingsálykt-
unartillaga um Qallgöngur og rétt-
ir um að fresta göngum um eina
viku til að lengja sláttinn, hefir
verið samþ. með 14 : 10 atkv., en
sveitarstjórnir eiga að ráða hvort
af verður frestuninni.
Bannmálið. Alsherjarnefnd hefir
borið fram bannlagafrv., þar sem
teknar eru upp allar aðal-breyting-
artillögurnar, sem fram komu fyrst
á þinginu, Búist er við að það
verði samþykt.
Efri deild.
Afgreitt frá Alþingi: Tillaga til
þingsályktunar um konungsúrskurð
um fullkominn siglingafána fyrir
ísland; lög um heimild til að auka
seðlaupphæð íslandsbanka; um
mælitæki og vogaráliöld; um fram-
lenging á friðunartíma hreindýra;
um breyting á lögum um manntal
í Reykjavík; um mjólkursölu í
Reykjavík.
Afgreitt til neðri deildar: Frum-
varp um breyling á stjórn Lands-
bankans; um breyting á 1. gr.
lolllaganna (endursent); um breyt-
ing á vegalögunum; till. til þings-
ályldunar um fjallgöngur og réttir;
frv. um hjónavígslu (endursent);
um skiftingu bæjarfógetaembættis-
ins í Reykjavík (endursent); um
áveitu á Flóann (endursenl); fjár-
aukalög fyrir árin 1916 og 1917
(endursend); frv. um stefnubirt-
ingar (endursent).
Frv. um stimpilgjald var vísað
til stjórnarinnar til athugunar og
undirbúnings.
Yms stórmál eru enn ókomin úr
nefndum, svo sem Sogsfossamálið
og dýrtíðarmálin. Von er á fjár-
lögunum til efri deildar núna eftir
helgina.
Máttleysið.
ísafold er andófsblað stjórnar-
innar og er því öðruhvoru að narta
í hana, en ógn er það alt vesæld-
arlegt og máttlaust. í síðasta blaði
mannar hún sig upp þegar hún
segir frá ráðherraskiftunum og lýs-
ir yfir því að »mannabýlti þessi
komi eigi landsstjórninni að gagni,
miklu meiri nauður hafi rekið til
að fá annan mann í atvinnumála-
ráðherrasessinn, þar hafi átt að
byrja«. Ekki veit maður hvort þfetta
á að tákna það, að nú sé gróið
um heilt um allar sakir miíli
Björns Kristjánssonar og ísafoldar,
nú sé »rauði tnaðurinn« orðinn
hvítur, eða hvort það á svona vel
við lundarlag ísafoldar að B. Kr.
lét að engu til sín taka óreiðuna í
landsreikningunum.
Annars sézt það bezt á því að
atliuga síðasta tölublað ísafoldar
hversu sannfærð hún er unt það
sjálf, að hún haíi hér gott mál að
verja gegn stjórninni. Rúmum átta
dálkum er eytt til þess að segja
frá ýmsum bollaleggingum þings-
ins um fjárveitingar auk alls ann-
ars þunnmetis i blaðinu, en i klausu
einni í þessu sama blaði er þess
getið, að fréttir af eldhúsdagsum-
ræðum, aðal-árásum hennar manna
á stjórnina, verði að bíða sakir
þrengsla, og var þetta þó siðasta
blaðið sem komist gat með póst-
unum sem lögðu af stað austur,
vestur og norður 28. þ. mán. Enda
er það ofboð skiljanlegt að andófið
sé mest í nösunum á málgagni
sem telur það hvítt í dag sem rautt
var í gær.
Landið
flytur dylgjur um það, að Kaup-
félag Þingeyinga komist að betri
kjörum hjá landsstjórninni um
flutninga heldur en allur almenn-
ingur. En eins og gefur að skilja
er hér um illgjarnan uppspuna ein-
an að ræða. Mun blaðið styðjast
við það, að Olgeir Friðgeirsson
kvað nýskeð hafa sent nokkrar
smálestir af vörum til Húsavíkur
með Botníu. En áður um samið
að þær skyldu fara með Sterling,
sem eigi gat þó tekið þær er til
kom, sakir rúmleysis. Verðmis-
munur einhver á farmgjaldi skip-
anna, og var Sterlings-farmgjaldið
látið ráða, sem vonlegt var. Áreið-
anlega mun engum ráðlierranna
(nema ef vera skyldi B. Kr.) hafa
verið kunnugt. um þetta smáatvik
í afgreiðslunni, fyr ,en »litla skáld-
ið« í Landinu var búið að færa
söguna um það í stíliun'.
JPréttir.
Tíðin. Úrkomulaust hefir verið,
en þurkarnir þó daufari en áður,
einkum seinni hluta vikunnar.
Síldveiðin eitthvað að glæðast
fyrir Norðurlandi, kvað mikið um
síld, en gæflir hafa hamlað veiðum.
Siglingav. Geysir, nýkeypt skip
Thorefélagsins, er væntanlegt hing-
að með vörur frá Danmörku. ís-
land, Willemoes, Gullfoss
og Lagarfoss eru öll í Ameríku
og tekið að hlaða eitthvað af skip-
unum. Niels, danskt seglskip, ný-
komið með saltfarm til Höeþfners-
verzlunar hér í bænum.
Mannalát. 17. f. mán. andaðist
frú Þórunn Ólafsdóltir, kona Ólafs
Finnssonar í Kálfholti, eftir lang-
varandi vanheilsu. — Sama dag
lést úr slagi Arnfríður Sigurðar-
dóttir, ekkja Stefáns bónda i Möðru-
dal á Fjöllum. — 19. ág. andaðist
hér í bænum Margrét Jónsdóttir,
kona Gunnlaugs Péturssonar um-
sjónarmanns Elleðaánna. — 23.
ág. lézt Guðrún Þorsteinsdóttir hús-
freyja í Fífilsholti í Landeyjum.
— 24. ág. andaðist prófastsfrú Sig-
ríður Pétursdóttir, kona síra Magn-
úsar Andréssonar á Gilsbakka.
Stúlkubarn 10 ára gamalt varð
undir trjáviðarhlaða norður á Akur-
eyri snemma í vikunni og beið
bana af. Hét hún Ingibjörg Bene-
diktsdóttir.
Ritstjóri:
Gnðbrnndnr Mngnússon.
Hótel ísland 27.
Sími 367.
Prentsmiðjan Gutenberg.