Tíminn - 03.05.1919, Blaðsíða 4

120
TIMINN
um löndum hjálpar landssjóður
sveitarsjóðum í mörgum greinum,
er með þarf.
ísland leggur ekkerl til land-
varna og hermála. Því meira getur
það lagt lil skóla og annara fram-
fara innanlands. Landið getur Ját-
ið reisa 4 til 8 skólahús á hverju
sumri í sveitum. Hús þessi eiga
að vera svo vel gerð, að þau standi
í margar aldir með sæmilegu ár-
legu viðhaldi. Þáu á að gera úr
sleini, steinsteypu, með tvöföldum
veggjum, svo að þau séu hlý og
rakalaus. Þar sem hælt er við
landsskjálftum eiga að vera sterk
járrmet í veggjumtm, svo að húsin
þoli vel hristing, Slík hús stand-
ast verri landsskjálfta en þá, sem
koma á íslandi, ef þau eru vel
gerð, og er full reynsla fengin fyrir
þvi í Kaliforníu.
Það má heita ónýlt verk, að
byggja ónýtt hús.
Hreppsmenn eiga að draga nægi-
legt grjót og efni i slík hús, en
landssjóður borgar það efni í hús-
in, sem flult er frá öðrum lönd-
um, og gerð þeirra að öðru leyti
en aðdrætti. Húsin þurfa að vera
með ákveðnu lagi og ágætlega
fyrir komið, bæði sem kensluhús
og heimavistáhús handa börnun-
um, og í þeim verður að vera íbúð
fyrir kennara og fjölskyldu lians.
Landið þarf að hafa sérstaka smiði
og verkamenn, sem geri húsin, og
læri það verk svo vel, að þeir
geti á mjög skömmum líma bygl
góð skóiahús, er all efnið er til.
Sömu mennirnir ætlu því á einu
sumri að geta bygt íjögur eða
fleiri skólahús í sömu sýslunni.
Verkum þeirra verður að liaga svo,
að lítill tími gangi til ferða. Á einu
sumri gera jieir að eins hús á
Suðurlandi, á öðru sumri að eins
á Vesturlandi, eða á einu sumri
að eins í Borgarfirði, á öðru sumri
að eins í Skagafirði o. s. frv. Á
þar sem hann bíður eftir okkur
öllum vinum sínum og vanda-
mönnum. Eg trúi því, að svona
sé það. Eg er viss um, að svona
er það. Ekki hef eg öðlast þá vissu
svo mjög fyrir kristindóminn, né
heldur fyrir andarannsóknir eða
spírítisma; tii þess þekki eg hann
mikils til of litið. En eg trúi því
fyrir þá sök, að eini skjmsamlegi
tilgangurinn, sem mér virðist lífið
geta haft er þroskinn. Nú er það
enginn verulegur þroski, sem fæst
í þessu jarðneska lííi. Og þess
vegna hlýtur lifið að halda áfram,
þótt likaminn deyi.
Þegar eg nú að endingu spyr
sjálfan mig að því, hvers konar
maður Rögnvaldur heitinn eigin-
lega hati verið, þá verður svarið
þetln: Umfram alt annað var hann
góður maður. Hann var einn sá
allra besti maður, sem eg befir þekt.
Og slikar minningar i hjörtum
þeirrn, er eftir lifa, beld eg að sé
raunfegursli bautasteinninn, sem
nokkur maður gelur kosið sér að
jarðlílinu loknu.
Vertu sæll Rögnvaidur! Og eg
vetrum smíði þeir hurðir, glugga,
bekki og borð og önnur áhöld
innanhúss, svo alt sé til fyrir
sumarið.
Það má eklci smíða neitt úr
votum eða deigum við, því að það
er eigi til frambúðar. Þess vegna
þarf fyrirhyggju og viðbúnað með
alían við. Það þarf að þurka hann
vel og vandlega, áður en smíðað
er úr honum, og má auðvitað eigi
geyma hann úti, né þar sem hann
getur vöknað. Á Þýskalandi verða
smiðir að gera nýjar hurðir í hús
endurgjaldslaust, ef þær skekkjast
eða gisna sökum þess að viðurinn
hefir verið votur. Sama er þar að
segja um glugga.
