Tíminn - 21.09.1918, Blaðsíða 4

200
TlMINN
og með járnþaki. Þau vora bygð
vorið 1914.
Gamla fjósinu var breytt í hesthús.
Á Hagakoti hefir verið bygð
hlaða, sem tekur 150 hesta, og
hesthús fyrir 12 hesta.
Nokkrar umbætur hafa og verið
gerðar á öðrum húsum, t. d. settir
sjalfbrynningar í fjárhúsin heima
(steinhúsin).
2. Að jarðabótum hefir þetta
verið unnið:
Túnasléttur............. 28370 m3
Sáðreitir............... 12066 m2
Girðingar:
a. Vírgirðingar, 4—5 str. 3268 m
b. Torf- og grjótgirðing. 391 m
c. Vírnetsgirðing ..... 918 m
Flóðgarðar . . . 1087 m; fel9 m3
Vatnsv.skurðir . 2665 m; 2821 ms
Lokræsi (malarræsi) . . . 312 m
Akvegur (malborinn) ... 12 m
Áburðarhús................. 220 ms
Safnþró..................... 96 m8
Jarðabætur þessar eru alls
2428,9 dagsverk.
3. Garðyrkja hefir verið stund-
uð allmikið, en árangurinn hefir
orðið nokkuð misfellasarnur, eink-
um á jarðeplaræktinni. Mest hefir
uppskeran orðið 60 tnnnur af
jarðeplum og 200 lunnur af rófum.
Á trjáræktinni er nú að fást
nokkur reynsla. Bezt þrífst birki.
Á reyni hættir ársgreinunum við
að kala. Af greni, furu og lævirkja-
tré þrifast enn nokkrar plöntur.
Af runnum vaxa bezt rauðber, sól-
ber, rósir, geitblað og siberiskt
lævirkjatré.
I gróðrarstöðinni hafa verið
gróðursett nær 14 þúsipid plöntur.
Einnig er verið að reyna að ala
trjáplöntur upp af fræi.
Blómrœkl er hér nokkur, einkum
fjölærar plöntur.
4. Heyaflinn hefir verið 800—1000
hestar af töðu og 1000 —1200 hest-
ar útheys. Árlega hafa 200—300
hestar verið gerðir að súrheyi.
5. Búpeningur er nú um 400
fjár, 20 nautgripir, 80 hross, 8
svín og 10 geitur.
Hrútar hafa verið fengnir úr
Þingeyjarsýslu, til að bæta fjárkyn-
ið. Hefir það gefist vel. — Nythæð
kúnna hefir aukist að miklum
mun. Hún var fyrsta árið að eins
2000 pt. að meðaltali, en síðasta
árið 2900 pt. Bezta kýrin mjólk-
aði 3600 pt. síðastliðið ár.
Það er verið að reyna að koma
upp góðu hrossakyni.
Keyptar hafa verið hinar beztu
stóðhryssur, sem kostur hefir verið
að fá hér norðanlands. Góður foli
skagfirskur hefir verið notaður, og
í fyrra var keyptur foli sunnan úr
Hornafirði. Er hann af úrvals reið-
hestakyni.
K réttir.
»
Tíðin hefir verið ágæt þessa viku,
frost að vísu flestar nætur, en ekki
svo mikil að jarðarávextir skemm-
ist, en þurkur er á hverjum degi.
Munu allir bændur enn vera við
heyskap, sem nokkuð hafa slá og
hirða nú af orfum. — Um Borgar-
fjörð og í Árnessýslu er heyfengur
sagður um það bil helmingur af
meðalheyskap. Af Vesturlandi eru
mikið verri fréttir, jafnvel sagt að
á Breiðafirði fái margir ekki meir
en fjóiðung eða sjötta part. Kart-
öfluuppskera mun víðast hér syðra
vera í meðallagi, en rófur verri.
Mjólkin kostar nú 80 aura
Iíterinn í Reykjavík. Mjólkurfélagið
hefir í hyggju að bæta mjólkur-
meðferð og láta flytja mjólkina
mælda heim til kaupenda. Mörgum
þykir verðið gifurlegt, en núver-
andi heyverð og fóðurbætisverð
er og gífurlega hátt. Maís hefir t. d.
fimmfaldast i verði, en hann er
aðalfóðurbætirinn. Óhætl mun að
telja vist að mjólkurverðið hækki
ekki meira. Mjókurnefnd bæjar-
ins gerði tilraunir að ná sam-
ningum við Borgfirðinga, um að
fá frá þeim mjólk til bæjarins,
enda áhöld til á Hvítárvöllum til
að verja mjólkina skemdum, en
litlar eða engar horfur á að hægt
verði að fá þá mjólk ódýrari.
