Tíminn - 12.02.1919, Síða 4

40
TÍMINN
hin ljúfu lög. Gestur er þess vegna
einstæðar í sinni röð. Og ágallarn-
ir á verkum hans- hljóta að koma
fram með margföldu afli í verk-
um þeirra sem reyna að feta í fót-
spor hans, án þess að vera gædd-
ir þeim sérstöku yfirhurðum, sem
gera Gest höfði hærri en marga
aðra menn.
Þess munu læplega nokkur dæmi,
að maður hafi verið mikið skáld
án þess að vera snortinn eldtung-
um hinnar skáldlegu andagiftar.
En með því að nota haglega öll
hjálpartæki skáldanna, og nota
þau óvenju vel, hefir Gesti tekist að
gera all-mörg pnrðis-lagleg kvæði,
t. d. Hún Kata litla í Koti, Ása,
part af Svaninum, að ógleymdu
Hólamanna höggi, sem cr eitt þrótt-
mesta kvæðið í allri bókinni. —
Veruleg lýti eru það, þó í litlu sé,
að skýringarnar við Í3rrsta kvæða-
fiokkinn eru tlestar fremur óvið-
kunnanlegar og hefðu betur verið
óskrifaðar. Sama mætti segja um
sum Ijóðin, t. d. stefin lil Alex-
anders Jóhannessonar og Sigfúsar
Blöndals o. fl.
Það verður læplega séð, að Gest-
ur hafi með því, að birta Ijóð sín
unnið sér svo til ólielgis, eins og
ætla mætti eftir árásum þeim sem
sum höfuðslaðar-blöðin gera nú á
skáldskap hans. — Tilraun hans
er merkileg. Hún sýnir hversu
langt gáfaður og vel mentur mað-
ur getur komist inn í Ijóð-heima
án þess að vera gæddur eiginlegri
skáldgáfu. , ,
Ónotað tækifæri.
Sá tími fer nú í hönd, að ver-
menn leita til veiðistöðvanna hér
við Faxaflóa og með suðurströnd-
í íslenzri »orðlist« á vorum dög-
um —: Myndumog likingum graut-
að og hrært, svo úr verðnr fáráu-
legasta vitleysa,
Hjartarim — sem er eill besta
kvæðið en gallað — byrjar þannig:
Draumar, sýnir, æskuæði,
eiga marga rauða præði,
leggja að veði lífsins gæði,
lifa frjálst sitt hugarpor. .
— Þessi vísa gat þó endað svona:
— Æskumanna ólánsspor
eru stundum rímlaus kvæði.
Hjartarím þeirra, sem heimurinn
verður að hjáleigu, en ríki draums-
ins höfuðbólið. —
í fimtu 'vísu í sama kvæði:
-- Hlaut þar dýpslu svöðusár
sólskinsdraumur vonablár.
í kvæðinu: Him kysli mig.
Hegr mitt ljúfasta lag,
pennan lífsglaða cld o. s. frv.
Þá er þessi vísa i Förumannsóð
eitthvað skrítilega hugsuð:
Eg liata heimskunnar gengi,
en hj’lli pann mann sem teygar.
f gæfunnar stað kaus eg konunnar ást
og kvæði og dýrar veigar. —
þetta læt eg nægja.
SjóTátriQgiigarfélag Islaiðs If.
Austurstræti 16.
Pósthólf 574.
Reykjavík
Talsími 542.
Símnefni: Insurance
Allskonar sjó- og stríðsvátryg-gingar.
Skrifstofutími 10—4 siðd., laugardögum 10—2 síðd.
Arnþórsholt
í Lundarej’kjadal í Borgarfjarðarsýslu er
til sölu og laust til ábúöar í næstu íardögutn.
Menn snúi sér til
Magnúsar Jónssonar á Brekku í Þingi
sem semur um sölu á jörðinni og gefur allar upplýsingar.
Næsta símastöð er Hnausar.
inni. Veiðistöðvarnar skifta tugum
og í sumum þeirra eru menn
hundruðum saman. Alls eru þeir
vafalaust nokkur þúsund, sem þessa
atvinnu stunda.
Allir hafa nokkra hugmynd um
það hvernig lífið er í þessum veiði-
stöðvum. Oft, líklega oftar, eru
landlegu-dagarnir miklu fleiri um
vertíðina, en dagarnir, sem gefur
á sjó, og þá dagana mun það
undantekningarlítið vera svo, að
mennirnir hafa bóksiaflega ekkert
að gera. Hvað er þá eðlilegra, en
að þeir rejmi þá að láta tímann
líða einhvern veginn, sem tíðast
mun verða til lítillar uppbyggingar.
Er ekki hægt að hjálpa þessum
mönnum til þess, að verja þessum
miklu tómstundum til einhvers
þarflegs?
þarna eru saman komnir árlega
Vel heíði og verið fallið að sýna
ögn meira af því sem hér er vel
sagt, einkum er upplagið er lítið
og bókin því í fárra höndum. Hér
er ekki rúm til þess.
Hér hafa verið talin ýms lýti á
þessari bók. Sitthvað hefir henni
og verið lalið til gildis. — Pvi mætti
bæta við, að höfundur er ungur
maður og virðist hafa átt við
örðugleika að etja. Þessi fyrsta
bók hans sýnir.að- hann hafi ljóð-
gáfu betur en gerist. Efalaust er
að hann getur tekið sér fram um
það sem honum er sjálfrátt, svo
sem stíl, og meiri athuga á óþörf-
um málalengingum. Hvort honum
auðnist að verða skáld svo að
kveði er annað mál. En ekki
ástæðulaust að vona það.