Ef skólahússmiðir lækju hverja
sýslu á fætur annari og reistu þar
góð skólahús, þá yrði eftir svo
sem 15 til 20 ár búið að reisa góð
skólahús um alt land, og húsin
þyrftu eigi að verða dýr á þennan
hátt. Fjórir menn t. a. m., sem
kunna verk sitt verulega vel, vinna
meira og betur en margfalt fleiri
menn, sem kunna það ekki. Á
þennan hátt getur ísland með til-
tölulega litlum kostnaði eignast
góð skólahús, sem væru til fram-
búðar.
Svona hljóðar tillagan, en meira
má lesa í Ársritinu.
Ef sveitarfélögin vilja að lands-
sjóður hlaupi undir bagga með
sér í þessu máli, þurfa menn að
ræða það á undirbúningsfundum í
öllum kjördæmum landsins í vor,
og senda landsstjórninni og alþingi
áskoranir um það. Ef almenning-
ur lætur ekkert heyra frá sér,
verður auðvitað ekkert gert í máli
þessu. Það þarf almenn samtök og
vilja til þess að hrinda því í lag.
fíogi Th. Melsteð.
þakka þér fyrir mig. í þeirri þökk
felst öll sú aðdáun og öll sú ein-
lægni, sem kemst fyrir í hjarta
æskumannsins er krýpur að beði
spekingsins.
Gísli Magnússon
á Froslastöðtim.
»Í8Íendingnr«. Endanlegur stofn-
fundur félagsins til eflingar sam-
vinnu milli Austur- og Vestur-
íslemjinga, var haldinn 29. f. m.
Var félagið nefnt »íslendingur« og
lög þess samþykt. Forseti félagsins
var kosinn Einar H. Kvaran rit-
böfundur og 24 manna fulltrúaráð
með honum.
Fiakganga hefir verið svo mikil
hér um slóðir, að viða hefir fiskur
nálega hlaupið á land.
Leikhúsið. Leikfélagið er nú
byrjað að leika Æfintýri á göngu-
för.
Ur skeytunrL
— Fulltrúar allra Norðurlanda-
þjóða eru á ráðstefnu um viðskifta-
og fjárhagsmál. Fulltrúar íslands
þar eru Sig. Eggerz ráðherra, Jón
Krabbe og Hallgrímur Kristinsson.
— Wilson vildi ekki sinna kröfu
ítala um hafnarborgina Fiume.
Varð úr því ágreiningur svo mikill,
að fulltrúar ítala stukku af friðar-
ráðstefnunni. Bresk blöð búast við
að málinu verði ráðið til lykta á
líkan hátt og Danzig-málinu.
— Svarti listi Bandamanna hvarf
úr sögunni 28. apríl.
— Hindenburg lætur af herstjórn
í þessum mánuði og aðal-herbúðir
Þjóðverja verða lagðar niður.
— Fulltrúar Þjóðverja við frið-
arsamninga inunu hugsa sér að
leggja skilmálana fyrir þingið i
Weimar eða jafnvel bera þá und-
ir þjóðar-atkvæði. Óvíst talið, að
Bandamenn leyfi þá töf.
Fréttir.
Tíðin. Kuldar alla vikuna og
snjókoma. Útsynningshroði og
norðanált til skiftis.
Lögreglusamþykt, ný, fyrir
Reykjavík, er nýlega gengin í gildi.
Vííilstaðahælið. Nýlega er kom-
in út skýrs’la um Vífilstaðahælið,
eftir lækirinn, fyrir árin 1915—1918.
Voru 1. jan. 1915 67 sjúklingar á
hælinu. IJað ár komu 89 sjúkling-
ar, fóru 64, en 23 dóu. Voru 1. jan.