Slys. Hörmulegt slys kom fyrir
14. þ. m. á Kotströnd í Ölfusi.
Sigurður Sigurson, regluboða Ei-
ríkssonar, var þar staddur og fór
höndum um marghleypu; var hún
hlaðin og hljóp skot úr henni i
kvið Sigurði. Var hann fluttur
suður í bíl, en andaðist næstu
nótt á Landakotsspítalanum.
Dagblöðin og bændar. Lesa má
nú nálega daglega í dagblöðunum
hversn andar í garð bænda úr
höfuðstaðnum. Má öllu venjast, en
um daginn birtist ein grein sein
tekur út yfir allan þjófabálk. Þar
er lagt út af kjötverðinu og því
hve bændur muni þurfa að fækka
miklu. Höf. ber engar áhyggjur út
af því að bændur drepi niður bú-
stofn sinn. En hitt er áhyggjuefn-
ið, að ef Bretar kaupi kjötið,
muni meðalverðið, hækka vegna
hinnar miklu förgunar. Höf. segir
að »sjálfsögð afleiðing þessa cetti
að vera sú, að verðið lækkaðk.
— Og stjórn Jandsins eigi nú að
»afstýra þessu öfugstreymi, taka
nokkuð af gróðanum af útflutta
kjötinu til þess að færa niður
verð þess, sem bæjarbúar og
aðrir landsmenn verða að kaupa<(.
— Þetta er alveg dæmalaus hugs-
unarháttur og því miður mjög al-
mennur. Sama fólkið sem hefir lát-
ið kaupmennina orðalaust taka af
sér þúsundir króna á uppfærslu út-
lendra vara, það virðist alls ekki
gela skilið við hvílika feykna örð-
ugleika innlendir framleiðendur eiga
við að stríða. Ef þeirra vörur hækka
eitthvað á að taka það af þeim að
órannsöknðu máli. Öll gremja yfir
dýrtíðínni bitnar á bændum. Og
af því að enginn er til svara, fara
menn að trúa öfgunum úr sjálfum
sér og öðrum, þegar þeir heyra
þær nógu oft. Þetta »öfugstreymi«
þarf að Iaga, og Hklegasti vegurinn
til þess er farsæl samvinna milli
samvinnufélaga bænda og sam-
vinnufélaga kaupstaðarmanna.
Dýralæknir nýr hefir verið skip-
aður á Austfjörðum og á að sitja
á Reyðarfirði. Er það Jón Pálsson
frá Tungu í Fáskrúðsfirði.
Hámarksverð á kartöflum hefir
verið hækkað úr 30 kr. upp í 38
kr. fyrir tunnuna.
Aðstoðarmannsstaðan við lands-
bókasafnið hefir verið auglýst laus
og er umsóknarfrestur liðinn. Hall-
grímur Hallgrímsson sögumeistari
sækir um þá stöðu og fær að
sjálfsögðu. Er það skylda lands-
stjómar að veita sem fyrst er
tækifæri gefst sýslanir þeim ung-
um efnismönnum, sem hverfa heim
aftur að loknu námi.
Skipaferðir. Botnía kom í
gær frá Kaupmannahöfn og flutti
fjölda farþega. — Gullfoss er
væntanlegur hingað frá Vestur-
heimi síðari hluta næstu viku. —
Lagarfoss kom að norðan í
gær.
Jtíkharðnr Jónsson listamaður
opnar sýningu i Barnaskólanum á
morgun.
Ritstjóri:
Tryg,g:vi f’órhallsson
Laufási. Sinii 91.
Prentsmiðjan Gutenberg.
Amaryllis.
Gestirnir létu okkur því mið-
ur bíða sin heila langa klultku-
stund. Reyndum við að eyða
henni með því að reykja og rabba
saman, og höfðum sett okkur í
forsælu undir tré. Loksins komu
gestirnir, oddvitinn ríðandi á hesti
en sáttasemjarinu asna. Eftir að
þeir höfðu heilsað héldu þeir á-
fram ferðinni, en fóru seinagang
svo að við gætum fylgst með þeim.