Porkell undir Fjalli.
á fáum stöðum margir mestu efnis-
menn landsins, og hafa svo oft
ekkert við tímann að gera. — Er
ekki þarna um að ræða ónotað
tækifæri, sem mætti nota til þess,
að gera mikið gagn?
Er það ekki bein skjdda þjóð-
félagsins við þessa mörgu borgara
og undir þessum kringumstæðum,
að gera eitthvað fyrir þá?
Væri pað ekki tvímælalaus hag-
ur fyrir þjóðfélagið, að nota þetta
tækifæri?
Á því er enginn vafi.
Hér verður, það ekki rætt til
hlítar, hvað gera mætti og gera
ætti fyrir þessa menn. Hér skal
bent á tvent, sem liggur mjög beint
við.
lJað ætti árlega, að senda nokkra
fyrirlesara, sem færu milli ver-
stöðvanna og flyttu erindi landlegu-
dagana um allskonar fræðandi efni.
Stúdentafélögin í Reykjavík og á
Akureyri fá nú opinberan slyrk til
alþýðufyrirlestra. Pað er algerlega
réttmætt, en þann styrk ætti að
auka, eða veita' sérstakan stjrrk til
slíks fyrirlestra-halds, sem hér um
ræðir.
Á stærstu verstöðvunum ætti að
selja upp bókasöfn, með hæfilega
stórri lestrarstofu, sem um leið
gæti verið fyrirleslrasalur.
Kostnaður við það yrði mestur
í byrjun. En nokkuð af honum
ætti að mega ná aftur, ef mönn-
um sýndist svo. — Alveg eins og
skipaeigendur og skipsmenn eiga
nú lögum samkvæmt, að borga í
lífsábyrgðarsjóð sjómanna, eins
væri það mjög sanngjarnt, að
kostnaður við það að veita sjó-
mönnunum tækifæri til að auðga
anda sinn i liinum miklu tóm-
stundum, legðist að einhverju leytí
á þá — og það má telja alveg víst,
að undan sárlitlu gjaldi til þessa,
myndi enginn kvarta. Það væri
svo mikið að hafa í aðra hönd.
í*að þarf ekki orðum. um það
fara hve lífið í verstöðvunum gæti
orðið miklu viðkunnanlegra, holl-
ara og alfarasælla, þótt ekki væri
meira gert en þetta, af hálfu hins
opinbera, til þess að bæta það.
PaÖ leikur enginn vafi á þvi,
að bæði einstaklingarnir og þjóð-
félagið myndi auðgast mikið á þvi.
Presíafæd.
í sambandi við það sem sira
Magnús Helgason skólastjóri víkur
að i skólasetningarræðu sinni, sem
prentuð var nýlega hér blaðinu,
má benda á aðra hættu, sem vofir
yfir þjóðkirkjunni. Munu allir hafa
veitt henni eftirtekt sem nokkuð
hafa fylgst með þeim málum á
síðustu tíð. Hún er sú að kirkjan
er að missa úr þjónustu sinni alt
of marga nýta starfsmenn.
Það er ekki svo mikið tillöku-
mál, þótt tiltölulega margir af
eldri öndvegisklerkum hafir horfið
frá prestsstarfinu, sumpart sest í
helgan stein og sumpart horfið að
öðrum störfum. Alvarlegra er það
hve margir af yngri prestum fara
sömu leiðina. En langalvarlegast
að tiltölulega mjög margir af hin-
um efnilegustu guðfræðiskandídöt-
um, annaðhvort endanlega lakast á
hendur störf utan þjóðkirkjunnar,
eða hugsa a. m. k. ekki til prest-
skapar í bili. Er óþarfi að nefna
nöfn þessu til sönnunar.
Kjörin eiga vitanlega mikinn þátt
í þessu. Kaupstaðaprestar munu
nú vera verst launaðir allra ís-
lenskra embættismanna, og sem
stendur er ekki efnilegt fyrir unga
kandídata alefnalausa. að reisa
bú í sveit og taka við prestsseír-
unum iheð þeim kjörum sem hið
opinbera býður. — Mun prestum,
eigi síður en kennurum, full þörf
á því að bindast samtökum um að
fá kjör sín bætt, láta nefnd manna
vinna að undirbúningi þess og
koma fram með rökstuddar tillög-
ur um það og um leið um breyt-
ingar á kirkjulöggjöfinni. — Verð-
ur að því máli oftar vikið hér í
blaðinu.
En kjörin munu ekki ein eiga
sökina, að svo margir fara nú úr
þjónustu kirkjunnar, eða láta hjá
líða, í bili a. m. k. að ganga í
þjónustu hennar. Þeir eru til sem
álíta að þar sé of þröngt, kirkjan
vilji ekki, a. m. k. ekki með fúsu
geði, þola innan vébanda sinna
ýmsa nýja strauma sem nú gera
vart við sig með þjóðinni, sem þeir
hafa meiri eða minni samúð með.
Draga sig því í hlé í bili, en það
getur orðið endanlegt, breyti ekki
um til batnaðar, og er augljóst
hverjar afleiðingar það hefir.
Kennaraembættið við Eiðaskól-
ann er auglýst laust. Árslaun 2000
kr. auk ókeypis bústaðar ljós og hita.
Ritstjóri:
Tryggvl þórkallBsou
Laufási. Simi 91.
Prentsmiðjan Gutenberg.