1916 69 sjúklingar, komu 119,
fóru 89, en 28 dóu. Voru 1. jan.
1917 71 sjúklingur, komu 124,
fóru 90, en 22 dóu. Voru 1. jan.
1918 83 sjúklingar, komu 138,
fóru 100, en 38 dóu. í byrjun
þessa árs voru 83 sjúklingar. —
Af þeim 341 stiydingi, sem farið
hafa þessi fjögur ár, eru 156 taldir
heilbrigðir og 75 miklu betri.
Sjúklingar hafa verið, öll árin, svo
margir úr hverju bygðarlagi sem
hér segir:
Reykjavík . ... 142
Hafnarfjörður .................. 20
ísafjörður ...................... 8
Akureyri ....................... 27
Seyðisfjörður.................... 6
Austur-Skaftafellssýsla ... 5
Vestur-Skaftafellssýsla.......... 1
Rangárvallasýsla ................ 5
Árnessýsla ..................... 14
Vestmannaeyjar.................. 10
Gullbr. og Kjósarsýsla....... 20
Borgarfjarðarsýsla .............. 7
Mýrasýsla ....................... 1
Snæfellsnessýsla........... ’ 8
Dalasýsla ...................... 16
Barðastrandarsýsla .............. 7
Vestur-ísafjarðarsýsla....... 14
Norður-Ísaíjarðarsýsla ... 6
Strandasýsla..................... 6
Húnavatnssýsla.................. 19
Skagafjarðarsýsla............... 16
Eyjafjarðarsýsla................ 36
Drengur
getur fengið að læra skraddaraiðn
hjá
Gruðmundi Bjarnasyni
klæðskera.
Aðalstræti 6. Reykjavík.
Innihald:
Nýustu og fallegustu valsar,
One Steps & Fox Trolts.
Verð kr. 4,25.
Sent um alt land gegn póstkröfu.
IljóifæraMs Reykjayíkur.
:: Um alt í sland ::
sendum vér við neðanskráðu verði
gegn póstkröfu
Leikföng;:
Verslun . . 2,00
Vígi....1,75
—.......3,00
Flugvél . . 1,50
—»— . . 2,25
Euiaille-vörur :
Mjólkurkönnur l3/< lílra 3,75
—2‘/» — 4,75
—»— 37 * — 5,75
Kafíikönnur l°/» — 3,75
Iliska, djúpa ........ 1,35
—»— grunna.........1,25
: Skrifið slrax, meðan birgðir eru. ::
Bazarinn
Templarasundi Iteykjavík.
Suður-Þingeyjarsýsla ......... 14
Norður-Þingeyjarsýsla ... 10
-Norður-Múlasýsla............. 12
Suður-Múlasýsla .............. 39
Sjúklingar með berklaveiki ann-
arsstaðar en i lungum voru út-
skrifaðir 38 árin 1917—1918, þar
af 28 heilbrigðir og 5 miklu betri.
Verkaksmp kvenna. Verkakv.-
félagið Framsókn og félag vinnu-
veitenda hafa samið um verkakaup,
sem gildir frá 1. apríl, er vikukaup,
án hlunninda, ákveðið 33 kr., en
með hlunnindum 28 kr. Venjulegt
tímakaup 55 aurar á klukkustund
og eftirvinna og helgidagavinna á
80 aura klukkustund.
Árnessýsla. Magnús Gíslason
cand. jur. frá Búðum hefir um
hríð verið settur sýslumaður i
Árnessýslu. en lét af því alveg
nýlega. Fékk þá sýslumaður Pál
Jónsson cand. jur. skipaðan full-
mektugan, án þess að hann hefði
dómara- eða oddvitavald. Sýslu-
nefnd sat að störfum þá er Páli
kom austur og sagði þá öll af sér.
Verður nánar frá þessu sagt.
Ritstjóri:
Tryggvi l’órlmllBHOn
Laufási. Simi 91.
Prentsmiöjan Dutenberg,