Ekki fyr en klukkustund eftir að
við komum heim hepnaðist mér
að losna frá þeim, en þá beið eg
heldur ekki boðanna, fór beina
leið til híbýla ráðsmannsins. Var
það óásjáleg bygging og litlu betir
en húsakynnin á hinum kotun-
um. Eg opnaði hljóðlega dyrnar.
Þú getur þvi nærri að þar var
ekki um fordyri eða bæjardyr að
ræða, þegar kemur yfir útidyra-
þröskuldinn, er maður kominn
inn i þetta eina herbergi sem not-
að er til alls.
Amaryllis sat á litlum skemli
og hélt á sofandi barninu i kjöltu
sinni. Hún var þarna ógreidd, ó-
sofin, augun voru rauðleit og
auðséð að hún hafði grátið. Og
alt um það hafði mér aldrei þótt
hún fallegri en einmitt þarna,
þar sem hún bar ekkert skraut á
sér, engar Iánaðar fjaðrir, þegar
hún hafði afklæðst öllu því sem
klæðaburður ungrar, rikrar konu
finnur upp á af aukaatriðum við
búning sinn, þarna, undir reyk-
svörtu rjáfrinu og mitt á meðal
hrörlegra og fátæklegra búshlut-
anna, þar braut fegurð sálar henn-
ar af sér alla hlekki og eins og
settist um höfuð hennar í þeim
geislabaug, sem málaður er á
englamyndir.
Létt bros leið um andlit henn-
ar þegar hún sá mig koma, og
var eins og hún væri mér þakk-
lát fyrir að eg vitjaði um uppá-
haldið hennar sem nú var svo
veikt. Eg spurði hvernig liði.
»Henni er nú farið að líða bet-
ur. En í nótt var hún mjög veik
hafði mikinn hita og var með ó-,
ráði. Litli vesalingurinn. Þér vitið
ekki hve vænt henni þykir um
yður. I óráðinu var hún alt af
öðru hvoru að hrópa á yður«.
»Og hvar er mamma hennar?«
»Hún skrapp eftir vatni. Strax
þegar hún kemur verð eg að fara
og klæða mig. Það eru gestir hjá
okkur í dag, og eg er svo illa
fyrir kölluð. Mér hefir ekki kom-
dúr á auga i alla nótt«.
Barnið rumskaði, og varir þess
hvísluðu tvö orð : hennar nafn og
mitt. Þessi samnefning barnsins
fór um mig eins og væri það
goðasvör eða forspá og eg titraði
af gleði. Amaryllis laut ofan að
barninu og snart enni þess með
vörum sínum.
»Hitinn er að minka«, sagði
hún i lágum hljóðum, »hvort sem
hann kemur aftur eða ekki; eig-
um við að gefa henni kínin«.
Dyrnar opnuðust og inn kom
móðirin hnuggin á svip, hún hafði
líka vakað. Konurnar hjálpuðust
nú að við að leggja barnið hægt
og gætilega í trogmyndaðan ein-
trjáning, sem á bændabýlunum
þarna er hafður í stað vöggu, og
móðirin tók að setja hann i hreyf-
ingu með berum fætinum. Við
Amaryllisfórum af stað heim á leið.
»Þér getið ekki gertyður í hug-
arlund«, sagði hún, »hve mikinn
óróleik eg hefi átt við að búa í
alla nótt, enda fanst- mér hún
aldrei ætla að taka enda. Um eitt
skeið hélt eg að barnið ætlaði að
gefa upp öndina í höndunum á
mér«, og tár glitruðu í augum
hennar þegar hún sagði þétta.
»ótti yðar var ástæðulaus: á
meðan þér voruð með barnið í
fanginu var engin hætta á að það
mundi deyja«.
Hún brosti við. Hvernig kemur
yður nú þetta i hug?«
»Því miður er það ekki frum-
leg hugsun, heldur er hún frá
góðskáldinu sem kvað:
Grát ei, blíða móðir, viðkvæm vöggu
yfir,
veika barnið enn þá daginn sér og
lifirl
Komi dauðans engill, mildi mun hann
sýna,
er hann sér því vagga engilshendi þina!
»Með þetta erindi farið þér
fyrir mig síðar, svo eg geti skrif-
að það eftir yður«.